Πώς το Ισραήλ έγινε ο τέλειος "δοκιμαστικός σωλήνας" για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
Πώς το Ισραήλ έγινε ο τέλειος "δοκιμαστικός σωλήνας"
για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
Σε μόλις 21 ημέρες, το Ισραήλ είχε εμβολιάσει το 20% των 9,3 εκατομμυρίων πολιτών και μόνιμων κατοίκων του και, ακόμη πιο σημαντικό, το 70% της αρχικής ομάδας-στόχου του - του ιατρικού προσωπικού και των ατόμων άνω των 60 ετών. Πρόκειται για εκπληκτικούς αριθμούς. Οι ΗΠΑ έχουν καταφέρει να εμβολιάσουν περίπου το 2% του πληθυσμού τους. Η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία δεν έχουν ακόμη φτάσει το 1%.
Το "στοίχημα" Νετανιάχου
Αφού έλαβε ο ίδιος τη δεύτερη δόση του εμβολίου, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει μια μαζική αερομεταφορά εμβολίων, επιτρέποντας σε όλους όσοι έχουν ηλικία 16 ετών και άνω να εμβολιαστούν εντός δύο μηνών. Το Ισραήλ, τόνισε, "θα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που θα νικήσει τον ιό". Βολικά για τον Νετανιάχου, αυτή η νίκη συμπίπτει με τις βουλευτικές εκλογές στη χώρα του, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για τις 23 Μαρτίου.
Έχοντας αποτύχει στον έλεγχο της εξάπλωσης του ιού και στην εφαρμογή διαδοχικών lockdown, ο Νετανιάχου έχει παρουσιάσει το πρόγραμμα εμβολιασμού ως προσωπικό του επίτευγμα. Υπερηφανεύτηκε ότι το εμβόλιο παρέχεται ως αποτέλεσμα 17 τηλεφωνικών συνομιλιών τις οποίες πραγματοποίησε με τον αγαπητό του φίλο Άλμπερτ Μπουρλά, διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, δηλαδή της εταιρείας που παρέχει τη μερίδα του λέοντος των δόσεων εμβολίων που χρησιμοποιεί το Ισραήλ.
Η πρόνοια και η επιμονή του Νετανιάχου αξίζουν σίγουρα επαίνου. Ωστόσο ο Μπουρλά είδε επίσης μια ευκαιρία, αναγνωρίζοντας ότι το μοναδικά εξατομικευμένο και πλήρως ψηφιοποιημένο σύστημα Υγείας του Ισραήλ θα μπορούσε να παρέχει σχεδόν σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο και την αποτελεσματικότητά του.
Η ιδιαιτερότητα του συστήματος Υγείας του Ισραήλ
Όλοι οι Ισραηλινοί είναι ασφαλισμένοι σε έναν από τους τέσσερις εθνικούς οργανισμούς διατήρησης υγείας (HMO), των οποίων οι κλινικές και τα νοσοκομεία είναι απλωμένα σε ολόκληρη τη χώρα. Είναι ανταγωνιστικοί μεταξύ τους, ωστόσο η τιμή των ασφαλίστρων, το ποσοστό συμμετοχής των ασφαλισμένων στις δαπάνες και οι θεραπείες είναι μεγέθη ενιαία ρυθμισμένα και ομοιόμορφα. Το ίδιο ισχύει και για το επιδοτούμενο "καλάθι" φαρμάκων, διαδικασιών και θεραπειών.
Τα παραπάνω αποφασίζονται από ένα εθνικό συμβούλιο εμπειρογνωμόνων. Τα φάρμακα αγοράζονται από την κυβέρνηση και διανέμονται κεντρικά μέσω μιας και μόνης εταιρείας. Όλα τα ιατρικά αρχεία είναι ψηφιοποιημένα, διαθέσιμα σε νοσοκομεία, γιατρούς, καθώς και στο Υπουργείο Υγείας.
Αυτό καθιστά το Ισραήλ ιδιαίτερα ελκυστικό για την Pfizer και άλλους παραγωγούς εμβολίων. Οι HMO γνωρίζουν ποιος έχει εμβολιαστεί και με ποια σειρά προτεραιότητας. Ξέρουν ποιος επέστρεψε για για συμπληρωματική δεύτερη δόση και ποιος όχι. Το Ισραήλ γνωρίζει επακριβώς την ηλικία, την ιατρική κατάσταση και άλλες δημογραφικές πληροφορίες ενός ετερογενούς πληθυσμού.
Και όλα τα παραπάνω δεδομένα φυλάσσονται από το Υπουργείο Υγείας. Είναι ένας θησαυρός για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας του εμβολίου μεταξύ διαφόρων ομάδων και της σχετικής ποσότητας εμβολίου που απαιτείται για την αποτελεσματικότητά του. Το Ισραήλ θα είναι πιθανότατα η πρώτη χώρα που θα γνωρίσει το επίπεδο κάλυψης που απαιτείται για την επίτευξη της γνωστής "ανοσίας της αγέλης".
Μια πρωτόγνωρου μεγέθους επιχείρηση
Η διανομή του εμβολίου αποτέλεσε μοντέλο αποτελεσματικότητας. Οι εμβολιασμοί πραγματοποιούνται επτά ημέρες την εβδομάδα στα περισσότερα κέντρα, ακόμη και αργά το βράδυ. Ενώ πρόκειται για μη στρατιωτική επιχείρηση, ο στρατός εμβολιάζει τους δικούς του άνδρες και γυναίκες και βοηθά στην ιχνηλάτηση μολύνσεων, καθώς και σε ορισμένα ζητήματα εφοδιασμού.
Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει αποκαλύψει δημοσίως τον αριθμό των εμβολίων που έλαβε, τι έχει πληρώσει γι’ αυτά ή πόσες ακόμη δόσεις αναμένονται. Γνωρίζουμε ότι 2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου της Pfizer και θα λάβουν τη δεύτερη δόση από αυτήν την εβδομάδα και εξής. Σύμφωνα με τον Νετανιάχου, ένας απροσδιόριστος αριθμός νέων "εκατομμυρίων" δόσεων αναμένονται.
Την περασμένη εβδομάδα, η Moderna, της οποίας ο ιατρικός διευθυντής είναι Ισραηλινός, έστειλε μια αρχική παρτίδα 100.000 δόσεων του εμβολίου της στη χώρα. Το Ισραήλ εργάζεται επίσης επάνω σε ένα δικό του εμβόλιο, το οποίο θα μπορούσε να είναι έτοιμο μέχρι το καλοκαίρι.
Εάν τα πράγματα προχωρήσουν σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το Ισραήλ θα έχει πραγματοποιήσει πλήρη εμβολιασμό εντός περίπου δύο μηνών και θα βρεθεί με πλεόνασμα δόσεων. Άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου και της Δανίας, έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, επίσημη πολιτική του κράτους είναι ότι οι Ισραηλινοί πολίτες έρχονται πρώτοι.
Μεταξύ αυτών των πολιτών βρίσκονται περίπου 2 εκατομμύρια Αραβο-Ισραηλινοί οι οποίοι, για λόγους που κυμαίνονται από έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση έως δυσπιστία για τη σοβαρότητα του ιού, έχουν μείνει πολύ πίσω από τον εβραϊκό πληθυσμό στον εμβολιασμό. Οι αρχές, ξεκινώντας από τον πρωθυπουργό, άρχισαν μια επιθετική εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για να ενθαρρύνουν τον εμβολιασμό.
Το ζήτημα των Παλαιστινίων
Οι Παλαιστίνιοι Άραβες της Γάζας και της Δυτικής Όχθης μέχρι στιγμής δεν έχουν λάβει εμβολιασμούς από το Ισραήλ. Η Γάζα κυβερνάται από τη Χαμάς, η οποία δεν είναι πρόθυμη να δεχτεί βοήθεια από το Ισραήλ και βασίζεται σε άλλους, διεθνείς χορηγούς.
Μέχρι πρόσφατα, η Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική Όχθη επέμενε ότι θα λάβει προμήθειες και από άλλες πηγές. Το Σάββατο, ωστόσο, το παλαιστινιακό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι το Ισραήλ, ως κατοχική δύναμη, "είναι υποχρεωμένο να παρέχει εμβόλια κατά του κορονοϊού στον παλαιστινιακό λαό, τη στιγμή που παρέχει αυτούς τους εμβολιασμούς στους πολίτες του".
Η λογική τους είναι αφοπλιστική. "Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρέπει να εμβολιάσουμε τους Παλαιστινίους στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Είναι ηθική και νομική μας υποχρέωση", δηλώνει o Άριε Μπας, πρώην στέλεχος της Επιτροπής Δεοντολογίας της Ιατρικής Ένωσης του Ισραήλ. "Το Ισραήλ πρέπει να πληρώσει και να παρέχει τα εμβόλια αυτά με τα ίδια κριτήρια και προτεραιότητες που ισχύουν για τους πολίτες του".
Πέρα από τις ηθικές και ανθρωπιστικές παραμέτρους του ζητήματος, είναι λογικό να εμβολιάσει κανείς τη Δυτική Όχθη, δεδομένου ότι δεκάδες χιλιάδες κάτοικοί της μετακινούνται για λόγους εργασίας στο Ισραήλ και συναναστρέφονται με τον γενικό πληθυσμό. Εάν το Ισραήλ διαπιστώσει ότι δεν καταλήγει τελικώς με πλεόνασμα εμβολίων, ο Νετανιάχου θα πρέπει να κάνει μια 18η κλήση προς τον Μπούρλα για να λάβει εμβόλια για τη Δυτική Όχθη.
Ένα μέρος του επαίνου που του αξίζει για τον εμβολιασμό των πολιτών του Ισραήλ, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου το χάνει ακριβώς επειδή αγνόησε αυτό το ζήτημα. Μερικοί από τους σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές του αντιτίθενται στη χορήγηση βοήθειας και παρηγοριάς σε ανθρώπους τους οποίους θεωρούν "εχθρούς". Ωστόσο ο Νετανιάχου πρέπει να είναι μεγαλόκαρδος στο πλαίσιο της νίκης του.
Θα του δώσει την ευκαιρία να αποκαταστήσει την εικόνα του στην μετά Τραμπ Ουάσιγκτον. Ακόμα πιο σημαντικό, είναι μια ευκαιρία για το Ισραήλ να σώσει ζωές και ίσως να επηρεάσει θετικά καρδιές και μυαλά στον πλησιέστερο και ταυτόχρονα πιο "μακρινό" από ψυχική άποψη γείτονά του.
Zev Chafets
BLOOMBERG OPINION
12/1/2021
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Πώς και γιατί τα κατάφερε το Ισραήλ, καλύτερα από όλους;
Το πώς και το γιατί, το Ισραήλ κατάφερε να αγοράσει έναν τόσο μεγάλο και δυσανάλογο σε σχέση με τον πληθυσμό του αριθμό εμβολίων και κατάφερε τόσο γρήγορα να καλύψει εμβολιαστικά τις ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες, απασχολεί μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινής γνώμης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, το 76% των πολιτών του Ισραήλ άνω των 80 ετών, το 81% των πολιτών από 70-79, το 63% των πολιτών από 60-69, το 34% των πολιτών από 50-59, το 20% των πολιτών από 40-49, το 11% των πολιτών από 30-39, το 6% των νέων από 20-29 και το 2% των νέων από 16-19, έχουν ήδη εμβολιαστεί με την πρώτη δόση του εμβολίου.
Πως τα κατάφερε το Ισραήλ; Ορισμένοι εκτιμούν, ότι η επιτυχία οφείλεται στη πειθαρχία των Ισραηλινών. Άλλοι εκτιμούν, ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε η στρατιωτική υποδομή της χώρας και το ετοιμοπόλεμο του κρατικού μηχανισμού. Κι άλλοι πιστεύουν, ότι αφού η επιστήμη και η τεχνολογία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του κράτους του Ισραήλ, η επιτυχής αντιμετώπιση του κεφαλαίου «εμβόλιο», ήταν αναμενόμενη και δεδομένη από τη αρχή.
Το Ισραήλ, έχει επάρκεια εμβολίων, καθώς είχε υπογράψει από τον Ιούνιο συμφωνία με την Moderna, ενώ με την Pfizer ήρθε σε συμφωνία μόλις το Νοέμβριο. Πως όμως κατάφερε να προμηθευτεί τόσο μεγάλο αριθμό εμβολίων από την Pfizer; Δύο είναι οι λόγοι.
Ο πρώτος είναι η πληρωμή ενός premium για το εμβόλιο της Pfizer, που σύμφωνα με πληροφορίες κυμαίνεται ανάμεσα στο 100% με 200% της τιμής του.
Και ο δεύτερος λόγος είναι η υπογραφής μιας συμπληρωματικής συμφωνίας ανάμεσα στο κράτος του Ισραήλ και στην Pfizer, η οποία αφορά τα δεδομένα του εμβολιασμού. Έτσι οι εμβολιαστικές αρχές του Ισραήλ θα παρέχουν στην Pfizer, μια σειρά από δεδομένα και στατιστικά, σχετικά τις παρενέργειες, την αποτελεσματικότητα, τον χρόνο που απαιτείται για τη δημιουργία αντισωμάτων, κατά ηλικιακές ομάδες, κατά φύλο, κατά υποκείμενα νοσήματα κλπ. Το Ισραήλ, επέλεξε να λειτουργήσει σαν ένα μεγάλο εργαστήριο, σε πραγματικές συνθήκες, προς όφελος της παγκόσμιας εμβολιαστικής προσπάθειας. Και ανταμείφθηκε γι’ αυτό.
Όταν είχε ξεσπάσει η πανδημία, μόλις το 50% των πολιτών είχε εκφράσει την επιθυμία να εμβολιαστεί. Και η κυβέρνηση του Ισραήλ, είχε να αντιμετωπίσει ένα σκληρό αντι-Covid μέτωπο τόσο στις συναγωγές, όσο και στα τζαμιά και στους ορθόδοξους χριστιανικούς ναούς. Με την εφαρμογή σκληρών και αυστηρών lockdown και την χρήση έξυπνων και επίμονων επικοινωνιακών στρατηγικών, η κυβέρνηση κέρδισε και αυτήν την μάχη.
Και όταν έφτασε η στιγμή της εφαρμογής του εμβολιαστικού προγραμματισμού μίλησαν δυο βασικές έννοιες που χαρακτηρίζουν το Ισραήλ. Η έννοια των Logistics και η έννοια του Digitalization. Δηλαδή το σύστημα της αποθήκευσης και διανομής των εμβολίων και η ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας.
Το Ισραήλ έδωσε για μια ακόμα φορά στην ιστορία του, μια μάχη για την επιβίωση του. Και εκ του αποτελέσματος, φαίνεται ότι νίκησε και αυτή τη φορά.
Κωνσταντίνος Χαροκόπος,13/1/2021
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ