Η μαγεία του Ερντογάν χάνεται.


 Σεισμός στο ΑΚΡ· ο καβγάς Αρίντς-Γκιοκτσέκ αποκαλύπτει το σύστημα πλιάτσικου που έστησε το ΑΚΡ στα 13 χρόνια που είναι στην εξουσία· βγήκαν τα μαχαίρια απ’ τα θηκάρια· άνοιξε το κουτί της Πανδώρας· οι ανταγωνισμοί φέρνουν ρήξεις και οι ρήξεις τριγμούς στα θεμέλια του κόμματος· οι καμπάνες θα χτυπήσουν στις 7 Ιουνίου για το ΑΚΡ· οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ταχεία πτώση του ποσοστού του ΑΚΡ. Ή, με ενσυναίσθηση και θλίψη: «Η μαγεία του ΑΚΡ χάνεται»…
Τέτοια είναι τα σχόλια που γίνονται εδώ και μια εβδομάδα από τους τούρκους αναλυτές για την διαφωνία Κυβέρνησης-ΠτΔ στο θέμα της Πορείας Λύσης του Κουρδικού, διαφωνία που κατέληξε στον καβγά Αρίντς-Γκιοκτσέκ… Αυτή δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου, διατείνονται κάποιοι αντιπολιτευόμενοι σχολιαστές, ενώ όλοι συμφωνούν ότι ο Ερντογάν δημιούργησε αυτή την κατάσταση για να αποτρέψει την διαρροή ψήφων του ΑΚΡ προς το ΜΗΡ λόγω της εθνικιστικής έξαψης που δημιουργεί η διαβούλευση με τον Ότζαλαν για τη λύση του Κουρδικού…
Παραθέτουμε παρακάτω ένα μικρό χρονικό της διένεξης, το άρθρο του ‘πιο φιλοκυβερνητικού από τους φιλοκυβερνητικούς’ δημοσιογράφους Αμπντουλκαντίρ Σελβί με τίτλο «Η μαγεία χάνεται» και τα σχόλια του καθηγητή στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Σαμπαντζί, Φουάτ Κέιμαν, στο άρθρο του με τίτλο «‘Η μαγεία χάνεται’ γιατί η αριθμητική των εκλογών δείχνει ότι ‘το προεδρικό καθεστώς είναι δύσκολο να επιτευχθεί’» στη ‘Ραντικάλ’ (25/3), που δίνουν μια εικόνα των κινήσεων της τουρκικής κυβέρνησης που έχουν αναστατώσει τόσο την πολιτική σκηνή της Άγκυρας όσο και την τουρκική κοινή γνώμη, αλλά είναι ως φαίνεται απόλυτα συνδεδεμένες με τις εκλογές.
* * *
«(…) Ξέρετε ποιο είναι το δικό μου όνειρο, ο δικός μου καημός; Η Τουρκία θα έπρεπε να διοικείται όπως διοικείται μια ανώνυμη εταιρία. Αλλιώς, σου περνάνε τις αλυσίδες και προχώρα άμα μπορείς. Με κοινοβουλευτική δημοκρατία είχαν ξεκινήσει και οι ΗΠΑ, αλλά δεν προχώρησε, πέρασαν στο προεδρικό σύστημα. Το ίδιο και η Γαλλία (…)».
(Απόσπασμα από την ομιλία του τούρκου Προέδρου της Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την τελετή απονομής του Βραβείου Οικονομίας του Εμπορικού Επιμελητηρίου Μπαλίκεσιρ στις 15/3.)
Από τις 10.8.2014 που εξελέγη Πρόεδρος, ο Ερντογάν αναφέρεται ανελλιπώς σε κάθε του ομιλία στην ανάγκη αλλαγής του τουρκικού καθεστώτος σε προεδρικό, παροτρύνοντας τους ακροατές του «να του δώσουν 400 έδρες [από τις συνολικά 550 της Εθνοσυνέλευσης. Σήμερα το ΑΚΡ έχει 312] για να αλλάξει το κουρασμένο κοινοβουλευτικό σύστημα» και δίνοντας τα παραδείγματα των ΗΠΑ, της Γαλλίας και άλλων χωρών –έχει δηλώσει όμως ότι πιο πολύ του αρέσει το προεδρικό σύστημα του Μεξικού.
Το να ζητάει να του δοθούν 400 έδρες, αντίκειται βέβαια στην ‘ουδετερότητα’ που απαιτεί από τον ΠτΔ το τουρκικό Σύνταγμα, αλλά αυτό είναι μάλλον ψιλά γράμματα για τον Ερντογάν που μπορεί να κατηγορηθεί μόνο για «εσχάτη προδοσία». Αξίζει ίσως να σημειωθεί μια είδηση στη ‘Χουριέτ’, σύμφωνα με την οποία ο δικηγόρος Χουσεϊν Ντουρντού κατέθεσε στην Εισαγγελία της πόλης Ντενίζλι μήνυση εναντίον του τούρκου προέδρου, ο οποίος μιλώντας σε εκπροσώπους ΜΚΟ στο Ντενίζλι (21/3) είπε ότι «το κοινοβουλευτικό σύστημα τοποθετήθηκε από το λαό μας στις 10 Αυγούστου ανεπιστρεπτί στην αίθουσα αναμονής». Ο Ντουρντού ισχυρίζεται στην καταγγελία του ότι τα λόγια του Ερντογάν αποτελούν παραβίαση του Συντάγματος και, καθότι στόχος τους είναι η προσπάθεια κατάργησης του οργάνου της νομοθετικής εξουσίας, πρέπει να θεωρηθούν ‘εσχάτη προδοσία’. Το θέμα αυτό πραγματεύεται λεπτομερώς (αναφερόμενος και στη μήνυση Ντουρντού) ο συνταγματολόγος Ιμπραχίμ Κάμπογλου σε άρθρο στη ‘Μπίργκιουν’ με τίτλο «Για να εμποδιστεί η ‘καταστρατήγηση του Συντάγματος’»).
* * *
28.2.2015 : Ανακοινώνεται στο ανάκτορο Ντολμάμπαχτσε ο 10 σημείων ‘Οδικός Χάρτης’ του Ότζαλαν για τη λύση του Κουρδικού, παρουσία υπουργών της κυβέρνησης και αντιπροσωπίας βουλευτών του HDP. Το γεγονός προβάλλεται ως μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης. Οι επιφυλάξεις της ηγεσίας του βουνού είναι σε δεύτερο πλάνο. Τα τουρκικά ΜΜΕ βαφτίζουν την ανακοίνωση «Συμφωνία του Ντολμάμπαχτσε». Ξεκινά η συζήτηση για τη Γραμματεία του Ότζαλαν (τις επόμενες ημέρες οι 4 συγκρατούμενοί του αντικαθίστανται από άλλους 5, παλιούς συναγωνιστές του, οι οποίοι θα κάνουν χρέη γραμματείας) και τη δημιουργία της Επιτροπής Παρακολούθησης της Πορείας Λύσης (στις εφημερίδες δημοσιεύονται τις επόμενες ημέρες 7-8 ονόματα ανθρώπων που είχαν συμμετάσχει στην Επιτροπή Σοφών το 2012).
15.3.2015 : «(…) Έχουμε αντίκρυ μας μια αρρωστημένη νοοτροπία [εννοεί το HDP] που στηρίζει όλες τις ελπίδες της στα επεισόδια των βανδάλων στους δρόμους. Εμείς ξέρουμε τι χάσαμε πολεμώντας την τρομοκρατία.  Αν δεν είχαμε αυτές τις απώλειες τώρα θα είμασταν αλλού ως χώρα.Κοιτάς όμως σήμερα και, δώστου Κουρδικό. Τι Κουρδικό μου τσαμπουνάς αδερφέ μου. Δεν υπάρχει πια τέτοιο πράμα. Το είχα πει στην ομιλία μου στο Ντιάρμπακιρ το 2005. Κάθε εθνοτικό στοιχείο έχει τα δικά του προβλήματα. Το είπα χθες και στους αδελφούς μου τους ρομά. Προβλήματα έχει κι ο τούρκος, έχει κι ο ρομά, έχει κι ο λαζός, όλοι.Τι σας λείπει, ε; Βγάλατε πρωθυπουργό; Βγάλατε. Βγάλατε υπουργό; Βγάλατε. Μπαίνετε στο στρατό; Μπαίνετε. Τι θέλετε; Τι άλλο θέλετε; Για τ’ όνομα του Θεού, τι διαφορετικό έχετε εσείς από μας, όλα τα ’χετε. Δρόμους δεν είχατε. Σας κάναμε δρόμους. Κάνουμε αεροδρόμια, πάτε και καίτε τα μηχανήματα των εργολάβων. Λοιπόν, γιατί τα καίτε, ε; Κάνει διακρίσεις αυτό το κράτος; Αλλά άλλος είναι ο καημός σας (…)»
(Από την ομιλία του Ερντογάν στο Μπαλίκεσιρ, 15/3. Το απόσπασμα που παραθέτουμε στην αρχή αποτελεί συνέχεια αυτού εδώ: ‘ο δικός σας καημός / ο δικός μου καημός’).
20.3.2015 : «Τα περί δημιουργίας Επιτροπής Παρακολούθησης της Πορείας Λύσης, τα διαβάζω κι εγώ απ’ τις εφημερίδες. Δεν έχω ενημερωθεί. Θέλω όμως να πω ανοιχτά και ξάστερα ότι δεν το βλέπω θετικά. Το θέμα αυτό, εξαρχής, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες, το διαχειρίζονται πρωτίστως οι μυστικές υπηρεσίες. Δεν χρειάζονται αυτά τα πράγματα [η Επιτροπή Παρακολούθησης]. Δεν τα βρίσκω σωστά. Αυτές είναι οι ειλικρινείς μου σκέψεις».
(Από τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο  Ερντογάν στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, πριν την αναχώρησή του για την Ουκρανία).
21.3.2015 : «Ο Πρωθυπουργός Νταβούτογλου και η κυβέρνησή του καταβάλουν εδώ και 7 μήνες προσπάθειες για να επιτευχθεί ένα αίσιο αποτέλεσμα στην Πορεία Λύσης. Ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν είναι δυνατόν να μη γνωρίζει το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα και το σημείο στο οποίο θα φτάσουμε αύριο, τα γνωρίζει όλα πάρα πολύ καλά. Τα θέματα αυτά του παρουσιάζονται με κάθε λεπτομέρεια από τον Νταβούτογλου στην τακτική εβδομαδιαία συνάντησή τους, στις συσκέψεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, από τον διοικητή της ΜΙΤ και όλους τους άλλους εμπλεκόμενους υπουργούς συναδέλφους. Επομένως, οι δηλώσεις του όπως, ‘αυτό δεν μου άρεσε’ ή ‘το άλλο μου άρεσε περισσότερο’ κλπ είναι προσωπικές συναισθηματικές δηλώσεις, ατομικές του σκέψεις. Την Πορεία Λύσης την διαχειρίζεται η κυβέρνησή μας, η οποία φέρει και την ευθύνη.
Θέλω να πω ότι τις απόψεις του Προέδρου για την Επιτροπή Παρακολούθησης τις δεχόμαστε ως δικές του σκέψεις και τις σεβόμαστε. Αλλά, από τα σχόλια που γίνονται αντιλαμβάνομαι ότι αυτού του είδους τα λόγια του Προέδρου μπορεί να γίνουν αντικείμενο κριτικής, δίκαιης ή άδικης που ενδεχομένως θα τον στενοχωρήσει. Επομένως, όχι μόνο στην περίπτωση αυτή, αλλά και σε προηγούμενες άλλες περιπτώσεις, όταν ο Πρόεδρος εκφράζει τις απόψεις του μπροστά στις κάμερες και με τις απόψεις αυτές μπορεί να φτάνει στο σημείο να επικρίνει την κυβέρνησή μας, αυτό μπορεί βεβαίως να είναι για την κυβέρνησή μας φθοροποιό. Βεβαίως είναι δυνατό να μεταφέρει τις σκέψεις του απ’ ευθείας στον Πρωθυπουργό ή στην κυβέρνηση αφού από καιρού εις καιρόν κάνουμε συναντήσεις στο Προεδρικό Μέγαρο. Όχι εξ ονόματος της κυβέρνησής μας, αλλά προσωπικά, επειδή τρέφω μεγάλη αγάπη για τον Πρόεδρο και με τη σκέψη ότι αυτό μπορεί να τον φθείρει, νιώθω υποχρεωμένος να πω ότι δεν το βρίσκω πρέπον να λέει τις σκέψεις του μπροστά στις κάμερες».
Τις ανωτέρω δηλώσεις έκανε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και κυβερνητικός εκπρόσωπος Μπουλέντ Αρίντς, το Σάββατο 21/3 κατά την έξοδό του από το ξενοδοχείο Σέρατον της Άγκυρας, όπου συμμετείχε ως εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης  σε συνέδριο με τίτλο «Ιερουσαλήμ, πόλη της ειρήνης». Το εν λόγω  συνέδριο συνδιοργανώθηκε από την Συνομοσπονδία (Γυναικών και Ανδρών) Βιομηχάνων Τουρκίας (SANKON) και τον Αραβικό Σύνδεσμο (League of Arab States) υπό την αιγίδα του βασιλιά Αμπντουλλάχ της Ιορδανίας και του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς. Στο συνέδριο, σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο συμμετείχαν υπουργοί και υψηλόβαθμα στελέχη 22 αραβικών κρατών καθώς και πολλοί τούρκοι εκπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανώσεων.
22.3.2015 : Ο Μπουλέντ Αρίντς συνέχισε τις δηλώσεις του και την επόμενη μέρα (Κυριακή 22/3). Βγαίνοντας από συνεστίαση στην Άγκυρα και απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, είπε:
«Όλα διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια όλων. Όμως, εγώ είμαι μέλος της κυβέρνησης και έχω έναν πρωθυπουργό, τον οποίο θέλω να υπερασπίζομαι απέναντι σε κάθε κίνδυνο. Βεβαίως, οι επιλογές του Προέδρου, ο δρόμος που μας δείχνει είναι πολύ σημαντικά για μας. Αλλά, η κυβέρνησή μας έχει την ευθύνη. Αν τη χώρα τη διοικεί η κυβέρνηση, πρέπει η κυβέρνηση να είναι ισχυρή για να πάρει αποφάσεις και την ισχύ της πρέπει να τη γνωρίζει ο λαός. Επομένως, βεβαίως και έχουμε ανάγκη τις προτάσεις, τις προειδοποιήσεις, τις συμβουλές, αν χρειαστεί αναμφίβολα και την κριτική, του Προέδρου. Αλλά, η κριτική αυτή δεν πρέπει να γίνεται ενώπιον δημοσιογράφων, μπροστά στις κάμερες, εν είδει μομφής ή με τρόπο που να παρουσιάζει ανίσχυρη την κυβέρνηση και να παρεξηγείται από ορισμένους. Επομένως, θα ήθελα οι χθεσινές μου δηλώσεις να εκληφθούν ως μια καλοπροαίρετη προσπάθεια. Μπορεί κάποιοι να αντιλήφθηκαν τις δηλώσεις αυτές αλλιώς.
Αγαπούμε τον Πρόεδρό μας, γνωρίζουμε τη δύναμή του και έχουμε συναίσθηση των υπηρεσιών που προσφέρει, μην ξεχνάτε όμως ότι στη χώρα αυτή υπάρχει μια κυβέρνηση. Και η κυβέρνηση αυτή ετοιμάζεται να πάει σε εκλογές. Η κυβέρνηση αυτή, ίνσαλλαχ μετά τις 7 Ιουνίου θα συνεχίσει το δρόμο της ενισχυμένη».
23.3.2015 : Το βράδυ της Δευτέρας 23/3 επικρατεί μεγάλη σαστιμάρα στα κανάλια. Δύο ειδήσεις φλας φτάνουν στα κέντρα ειδήσεών τους, η μια μετά την άλλη: (1) ο δήμαρχος της Άγκυρας Μελίχ Γκιοκτσέκ έχει αντιδράσει με σκληρές δηλώσεις, μέσω Τουίτερ, στις δηλώσεις του Αρίντς των προηγούμενων ημερών, κατηγορώντας τον ως ‘παράλληλο’ [της Κοινότητας Γκιουλέν] και (2) ο Αρίντς απαντά δριμεία στην αντίδραση Γκιοκτσέκ, στο πλαίσιο της ενημέρωσης των δημοσιογράφων μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, μεταξύ άλλων, κατηγορώντας τον, επίσης, ως ‘παράλληλο’.
Ο Μελίχ Γκιόκτσεκ εξελέγη για πέμπτη φορά δήμαρχος Άγκυρας (τις 2 πρώτες ως υποψήφιος του Κόμματος Ευημερίας του Έρμπακαν και τις 3 τελευταίες ως υποψήφιος του ΑΚΡ). Η πολιτική συμπεριφορά του έχει γίνει πολλές φορές θέμα συζητήσεων, όπως στην περίπτωση του ξηλώματος διαφόρων αγαλμάτων από πάρκα της Άγκυρας, λέγοντας «να τη φτύσω τέτοια τέχνη». Η πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Άγκυρας, Ζουμπέρ Ακγκιόλ, δήλωσε ότι στα δικαστήρια εκκρεμούν περί τις 300 αγωγές που έχει καταθέσει το Επιμελητήριο εναντίον του Γκιοκτσέκ και ο δημοσιογράφος της ‘Χουριέτ’ Σουκρού Κιουτσούκσαχιν ότι εναντίον του εκκρεμούν πάνω από 1.000 αγωγές δημοτών.  Είναι γνωστός στην κοινή γνώμη ως ‘μανιακός’ χρήστης του Τουίτερ –‘μέγας τρολιάρης’ ή ‘ο αστυνόμος του Τουίτερ’ για τους αντιπολιτευόμενους. Έγραφε, λοιπόν, στο τουίτ του προς τον Αρίντς:
«Δεν σε θέλουμε. Φύγε. Ο Αρίντς έκανε τις δηλώσεις του κατόπιν εντολής της παράλληλης δομής. Αυτός δεν μπορεί να είναι εκπρόσωπος του ΑΚΡ, δεν μπορεί να μας εκπροσωπεί, πρέπει να παραιτηθεί από την αντιπροεδρία και από κυβερνητικός εκπρόσωπος. Να διαγραφεί. (…) Ο Θεός ευαρεστήθηκε να χαρίσει σ’ αυτή τη χώρα και στον ισλαμικό κόσμο έναν ηγέτη. Μόνος σκοπός των υπερατλαντικών δυνάμεων [ο Γκιουλέν που ζει στην Πενσυλβάνια] και των υποχείριών τους είναι να βγάλουν απ’ τη μέση τον ηγέτη μας. Το προσπάθησαν στο Γκεζί και στις 17 και 25 Δεκεμβρίου (2013), δεν το καταφέρανε. Τώρα, μοναδική τους επιθυμία είναι να ξεπεράσει το εκλογικό όριο του 10% το HDP. (…) Θέλησαν να μας χτυπήσουν εκ των έσω και κατάφεραν αυτό το χτύπημα μέσω του Αρίντς. Ανακοινώνω δημόσια το παρασκήνιο των δηλώσεων του Αρίντς: η κόρη και ο γαμπρός του, ο Εκρέμ Γιετέρ είναι φανατικοί παράλληλοι. Η παράλληλη δομή κάνει το παν για να ρίξει το ΑΚΡ από την εξουσία και να βυθίσει την Τουρκία στην αστάθεια. Ο Μπουλέντ μπέη ήταν το τελευταίο χαρτί του Φετουλάχ»
Ο Αρίντς απάντησε λίγες ώρες αργότερα, δημόσια, κατά την ενημέρωση που έκανε στους δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Ο Μπουλέντ Αρίντς, πρέπει ίσως επίσης να προστεθεί, είναι ένας από τους 4 συνιδρυτές του ΑΚΡ και ένας από τους 74 που η πολιτική τους καριέρα λήγει στις 7 Ιουνίου, λόγω του ορίου των τριών θητειών στο Καταστατικό του ΑΚΡ, ο οποίος έχει και στο παρελθόν εκφράσει, μάλλον, παρεκλίνουσες από τη γραμμή του κόμματος απόψεις, για να τον ‘αδειάζει’ εν συνεχεία ο Ερντογάν. Στον Γκιοκτσέκ απάντησε περιληπτικά ως εξής:
«Έμαθα πως ο Δήμαρχος της Άγκυρας Γκιοκτσέκ έγραψε κάποια τουίτ. Έχει το θράσος να με καλεί λέει να παραιτηθώ. Αυτή είναι μια ξεδιάντροπη δήλωση. Εμένα με λένε Μπουλέντ Αρίντς. Δεν είμαι άνθρωπος κανενός. Δεν κουβάλησα την τσάντα κανενός. Το όνομά  μου δεν περνάει σε καμιά λοβιτούρα. Σαράντα χρόνια δεν το έχω σκάσει από κανένα μικρόφωνο. Βρίσκομαι εδώ συμμετέχοντας σε έναν αγώνα.  Ύστερα από δυο μήνες θα τριγυρίζω στην Άγκυρα με το κεφάλι ψηλά με μόνο εισόδημα τη σύνταξή μου. (…) Ετοίμασα μια ηχηρή απάντηση, αλλά δεν θα πω τίποτα ως τις 8 Ιουνίου.  Αυτό που θα πω είναι ότι ο Γκιοκτσέκ –δεν λέω ο κύριος, λέω ο Γκιοκτσέκ– προσπαθεί να εξασφαλίσει τη θέση του γιού του στις λίστες των υποψηφίων. (…) Ο Γκιοκτσέκ ήταν στα χέρια της δομής αυτής στις εκλογές. Πούλησε οικόπεδο-οικόπεδο την Άγκυρα. Έκανε αλλαγές επί αλλαγών στα πολεοδομικά σχέδια. Παλεύει με τα δικαστήρια.  Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές έφερα αντίρρηση στην υποψηφιότητά του, αυτός δεν ταιριάζει στην Άγκυρα είπα. Ξέρω, λοιπόν, ποιος θα γαυγίσει και πότε. Έχω 100 ζητήματα για τον Γκιοκτσέκ που θα τα συζητήσω μετά τις 8 Ιουνίου».
24.3.2015 : Ο τούρκος Πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, που είχε πέντε μέρες να εμφανιστεί δημόσια, δήλωσε σχετικά με τον καβγά Αρίντς-Γκιοκτσέκ ότι «κακώς έπραξαν και οι δυο, μίλησα με τον Αρίντς και θα μιλήσω και με τον Γκιοκτσέκ» και στις 25/3  ότι «το ζήτημα έκλεισε, δεν χρειάζεται να επιληφθεί το Πειθαρχικό».
Ο Αρίντς δήλωσε ότι «ίσως και να έκανα λάθος, αλλά ήταν επί προσωπικού και δεν μπορούσα να μην απαντήσω», επαναλαμβάνοντας ότι «θα μιλήσει μετά τις 8 Ιουνίου», ενώ ο Γκιοκτσέκ γράφει σε τουίτ: «Στο ΑΚΡ όταν δίνεται εντολή, η εντολή εκτελείται. Κατόπιν εντολής του κ. Πρωθυπουργού δεν θα ξαναμιλήσω επί του θέματος».
Εν τω μεταξύ γίνεται γνωστό ότι ο Νταβούτογλου επισκέφτηκε τον Ερντογάν στην κατοικία του στην Κωνσταντινούπολη τα μεσάνυχτα του Σαββάτου (21/3), δηλαδή αμέσως μετά την πρώτη δήλωση Αρίντς. Στις 25/3, ο Νταβούτογλου δήλωσε: «είχα 90λεπτη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το Σάββατο. Δεν υπάρχει καμιά ασυμφωνία, καμιά διάσταση απόψεων ανάμεσα στον Πρόεδρο και σ’ εμένα».

Το άρθρο
Το άρθρο του Αμπντουλκαντίρ Σελβί «Η μαγεία χάνεται» (‘Γενί Σαφάκ’ 23/3) όχι μόνο συζητήθηκε πολύ, αλλά και ο τίτλος του, χρησιμοποιήθηκε τόσο πολύ ώστε τείνει να γίνει κλισέ. Το μεταφράζουμε:
«Άκουσα τις δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας Ερντογάν σχετικά με την Επιτροπή Παρακολούθησης της Πορείας Λύσης όσο βρισκόμουν στο Ντιάρμπακιρ, όπου επικρατούσε στην ατμόσφαιρα η προσμονή του Νεβρόζ. Με τις δηλώσεις του Προέδρου ο αέρας άλλαξε μεμιάς. Οι άνθρωποι (…) ρωτούσαν ‘μήπως όμως συμβεί αυτό που συνέβη στην περίπτωση Χακάν Φιντάν;’. Έψαχναν απάντηση στην ερώτηση αν θα εγκαταλειφθεί η ιδέα της δημιουργίας μιας Επιτροπής Παρακολούθησης εφόσον ο Πρόεδρος είναι αυτός που έχει τον τελευταίο λόγο. Συζητούσαν το κατά πόσο η κυβέρνηση θα αναλάμβανε την ευθύνη της βούλησής της.
Παρακολούθησα δύο εορτασμούς του Νεβρόζ –αυτόν στο Μάρντιν και αυτόν στο Ντιάρμπακιρ. Η μαζική συμμετοχή κατέδειξε ότι ο κόσμος στηρίζει την έκκληση του Ότζαλαν για αφοπλισμό.
(…) Φεύγοντας απ’ την πλατεία βρεγμένος ως το κόκαλο, βρέθηκα αυτή τη φορά μπροστά σε οθόνες που μετέδιδαν απευθείας δηλώσεις ‘υψηλού ειδικού βάρους’ του Μπουλέντ Αρίντς [αναφορά σε παλαιότερη δήλωση του Αρίντς: «εγώ έχω ειδικό βάρος μέσα στο κόμμα»]. Ο Αρίντς έλεγε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν γνώριζε όλες τις εξελίξεις και ήξερε για την Επιτροπή Παρακολούθησης. Ενώ, ο Ερντογάν είχε δηλώσει πως δεν είχε ιδέα. Ο Αρίντς ένιωσε επίσης την ανάγκη να τονίσει ότι η κυβέρνηση είναι αυτή που διαχειρίζεται την Πορεία Λύσης και είπε ότι τις δηλώσεις αυτές τις κάνει ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. (…)
Κατά τη γνώμη μου έχουμε να κάνουμε με ‘ωδίνες’ της μεταβατικής περιόδου. Εξυπηρετούν οι εξελίξεις αυτές τη δημιουργία της βάσης πάνω στην οποία πρέπει να ‘καθίσουν’ οι σχέσεις Προέδρου-Κυβέρνησης; Θα μπορούσαν. Αλλά πρέπει να δει κανείς τη ρότα των εξελίξεων.
(…) Δείχνει η κατάσταση αυτή μια διάσταση απόψεων ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον Πρόεδρο που έχει περάσει στην ιστορία ως ο αρχιτέκτονας της Πορείας Λύσης; Ναι, δείχνει.
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια δεύτερη περίπτωση Χακάν Φιντάν; Αν και υπάρχουν ομοιότητες, αυτή είναι μια κάπως διαφορετική περίπτωση. (…)
Γίνεται αντιληπτό ότι η εντύπωση του Προέδρου είναι ότι η Πορεία έχει μετατραπεί σε μια διαβούλευση επί ίσοις όροις μεταξύ κυβέρνησης και Ότζαλαν. Είναι σημαντική αυτή η διαπίστωση;  Ναι, είναι σημαντική. Πρόκειται για μια αντίρρηση (του ΠτΔ), τέτοια που θα μπορούσε να αλλάξει τη ρότα της Πορείας από εδώ και μπρος; Ναι.
Θα μπορούσε η συζήτηση αυτή να οδηγήσει σε αμφισβήτηση της βούλησης της κυβέρνησης και να επηρεάσει τη ρότα της Πορείας; Ναι. Αν ο Ερντογάν λέει ότι η κυβέρνηση –της οποίας ήταν προ 7μήνου ο πρωθυπουργός– δεν τον ενημερώνει σε ένα θέμα τόσο ζωτικό όσο η Πορεία Λύσης, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα σοβαρό ζήτημα. (…)
Τι σημαίνει αυτό; Από τότε –δηλαδή, τις 14 Αυγούστου 2001– που ιδρύθηκε το ΑΚΡ δεν έχουμε δει διενέξεις και συγκρούσεις σαν αυτές που βλέπουμε τους τελευταίους 3 μήνες. Το ΑΚΡ είχε καταφέρει να είναι μια πολιτική κίνηση που δεν απασχολούσε το λαό με τις δικές της εσωτερικές συζητήσεις. Αυτή εξάλλου ήταν μια πλευρά του που ενέπνευσε εμπιστοσύνη στην κοινωνία. Ο λαός αυτός έχει πληρώσει στο παρελθόν μεγάλα τιμήματα για τις κρίσεις ανάμεσα στο Τσάνκαγια [το προεδρικό μέγαρο από το 1923 μέχρι που ο Ερντογάν μετακόμισε στο ΑΚ-σαράι] και την κυβέρνηση και τις διενέξεις ανάμεσα σε Προέδρους και Πρωθυπουργούς. Οι διαμάχες ανάμεσα στον Οζάλ και τον Μεσούτ Γιλμάζ, τον Ντεμιρέλ και την Τανσού Τσιλέρ, σήμαναν όχι μόνο το τέλος κομμάτων όπως το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας και του Ορθού Δρόμου, αλλά έβαλαν τέλος στην πολιτική ζωή αυτών των ηγετών.  Δεν θέλω ούτε να θυμάμαι τη βαριά οικονομική και πολιτική κρίση στην οποία οδήγησε τη χώρα η κρίση Έτζεβιτ-Σεζέρ.  Η μεγαλύτερη ιδιαιτερότητα του ΑΚΡ ως κόμματος είναι ότι δεν έγινε αιτία να ζήσει ο λαός μια κρίση.  Αν είχε δημιουργήσει κρίση δεν θα είχε βγει με τη νίκη από εννιά (9) αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις, θα είχε πάρει τούμπα απ’ τις πρώτες κιόλας εκλογές.
Οφείλω όμως να ομολογήσω ότι τα τελευταία γεγονότα έχουν αρχίσει να δημιουργούν υπόνοιες στο μυαλό του κόσμου. Οι άνθρωποι ρωτούν τι συμβαίνει. Η διένεξη Προέδρου και Κεντρικής Τράπεζας. Το επεισόδιο Χακάν Φιντάν. Και, τώρα, οι φιλονικίες σχετικά με την Πορεία Λύσης. Το ΑΚΡ είχε μια μαγεία. Οι μάζες προτιμούσαν το ΑΚΡ επειδή ήταν σύμβολο της σταθερότητας. Η μαγεία χάνεται.»

Η αριθμητική των εκλογών
Ο Ορχάν Μπούρσαλι λέει έναντι αυτού στην Τζουμχουριέτ’ (24/3) ότι ‘δεν υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ μαγεία’ και ότι ‘η κυβέρνηση προσπαθεί στη φάση αυτή να προστατεύσει την εκτελεστική εξουσία της και την νομική και συνταγματική ύπαρξή της’ έναντι της στάσης του Ερντογάν «αν δεν υπάρχω εγώ, δεν υπάρχετε ούτε εσείς, αν δεν δίνω εγώ τις εντολές, εσείς δεν μπορείτε να διοικήσετε ούτε το κόμμα ούτε την κυβέρνηση ούτε τη χώρα».
Η ανάλυση του Φουάτ Κέιμαν συνδέει την όλη κατάσταση με ‘τις εκλογές και το προεδρικό σύστημα’:
«(…) Η μαγεία χάνεται κι αυτό πηγάζει από το ότι έχει ‘χαλάσει’ η αριθμητική των εκλογών.  Για να το πούμε σαφέστερα, φαίνεται ότι δεν είναι εφικτή επιτυχία στις εκλογές τέτοια που θα επιτρέψει το πέρασμα στο προεδρικό σύστημα· μάλιστα, φαίνεται επίσης ότι το ΑΚΡ ακόμη κι αν μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας, αυτή δεν θα έχει το υψηλό ποσοστό και των μεγάλο αριθμό εδρών που είχε στις εκλογές του 2011.   Αυξητική τάση έχει τόσο το ποσοστό του HDP όσο και, ιδίως, αυτό του ΜΗΡ.
Ας μην το ξεχνούμε, στις εκλογές αυτές ουσιαστικός αντίπαλος του ΑΚΡ δεν είναι το CHP, αλλά το HDP και το ΜΗΡ.  Το HDP είναι αντίπαλος του ΑΚΡ στη νοτιοανατολική, ανατολική και δυτική Τουρκία, ιδιαίτερα δε σε μητροπόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, ενώ το ΜΗΡ στην κεντρική, βόρεια και ανατολική Τουρκία.  Η μαγεία θα έγκειτο στη λειτουργία της εξίσωσης ‘διαβούλευση στην πορεία λύσης-ανταγωνισμός στις εκλογές’ υπέρ του ΑΚΡ. Σήμερα βλέπουμε ότι η εξίσωση αυτή έχει αρχίσει να εξελίσσεται εναντίον του ΑΚΡ (…)».
26-3-2015
http://www.anixneuseis.gr/?p=115265