Η απολεσθείσα ρευστότητα
Τριάμισι χρόνια από το πρόγραμμα διάσωσης, η αρχική συνταγή του παραμένει αναλλοίωτη, παρά τις ομολογημένες αστοχίες και, κυρίως, παρά την πανταχόθεν διαπιστούμενη επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας. Η συνταγή δεν προέβλεπε και δεν προβλέπει ακόμη και τώρα κανένα δραστικό εργαλείο για τόνωση της ζήτησης, για «σοκ ζήτησης» όπως το ονομάζουν οι οικονομολόγοι. Η εσωτερική υποτίμηση και οι διαρθρωτικές αλλαγές, κυρίως η απορρύθμιση της αγοράς, φιλοδοξούσαν να τονώσουν τις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα, δηλαδή την προσφορά· στην πράξη όμως αυτά βελτιώθηκαν λίγο, ενώ η χώρα βούλιαξε στην ύφεση και την ανεργία.
Γιατί; Αδρά: Η τρόικα υποστηρίζοντας το πρόγραμμά της, ισχυρίζεται ότι δεν εφαρμόστηκαν όλες οι μεταρρυθμίσεις. Αυτό ισχύει σε πολύ μικρό βαθμό· στην πραγματικότητα οι μεταρρυθμίσεις ήταν σαρωτικές, αλλά καμία δεν ήταν σχετική με άμεση τόνωση της ζήτησης, με επανεκκίνηση της ανάπτυξης, ούτε καν με προστασία των αδυνάτων. Αντιθέτως, υπερίσχυσε ο φορμαλισμός της γενικευμένης λιτότητας και της απορρύθμισης. Ακόμη και το «κούρεμα» χρέους έγινε με μοιραία καθυστέρηση, αναποτελεσματικά, όπως ομολογεί τώρα το ΔΝΤ, το οποίο, βασισμένο στην αποτυχημένη ελληνική εμπειρία, ανασχεδιάζει τον τρόπο επέμβασής του σε κρίσεις χρέους.
Φυσικά, η ακαμψία στη δημιουργία ζήτησης δεν είναι μόνο σχεδιαστική και ιδεολογική· οφείλεται και στην απροθυμία των τραπεζών και των funds να επενδύσουν στην πραγματική οικονομία· προτιμούν τα ασφαλή κρατικά ομόλογα και τη βραχεία κερδοσκοπία. Το διαπιστώνει η ΕΚΤ, η οποία βλέπει τη ρευστότητα που χορηγεί να μην περνά στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις· τώρα σκέφτεται πώς θα αναγκάσει τις τράπεζες να δώσουν ρευστότητα στις επιχειρήσεις. Παρομοίως, η Τράπεζα της Αγγλίας: προσπαθεί να ανακατευθύνει τη ρευστότητα από τη φούσκα ακινήτων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Στην καταστρεφόμενη Ελλάδα η ρευστότητα προς μικρές επιχειρήσεις και νοικοκυριά, η πιο στοιχειώδης προσπάθεια τόνωσης της ζήτησης, απλούστατα δεν υπάρχει. Εφαρμόζεται αφαίμαξη των καταθέσεων για πληρωμή φόρων.
ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2
_30/11/2013_541641