Η κάθαρση του αεριτζίδικου συστήματος διαρκούς κατανάλωσης

΄΄Roy DeCarava: Graduation

Η κρίση είναι κάθαρση
Υπάρχει η πεποίθηση ότι κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Παραβλέπεται επιπόλαια η πλαϊνή του πλευρά, αλλά και η σκοτεινή του. Αυτή δηλαδή της πραγματικής ανταλλακτικής του αξίας: με το ίδιο νόμισμα παίρνεις σήμερα μισό κιλό ψωμί και αύριο ένα. Κάποτε στο μέλλον, ίσως, κανένα. Ετσι είναι και η λεγόμενη κρίση.

Αν δει κανείς αυτό που λέγεται κρίση από την οπτική γωνία του σημερινού συστήματος παραγωγής - αγοράς, με βάση τη διαρκή κατανάλωση υπάρχει αναμφισβήτητα κρίση.

Του συστήματος.

Αν δει κανείς τη σημερινή κατάσταση από το πρίσμα της κοινωνικής αγοράς και οικονομίας, θα διαπιστώσει ότι όχι απλώς δεν υπάρχει κρίση, αλλά, αντιθέτως, υπάρχει κάθαρση και διόρθωση.

Για να το πούμε πιο σωστά, το σύστημα παραγωγής - αγοράς με βάση τη διαρκή κατανάλωση χρεοκοπεί και η επιβίωση των κοινωνιών απαιτεί κάθαρση και διόρθωση.

Το μέχρι σήμερα σύστημα στήριξε τη ζωή του σ' ένα αεριτζίδικο εύρημα: έδωσε ανταλλακτική αξία στο «μεθαύριο». Στο χρόνο που έρχεται. Στο μέλλον. Πάρε σήμερα το σπίτι, την κουζίνα, το αυτοκίνητο, τα ρούχα, τα μετρητά και τα πληρώνεις μεθαύριο.

Οσο πιο πολλά «μεθαύριο» αγοράζονταν τόσο πιο πολλά «σήμερα» παράγονταν. Η διαφορά μεταξύ τού «μεθαύριο» και του «σήμερα» είναι ότι το «σήμερα» είναι χειροπιαστό, ενώ το «μεθαύριο», αόρατο. Ετσι, ενώ η σημερινή εργατική δύναμη είναι υπαρκτή, η αυριανή είναι άγνωστη.

Το μέχρι σήμερα αεριτζίδικο σύστημα διαρκούς κατανάλωσης παρήγαγε τόσο περισσότερα και έδινε τόσο περισσότερες θέσεις εργασίας όσο περισσότερο «μεθαύριο» αγόραζαν οι τράπεζες και υποθήκευαν οι καταναλωτές. Χωρίς αυτό το σύστημα θα τρώγαμε ακόμη βούτυρο Κερκύρας, θα μέναμε στο νοίκι ενός παλιού σπιτιού, θα είχαμε ίσως ένα Φολκσβάγκεν αγορασμένο με το εφάπαξ και θα πηγαίναμε διακοπές με τα προπέρσινα μαγιό και τις προ 5ετίας τσάντες στα χωριά μας και στα γραφικά ακόμα φτηνά νησιά με τον «Πορτοκαλί Ηλιο» και το «Παναγιά της Τήνου». Οχι με την πιστωτική. Με τις οικονομίες μας.

Για να πω την αμαρτία μου, το σκηνικό δεν με χαλάει. Κι ό,τι απέκτησα εξαγοράζοντας τη μελλοντικά αμφίβολη εργατική μου αξία και δύναμη θα το απαρνηθώ χωρίς γογγυσμό, αν αυτό είναι το τίμημα, για να καταρρεύσει ένα διεστραμένης σύλληψης κερδοσκοπικό σύστημα, που μοιάζει να έχει μετρήσει τα ψωμιά του.

Οχι μόνο γιατί καταστρέφει με φρενήρεις ρυθμούς τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του πλανήτη, χωρίς να έχει προοπτική και στόχο άλλον από τον πλουτισμό, αλλά και γιατί παράγει βλαμμένους ανθρώπους, με μοναδικό σκοπό ζωής να δουλεύουν για να αγοράζουν. Και μάλιστα όλο και πιο πολύ, όλο και πιο γρήγορα, όλο και πιο μαλθακά, όλο και πιο υπόδουλα.

Δεν χρειάζεται φιλοσοφία για να δει κανείς ότι ο αγοράζων τοις μετρητοίς είναι απείρως πιο ελεύθερος από τον αγοράζοντα επί πιστώσει, που έχει υποθηκεύσει το μέλλον του και συχνά το μέλλον των παιδιών του.

Τα βερεσέδια στο μπακάλικο της δεκαετίας του '50 δεν υποθήκευαν την ψυχή κανενός, ούτε το μέλλον του. Ηταν παραγεγραμμένα -ανομολόγητα- και από τον μπακάλη. Ακόμα κι έτσι, υπήρχε ένας ιστός ηθικής, σε αντίθεση με τον σημερινό τραπεζίτη.

Είναι σήμερα στον πλανήτη πάνω από 4 δισ. κόσμος που εργάζεται σαν δουλοπάροικος για να γυρίζει η μηχανή της αέναης κατανάλωσης των άλλων 2 δισ. και ο πλανήτης δεν είναι πια η Γη του Μαγγελάνου, που ήθελε κανείς δύο χρόνια για να πάει από την Ιβηρική στην Αυστραλία. Χρειάζεται σήμερα μόνο ένα τηλεφώνημα ενός λεπτού και μια κίνηση του δαχτύλου για να τινάξει μια μπόμπα των φτωχών μια συνοικία καταναλωτών στην άλλη άκρη του κόσμου.

Αυτό που η αδιέξοδη οικονομία της διαρκούς κατανάλωσης λέει ωραιοποιημένα «κρίση» δεν είναι παρά το αδιέξοδό της. Είναι η κάθαρση και η διόρθωση. Είναι το φως μέσα απ' το σκοτάδι.

Αυτό το σύστημα θα κάνει τα πάντα για να συνεχίσει να υπάρχει. Και, δυστυχώς, σχεδόν όλοι οι καταναλωτές πολίτες θα εύχονται και θα συμμετέχουν στη σωτηρία του και στη διατήρηση της διά βίου δουλείας και υποθήκευσής τους.

Επειδή το τίμημα για έναν οικουμενικό κόσμο μιας οικονομίας των αναγκών και όχι των νευρωσικών αγορών θα είναι στρατιές ανέργων και η απώλεια του δανεικού μας σπιτιού, του δανεικού μας αυτοκινήτου, του δανεικού μας ψυγείου και, κυρίως, του δανεικού μας καναπέ για αρκετό καιρό μέχρι ν' αποκτήσουμε τα δικά μας.Είναι βαρύ το τίμημα. Αλλά δεν υπάρχει ελαφρύ τίμημα για τα ακριβά πράγματα.
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ-ΤΕΤΡΑΔΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/03/2009

(Η εικονογράφηση και ο τίτλος της ανάρτησης έγιναν με ευθύνη του Ivos 2)