ΤΟ ...''ΚΛΕΙΔΩΜΑ''




(1)
Πώς «κλειδώνει» η συμφωνία για το PSI plus

του Χρ. Κίτσιου

Κοντά σε τελική συμφωνία για την οικειοθελή συμμετοχή των ιδιωτών ομολογιούχων στη διαγραφή του 50% της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους καθώς και την πρόωρη εξόφληση και επιμήκυνση του υπόλοιπου βρίσκονται η Ελλάδα, η τρόικα και η Επιτροπή Ομολογιούχων, που έχει συσταθεί υπό την αιγίδα του IIF.
Η ανακοίνωση του IIF, με την οποία σημειώνεται ότι οι συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση για το εθελοντικό πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων έχουν εμφανίσει πρόοδο τις τελευταίες μέρες, ήρθε να επιβεβαιώσει το κλίμα αισιοδοξίας περί αίσιας έκβασης, ακόμη και εντός της επόμενης εβδομάδας, το οποίο επικρατεί στην πολιτική ηγεσία, αλλά και μεταξύ των τραπεζιτών.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών έχουν εισέλθει στο τελευταίο στάδιο καθορισμού κρίσιμων τεχνικών λεπτομερειών, όπως η διάρκεια και τα επιτόκια των νέων ομολόγων, η κλιμάκωση των επιτοκίων και οι διαφορετικές επιλογές που θα προσφερθούν σε όσους συμμετάσχουν στο PSI plus.
Όπως έχει γράψει το Euro2day (Καταρχήν συμφωνία για PSI), ήδη, από τις 20 Δεκεμβρίου, η Ελλάδα, η τρόικα και οι ομολογιούχοι είχαν συμφωνήσει για τη δομή του προγράμματος.
H Ελλάδα και οι θεσμικοί εταίροι αποδέχθηκαν το αίτημα των ομολογιούχων τα νέα ομόλογα να διέπονται από το Βρετανικό Δίκαιο και από το ίδιο νομικό καθεστώς που θα διέπεται και το δάνειο των 30 δισ. ευρώ, το οποίο θα παραχωρήσει ο EFSF στην Ελλάδα για να χρηματοδοτήσει το PSI.
Από την πλευρά τους, οι ομολογιούχοι εγκατέλειψαν τη μέχρι τότε «κόκκινη γραμμή» οι ζημίες σε επίπεδο καθαρής παρούσας αξίας (NPV) να μην ξεπεράσουν το 54% και δέχτηκαν να συζητήσουν επιτόκιο της τάξης του 4% - 5%.
Επρόκειτο για το σημαντικότερο βήμα αμοιβαίας υποχώρησης, επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις συνομιλίες, καθώς αφενός εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις αίσιας ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων και αφετέρου δηλοί την πρόθεση των θεσμικών εταίρων (Ευρώπη, ΕΚΤ και ΔΝΤ) να αποφευχθεί η πτώχευση της Ελλάδας.
Η αποδοχή από την Ευρώπη και το ΔΝΤ ότι τα νέα ομόλογα που θα εκδώσει το ελληνικό δημόσιο θα διέπονται από το ίδιο νομικό καθεστώς το οποίο θα διέπει και το δάνειο που θα λάβει η χώρα από τον EFSF σημαίνει ότι οι θεσμικοί μας εταίροι δέχονται να μοιραστούν το ρίσκο μελλοντικής χρεοκοπίας, με τις τράπεζες και τους υπόλοιπους ομολογιούχους.
Επομένως, έχουν κάθε λόγο να συνεχίσουν να συντρέχουν τις προσπάθειες της Ελλάδας, σημειώνουν οι συνομιλητές μας, εφόσον βέβαια το πολιτικό σύστημα αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες του, στηρίζοντας την κυβέρνηση Παπαδήμου στο έργο που έχει εξουσιοδοτηθεί να επιτελέσει.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι, σύμφωνα με τους ίδιους, και το γεγονός ότι το IIF εγκατέλειψε την αρχικά σκληρή του στάση ως προς το ύψος της ζημίας σε καθαρή παρούσα αξία (NPV loss). Αποδεχόμενες οι τράπεζες να συζητήσουν επιτόκια της τάξης του 4% - 5%, πρακτικά αποδέχονται το NPV loss να διαμορφωθεί στο 65% - 70%.
Σύμφωνα με στελέχη ελεγκτικών εταιρειών, η αλλαγή στάσης του IIF έγινε λόγω της απροθυμίας μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών να υπάρξει πιστωτικό γεγονός και ενεργοποίηση των ασφαλίστρων κινδύνου (CDSs).

Σύγκλιση και στο μέτωπο των επιτοκίων για τα νέα ομόλογα
Οι αμοιβαίες υποχωρήσεις της Ελλάδας και της τρόικας, από τη μια, και ομολογιούχων, από την άλλη, ανοίγουν τον δρόμο για να υπάρξει τελική συμφωνία και στα υπόλοιπα.
Με την πρόσφατη ανακοίνωσή του το IIF υπενθυμίζει ότι οδηγός των διαπραγματεύσεων είναι η καταρχήν συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου. Αυτό σημαίνει ότι αντικείμενα της διαπραγμάτευσης είναι το κούρεμα της ονομαστικής αξίας του χρέους που κατέχουν οι ιδιώτες κατά 50% και η επιμήκυνση του υπόλοιπου κατά 20 ή 30 χρόνια.
Εφόσον τα 30 δισ. ευρώ χρησιμοποιηθούν για επιπρόσθετη μείωση χρέους, και μάλιστα με κόστος δανεισμού μόλις 3,5%, το μεν χρέος δεν θα επηρεαστεί, το μέσο επιτόκιο δανεισμού της χώρας όμως θα διαμορφωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα.
Οι ομολογιούχοι έχουν επί της αρχής αποδεχθεί τα 30 δισ. ευρώ που θα λάβει η χώρα από τον EFSF να χρησιμοποιηθούν για πρόωρη εξόφληση του εναπομείναντος κεφαλαίου. Ήτοι, αποδέχονται να διαγράψουν για κάθε 100 ευρώ χρέος τα 50 ευρώ, να πάρουν στο χέρι 15 ευρώ, ενώ για τα υπόλοιπα 35 ευρώ να λάβουν νέα ομόλογα 20ετούς ή 30ετούς διάρκειας.
Τις τελευταίες ημέρες η διαπραγμάτευση αφορά το ύψος και την κλιμάκωση των επιτοκίων των νέων ομολόγων στις διαφορετικές επιλογές που θα προσφερθούν σε όσους συμμετάσχουν στο PSI plus. Η Επιτροπή Ομολογιούχων έχει προτείνει επιτόκια στο εύρος του 4% - 5% ανάλογα με τη διάρκεια των ομολόγων, πρόταση που βρίσκεται κοντά στη θέση της Ελλάδας και των θεσμικών της εταίρων.

Η πίεση του ΔΝΤ και η εφεδρεία των CACs και της ΕΚΤ
Σημαντικό ρόλο στην πρόοδο των διαπραγματεύσεων παίζει, με βάση πληροφορίες, η πίεση που σταθερά ασκεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σημειώνοντας ότι, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία με τους όρους που απαιτεί ο επίσημος τομέας (Ευρώπη, ΕΚΤ, ΔΝΤ και Ελλάδα), θα πρέπει να υπάρξει υποχρεωτικό κούρεμα που θα φθάσει ως και το 80% της ονομαστικής αξίας.
Η πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα υπογράμμιζε ότι μόνος τρόπος για να βγει η άσκηση της μείωσης του χρέους στο 120% του ΑΕΠ έως το 2020 είναι η διαγραφή χρέους κατά 50%, επιτόκιο που να κυμαίνεται στο 4% και η συμμετοχή των ιδιωτών ομολογιούχων κατά 100%. Καλεί δε την Ελλάδα και την Ευρώπη να χρησιμοποιήσουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να επιτευχθεί συμμετοχή σε ποσοστό 100%.
Αυτή η δήλωση ερμηνεύτηκε ως προειδοποίηση για υποχρεωτικό κούρεμα με ενεργοποίηση των CDSs.
Το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να καταθέσει νομοσχέδιο, το οποίο προβλέπει ότι από τη στιγμή όπου το 75% των ιδιωτών συμφωνεί εθελοντικά σε απομείωση ομολόγων τότε αυτόματα δεσμεύεται και το υπόλοιπο 25%.
Εφόσον υπάρξει ενεργοποίηση των Collective Action Clauses (CACs), της ρήτρας δηλαδή που επιβάλλει υποχρεωτική συμμετοχή της μειοψηφίας των ομολογιούχων, τότε θα συζητηθεί η συμμετοχή στο κούρεμα και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία κατέχει ελληνικά κρατικά ομόλογα ονομαστικής αξίας περίπου 60 δισ. ευρώ.
Κάτι τέτοιο βέβαια θα οδηγήσει στην ενεργοποίηση των ασφαλίστρων κινδύνου, ενώ ενέχει και τον κίνδυνο μακροχρόνιων δικαστικών διενέξεων με τους ομολογιούχους που θα υποχρεωθούν να συμμετάσχουν, όταν μάλιστα hedge funds όπως το Vega Asset Management έχουν αποχωρήσει ήδη από την Επιτροπή, μη αποδεχόμενα την επί της αρχής συμφωνία ως προς τη δομή του προγράμματος.
Η διαπραγμάτευση αφορά ελληνικά κρατικά ομόλογα ονομαστικής αξίας περίπου 200 δισ. ευρώ, που έχουν εκδοθεί κάτω από έξι διαφορετικά νομοθετικά πλαίσια (ευρώ, γεν, ελβετικό φράγκο, δολάριο Αμερικής) και με γεωγραφική κατανομή σε περισσότερες από 20 χώρες (λαμβάνοντας υπόψη τους πιστωτές με χαρτοφυλάκιο από 100 εκατ. ευρώ και άνω). Εξ αυτών από το Ελληνικό Δίκαιο διέπεται το 75%, που ανέρχεται στο 93% όταν πρόκειται για διαπραγματεύσιμα ομόλογα.
 
5-1-2012




(2)
«Ποιός φοβάται το κούρεμα»
“Τι θα σημάνει ένα μεγάλο κούρεμα για τον πολίτη και την χώρα;”
Αυτό το ερώτημα έχει σχεδόν αντικαταστήσει την “καλημέρα”. Λογικό είναι: Δυο χρόνια τώρα, μέσες άκρες, πολιτικοί και opinion makers μας λένε ότι η διαγραφή μέρους του ελληνικού δημοσίου χρέους (γιατί αυτό σημαίνει “κούρεμα”) θα ήταν εθνική καταστροφή. Τώρα που οι ίδιοι, θέλοντας και μη, συζητούν αυτή την εξέλιξη ως αναπόφευκτη, ο κόσμος φοβάται ότι η καταστροφή τελικά ήρθε. Επειδή η αγωνία είναι διάχυτη, θα πάω κατ´ ευθείαν στο δια ταύτα:

1.
Το κούρεμα ήταν αναπόφευκτο από τον Γενάρη του 2010.2.
Η καθυστέρησή του επί δυο σχεδόν χρόνια ζημίωσε την Ελλάδα, φτώχυνε τον μέσο έλληνα, καθυστέρησε την μεταρρυθμιστική διαδικασία στην χώρα μας, συρρίκνωσε ακόμα και μέρος του υγιούς παραγωγικού ιστού, και έβαλε την Ευρώπη σε μια διαδικασία αποδόμησης που απειλεί την Ήπειρό μας. Ακόμα πιο σημαντικό, η διετής καθυστέρηση σημαίνει ότι, αντί η ελληνική κυβέρνηση να χρησιμοποιεί το κούρεμα ως διαπραγματευτικό χαρτί με γνώμονα το συμφέρον της χώρας, σήμερα παρακολουθεί τις διαπραγματεύσεις μεταξύ άλλων μερών που θα προσδιορίσουν το ύψος και την μορφή του κουρέματος και ερήμην των ελληνικών συμφερόντων.
3.
 Το ύψος του κουρέματος θα κυμανθεί μεταξύ του 60% και του 80%, ανεξάρτητα από το νούμερο που θα ανακοινωθεί αύριο. Μην ξεχνάμε ότι την 21η Ιουλίου είχε αποφασιστεί ότι τα ομόλογα δεν θα κουρευτούν ως προς την ονομαστική τους αξία αλλά απλώς θα επιμηκυνθεί η διάρκεια τους στα 30 χρόνια. Το κούρεμα του 21% που λέγαμε ότι προέκυψε τότε υπολογίστηκε “διαχρονικά”, λαμβάνοντας υπ´ όψη τις απώλειες τόκων από την επιμήκυνση. Η διάφορα με το νέο κούρεμα είναι ότι θα κουρευτεί και η ονομαστική αξία. Όπερ μεθερμηνευόμενο, μια διαγραφή του μισού της ονομαστικής αξίας των ομολόγων αντιστοιχεί, διαχρονικά, σε πάνω από 85% κούρεμα.
4.
Αν το κούρεμα μπορούσε να γίνει χωρίς να έρθει πακέτο με άλλες εξελίξεις, τότε όσο μεγαλύτερο τόσο καλύτερα για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Όπως και στην περίπτωση της General Motors η οποία κούρεψε το 90% του χρέους της, το 2009, για να καταφέρει να ξανασταθει στα πόδια της, το κούρεμα δίνει στον υπερχρεωμένο την ευκαιρία της ανάκαμψης.
Οπότε;
Το κούρεμα είναι αναπόφευκτο, πρέπει να είναι μεγάλο (για να έχει νόημα) και οι επιπτώσεις του στην ζωή μας, εδώ που φτάσαμε μετά από την διετή καθυστέρηση, εξαρτάται από το πακέτο εξελίξεων μέσα στο οποίο θα μας έρθει.
Ας δούμε τις πιο σημαντικές από αυτές:

Α. Επίπτωση στις τράπεζες:
Εξ αρχής, όσοι μας έλεγαν ότι ένα κούρεμα θα ήταν καταστροφικό, επιχειρηματολογούσαν πως θα έπληττε τις τράπεζες (που είναι εκτεθειμένες πράγματι παρά πολύ στο δημόσιο χρέος της χώρας). Ο κόσμος άκουγε αυτό το επιχείρημα, φοβόταν για τις καταθέσεις του, και έτσι απευχόταν το μεγάλο κούρεμα. Άποψη μου ήταν και παραμένει ότι οι τράπεζες είναι πτωχυμένες ανεξάρτητα του κουρέματος και πως όσο πιο γρήγορα επανακεφαλαιωποιηθούν από το EFSF τόσο το καλύτερο. Όσο για τις καταθέσεις, παραμένουν ασφαλείς όσο υπάρχει το ευρωσύστημα και η Γερμανία δεν φεύγει από αυτό. Άρα, το μέγεθος του κουρέματος δεν απειλεί τις καταθέσεις παρά μόνο το δικαίωμα των τραπεζιτών να παραμείνουν στο τιμόνι τραπεζών που πτωχεύσαν υπό την πρωτοκαθεδρία τους. Συμβουλή: Μην αφήνετε τους τραπεζίτες, (: και τα κανάλια*), να σας πείθουν πως τα συμφέροντα τους ταυτίζονται με τα δικά σας. Εκείνοι έχουν λόγο να τρέμουν το κούρεμα. Οι καταθέτες όχι.

Β. Επίπτωση στα ασφαλιστικά ταμεία:
Πράγματι, τα ασφαλιστικά ταμεία είναι και αυτά εκτεθειμένα στο ελληνικό δημόσιο χρέος και μια μεγάλη διαγραφή του τελευταίου θα εντείνει τα μεγάλα προβλήματα που ήδη αντιμετωπίζουν. Θα μου επιτρέψετε όμως να πω ότι η βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων θα εξαρτηθεί από την τιθάσευση της ύφεσης. Όσο η απασχόληση μειώνεται, μειώνονται οι εισφορές και τα ταμεία οδηγούνται στην πτώχευση ακόμα και χωρίς κούρεμα. Με απλά λόγια, δεδομένου ότι το κούρεμα είναι αναγκαία, αν και όχι ικανή, συνθήκη για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ελλάδα, το επιχείρημα εναντίον του κουρέματος για χάρη των ταμείων δεν στέκει.

Γ. Επίπτωση στην Ιταλία και στην Ισπανία:
 Μην ξεχνάμε ότι η ανόητη συμφωνία της 21ης Ιουλίου έριξε στον Καιάδα της Κρίσης τις δυο αυτές χώρες βάζοντας την ευρωζώνη στην τελική ευθεία της αποδόμησης. Το ερώτημα λοιπόν που πρέπει να μας απασχολεί πάνω από όλα αφορά τον αντίκτυπο που θα έχει το νέο ελληνικό κούρεμα στην βιωσιμότητα του Ιταλό-ισπανικου χρέους. Δυο είναι τα σημεία που μας καίνε, ως Έλληνες. Πρώτον, η ισχυρή πιθανότητα να προσπαθήσει η Γερμανία να καταστήσει το ελληνικό κούρεμα τόσο κακό ως προηγούμενο, ώστε να μην περάσει από το μυαλό των Ιταλών ότι ένα δικό τους κούρεμα θα ήταν μια λύση για την γειτονική χώρα. Δεύτερον, η επικείμενη συμφωνία να είναι τόσο σαθρή όσο εκείνη του Ιουλίου που να πυροδοτήσει μια νέα, εκρηκτικότερη φάση της Κρίσης που θα οδηγήσει την ευρωζώνη σε περιπέτειες που δεν θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να ανασάνει, όπως θα έπρεπε, από το κούρεμα.
Συμπερασματικά,
να μην φοβόμαστε το κούρεμα και να μην θεωρούμε ότι όσο πιο μεγάλο τόσο χειρότερα για εμάς. Το κούρεμα έπρεπε να έχει γίνει πριν δυο χρόνια, ή τουλάχιστον να το έχουμε χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικό μέσο. Τι θα σημάνει τώρα πια για την καθημερινότητα του πολίτη δεν εξαρτάται από το ποσοστό που θα ανακοινωθεί.
 Εξαρτάται
(1)
 από τον αντίκτυπο που θα έχει στην Ιταλία και στις Γάλλο-γερμανικές τράπεζες και
(2)
 από το κατά πόσον οι πλεονασματικές χώρες θα προσπαθήσουν να συνδέσουν το κούρεμα με μέτρα που στόχο δεν θα έχουν την βελτίωση της ελληνικής οικονομίας αλλά νέες τιμωρίες για τους Έλληνες προς παραδειγματισμό των Ιταλών. Για αυτό τον λόγο, έστω και στην ύστατη αυτή στιγμή καλώ την κυβέρνηση να διανοηθεί, για πρώτη φόρα, να πει ένα μεγάλο ΟΧΙ, (: στα μέτρα). Μόνο έτσι το κούρεμα θα δώσει στην χώρα, αντί να της κόψει κι άλλο την, ανάσα που τόσο έχει ανάγκη.


Γιάνης Βαρουφάκης  



Πηγή:
 http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&id=9712
 
http://gkdata.gr/2011/10/25/%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%B7%CE%BD-%CF%86%CE%BF%CE%B2%CF%8C%CE%BC%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B5%CE%BC%CE%B1-%CE%B2%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%86%CE%AC%CE%BA/