Αυτοί στο Eurogroup, είναι σοβαροί;
Ας δούμε όμως συνοπτικά τί ακριβώς έγινε: μετά την συνολική (;) διάσωση των τραπεζών Ιρλανδίας/Ελλάδας/Πορτογαλίας και Ισπανίας (με μνημόνιο, και στην περίπτωση της Ισπανίας χωρίς μνημόνιο αντίστοιχα), το Eurogroup πρότεινε στην Κύπρο να διασώσει μερικώς αυτή τη φορά τις κυπριακές τράπεζες, που κατρακύλησαν κυρίως ως αποτέλεσμα του Ελληνικού PSI που επεβλήθη στην Ελλάδα από την Τρόικα για να καταστήσει το διακρατικό πλέον χρέος της Ελλάδας "πιο βιώσιμο" διαλύοντας το ασφαλιστικό σύστημα και τις τράπεζες της χώρας μας.
Αυτό που ζητήθηκε από την αιμορραγούσα λόγω Ελληνικού PSI Κύπρο, με περισσή αλαζονεία, ουσιαστικά ισοδυναμούσε με το να αυτοακρωτηριαστεί προκειμένου να της κάνουν κατόπιν μετάγγιση αίματος αλλά σε λιγότερη ποσότητα απόσο αν δεν έκοβε τα πόδια της μόνη της.
Ο παραλογισμός του εγχειρήματος που πρότεινε το Eurogroup έγκειται τόσο στην διαφοροποίηση της προσέγγισης διάσωσης των τραπεζών άλλων κρατών - μελών της Ευρωζώνης, όσο και στην ελλειμματική λειτουργία του Ευρωσυστήματος, όπου έχοντας αναλάβει χρέη κεντρικής τράπεζας των κρατών - μελών (νομισματικά τουλάχιστον) προφανώς δεν πληροί τις λειτουργίες που του έχουν εμπιστευτεί τα κράτη - μέλη.
Η πρόφαση ήταν τόσο γελοία όσο και η πρόταση: η πάταξη του "μαύρου χρήματος" που έβρισκε προστασία στις Κυπριακές τράπεζες. Καταρρίπτεται η αρχή εμπιστοσύνης καταθέτη/τραπεζικού συστήματος που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του οικονομικού οικοδομήματος του μοντέρνου κόσμου. Ουσιαστικά το Eurogroup πρότεινε στην Κύπρο να ακολουθήσει απάτητα ολισθηρά μονοπάτια. Με πρόφαση την πάταξη του "μαύρου χρήματος"! Αν είναι δυνατόν!
Φυσικά αυτό, ως ηθικό υπόβαθρο της απόφασης "μερικής διάσωσης" είναι ανακόλουθο με την ύπαρξη σημαντικά μεγαλύτερων και αποτελεσματικότερων στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος φορολογικών παραδείσων εντός της Ευρώπης, αλλά και εντός της ίδιας της Ευρωζώνης.
Σχεδόν κάθε ευρωπαϊκή χώρα που "σέβεται τον εαυτό της" έχει το δικό της φορολογικό παράδεισο προτίμησης, για ξέπλυμα μαύρων, μιζών και προϊόντων φοροδιαφυγής:
1. Ελβετία
2. Isle of Man (Ηνωμένο Βασίλειο)
3. Μονακό (Γαλλία)
4. Ανδόρρα (Ισπανία)
5. Λουξεμβούργο (Ολλανδία)
6. Λιχτενστάιν (Γερμανία)
7. Σαν Μαρίνο (Ιταλία)
8. Βέλγιο
9. Μάλτα
10. και φυσικά Κύπρος...
Δεν άκουσα στο Eurogroup να πει κανείς για "μαύρο χρήμα" στα παραπάνω. Για την Κύπρο μόνο. Επιλεκτική ηθική; Κάτι άλλο;
Μεγάλη εντύπωση προκάλεσε η έμμεση διαφήμιση που προέβει η Καγκελάριος της Γερμανίας, λέγοντας το επόμενο πρωί που ανακοινώθηκε η πρόταση του Eurogroup, ότι "Οι καταθέσεις σε γερμανικές τράπεζες είναι εγγυημένες, όμως."
Οι Κύπριοι εξέπληξαν (;) τους Ευρωπαίους Υπουργούς Οικονομικών με την άρνησή τους να αυτοακρωτηριαστούν.
Μα η Κύπρος δεν προστατεύει μόνον τους μεγαλοκαταθέτες της. Κυρίως προστατεύει τον τομέα νομικών, λογιστικών και τραπεζικών υπηρεσιών της, και τις 100.000 θέσεις εργασίας αυτών. Χωρίς αυτές, η Κύπρος θα καταδικαστεί σε επίπεδα ανεργίας αντίστοιχα της Ελλάδας και της Ισπανίας. Η Αμερικανική PIMCO (ένα fund που διαχειρίζεται 2 τρισεκατομμύρια δολάρια) επιβεβαιώνει την θέση των Κυπρίων, ότι η συγκεκριμένη πρόταση του Eurogroup είναι στην καλύτερη περίπτωση ανεγκέφαλη, και διαρρηγνύει τη βασική αρχή της τραπεζικής, ότι οι τραπεζικές καταθέσεις είναι ασφαλείς και εγγυημένες, και δεν αποτελούν επένδυση με ρίσκο απώλειας του κεφαλαίου.
Εν πρώτοις, η υποτιθέμενη τιμωρία για τη μη-αποδοχή της προτάσεως του Eurogroup: να αποκοπεί η Κύπρος από τους μηχανισμούς χρηματοδότησης ρευστότητας της ΕΚΤ, δεν ευσταθεί.
Aν κάτι τέτοιο συμβεί χάνεται συνολικά η εμπιστοσύνη στο θεσμικό ρόλο της ΕΚΤ για όλες τις χώρες της Ευρώπης, και πιθανόν θα δημιουργήσει τέτοια φυγή κεφαλαίων από το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, που τίποτε δεν θα το επαναφέρει, ούτε στην πιο στοιχειώδη του μορφή.
Άρα η Κύπρος θα πρέπει να βρει λύση σχεδόν άμεσα, πιθανόν εντός της εβδομάδος, με τις τράπεζές της να υπολειτουργούν μέσω των ΑΤΜ μόνον. Να δώσει λύση, υποθετικά πάντα.
Φυσικά αν με τις σωστές κινήσεις πείσει τους καταθέτες της ότι βάζει ένα όριο στις αναλήψεις για λίγο καιρό, ώσπου να οργανωθεί ο τρόπος της πλήρους αποφυγής του κουρέματός τους, πιστεύω ότι θα βρει ευήκοα ώτα.
Όσο για τις καταστροφολογίες, εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν πολλές. Μεταξύ αυτών:
α) η πρόταση της Κυπριακής Εκκλησίας, που είναι εν πολλοίς σημειολογική, αλλά ενδεικτική της συστράτευσης της Κυπριακής κοινωνίας,
β) τιτλοποίηση μελλοντικών εσόδων και συμμετοχής κατά 20%, στο φυσικό αέριο,
γ) προπώληση δικαιωμάτων προαίρεσης μελλοντικής αγοράς του ιδίου του φυσικού αερίου (futures),
δ) επιμήκυνση της αποπληρωμής των Ομολόγων Κυπριακού Δημοσίου κατόπιν συμφωνίας με τους ομολογιούχους,
ε) χρονική δέσμευση των καταθέσεων με τη σύμφωνη γνώμη των καταθετών, κατόπιν συμφωνίας με εκείνους, και ανταλλαγμάτων, π.χ. μετοχών των τραπεζών όπου έχουν τα χρήματά τους,
στ) Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου από κάποιους που θα προτίθενται να πάρουν τον έλεγχο των τραπεζών αυτών.
ζ) και το πιο πιθανόν, οποιοσδήποτε συνδυασμός των παραπάνω.
Όμως!
Όμως με αυτά και με εκείνα, η Γερμανία διατάραξε τις γεωπολιτικές ισορροπίες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Με την αληθινά στενόμυαλη, περίεργη και αλαζονική αντιμετώπιση της Κύπρου, η Γερμανία άνοιξε την πόρτα στη Ρωσία τόσο στην πρόσβαση στη Μεσόγειο, όσο και στην ισχυροποίησή της ως δεσπόζουσα πάροχος φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Οι όποιες αρχικές αρνήσεις από πλευράς της Ρωσίας για εμπλοκή στα της Κύπρου δεν μπορεί παρά να είναι στα πλαίσια μιας διαπραγμάτευσης, που θα της αποφέρει τα μέγιστα δυνατά κέρδη στο ελάχιστο δυνατόν κόστος.
Πιο θεαματικός ρούμπος σε βάρος της Αμερικής, από αυτόν που της προκάλεσε η Γερμανία, δεν υπάρχει!
Με δεδομένη την πιθανότατη απώλειας της Συρίας ως πρόσβαση της Ρωσίας στη Μεσόγειο, η παράδοση της Κύπρου σε αυτήν από τη Γερμανία είναι από μηχανής θεός, ειδικά ως στρατηγική βάση για τον αποκλεισμό των Αμερικανικών συμφερόντων (Αζερικών εταιριών φυσικού αερίου) που ζητούν πρόσβαση στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Ομολογουμένως γνωρίζω λιγότερα από όσα θα χρειαζόταν για να απαντήσω τέτοιες ερωτήσεις, αλλά συμπεραίνω αρκετά για να θέσω τις ερωτήσεις.
Δεν φαντάζομαι πάντως ότι η Ρωσία θα μπορούσε να έχει ευχηθεί για καλύτερη εξέλιξη που να της δίνει πρόσβαση τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και στην Μεσόγειο, στα ενεργειακά αποθέματα, και σε ένα εύκρατο παράδεισο για πολυεκατομμυριούχους.
Ταυτόχρονα, ο ασκός του Αιόλου άνοιξε, για μια σε βάθος συζήτηση αναφορικά με τη σκοπιμότητα δημιουργίας μιας δεύτερης νομισματικής ζώνης με χώρες που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο βαθμό σκληρότητος του σημερινού ευρώ που ουσιαστικά είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες των πλεονασματικών χωρών της Ευρωζώνης. Πάντως, αν γίνει κάτι σε αυτό το μέτωπο, πιθανότερη είναι η αποχώρηση των πλεονασματικών οικονομιών από το ευρώ, παρά εκείνη των αδυνάμων. Ως έχει, η μορφή τόσο της νομισματικής ένωσης, όσο και της Ευρώπης, είναι μάλλον απίθανο να παραμείνει αμετάβλητη στα επόμενα εικοσιτετράωρα, πόσω μάλλον χρόνια.
Η τελευταία εξέλιξη ίσως αποτελέσει το Black Swan event που θα επισπεύσει τις απρόβλεπτες εξελίξεις.
Η Αμερική σε όλα αυτά πού βρίσκεται; Σύντομα πιστεύω θα απαντηθεί και αυτό, από τις ίδιες τις εξελίξεις.
Του Άγη Βερούτη
www.capital.gr
21-3-2013