IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Μπενιαμίν Νετανιάχου   Διευρύνεται το χάσμα Ισραήλ και αμερικανο-εβραϊκής Διασποράς.   Του Κώστα Ράπτη Η απόκλιση διευρύνεται εδώ και καιρό – όμως η συγκρότηση της νέας κυβέρνησης υπό τον Βενιαμίν Νετανιάχου, με τη συμμετοχή ακροδεξιών θρησκευτικών κομμάτων, δείχνει πλέον να θέτει υπό σοβαρή δοκιμασία τη σχέση του Ισραήλ με ό,τι έως τώρα αποτελούσε το πολυτιμότερο στήριγμά του: την αμερικανο-εβραϊκή διασπορά. Κάποιοι από τους λόγους της απόκλισης έχουν να κάνουν με μακροπρόθεσμες εξελίξεις: η προϊούσα εκκοσμίκευση του αμερικανο-εβραϊκού στοιχείου και οι μεικτοί γάμοι χαλαρώνουν τους ταυτοτικούς δεσμούς, ενώ η νεότερη γενιά αναπτύσσει όλο και πιο κριτική στάση ως προς την πολιτική του Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων. Όμως οι επιλογές του Νετανιάχου όλα τα προηγούμενα χρόνια μεγάλωσαν τις αποστάσεις, καθώς λόγω των ενεργειών του ως Ισραηλινού πρωθυπουργού το θέμα της στήριξης προς το Ισραήλ απέκτησε συνδηλώσεις ενδοαμερικανικής κομματικής αντιπαράθεσης – κάτι το ανήκουστο τις προηγούμεν

Ο Αμος (φωτ.) και η Φάνια Οζ μπορούν να φανταστούν –ίσως και να εύχονται– έναν εβραϊσμό χωρίς την πίστη στον Θεό της Βίβλου, αλλά ποτέ χωρίς την ίδια τη Βίβλο και την ερμηνεία της. Είναι αυτό δυνατό, και για πόσο ακόμη;  Τ​​ούτες τις μέρες γράφτηκαν πολλά –και δικαίως– για τον Αμος Οζ (1939-2018), στον ελληνικό και τον διεθνή Τύπο. Στις λίγες λέξεις που μου αναλογούν σε αυτήν εδώ τη φιλόξενη στήλη δεν θα επαναλάβω πράγματα που έχουν ήδη ειπωθεί, αλλά, προκειμένου να αποφύγω και το αμάρτημα της γενικότητας, θα μιλήσω για ένα μόνο βιβλίο του –ένα, κι αυτό μισό–, εκείνο που έγραψε στα αγγλικά μαζί με την κόρη του: Αμος Οζ, Φάνια Οζ-Ζαλτσμπέργκερ, «Οι Εβραίοι και οι λέξεις» (Καστανιώτης 2012). Στο βιβλίο αυτό, οι δύο συγγραφείς συζητάνε, από την πρώτη σελίδα μέχρι την τελευταία, για τη Βίβλο και το Ταλμούδ, έχοντας ωστόσο διευκρινίσει εξαρχής ότι είναι και δύο κοσμικοί Ισραηλινοί Εβραίοι, ότι δεν πιστεύουν στον Θεό και ότι η ταυτότητά τους δεν προσδιορίζεται από θρησκευτικές πεποιθ

Τό δεύτερο μεγάλο θρησκευτικό ρεῦμα τῆς ἀνθρωπότητος, τό ἀποκαλούμενο μονοθεϊστικό, βλέπει τίς πηγές του σέ ἱστορική ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Ἐκτός ἀπό τόν Ἰουδαϊσμό καί τόν Χριστιανισμό, σ᾽ αὐτό τό ρεῦμα ἀνήκουν και τό Ἰσλάμ, ὁ Ζωροαστρισμός, μέ ἐλάχιστους σήμερα ὀπαδούς, ἀλλά καί ὁ Σικχισμός, ὁ ὁποῖος προσπάθησε νά συγκεράσει τόν Ἰνδουισμό μέ τό Ἰσλάμ. Στό ἱερό βιβλίο τοῦ Σικχισμοῦ, τό Adi Granth, τά θέματα τῆς ἀφοσιώσεως στόν Θεό καί τῆς  εἰρήνης ἔχουν δεσπόζουσα θέση: «Ἐάν ὁ ἄνθρωπος ψάλλει γιά τόν Θεό καί τόν ἀκούει // καί ἀφήνει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ νά βλαστάνει μέσα του, // ὅλες οἱ θλίψεις του θά ἐξαφανισθοῦν // καί στόν νοῦ του ὁ Θεός θά τοῦ χαρίσει εἰρήνη» (Adi Granth, Tzapouyi, 5). Σέ ἄλλο τμῆμα τοῦ ἴδιου βιβλίου διαβάζουμε: «Τώρα διακηρύσσεται τό φιλεύσπλαχνο διάταγμα τοῦ Κυρίου. // Κανείς νά μήν προκαλέσει στόν ἄλλον πόνο ἤ ἀδικία. // Ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα νά ζεῖ μαζί ἐν εἰρήνῃ» (Sri Raga, 5). Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον συγκεντρώνουν σήμερα οἱ ἀπόψεις τοῦ Ἰσλάμ γιά τήν εἰρήνη