Kimland vs.Trumpland.



"Δεν μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις (τα πυρηνικά) για να χτυπήσεις πρώτος. Έχουν αξία μόνο ως αποτροπή. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί φτιάχνουμε τόσα όσα φτιάχνουμε".

H Trumpland είναι μία πολύ ευνοημένη από τη Γεωγραφία και την Ιστορία χώρα. Βόρεια και Νότια έχει γείτονες οι οποίοι ουδέποτε την απείλησαν ενώ ανατολικά και δυτικά έχει ωκεανούς, "τα υγρά περιουσιακά της στοιχεία", όπως τα περιέγραψε ο Αμερικάνος ιστορικός Tomas Bailay. Από το 1957, χρονιά την οποία η Σοβιετική Ένωση δοκίμασε τον πρώτο διηπηρωτικό (ICBM) πύραυλο, έπαψαν να αισθάνονται απολύτως ασφαλείς και από τις 9/11/2001, οι Αμερικάνοι άρχισαν να κοιτάνε συχνά πίσω από την πλάτη τους. Τις τελευταίες εβδομάδες όμως άρχισαν να κοιτάνε με ανησυχία και προς τα επάνω. Είναι η δεύτερη φορά στην ιστορία της Αμερικής που η πυρηνική απειλή είναι πλέον επικείμενη και τα κλειδιά του Αρμαγεδδώνα στην τσέπη όχι μίας αντίπαλης ιδεολογικά αλλά δοκιμασμένα ορθολογικής ηγεσίας και μίας χώρας με την οποία υπάρχουν πολλαπλά επίσημα και ανεπίσημα κανάλια επικοινωνίας, αλλά μίας "υποτιθέμενης" ορθολογικής ηγεσίας και μία χώρας με την οποία δεν υπάρχει καμία απολύτως επικοινωνία και καμία ορατή οδός διαπραγμάτευσης. 
Η πρώτη φορά ήταν τον Οκτώβριο του 1962, όταν οι Σοβιετικοί επιχείρησαν να εγκαταστήσουν πυραύλους με πυρηνική κεφαλή στην Κούβα στο νεαρό τότε καθεστώς του Fidel Castro. H κρίση διήρκεσε 13 ημέρες (16-28 Οκτωβρίου) και έληξε με την επίτευξη συμβιβασμού μεταξύ του προέδρου Kennedy και του ΓΓ Khrushchev.
H προφανής ομοιότητα έγκειται στο γεγονός ότι αφορά την πιθανότητα πολεμικής σύγκρουσης μεταξύ δύο πυρηνικών δυνάμεων (η Kimland είναι το ένατο μέλος του club). Όμως οι σημαντικές διαφορές είναι αυτές που προσδιορίζουν τη ταυτότητα της σημερινής κατάστασης. 
Το 1962 η απειλή ήταν για τις ΗΠΑ άμεση και επιβεβαιωμένη. Οι σοβιετικοί πύραυλοι SS-4 και R-12 ήταν εγκατεστημένοι στο κουβανικό έδαφος και το ζητούμενο ήταν ο χρόνος ενεργοποίησης τους, ο οποίος ήταν ζήτημα ωρών. Σήμερα δεν είναι ακόμα τίποτα από τα δύο. Για να γίνει η Β. Κορέα δεν θα πρέπει να έχει απλά την Βόμβα και τον Πύραυλο αλλά μία μικρή Βόμβα (για να χωρέσει στον Πύραυλο) και έναν εξελιγμένο Πύραυλο (για να μεταφέρει την Βόμβα ούτως ώστε να μην καεί κατά την επάνοδο στην ατμόσφαιρα). Και τα δύο σήμερα είναι πιθανά αλλά όχι επιβεβαιωμένα. 
Όσον αφορά τις επιλογές, το 1962 όπως και σήμερα ήταν 3: η στρατιωτική, η διπλωματική, η γεωοικονομική και ο συνδυασμός τους. Το 1962 παρότι φάνηκε ότι οι ΗΠΑ είχαν χρόνο μόνο για την πρώτη, την απέρριψαν, εφάρμοσαν "fast-track"τις άλλες 2 και δικαιώθηκαν.
Μία στρατιωτική προληπτική ενέργεια από μέρους της Trumpland για την καταστροφή των όπλων τότε όπως και τώρα κρίνεται εξαιρετικά ριψοκίνδυνη λόγω της αβεβαιότητας ότι θα πληγούν όλα αποτελεσματικά (τότε όπως και τώρα βρίσκονται επί οχημάτων τα οποία μπορούν να παραλλαχθούν, να μετακινηθούν και να προσομοιωθούν) και της βεβαιότητας της κλιμάκωσης. Τότε οι σοβιετικοί τοπικοί διοικητές των πυρηνικών πυραύλων είχαν εξουσιοδοτηθεί να εκτοξεύσουν εφόσον πληγούν ακόμα και με συμβατικά όπλα. Σήμερα δεν γνωρίζουμε ποίες θα είναι οι εντολές του Κim. Εφόσον όλα αποτύχουν και έχουμε εκτοξεύσεις πυραύλου/ων με κατεύθυνση τις ΗΠΑ, το 1962 οι πιθανότητες αναχαίτισης του συνόλου ήταν πολύ λιγότερες από ό,τι σήμερα χάρη στα διαδοχικά στρώματα πυραυλικής άμυνας. 
Η κλιμάκωση μπορεί να επέλθει από κράτη - συμμάχους της Trumland στην "πίσω αυλή" της Β. Κορέας. Οι πύραυλοι ήδη διασχίζουν τον εναέριο χώρο της Ιαπωνίας και βυθίζονται μέσα στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ). Σήμερα η Σεούλ είναι σε απόσταση σφεντόνας από τα σύνορα της Kimland. Τότε ήταν το Βερολίνο από τη Σοβιετία. 
Η διπλωματική οδός προσδίδει διεθνή νομιμοποίηση. Το 1962 οι ΗΠΑ την ακολούθησαν μέσω της προσκόμισης φωτογραφιών των σοβιετικών πυραύλων στα Ηνωμένα Έθνη. Τότε όμως ο κόσμος ήταν λίγο πολύ άσπρο/μαύρο. Σήμερα θα χρειαστούν πολύ περισσότερα από μία ιστορική στιγμή όπως η περίφημη συνομιλία του Adlai Stevenson II με τον Valerian Zorin στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Η γεωοικονομική
Το 1962 οι ΗΠΑ εφάρμοσαν τον αποκλεισμό της Κούβας (την ονόμασαν "καραντίνα"). Σήμερα μετά την τελευταία πυρηνική δοκιμή το ΣΑ του ΟΗΕ αποφάσισε τον 6ο κύκλο κυρώσεων οι οποίες αναμένεται να κοστίσουν στην Kimland  1 δισ δολάρια μέσα στον επόμενο χρόνο. Το κλειδί όμως είναι η Κίνα με την οποία διεξάγεται το 90% του εμπορίου της Kimland και η οποία υποσχέθηκε να εφαρμόσει τις νέες κυρώσεις "πλήρως και αυστηρά", όμως δεν ανέλαβε δέσμευση για την ζωτικής σημασίας μείωση των εξαγωγών σε πετρέλαιο. Στα γεωοικονομικά εργαλεία σήμερα πλέον μπορεί να προστεθεί και ο κυβερνοπόλεμος, στον οποίο όμως η Kimland έχει στο παρελθόν επιδείξει σημαντικές δεξιότητες (π.χ Sonyleaks)
Η σημαντικότερη όμως διαφορά έγκειται στους πρωταγωνιστές/χειριστές της κρίσης, τόσο την πολιτική όσο και την στρατιωτική ηγεσία. Το 1962 ο J.F. ήταν μελετητής της ιστορίας, υιός επιφανούς διπλωμάτη και ο οποίος από την ανάληψη των καθηκόντων του το 1961 προσπαθούσε να σπάσει την δεδηλωμένη επιθυμία του αμερικανικού στρατιωτικού κατεστημένου να εξαφανίσει τους Κόκκινους από τον πλανήτη ακόμα και με τη χρήση πυρηνικών. Η χρήση τους είχε μάλιστα προταθεί από τον Στρατηγό McArthur κατά τον 1ο Πόλεμο της Κορέας. Οι Στρατηγοί (π.χ. Lemnitzer), Ναύαρχοι (π.χ. Burke) και Πτέραρχοι (π.χ. LeMay) τους οποίος "κληρονόμησε" από την προεδρία Eisenhower, θεωρούσαν ότι μπορούν να νικήσουν σε έναν πυρηνικό πόλεμο, σε αντίθεση με τον J.F. ο οποίος πίστευε ότι η ζωή στον πλανήτη θα τελείωνε.
Σήμερα η κατάσταση είναι αντεστραμμένη. Τόσο ο Υπουργός Άμυνας Mattis όσο και ο σύμβουλος εθνικής Ασφαλείας McMaster έχουν ανδρωθεί όχι στις Ένδοξες Νίκες του Β’ΠΠ όπως οι στρατιωτικοί σύμβουλοι του J.F. αλλά στις Άδοξες Αιμορραγίες του Βιετνάμ, του Ιράκ και του Αφγανιστάν. 
Βέβαια σύμβουλος και έμπιστος του J.F. ήταν ο αδερφός του τον οποίο είχε διορίσει Υπουργό Δικαιοσύνης. Σίγουρα όμως άλλο Roberd Kennedy και άλλο Melania Trump.
Σε κάθε περίπτωση ο κριτής είναι η Ιστορία. Ο JF δικαιώθηκε. Ο Αμερικάνος πρόεδρος έχει χαρακτηριστεί ως "πυρηνικός μονάρχης" διότι προκειμένου να επιτευχθεί άμεση αντίδραση μπορεί μόνος του να δώσει την εντολή. Ο Nixon για να λήξει τον πόλεμο του Βιετνάμ προσπάθησε να πείσει ότι ήταν αρκετά τρελός να ρίξει τη Βόμβα (Madman Theory). Ο Fidel είχε δηλώσει ότι "εάν επιτεθούν θα τους εξαφανίσουμε". Ο Kim σήμερα σκέφτεται να ρίξει πυραύλους εκεί που φτάνει, στο Guam. O Donald  υπόσχεται "φωτιά και τσεκούρι" σε οποίους τολμήσουν.
Ποίος/οι τελικά είναι ο Τρελός/οι.
Οψόμεθα 
 Δημήτρης Στεργίου ,
Γεωοικονομικός Αναλυτής, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
16/8/2017