Τι κρύβει ο τύμβος της Αρχαίας Αμφίπολης;
Τι περιμένουν και τι μπορεί να βρουν οι αρχαιολόγοι, καθώς άρχισαν οι εργασίες για την επέμβαση
Ενθετα ήταν τα φτερά και οι κεφαλές στις δύο Σφίγγες που φυλάσσουν ως φύλακες-άγγελοι την είσοδο του τάφου του λόφου Καστά στην Αμφίπολη. Και για του λόγου το αληθές έχουν εντοπιστεί από τους ερευνητές οι εντορμίες επί των οποίων «κούμπωναν» τα φτερά, τα οποία βρέθηκαν τυχαία πριν από έναν-ενάμιση χρόνο σε άλλο σημείο, όταν ανοίχτηκε ένα αυλάκι για να μην λιμνάζουν τα ύδατα και προκαλούν φθορές-καθιζήσεις στο μνημείο.
Μύθοι και αλήθειες για τον τάφο της Αμφίπολης
Ο τάφος της Αμφίπολης για τους μελετητές του παρουσιάζει διάφορες οικοδομικές φάσεις. Τελευταία φορά φαίνεται πως άνοιξε και σφραγίστηκε στα ρωμαϊκά χρόνια. Την ίδια εποχή, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ξηλώθηκε από την κορυφή του λόφου το μνημείο που έστεφε τον τάφο, δηλαδή ο Λέων της Αμφίπολης, ο οποίος για 2.000 χρόνια ήταν πεταμένος στην κοίτη του Στρυμόνα μαζί με άλλα 500 αρχιτεκτονικά μέλη του Περιβόλου του τάφου. Συνεπώς, δεν αποκλείεται οι φθορές στα αγάλματα (σπασμένα φτερά και κεφάλια, κομμένο ένα στήθος Σφίγγας) να προκλήθηκαν από τους Ρωμαίους όταν μπήκαν στον τάφο (ποιος ξέρει τι αντίκρισαν ή τι ανέμεναν να βρουν;) και έφυγαν σπάζοντας και καταστρέφοντας ό,τι έβρισκαν μπροστά τους. Αν ισχύει αυτή η εκδοχή, μπορεί να μην έχουν σωθεί πολύτιμα αντικείμενα ή ακόμη και να μην υπήρχαν ποτέ. Οπως και να 'χει το πράγμα, οι ανασκαφικές εργασίες που άρχισαν χθες στις επτά το πρωί, θα δώσουν απαντήσεις στα πολύπλοκα και δισεπίλυτα προβλήματα που υπάρχουν, έτσι κι αλλιώς, σε κάθε αρχαιολογική έρευνα.
Ειδικός γερανός
Η χθεσινή μέρα πάντως πέρασε με την τοποθέτηση του ειδικού γερανού που θα χρησιμοποιηθεί για την απομάκρυνση των λίθων του τοίχου-σφράγισης του τάφου. Στην ουσία άρχισε η προεργασία, δηλαδή οι διαμορφώσεις για να πατήσει σωστά ο γερανός και να αρχίσει η επέμβαση με ασφάλεια για το μνημείο και για τους εργαζομένους. Τις επόμενες μέρες με τη βοήθεια του ανυψωτικού αυτού μηχανήματος θα αρχίσει η μεταφορά των λίθων του τοίχου που είναι κατασκευασμένος από πωρόλιθο και έχει υποστεί διάβρωση από την υγρασία. Το υγρό στοιχείο αφθονεί στην περιοχή, καθώς εκεί υπήρχε εκτός του ποταμού Στρυμόνα που κυλάει πλησίον, και λίμνη. Αλλωστε, σύμφωνα με τις πηγές, από ένα ειδικό αγκυροβόλιο του ποταμού άνοιξε πανιά ο στόλος του Αλεξάνδρου για τη μεγάλη εκστρατεία του, με ναύαρχο τον Νέαρχο, προς τιμήν του οποίου δεν αποκλείεται να είναι ο τάφος, αν δεν είναι κενοτάφιο.
Οι ερευνητές δεν θα εκπλαγούν αν βρούν πολλά ταφικά δωμάτια επιζωγραφισμένα με τα μοτίβα της ελληνιστικής οικίας που θαυμάζουν οι επισκέπτες στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης, καθώς σε ένα από τα δωμάτια αυτής της Οικίας η τοιχογραφία αντιγράφει τη λιθοδομή του Περιβόλου του τάφου της Αμφίπολης. Και επειδή συνεχίζονται να γράφονται και να λέγονται πολλά μυθεύματα για το εντυπωσιακό κατά τα άλλα αυτό μνημείο, διευκρινίζουμε ότι ο λόφος Καστά δεν θα μπορούσε να αποτελεί τεχνικό έργο κατασκευασμένο από άμμο, καθώς στην κορυφή του στη δεκαετία του '70, ο αείμνηστος αρχαιολόγος Λαζαρίδης είχε βρει τάφους πολύ παλαιότερους του μακεδονικού τάφου του τέλους του 4ου αι. π.Χ. που τώρα αποκαλύπτεται.
Ο Λαζαρίδης άρχισε να σκάβει από πάνω προς τα κάτω και στα 10 μέτρα κάτω από το λεγόμενο «ταφικό σήμα» του Λέοντος βρήκε τάφους της εποχής του σιδήρου, όπως και αρχαϊκούς κιβωτιόσχημους ασύλητους. Ηταν θαμμένες εκεί γυναίκες και παιδιά, όπως και άνδρες με τον οπλισμό τους. Το ερώτημα που ετέθη ήταν αν επρόκειτο για το παλαιό νεκροταφείο των Εννέα Οδών, ενός πολίσματος που προσπάθησαν οι Αθηναίοι το 464 π.Χ. ανεπιτυχώς να αποικίσουν. Οι Αθηναίοι στην εποχή του Περικλή ίδρυσαν την Αμφίπολη (438/437 π.Χ.), με στόχο τον έλεγχο της πλούσιας ενδοχώρας του ποταμού Στρυμόνα και των μεταλλείων χρυσού και αργύρου του Παγγαίου. Η Αμφίπολη, ωστόσο, αυτονομήθηκε το 422 π.Χ. και το 357 π.Χ. εντάχθηκε στο Βασίλειο της Μακεδονίας από τον Φίλιππο Β'.
Ο Περίβολος
Μετά το θάνατο του Λαζαρίδη, το 1985, οι έρευνες επί του λόφου συνεχίστηκαν από την αρχαιολόγο Χάιδω Κουκούλη, η οποία βρήκε κι άλλους τάφους της ίδιας εποχής. Ετσι, η εικόνα του λόφου έγινε επίπεδη, και μάλιστα σε έκταση 20 στρεμμάτων, όπου αποκαλύφθηκαν συνολικά 70 τάφοι. Το 2009, όταν ανέλαβε την ΚΗ' Εφορεία η Κατερίνα Περιστέρη, συνέχισε να σκάβει στο ίδιο επίπεδο, καθώς δεν μπορούσε να ξηλώσει τους αρχαϊκούς τάφους για να πάει σε κατώτερα στρώματα. Ωσότου το 2012 αποφάσισε να ψάξει χαμηλότερα για να βρει τα όρια του τύμβου και ανακάλυψε τον τεράστιο Περίβολο των 497 μ. «Μέχρι τότε ο τύμβος είχε ύψος 23 μέτρα. Εμείς πήγαμε 12 μέτρα πιο κάτω» μας είχε πει πέρυσι τέτοιον καιρό, όταν άρχισε να φέρνει στο φως το λίθινο αυτό δακτύλιο. Η ανακάλυψη του ταφικού δρόμου που έχει ασυνήθιστα μεγάλο πλάτος (4,5 μ.), όπως και των Σφιγγών, γεννούν νέα ερωτήματα, αφενός για το τι ογκώδες χρειάστηκε να περάσει μέσα στον τάφο και αφετέρου τι συμβολίζουν οι αντικριστές Σφίγγες. Αποτελούν, άραγε, στοιχείο ισχύος του νεκρού ή του Οίκου του;
Σε αυτό το ερώτημα απαντά εμμέσως ο νομισματολόγος Αστέριος Τσίντσιφος, ο οποίος δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι οι Σφίγγες της αρχαίας Αμφίπολης αποτυπώνονται σε τετράδραχμα (14,40 και 12,90 γραμμαρίων) σε δυόβολο (1,40 γραμ.) και σε υποδαίρεση του 1/8 του στατήρα (1,20 γραμμ.). Το νόμισμα αυτό πρωτοεμφανίστηκε στην περιοχή στα τέλη του 6ου αι. π.Χ., όταν η πόλη των Εννέα Οδών, μετέπειτα Αμφίπολη, γνώρισε μεγάλη δόξα λόγω της θέσης της, σε κομβικό εμπορικό σημείο και πλησίον λιμένος. Εχουν κοπεί πολλά τέτοια νομίσματα σε διάφορες εποχές. Η Σφίγγα όμως σταματάει να εμφανίζεται σε νομίσματα μετά τη μακεδονοποίηση της Αμφίπολης, το 357 π.Χ. «Αυτό προκύπτει από τις δεκάδες αμφιπολίτικες κοπές νομισμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου αργότερα, στις οποίες ούτε μία φέρει ως σύμβολο τη Σφίγγα. Αντίθετα, τα περισσότερα από τα σύμβολα των Αμφιπολιτών (δάδα, τρίποδας, μέλισσα, δελφίνι κ.ά.) μεταφέρθηκαν στα τετράδραχμα του Αλεξάνδρου».
Ο κ. Τσίντσιφος επισημαίνει πως δύο ασημένια αμφιπολίτικα τετράδραχμα στα οποία συναντάμε τις τελευταίες εμφανίσεις της Σφίγγας ως συμβόλου πουλήθηκαν: το ένα το 2001 από τον οίκο δημοπρασιών της Ζυρίχης Leu αντί 390.000 ελβετικών φράγκων και το άλλο το 2011 στη Νέα Υόρκη στον οίκο δημοπρασιών CNG αντί 700.000 δολαρίων.
Το ενδιαφέρον του κόσμου πάντως για τον τάφο της Αμφίπολης δεν λέει να μειωθεί. Τουρίστες από διάφορες περιοχές συρρέουν στη Μεσολακκιά και, διασχίζοντας έναν τραχύ χωματόδρομο, προσπαθούν να πλησιάσουν στο λόφο Καστά προκειμένου να δουν κάτι. Κι επειδή έχει αποκλειστεί από αστυνομικές δυνάμεις ο χώρος της ανασκαφής, αυτό που βλέπουν είναι ένα μικρό τμήμα του μεγάλου Περιβόλου.
Της ΝΙΝΕΤΤΑΣ ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
ΠΗΓΗ:http://www.enet.gr/?i=news-room.el.home&id=443628
Το μέγεθος του περιβόλου δείχνει ότι ο τάφος ανήκει σε μια πολύ σημαντική προσωπικότητα. Φτάνει τα 498 μέτρα, τη στιγμή που ο περίβολος στον τάφο του βασιλιά Φιλίππου Β', πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στη Βεργίνα, ήταν κάτω από 200 μ. Αρα, μία ακόμη πιο σημαντική προσωπικότητα βρίσκεται θαμμένη εκεί. Ο τάφος χρονολογείται στο 325 με 300 π.Χ. και είναι μεταγενέστερος του θανάτου του Μακεδόνα στρατηλάτη, ο οποίος πέθανε το 323 π.Χ. Και είναι γνωστό ότι τον τάφο του Μ. Αλεξάνδρου επισκέφτηκε στην Αλεξάνδρεια ο Ιούλιος Καίσαρας, πάρα πολλά χρόνια αργότερα. Σε ποια λοιπόν σημαντικότερη προσωπικότητα από τον βασιλιά Φίλιππο Β', που δεν είναι όμως ο Μ. Αλέξανδρος, μπορεί να ανήκει ο τάφος της αρχαίας Αμφίπολης; Σε κάποιον διάδοχο του Μ. Αλεξάνδρου;
Ο ιδρυτής της Θεσσαλονίκης, Κάσσανδρος, ήταν ένας αιμοσταγής δολοφόνος, που μετέτρεψε το θρόνο του μακεδονικού βασιλείου σε θρόνο του αίματος. Κυνήγησε και δολοφόνησε όσους ήταν στη σειρά πριν απ' αυτόν και σιγουρεύτηκε ότι δεν θα υπάρξει κανείς για να τον απειλήσει και να του πάρει το θρόνο. Δολοφόνησε τον ετεροθαλή αδερφό του, Φίλιππο Γ'-Αριδαίο και τη νεαρή και φιλόδοξη σύζυγό του, Αδέα-Αυριδίκη (317 π.Χ.). Δολοφόνησε την Ολυμπιάδα (316 π.Χ.). Στραγγάλισε τον 12χρονο βασιλιά Αλέξανδρο Δ' και δολοφόνησε τη μητέρα του Ρωξάνη στην Αμφίπολη (310 ή 306 π.Χ.).
Για όσους θεωρούν ότι στον τάφο μπορεί να είναι θαμμένη η Ρωξάνη, η λογική απάντηση είναι οτι αφού ο Κάσσανδρος κατέσφαξε τον Αλέξανδρο τον Δ' και τη Ρωξάνη και έδωσε εντολή να τους κρύψουν δεν είναι δυνατό το ''κρύβω'' να σημαίνει τους βάζω μέσα σε έναν τύμβο 30-40 μέτρων που κατασκευάστηκε σε μια ιδιαίτερη τοποθεσία. Δεσπόζει στην περιοχή και έχει πανοραμική θέα προς την πεδιάδα των Σερρών, τον Στρυμόνα και τον Στρυμονικό Κόλπο, το Παγγαίο όρος και την αρχαία Αμφίπολη. Η είσοδός του «βλέπει» προς την Αμφίπολη. Δίνει την εντύπωση ότι όποιος είναι θαμμένος εκεί ήθελε να επιβλέπει και να ελέγχει την περιοχή, ακόμη και μετά το θάνατό του. Είτε για να εξακολουθεί να προστατεύει τους υπηκόους του από ξένους επιδρομείς είτε για να τους βλέπει να δουλεύουν και να προκόβουν στο διάβα των αιώνων.
Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α Κ Ε Ι Μ Ε Ν Α
1.
Τι κρύβει ο τύμβος της Αρχαίας Αμφίπολης;
«Είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα» δήλωσε ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, από τον Τύμβο Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη, όπου το πρωί της Τρίτης ξεναγήθηκε στον χώρο του ανασκαφικού έργου.
Ο κ. Σαμαράς, που συνοδευόταν από τη σύζυγό του Γεωργία και τον υπουργό Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, πρόσθεσε: «Η γη της Μακεδονίας μας εξακολουθεί να μας συγκινεί και να μας εκπλήσσει αποκαλύπτοντας από τα σπλάχνα της μοναδικούς θησαυρούς, που συνθέτουν, υφαίνουν όλοι μαζί αυτό το μοναδικό μωσαϊκό της ελληνικής μας Ιστορίας, για το οποίο όλοι οι Έλληνες είναι πολύ υπερήφανοι.
»Πρόκειται εδώ για ένα μνημείο με μοναδικά χαρακτηριστικά: Ένας περίβολος γύρω-γύρω 497 μέτρα, σχεδόν ένας τέλειος κύκλος σμιλεμένος σε μάρμαρο Θάσου. Το λιοντάρι της Αμφίπολης πάνω από 5 μέτρα, 5,20 μέτρα, ας το σκεφτούμε στην κορυφή του τύμβου. Δύο ολόγλυφες Σφίγγες που βλέπετε, που είναι εκεί σαν να φυλάσσουν- και πράγματι είναι εκεί για να προφυλάξουν την είσοδο του τάφου. Ένας δρόμος πλατύς, με πλάτος 4,5 μέτρα, που οδηγεί στην είσοδο με τοίχους που μιμούνται σε φρέσκο τον τρόπο δόμησης του περίβολου. Πιστεύω ότι όλα αυτά τα στοιχεία έχουν επιτρέψει στην κ. Περιστέρη, την ανασκαφέα, την αρχαιολόγο, να είναι αισιόδοξη ότι πρόκειται για ένα μοναδικό ταφικό μνημείο, που- όπως μας είπε- χρονολογείται μεταξύ του 325 και του 300 π.Χ..
»Βέβαια, στο καίριο ερώτημα η ανασκαφή είναι αυτή η οποία θα αποκαλύψει την ταυτότητα του νεκρού. Η ανασκαφή θα συνεχιστεί με ρυθμούς που υπαγορεύει τόσο το εύρημα όσο, βέβαια, και η επιστημονική δεοντολογία. Για άλλη μια φορά συγχαρητήρια στην κ. Περιστέρη και τους συνεργάτες της».
Ο ίδιος, απευθυνόμενος προς τους κατοίκους της περιοχής με τους οποίους είχε σύντομη συνάντηση προτού μεταβεί στον χώρο της αρχαιολογικής ανασκαφής, τους συνέστισε με νόημα: «Κάντε υπομονή λίγες μέρες».
Σύμφωνα με πληροφορίες του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο Πρωθυπουργός, συνομίλησε με τους κατοίκους και στη συνέχεια μετέβη στον Τύμβο Καστά, όπου ξεναγήθηκε στον χώρο της ανασκαφής από την υπεύθυνη αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη και ενημερώθηκε για τα ευρήματα.
Ο κ. Σαμαράς έφτασε στην Αρχαία Αμφίπολη γύρω στις 9.45 το πρωί και έφυγε λίγο μετά τις 11.
Σε δηλώσεις του στο Αθηναϊκο Πρακτορείο Ειδήσεων, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αμφίπολης Κωνσταντίνος Μελίτος σημείωσε ότι «η επίσκεψη του Πρωθυπουργού της χώρας σημαίνει πως κάτι πολύ μεγάλο και σημαντικό έχει δώσει η ανασκαφή» και πρόσθεσε ότι «η περιοχή και όλη η Ελλάδα πρόκειται να γίνει γνωστή σε όλο τον κόσμο».
Σημειώνεται ότι, οι ανασκαφές που διεξάγονται στον μοναδικό μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη, εικάζεται ότι βρίσκονται κοντά στην αποκάλυψη ενός σημαντικού τάφου.
Στον χώρο γύρω από την αρχαιολογική ανασκαφή παραμένει ισχυρή αστυνομική δύναμη.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία -που παρουσιάστηκαν από την προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη, τον περασμένο Μάρτιο, στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση- τα δύο τελευταία έτη, κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών στον λόφο Καστά, αποκαλύπτεται ένας μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο, λόγω του μεγέθους του, που αγγίζει τα πεντακόσια περίπου μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους τριών μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων, που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.
Αρχαιολόγοι: Κάθε επίπεδο της ανασκαφής φέρνει νέα δεδομένα
«Είμαστε στη μέση της ανασκαφής. Κάθε χωμάτινο επίπεδο, κάθε 20 εκατοστά, φέρνει και νέα δεδομένα. Ξέρουμε περίπου το πλαίσιο και τα γενικά στοιχεία. Πληροφορίες θα δοθούν μόλις ολοκληρωθεί η α΄φάση της ανασκαφής που θα γίνει σε λίγες μέρες» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μιχάλης Λεφαντζής, αρχιτέκτονας της Α΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, που συμμετέχει στις ανασκαφές, οι οποίες διενεργούνται στον μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη.
«Οι επίσημες ανακοινώσεις, που έχουν γίνει, δίνουν τις απαντήσεις. Ό,τι βρέθηκε είναι η συνέχεια αυτών που ανακοινώθηκαν στα αρχαιολογικά συνέδρια του 2013 και 2014. Στόχος είναι να αποκαλυφθεί ο μνημειώδης κυκλικός περίβολος, που παρόμοιο δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου» επισήμανε.
Μέλος της ανασκαφικής ομάδας, που τάραξε για άλλη μια φορά τα νερά με τις πρόσφατες αποκαλύψεις, ο ίδιος -όπως και η κ. Περιστέρη- τηρεί σιγή ως προς τις τελευταίες. Ωστόσο, κάποια δεδομένα έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας. Για παράδειγμα, η ανακάλυψη ενός υπερμεγέθους δρόμου που βρέθηκε στον λόφο Καστά, με ωραίους μαρμάρινους τοίχους, σε εξαιρετικό ψευδοϊσόδομο σύστημα, όπως του περιβόλου, καθώς και των δύο μαρμάρινων Σφιγγών, που όπως όλα δείχνουν φυλάνε έναν ξεχωριστό αρχαίο μακεδονικό τάφο, ο οποίος κρύβει ακόμα καλά τα μυστικά του.
Είναι επίσης σημαντικά όσα στοιχεία είναι ήδη γνωστά: ότι με την ψηφιακή σάρωση του 2013 ανακαλύφθηκε ότι ο περίβολος του τύμβου ήταν ένας ακριβής κύκλος και πως το μνημείο αποτελεί ενιαίο σύνολο με το Λιοντάρι της Αμφίπολης, που βρίσκεται πέντε χιλιόμετρα από τον τύμβο, κοντά στον Ποταμό Στρυμόνα, όπου μεταφέρθηκε περίπου 400 χρόνια από την ανέγερσή του από τους Ρωμαίους για την κατασκευή φράγματος.
«Όλα είναι μελετημένα με αναλογίες και γεωμετρική ακρίβεια, ενώ τόσο το Λιοντάρι όσο και ο τύμβος ανήκουν στην ίδια εργολαβία (σ.σ. κατασκευασμένα από το ίδιο εργαστήριο). Αποτελούν ένα τεράστιο ενιαίο μνημείο, άγνωστο ως σήμερα» επισημαίνει ο κ. Λεφαντζής, προσθέτοντας ότι αισθάνεται περήφανος που επιβεβαιώθηκαν όλα όσα είχε πει περί ενιαίου συνόλου ήδη από το 2012.
Επίσης, εξηγεί γιατί το Λιοντάρι έχει αυτή την όχι τόσο καλοσχηματισμένη όψη: «Επειδή βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, δηλαδή σε ύψος 35 με 40 μ. και σε απόσταση 100 μ. Αν το κάνεις φυσιολογικό δεν φαίνεται κανονικά από μακριά».
Για τον ίδιο και την ομάδα του είναι σαν να ζουν μια ανασκαφή των αρχών του περασμένου αιώνα και όχι του 2014. Επίσης, τονίζει πως αισθάνεται τυχερός που συμμετέχει σε μια τόσο καλά οργανωμένη ομάδα. «Χρειάζεται όμως να μείνουμε λίγο μόνοι από δω και πέρα για να δουλέψουμε πραγματικά. Η δημοσιότητα κάνει κακό. Πρέπει να είμαστε συγκεντρωμένοι σε αυτό που κάνουμε. Είναι δύσκολο έργο» διευκρινίζει.
Η Αρχαία Αμφίπολη
Ο κύκλος
Μοναδικός σε διαστάσεις και σε επιμέλεια, χωρίς αντίστοιχό του στη Μακεδονία και στα Βαλκάνια, ο τύμβος της αμφίπολης φθάνει τα 23 μέτρα ύψος με 158,40 διάμετρο και περίβολο ύψους 3 μέτρων αποτελούμενο από μαρμάρινες βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις. Ολόκληρη κατασκευή δηλαδή, από λευκό καλοδουλεμένο μάρμαρο Θάσου, η οποία συγκρατείται στη θέση της από αντίθημα, δηλαδή αφανή τοίχο από πωρόλιθο έτσι που το συνολικό πάχος της κατασκευής να ανέρχεται σε 130 εκατοστά. Αυτός ο περίβολος εξάλλου για τον οποίο θα πρέπει να απαιτήθηκαν περί τα 2.500 κυβικά μαρμάρου είναι ένας τέλειος κύκλος κατασκευασμένος με απίστευτη γεωμετρική ακρίβεια, όπως επισημαίνει με θαυμασμό ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής κ. Μιχάλης Λεφαντζής. «Αυτό το έργο υλοποιήθηκε από αρχιτέκτονα που είχε υψηλή γνώση της γεωμετρίας. Αρκεί να αναφέρω ότι χρησιμοποιεί το π: 3,14 αντί του 3,17 των Αιγυπτίων, που ήταν ως τότε σε χρήση» αναφέρει συγκεκριμένα.
Κατασκευασμένος στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. (325-300 π.Χ.) συμπίπτει εξάλλου ιστορικά «με μια εποχή κατά την οποία συμβαίνουν πολλά και δραματικά γεγονότα στη Μακεδονία και στην αμφίπολη ειδικά, με τις διαμάχες των επιγόνων του Αλέξανδρου και τον θάνατο της Ρωξάνης και του μικρού Αλέξανδρου Δ΄ κατόπιν διαταγής του Κάσσανδρου, ενώ παράλληλα στρατηγοί και ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή», όπως λέει η κυρία Περιστέρη.
Το λιοντάρι
Με έκταση 20 στρεμμάτων ο τύμβος φέρει στην κορυφή του μία τετράπλευρη κτιστή κατασκευή (9,95 Χ 9,95 Χ 5,30 μέτρα), η οποία αρχικώς είχε θεωρηθεί από τον πρώτο ανασκαφέα Δ. Λαζαρίδη ταφικό σήμα. «Στην πραγματικότητα πρόκειται για το θεμέλιο του βάθρου επάνω στο οποίο βρισκόταν ο Λέων της αμφίπολης» λέει ο κ. Λεφαντζής. Η έρευνα του ιδίου σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων είχε ως αποτέλεσμα τον εντοπισμό 400 και πλέον μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών γύρω από το άγαλμα που ανήκουν στον περίβολο του τύμβου (ορισμένα ενσωματωμένα στο βάθρο του λιονταριού).«Ολα τα μέλη του περιβόλου είναι της ίδιας τεχνοτροπίας με το λιοντάρι» επισημαίνει. «Για μένα μάλιστα η τυπολογία αυτού του περιβόλου δεν υπάρχει αλλού στη Μακεδονία. Αρχιτεκτονικά πρόκειται για ένα υβρίδιο». Οσον αφορά τον Λέοντα, «Με ύψος 5,30 μέτρα και συνολικό με το βάθρο του 15,84 μέτρα, έχει μακεδονικό εμβάτη με ημικίονες και ασπίδες στο βάθρο του» προσθέτει. «Επιπλέον είχε δημιουργηθεί με οπτική διόρθρωση, έτσι ώστε να είναι ορθά ορατός από απόσταστη 100 μέτρων και ύψος 30».
Σε απόσταση περί το ένα χιλιόμετρο από τη σημερινή Aμφίπολη βρίσκεται η θέση Καστά όπου ανασκάπτεται ο τύμβος. Η γεωμορφολογία της περιοχής έχει αλλάξει ωστόσο ριζικά από την αρχαιότητα λόγω της διαφοροποίησης της κοίτης του Στρυμόνα και της αποξήρανσης της λίμνης Κερκινίτιδας. «Οι αρχαίες πηγές μιλούν όμως για τα ωραία αγκυροβόλια αυτής της λίμνης, η οποία συνδεόταν με το ποτάμι» λέει η κυρία Περιστέρη. Ενα ποτάμι πλωτό, που παρείχε τη δυνατότητα στα πλοία να φθάνουν ως την αμφίπολη. Οσο για τον τύμβο με τον Λέοντα, βρισκόταν ακριβώς μπροστά στη λίμνη. Προφανώς είχε τον λόγο του.
Στρατιώτες-αρχαιολόγοι
Δίπλα στην παλιά γέφυρα του ποταμού Στρυμόνα και πάνω στην επαρχιακή οδό Aμφίπολης - Σερραϊκής Ακτής βρίσκεται σήμερα το τεράστιο μαρμάρινο λιοντάρι. Ιδού πώς και γιατί: η ιστορία αρχίζει έναν αιώνα πριν, στην περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, όταν έλληνες στρατιώτες κατασκευάζοντας μια γέφυρα στον Στρυμόνα θα εντοπίσουν και θα ανασύρουν μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη. Λίγα χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 1916, άγγλοι αυτή τη φορά στρατιώτες που κατασκευάζουν οχυρωματικά έργα θα βρουν τα κομμάτια που έλειπαν: τα μαρμάρινα τμήματα ενός υπερφυσικού μεγέθους γλυπτού που είναι σαφές ότι πρόκειται για λιοντάρι. Αρχαιόφιλοι(!) όντες, επιχειρούν να τα μεταφέρουν στη θάλασσα για να τα στείλουν με πλοίο στην Αγγλία, αλλά οι Βούλγαροι έχουν άλλη γνώμη, καθώς έχοντας καταλάβει το Παγγαίο αρχίζουν να τους βομβαρδίζουν. Ο Λέων και το βάθρο του θα συγκολληθούν το 1936, κανένας όμως δεν είναι ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα. Κάτι τους διαφεύγει...
12-8-2014
ΠΗΓΗ
http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=622574
Photo: teicm.gr
Καίσαρ και Αλέξανδρος σε εικόνα του 19ου αι
2.
ΑΜΦΙΠΟΛΗ ΣΕΡΡΩΝ:Σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη
3.
Τι έγινε στην Αμφίπολη;
Εννέα Οδοί ονομαζόταν η πόλη των Ηδωνών και εννιά δρόμοι οδηγούσαν σ’ αυτήν. Βρισκόταν πάνω στον Στρυμόνα, σε εξαιρετικά στρατηγικό σημείο. Όταν οι Πέρσες πέρασαν από εκεί, έθαψαν ζωντανούς «προς τιμή του ονόματος» εννιά αγόρια κι εννιά κορίτσια. Πήραν από τους Αθηναίους και την γειτονική Ηιόνα. Ο Κίμωνας την πήρε πίσω μετά από στενή πολιορκία (469 π.Χ.). Μετά, βάδισε με στρατό εναντίον των Εννέα Οδών, που όμως εποφθαλμιούσαν και οι Μακεδόνες αλλά και οι κάτοικοι της Θάσου. Απέτυχε να τις κυριεύσει όπως, στα 497 π.Χ. είχε αποτύχει κι ο Αρισταγόρας από τη Μίλητο. Μερικές δεκαετίες αργότερα, τα πράγματα είχαν αλλάξει.
Ο βασιλιάς των Μακεδόνων Περδίκκας Β’ αντιμετώπιζε προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας του κι ευχαρίστως δέχτηκε να κλείσει συμμαχία με τους Αθηναίους. Με ορμητήριο την Ηιόνα, οι Αθηναίοι αυτή τη φορά δεν δυσκολεύτηκαν να απωθήσουν τους Ηδωνούς από τις Εννιά Οδούς. Ο γιος του στρατηγού Νικία, Άγνωνας, έφτασε στην περιοχή με αποίκους αλλά και «γείτονες» κι έκτισε την πόλη Αμφίπολη. Έμελλε να γίνει η πιο ένδοξη της Μακεδονίας. Περιβαλλόταν από το ποτάμι στις τρεις πλευρές της, καθώς κτίστηκε πάνω σε ημικυκλική καμπή, κι έλεγχε όλους τους δρόμους προς το εσωτερικό. Ισχυρά τείχη την προστάτευσαν. Η Ηιόνα έγινε το επίνειό της.
Η ίδρυση της Αμφίπολης έγινε δεκτή με μεγάλη δυσαρέσκεια από τους κατοίκους των ελληνικών αποικιών στη Χαλκιδική. Είχαν να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πίεση των Μακεδόνων, δέχονταν τις επιπτώσεις από την επεκτατική πολιτική του κράτους των Οδρυσών και ξαφνικά τους προέκυψαν και Αθηναίοι ανταγωνιστές. Συνέπηξαν ομοσπονδία με σκοπό την προάσπιση των συμφερόντων τους. Οι Αθηναίοι αντέδρασαν καθορίζοντας νέα ποσά ως εισφορές στο «συμμαχικό ταμείο» καθώς όλες οι εκεί πόλεις ήταν ενταγμένες στην Αθηναϊκή συμμαχία. Της Ποτίδαιας για παράδειγμα, η εισφορά, από έξι τάλαντα τον χρόνο, πήγε 15. Ο ανταγωνισμός οξύνθηκε τα επόμενα χρόνια και ήταν «σύμμαχοι» των Αθηναίων αυτοί που, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, οδήγησαν τους Σπαρτιάτες του Βρασίδα να καταλάβουν την πόλη (424 π.Χ.).
Δυο χρόνια αργότερα (422), ο Αθηναίος Κλέων με στρατό από την Ηιόνα βρέθηκε μπροστά στην Αμφίπολη. Η μάχη που ακολούθησε, εξελίχθηκε σε ήττα των Αθηναίων, ενώ οι δυο αρχηγοί (Κλέωνας και Βρασίδας) σκοτώθηκαν. Την επόμενη χρονιά (421), με την «Ειρήνη του Νικία», η Αμφίπολη επιστράφηκε στους Αθηναίους. Αντέδρασαν όμως οι Αμφιπολίτες οι οποίοι αρνήθηκαν να ξαναμπούν στο αθηναϊκό άρμα.
Μισό αιώνα αργότερα, το Κοινό της Χαλκιδικής, η Αμφίπολη αλλά και οι Μακεδόνες του Αλεξάνδρου Β’ που επηρεαζόταν από τους Θηβαίους του Πελοπίδα, βρέθηκαν στο αντίπαλο της Αθήνας στρατόπεδο. Στα 368 π.Χ., οι Αθηναίοι έστειλαν στόλο υπό τον Ιφικράτη να πάρει την Αμφίπολη. Προσπάθησε επί τρία χρόνια αλλά δεν τα κατάφερε καθώς την πόλη βοήθησε και ο στρατός των Μακεδόνων. Στα 364, στην Αμφίπολη εγκαταστάθηκε μακεδονική φρουρά. Την απέσυρε, πέντε χρόνια αργότερα (359 π.Χ.), ο τότε νέος βασιλιάς της Μακεδονίας, Φίλιππος Β’. Όταν ο Φίλιππος σταθεροποιήθηκε στον θρόνο του κι ασφάλισε τα σύνορά του, αποφάσισε να πάρει την Αμφίπολη οριστικά. Η μακεδονική στρατιά κινήθηκε εναντίον της πόλης.
Οι Αμφιπολίτες τα χρειάστηκαν. Θέλοντας και μη, στράφηκαν στους Αθηναίους ζητώντας τους βοήθεια. Ο Φίλιππος ζήτησε από τους Αθηναίους να μην ανακατευτούν κι έδωσε υπόσχεση ότι θα κυριεύσει την Αμφίπολη απλά για να τους την παραδώσει «ως εγγύηση φιλίας». Ήταν τότε τα πρώτα χρόνια του Φιλίππου κι ακόμα δεν είχε εκδηλωθεί το σχέδιό του να επιβληθεί σ’ όλη την Ελλάδα. Οι Αθηναίοι πείστηκαν να μη βοηθήσουν τους Αμφιπολίτες. Η πόλη έπεσε στους Μακεδόνες και έμεινε υπό την κατοχή τους ως την εποχή της ρωμαιοκρατίας (168 π.Χ.).
Στην Αμφίπολη οδήγησε τους Μακεδόνες από την Πέλλα ο Μέγας Αλέξανδρος κι από εκεί ξεκίνησε την εκστρατεία του στην Ασία. Και στην Αμφίπολη σφάχτηκαν η Ρωξάνη κι ο γιος της Αλέξανδρος, όταν ο Κάσσανδρος θέλησε να ξεμπερδεύει με τους απογόνους του στρατηλάτη.
Ο νικητής των Ελλήνων, Ρωμαίος στρατηγός Αιμίλιος Παύλος, εγκαταστάθηκε στην Αμφίπολη και την έκανε έδρα των δραστηριοτήτων του, αφού πρώτα τέλεσε εκεί τις ευχαριστήριες προς τους θεούς θυσίες. Η πόλη εξελίχθηκε σε πρωτεύουσα του εκεί τμήματος της αυτοκρατορίας και γνώρισε μεγάλη ακμή καθώς από εκεί περνούσε και η Εγνατία οδός.
Στα 535 (μ.Χ.), μετονομάστηκε σε Άμφιπο, μετά Ποπολία κι έπειτα Χρυσόπολη, από το όνομα ενός βυζαντινού φρουρίου που κτίστηκε στην περιοχή.
Κάποια στιγμή, καταστράφηκε. Ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος την ξανάκτισε (1341) αλλά και πάλι η πόλη γνώρισε την καταστροφή κι εγκαταλείφθηκε.
(περισσότερη ιστορία στο www.historyreport.gr)
Κάρολος Μπρούσαλης
13-8-2014
ΠΗΓΗ
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.history&id=35856
4.
Επιτομή μιας ταφής χωρίς πολλές αναλύσεις.
[Καλύτερα παραμυθάς, παρά μπερδεμένος αμόρφωτος που προσποιείται τον ειδήμονα.]
Ο Αλέξανδρος πεθαίνει στην Βαβυλώνα. Τον βαλσαμώνουν και τον μεταφέρουν σε ένα όχημα που περιγράφεται με ακρίβεια, είναι ζωοκίνητο και εκτός τις πολυτελείς λεπτομέρειες έχει και τεχνολογικές καινοτομίες, όπως σφαιρικές «ρόδες» που επιτρέπουν κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις.
Υποτίθεται πως ο Περδίκκας που συνοδεύει το όχημα θα μεταφέρει τον Αλεξανδρο στην Μακεδονία. Εικάζεται πως ως Αργεάδης, θα ταφεί στις Αιγές. Ο Πτολεμαίος «δεσμεύει» την σορό, ο νεκρός παραμένει είτε στο προσωρινό του κιβούρι στην Αλεξάνδρεια είτε σε αιγυπτιακη πόλη με σεβαστή νεκρόπολη.
Ο Πτολεμαίος ανακτίζει τάφο γιά τον Ηγέτη του, που αποκτά το τοπωνύμιο «Σήμα» η «Σώμα» και είναι μέσα στον ταφικό περίβολο σε άμεση σχέση με τα αύλεια πέριξ των ανακτόρων και εκεί είναι η πρώτη Βιβλιοθήκη και εκεί θάβονται οι Πτολεμαίοι.
Βρίσκεται σε διασταύρωση ενός μεγάλου διαμήκους δρόμου και στην κάθετη λεωφόρο απο την πύλη του Ηλίου στην πύλη της Σεληνης, που μαρτυρείται σε όψιμη περιγραφή της λαμπρής πόλης.
Η πρώτη τοπογράφηση της Αλεξάνδρειας οφείλεται σε μηχανικούς της Ναπολεόντειας εκστρατείας που έχει συστημικα σφάλματα τα οποία συσκοτίζουν τον εντοπισμό αυτης της διασταύρωσης.
Ο Αλεξανδρος βρίσκεται σε θέα, σε χρυσό φέρετρο που αργότερα θα αντικατασταθεί με ένα είδος χαλαζία. Τον επισκέπτονται ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Οκταβιανός, ενώ επισκέψεις αυτοκρατόρων μαρτυρούνται έως τον Καρακάλλα, που παίρνει μερικά απο τα «όπλα» ή τον θώρακά του, αντιπροσφέροντας τα δικα του. Εως την αρχή του 4ου αιώνα ο Αλεξανδρος βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια.
Αναφέρεται ότι η μύτη του Αλεξανδρου έσπασε απο άγγιγμα του Καίσαρα.
Ο Αλεξανδρος είχε ήδη προσφέρει τα δικά του όπλα στον τάφο του Αχιλλέα στην Τρωάδα, παίρνοντας τα δικα του.Ενδεχομένως μέρος απο αυτά τα όπλα να βρισκόταν στην ταφή του.
Ακολουθεί μιά σκοτεινή περίοδος, όταν ο Αββάς Σισόης συναντά το λείψανο του Αλέξανδρου στην έρημο και η σκηνή δεν λείπει απο καμία τοιχογραφία της ορθόδοξης εικονογραφίας.
Ταυτόχρονα, γίνονται υποθέσεις εργασίας πως τον Αλεξανδρο τον παρενέδυσαν με το σκηνωμα του Αγίου Μάρκου, του ευαγγελιστή που ήταν παλλάδιο της Αλεξάνδρειας. Στον μεσαίωνα, ο άγιος Μάρκος εκλάπη απο Βενετους εμπόρους που τον έχωσαν σε χοιρινά κρέατα και τον έβαλαν σε πλοίο γιά την Βενετία. Εκεί ,έγινε ο πολιούχος της πόλης.
Πολύ αργότερα, οι Κόπτες του Καϊρου, χτίζοντας τον μεγαλυτερο ναό τους στο Κάιρο, ζήτησαν «εγκαίνιο» απο τον Πάπα Παύλο, πριν 50 χρόνια και εκείνος τους έδωσε ένα δαχτυλάκι του Μάρκου που βρίσκεται έκτοτε στο Κάιρο.
Αν λοιπόν ο Μάρκος είναι ο Αλέξανδρος, μιά εξέταση DNA σε σχέση με ευρήματα της Βεργίνας, θα έλυνε τις όποιες απορίες.
Περίβολοι ταφικοί επιγόνων, βρίσκονται στην περιοχή του Αρχοντικού της Πέλλας και υπάρχει η υπόθεση πως η οικογένεια του Αντίπατρου ετάφη στην Πέλλα, ενώ οι Αντιγονίδες στην Βέροια.
Ενδιαφέρον γιά την εκδοχή πως ο Αλέξανδρος δολοφονήθηκε στην Βαβυλώνα με υγρό φαρμάκι «τόσο παγωμένο ωστε διατηρούνταν μέσα σε οπλή γαϊδάρου», παρασκευάστηκε απο τον Αριστοτέλη και μεταφέρθηκε απο τον Κάσσανδρο στον αδελφό του τον Ιόλα που ήταν ο κεραστής του Αλεξανδρου, παρουσιάζει η είδηση πως όταν ο Ιόλας πέθανε νέος και τον έθαψαν στην Μακεδονία, η Ολυμπιάδα βεβήλωσε την ταφή του και πέταξε τα λείψανά του στο σύντομο διάστημα που βασίλεψε.
Ο Κάσσανδρος έστειλε να δολοφονήσουν τον Αλέξανδρο ,γιό της Ρωξάνης και την Ρωξάνη, που ήταν περιορισμένοι στην Αμφίπολη.
Η Αμφίπολη ήταν ο τόπος που συγκεντρώθηκε ο στρατός και ο στόλος της πανελληνιας εκστρατείας.
Η Αμφίπολη βρισκόταν ανάμεσα στις πόλεις όπου ο Αλεξανδρος σχεδίαζε να αναπτύξει με ίδρυση ναών. Ο ίδιος σχεδιασμός κάλυπτε και δρόμους που «έδεναν» χώρες της Μεσογείου χωρις άμεση σχέση με το υπόλοιπο δίκτυο, όπως στην βόρεια Αφρική. Τα σχέδια αυτά απορρίφθηκαν απο την συνέλευση του Μακεδονικού Στρατού που ήταν το ανώτατο όργανο των Μακεδόνων.
Οι περισσότεροι απο τους αναγνώστες, γνωρίζουν μέρος ή και το όλον της Αφήγησης αυτής. Απλως, πρέπει να διαχωρίζεται η περιοχή της καταγραφής που έκαναν οι σύντροφοι του Αλέξανδρου,όπως ο Αριστόβουλος, αναστηλωτής του τάφου του Κύρου, ο Πτολεμαίος ο Λάγου, μετέπειτα Φαραώ, αλλα και ο Ευμένης ο Καρδιανός, εκδότης των βασιλικών «εφημερίδων». Παράλληλα, έβραζαν φήμες και διαδόσεις που μετέπεσαν σε λαϊκό ανάγνωσμα και μέρος τους αναφέρεται στον Πλούταρχο και σε Λατίνους για να φτάσει ως "φυλλάδα του μεγαλέξανδρου" μέσα απο τον μεσαίωνα στις μέρες μας.
Εκατοντάδες πληροφορίες βρίσκονται διασπαρμένες στην γραμματολογία για αυτά, γι αυτό και η παρούσα Αφήγηση, ας θεωρηθεί Αφήγηση χωρις πολλες ερμηνευτικές διατάξεις.
Πάνος Θεοδωρίδης
13.08.2014
http://www.thegreekcloud.com/
blogs/blog.php?pg=3&uid=3&id=846#.U-u1H_l_vMp
5.
Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ
«Γιατί οι αρχαιολόγοι δεν ανοίγουν αμέσως τον τάφο στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης, ώστε να δούμε τι έχει μέσα;». Είναι μια ερώτηση που τίθεται τις τελευταίες ημέρες, καθώς ιδιαίτερα μετά τη χθεσινή επίσκεψη του πρωθυπουργού στην ανασκαφή έχουν αναζωπυρωθεί οι ελπίδες για μεγάλο εύρημα.
Πώς θα μπουν στον τύμβο οι αρχαιολόγοι
Δεν είναι όμως τυχαίο ότι και ο Αντώνης Σαμαράς, που έχει χρηματίσει υπουργός Πολιτισμού, και ο νυν υπουργός Κ. Τασούλας συστήνουν υπομονή μέχρις ότου ο τάφος ανοίξει με αρχαιολογικό τρόπο.
Τι σημαίνει αυτό; Ας το εξηγήσουμε... Αυτήν τη στιγμή η ανασκαφική ομάδα έχει σκάψει σχεδόν ολόκληρη την ταφική οδό, πλάτους 4,5 μ., και έχει αποκαλύψει μέχρι στιγμής 13 σκαλοπάτια που οδηγούν κατηφορικά στην είσοδο. Η διερεύνηση του δρόμου συνεχίζεται μέχρι να φτάσουν στο «παρθένο», δηλαδή στο απάτητο και μη αναμοχλευμένο έδαφος. Τι μπορούν να βρουν εκεί; Κατάλοιπα («σκουπίδια») από διαβάτες που τον περπάτησαν αλλά και υπολείμματα από την ταφική πυρά του νεκρού ή σπασμένα κεραμικά. Αν βρεθούν στοιχεία από τα πρώτα, θα βοηθήσουν στη διερεύνηση της ταυτότητας του νεκρού.
Τα δεύτερα θα καθοδηγήσουν τους επιστήμονες στη χρονολόγηση του τάφου. Οταν η ανασκαφή στο σημείο εκείνο ολοκληρωθεί ή και ταυτόχρονα με τη συνέχισή της, θα πρέπει να διαλυθεί με ανασκαφικό τρόπο ο τοίχος που εντοπίσθηκε. Εχει κατασκευαστεί μετά την ταφή του νεκρού και προστατεύει το οικοδόμημα. Η διάλυση γίνεται πέτρα πέτρα και κάθε κομμάτι καταγράφεται, σχεδιάζεται, παίρνει αρίθμηση, τεκμηριώνεται. Με την ολοκλήρωση της απομάκρυνσης του τοίχου αρχίζει το επόμενο βήμα. Αν δεν υπάρχει από πίσω κάποιο άλλο κατασκεύασμα, τότε οι ανασκαφείς αναμένεται να βρεθούν μπροστά στην είσοδο, την οποία θα πρέπει να ανοίξουν και πάλι με ανασκαφικό τρόπο. Δηλαδή με προσοχή, καταγραφή, τεκμηρίωση, αρίθμηση.
Γεωφυσική διασκόπηση
Μια γεωφυσική διασκόπηση που έχει γίνει δείχνει ότι στο εσωτερικό υπάρχουν τρεις χώροι. Η χειρότερη περίπτωση είναι να έχει καταρρεύσει η οροφή και να έχει γεμίσει όλος ο χώρος με τόνους χώματος. Σε αυτή την περίπτωση θα γίνει η μεταφορά του με προσοχή, διότι ενδιάμεσα είναι δυνατόν να υπάρχουν κάποια κτερίσματα.
Αν δεν έχει πέσει χώμα και οι χώροι είναι άδειοι, τηρώντας πάντοτε την αρχαιολογική δεοντολογία, οι αρχαιολόγοι θα φωτογραφήσουν, θα αποτυπώσουν και θα πουν. Τότε θα διαπιστώσουν αν είναι ασύλητος. Εφόσον είναι, ο κίνδυνος να έχουν απομακρυνθεί σημαντικά στοιχεία υπάρχει. Σε αυτή την περίπτωση οι επιστήμονες θα πρέπει να στηριχθούν σε ό,τι καταφέρουν να βρουν. Χωρίς να αποκλείεται να εντοπισθεί και επιγραφή που να λέει «Χ (στη γενική) ειμί».
Πώς θα μπουν στον τύμβο οι αρχαιολόγοι
Αν δεν έχει συληθεί, που είναι και η καλύτερη και πιο αισιόδοξη περίπτωση, τότε με βάση τον σκελετό ή τους σκελετούς, το φύλο, την ηλικία, το ύψος του νεκρού, τα κτερίσματά του και τα αγγεία που θα τον συνοδεύουν, η διαπίστωση της ταυτότητας έρχεται πιο κοντά. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν όλα πάνε κατ' ευχήν, έχουμε μπροστά μας αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες ώσπου να ανοίξει ο τάφος. Η ανασκαφική πρακτική είναι περίπου αυτή και δεν παραβιάζεται, καθώς τότε γίνονται καταστροφές στοιχείων, κάτι που απαγορεύεται από την αρχαιολογική δεοντολογία, από τους νόμους αλλά και από την ηθική.
Παγκόσμιο ενδιαφέρον
Τον γύρο του κόσμου σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα έκαναν η εντυπωσιακή ανακάλυψη της Αμφίπολης και η επίσκεψη του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά.
Με τον τίτλο «Σημαντική ανακάλυψη», στην ηλεκτρονική του έκδοση, το βρετανικό δίκτυο BBC αναδημοσιεύει τις δηλώσεις του πρωθυπουργού αλλά και των επιστημόνων ότι ο τάφος χρονολογείται στα 325-300 π.Χ., ανήκε σε σημαντική προσωπικότητα και περιγράφει πώς μεταφέρθηκε στην περιοχή το μάρμαρο για τον τύμβο με πλοιάρια από τη Θάσο.
Οι «International Business Times» κάνουν λόγο για ένα σπουδαίο εύρημα και μεταφέρουν με εντυπωσιακή περιγραφή την εικόνα με τις τεράστιες Σφίγγες που φρουρούν τον τάφο.
Στην ιστοσελίδα της η «Le Figaro» αναφέρεται στις διαστάσεις του ταφικού περίβολου και του τύμβου αλλά και στον λέοντα της Αμφίπολης, ενώ μεταφέρει τις δηλώσεις του Α. Σαμαρά και της υπεύθυνης της ανασκαφής, Αικ. Περιστέρη.
«Το μυστήριο της αρχαίας Αμφίπολης» είναι ο κεντρικός τίτλος του «Greek Reporter» και η συντάκτρια του ρεπορτάζ αναρωτιέται κατά πόσο πρόκειται για τον τάφο κάποιου βασιλιά, ενώ το θέμα φιλοξενείται μέχρι και στη φλαμανδική εφημερίδα «De Standaard».
«Δεν ξέρουμε το πότε»
«Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί αυτή τη στιγμή είμαστε εσωτερικά του περιβόλου, μπροστά σε έναν τάφο καταπληκτικό» δήλωσε στο η υπεύθυνη της ανασκαφής Κατερίνα Περιστέρη και συμπλήρωσε: ««Επειδή η αρχαιολογική σκαπάνη έχει το δικό της χρονοδιάγραμμα δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς πότε θα εισέλθουμε στον τάφο». Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Αμφίπολη προκάλεσε συζητήσεις για τη σημαντικότητα των ευρημάτων
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=64050128
6.
OI ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ
Γιατί δεν μπορεί να μπει η μικροκάμερα
Οι αρχαιολόγοι της ΚΗ' Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων, με επικεφαλής τη διευθύντρια κ. Αικατερίνη Περιστέρη, δεν είναι προς το παρόν σε θέση να διοχετεύσουν κάποια μικροκάμερα στο εσωτερικό του αρχαίου μακεδονικού τάφου της Αμφίπολης, που θα μπορούσε να δώσει και τα πρώτα στοιχεία και τις πρώτες εικόνες. Κάτι τέτοιο θα εξαρτηθεί από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το εσωτερικό του τάφου και αν, σε περίπτωσή σύλησής του από τυμβωρύχους κατά την αρχαιότητα, έχει κατακλυστεί από μεγάλους όγκους χωμάτων, που θα δυσκολέψουν, όπως εκτιμάται, την προσπάθειά τους. Να σημειωθεί ότι κάτι ανάλογο είχε γίνει από τον αείμνηστο καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο με τους μακεδονικούς βασιλικούς τάφους της Βεργίνας τη δεκαετία του '70, όπως ανέφερε χθες η καθηγήτρια και συνεργάτις του στις ανασκαφές Χρυσούλα Παλιαδέλη. Οι αρχαιολόγοι στον τάφο της Αμφίπολης κάνουν ένα ένα και πολύ προσεκτικά τα βήματά τους, σύμφωνα με την επιστημονική δεοντολογία, ώστε να μην καταστρέφουν τα σημαντικά στοιχεία που βρίσκουν μπροστά τους, αντιμετωπίζοντας όλα τα προβλήματα που υπάρχουν και τα οποία είναι πολλά.
Σε δύο-τρεις εβδομάδες
Σύμφωνα με τον υπουργό Πολιτισμού, Κώστα Τασούλα, που συνόδευσε προχθές τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά κατά την επίσκεψή του στην Αμφίπολη, οι αρχαιολόγοι θα είναι σε θέση να μπουν στο εσωτερικό του τάφου μέσα σε δύο με τρεις εβδομάδες «και να βγουν ασφαλή συμπεράσματα», όπως είπε, προσθέτοντας ότι οι αρχαιολογικές εργασίες επικεντρώνονται στο να ανοίξει προσεκτικά ο τάφος. «Τα πάντα εξελίσσονται ομαλά και περιμένουμε τα χειροπιαστά αποτελέσματα», ανέφερε.
Σχετικά με τις εικασίες που διατυπώνονται για το ποιος μπορεί να είναι θαμμένος στον εντυπωσιακό αρχαίο μακεδονικό τάφο της Αμφίπολης ο κ. Τασούλας είπε ότι οι αρχαιολόγοι δεν έχουν προειλημμένες απόψεις και ότι «τα στοιχεία είναι αυτά που θα μας δώσουν τις απόψεις και όχι οι δικές μας υποθέσεις και εικασίες». Ο υπουργός επανέλαβε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα, το οποίο πιστοποιείται τόσο από το μέγεθος του τύμβου όσο και από την καλλιτεχνική επιμέλεια του μνημείου, καθώς και από άλλα πολλά στοιχεία. Ο υπουργός αναφέρθηκε εμμέσως και στα όσα υποστηρίζονται από κάποιους στα ΜΜΕ, πιθανολογώντας ότι πρόκειται για τον τάφο της Ρωξάνης της συζύγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του μικρού πρίγκιπα Αλέξανδρου Δ', που δολοφόνησε ο Κάσσανδρος. Η Αμφίπολη, όπως είπε, ήταν η μεγαλύτερη ναυτική βάση της δυναστείας των Αργεαδών, της δυναστείας δηλαδή στην οποία ανήκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Οταν ξεκίνησε την εκστρατεία του στην Ασία, την άνοιξη του 334 π.Χ., ο στόλος του με 160 πλοία ξεκίνησε από την Αμφίπολη. Στην Αμφίπολη επίσης διαδραματίστηκαν και γεγονότα τα οποία έχουν να κάνουν και με αντιπαλότητες των επιγόνων του Αλεξάνδρου μετά τον θάνατό του. Εκεί έφερε ο Κάσσανδρος τη Ρωξάνη και τον 12ετή Αλέξανδρο τον Δ', τον τελευταίο της δυναστείας, για να τους φυλάξει αρχικά και εν συνεχεία, όπως λέει ο ιστορικός, να τους κατασφάξει δίνοντας εντολή να τους κρύψουν και να μην το πουν σε κανέναν. Αν δούμε αυτήν τη θεωρία, είπε ο υπουργός Πολιτισμού, δεν συνάδει με την τοποθέτησή τους σε έναν τύμβο ύψους 30-40 μέτρων.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=64050128
7.
ΑΜΦΙΠΟΛΗ ΣΕΡΡΩΝ:Σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη
3.
Τι έγινε στην Αμφίπολη;
Εννέα Οδοί ονομαζόταν η πόλη των Ηδωνών και εννιά δρόμοι οδηγούσαν σ’ αυτήν. Βρισκόταν πάνω στον Στρυμόνα, σε εξαιρετικά στρατηγικό σημείο. Όταν οι Πέρσες πέρασαν από εκεί, έθαψαν ζωντανούς «προς τιμή του ονόματος» εννιά αγόρια κι εννιά κορίτσια. Πήραν από τους Αθηναίους και την γειτονική Ηιόνα. Ο Κίμωνας την πήρε πίσω μετά από στενή πολιορκία (469 π.Χ.). Μετά, βάδισε με στρατό εναντίον των Εννέα Οδών, που όμως εποφθαλμιούσαν και οι Μακεδόνες αλλά και οι κάτοικοι της Θάσου. Απέτυχε να τις κυριεύσει όπως, στα 497 π.Χ. είχε αποτύχει κι ο Αρισταγόρας από τη Μίλητο. Μερικές δεκαετίες αργότερα, τα πράγματα είχαν αλλάξει.
Ο βασιλιάς των Μακεδόνων Περδίκκας Β’ αντιμετώπιζε προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας του κι ευχαρίστως δέχτηκε να κλείσει συμμαχία με τους Αθηναίους. Με ορμητήριο την Ηιόνα, οι Αθηναίοι αυτή τη φορά δεν δυσκολεύτηκαν να απωθήσουν τους Ηδωνούς από τις Εννιά Οδούς. Ο γιος του στρατηγού Νικία, Άγνωνας, έφτασε στην περιοχή με αποίκους αλλά και «γείτονες» κι έκτισε την πόλη Αμφίπολη. Έμελλε να γίνει η πιο ένδοξη της Μακεδονίας. Περιβαλλόταν από το ποτάμι στις τρεις πλευρές της, καθώς κτίστηκε πάνω σε ημικυκλική καμπή, κι έλεγχε όλους τους δρόμους προς το εσωτερικό. Ισχυρά τείχη την προστάτευσαν. Η Ηιόνα έγινε το επίνειό της.
Η ίδρυση της Αμφίπολης έγινε δεκτή με μεγάλη δυσαρέσκεια από τους κατοίκους των ελληνικών αποικιών στη Χαλκιδική. Είχαν να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πίεση των Μακεδόνων, δέχονταν τις επιπτώσεις από την επεκτατική πολιτική του κράτους των Οδρυσών και ξαφνικά τους προέκυψαν και Αθηναίοι ανταγωνιστές. Συνέπηξαν ομοσπονδία με σκοπό την προάσπιση των συμφερόντων τους. Οι Αθηναίοι αντέδρασαν καθορίζοντας νέα ποσά ως εισφορές στο «συμμαχικό ταμείο» καθώς όλες οι εκεί πόλεις ήταν ενταγμένες στην Αθηναϊκή συμμαχία. Της Ποτίδαιας για παράδειγμα, η εισφορά, από έξι τάλαντα τον χρόνο, πήγε 15. Ο ανταγωνισμός οξύνθηκε τα επόμενα χρόνια και ήταν «σύμμαχοι» των Αθηναίων αυτοί που, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, οδήγησαν τους Σπαρτιάτες του Βρασίδα να καταλάβουν την πόλη (424 π.Χ.).
Δυο χρόνια αργότερα (422), ο Αθηναίος Κλέων με στρατό από την Ηιόνα βρέθηκε μπροστά στην Αμφίπολη. Η μάχη που ακολούθησε, εξελίχθηκε σε ήττα των Αθηναίων, ενώ οι δυο αρχηγοί (Κλέωνας και Βρασίδας) σκοτώθηκαν. Την επόμενη χρονιά (421), με την «Ειρήνη του Νικία», η Αμφίπολη επιστράφηκε στους Αθηναίους. Αντέδρασαν όμως οι Αμφιπολίτες οι οποίοι αρνήθηκαν να ξαναμπούν στο αθηναϊκό άρμα.
Μισό αιώνα αργότερα, το Κοινό της Χαλκιδικής, η Αμφίπολη αλλά και οι Μακεδόνες του Αλεξάνδρου Β’ που επηρεαζόταν από τους Θηβαίους του Πελοπίδα, βρέθηκαν στο αντίπαλο της Αθήνας στρατόπεδο. Στα 368 π.Χ., οι Αθηναίοι έστειλαν στόλο υπό τον Ιφικράτη να πάρει την Αμφίπολη. Προσπάθησε επί τρία χρόνια αλλά δεν τα κατάφερε καθώς την πόλη βοήθησε και ο στρατός των Μακεδόνων. Στα 364, στην Αμφίπολη εγκαταστάθηκε μακεδονική φρουρά. Την απέσυρε, πέντε χρόνια αργότερα (359 π.Χ.), ο τότε νέος βασιλιάς της Μακεδονίας, Φίλιππος Β’. Όταν ο Φίλιππος σταθεροποιήθηκε στον θρόνο του κι ασφάλισε τα σύνορά του, αποφάσισε να πάρει την Αμφίπολη οριστικά. Η μακεδονική στρατιά κινήθηκε εναντίον της πόλης.
Οι Αμφιπολίτες τα χρειάστηκαν. Θέλοντας και μη, στράφηκαν στους Αθηναίους ζητώντας τους βοήθεια. Ο Φίλιππος ζήτησε από τους Αθηναίους να μην ανακατευτούν κι έδωσε υπόσχεση ότι θα κυριεύσει την Αμφίπολη απλά για να τους την παραδώσει «ως εγγύηση φιλίας». Ήταν τότε τα πρώτα χρόνια του Φιλίππου κι ακόμα δεν είχε εκδηλωθεί το σχέδιό του να επιβληθεί σ’ όλη την Ελλάδα. Οι Αθηναίοι πείστηκαν να μη βοηθήσουν τους Αμφιπολίτες. Η πόλη έπεσε στους Μακεδόνες και έμεινε υπό την κατοχή τους ως την εποχή της ρωμαιοκρατίας (168 π.Χ.).
Στην Αμφίπολη οδήγησε τους Μακεδόνες από την Πέλλα ο Μέγας Αλέξανδρος κι από εκεί ξεκίνησε την εκστρατεία του στην Ασία. Και στην Αμφίπολη σφάχτηκαν η Ρωξάνη κι ο γιος της Αλέξανδρος, όταν ο Κάσσανδρος θέλησε να ξεμπερδεύει με τους απογόνους του στρατηλάτη.
Ο νικητής των Ελλήνων, Ρωμαίος στρατηγός Αιμίλιος Παύλος, εγκαταστάθηκε στην Αμφίπολη και την έκανε έδρα των δραστηριοτήτων του, αφού πρώτα τέλεσε εκεί τις ευχαριστήριες προς τους θεούς θυσίες. Η πόλη εξελίχθηκε σε πρωτεύουσα του εκεί τμήματος της αυτοκρατορίας και γνώρισε μεγάλη ακμή καθώς από εκεί περνούσε και η Εγνατία οδός.
Στα 535 (μ.Χ.), μετονομάστηκε σε Άμφιπο, μετά Ποπολία κι έπειτα Χρυσόπολη, από το όνομα ενός βυζαντινού φρουρίου που κτίστηκε στην περιοχή.
Κάποια στιγμή, καταστράφηκε. Ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος την ξανάκτισε (1341) αλλά και πάλι η πόλη γνώρισε την καταστροφή κι εγκαταλείφθηκε.
(περισσότερη ιστορία στο www.historyreport.gr)
Κάρολος Μπρούσαλης
13-8-2014
ΠΗΓΗ
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.history&id=35856
4.
Επιτομή μιας ταφής χωρίς πολλές αναλύσεις.
[Καλύτερα παραμυθάς, παρά μπερδεμένος αμόρφωτος που προσποιείται τον ειδήμονα.]
Ο Αλέξανδρος πεθαίνει στην Βαβυλώνα. Τον βαλσαμώνουν και τον μεταφέρουν σε ένα όχημα που περιγράφεται με ακρίβεια, είναι ζωοκίνητο και εκτός τις πολυτελείς λεπτομέρειες έχει και τεχνολογικές καινοτομίες, όπως σφαιρικές «ρόδες» που επιτρέπουν κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις.
Υποτίθεται πως ο Περδίκκας που συνοδεύει το όχημα θα μεταφέρει τον Αλεξανδρο στην Μακεδονία. Εικάζεται πως ως Αργεάδης, θα ταφεί στις Αιγές. Ο Πτολεμαίος «δεσμεύει» την σορό, ο νεκρός παραμένει είτε στο προσωρινό του κιβούρι στην Αλεξάνδρεια είτε σε αιγυπτιακη πόλη με σεβαστή νεκρόπολη.
Ο Πτολεμαίος ανακτίζει τάφο γιά τον Ηγέτη του, που αποκτά το τοπωνύμιο «Σήμα» η «Σώμα» και είναι μέσα στον ταφικό περίβολο σε άμεση σχέση με τα αύλεια πέριξ των ανακτόρων και εκεί είναι η πρώτη Βιβλιοθήκη και εκεί θάβονται οι Πτολεμαίοι.
Βρίσκεται σε διασταύρωση ενός μεγάλου διαμήκους δρόμου και στην κάθετη λεωφόρο απο την πύλη του Ηλίου στην πύλη της Σεληνης, που μαρτυρείται σε όψιμη περιγραφή της λαμπρής πόλης.
Η πρώτη τοπογράφηση της Αλεξάνδρειας οφείλεται σε μηχανικούς της Ναπολεόντειας εκστρατείας που έχει συστημικα σφάλματα τα οποία συσκοτίζουν τον εντοπισμό αυτης της διασταύρωσης.
Ο Αλεξανδρος βρίσκεται σε θέα, σε χρυσό φέρετρο που αργότερα θα αντικατασταθεί με ένα είδος χαλαζία. Τον επισκέπτονται ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Οκταβιανός, ενώ επισκέψεις αυτοκρατόρων μαρτυρούνται έως τον Καρακάλλα, που παίρνει μερικά απο τα «όπλα» ή τον θώρακά του, αντιπροσφέροντας τα δικα του. Εως την αρχή του 4ου αιώνα ο Αλεξανδρος βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια.
Αναφέρεται ότι η μύτη του Αλεξανδρου έσπασε απο άγγιγμα του Καίσαρα.
Ο Αλεξανδρος είχε ήδη προσφέρει τα δικά του όπλα στον τάφο του Αχιλλέα στην Τρωάδα, παίρνοντας τα δικα του.Ενδεχομένως μέρος απο αυτά τα όπλα να βρισκόταν στην ταφή του.
Ακολουθεί μιά σκοτεινή περίοδος, όταν ο Αββάς Σισόης συναντά το λείψανο του Αλέξανδρου στην έρημο και η σκηνή δεν λείπει απο καμία τοιχογραφία της ορθόδοξης εικονογραφίας.
Ταυτόχρονα, γίνονται υποθέσεις εργασίας πως τον Αλεξανδρο τον παρενέδυσαν με το σκηνωμα του Αγίου Μάρκου, του ευαγγελιστή που ήταν παλλάδιο της Αλεξάνδρειας. Στον μεσαίωνα, ο άγιος Μάρκος εκλάπη απο Βενετους εμπόρους που τον έχωσαν σε χοιρινά κρέατα και τον έβαλαν σε πλοίο γιά την Βενετία. Εκεί ,έγινε ο πολιούχος της πόλης.
Πολύ αργότερα, οι Κόπτες του Καϊρου, χτίζοντας τον μεγαλυτερο ναό τους στο Κάιρο, ζήτησαν «εγκαίνιο» απο τον Πάπα Παύλο, πριν 50 χρόνια και εκείνος τους έδωσε ένα δαχτυλάκι του Μάρκου που βρίσκεται έκτοτε στο Κάιρο.
Αν λοιπόν ο Μάρκος είναι ο Αλέξανδρος, μιά εξέταση DNA σε σχέση με ευρήματα της Βεργίνας, θα έλυνε τις όποιες απορίες.
Περίβολοι ταφικοί επιγόνων, βρίσκονται στην περιοχή του Αρχοντικού της Πέλλας και υπάρχει η υπόθεση πως η οικογένεια του Αντίπατρου ετάφη στην Πέλλα, ενώ οι Αντιγονίδες στην Βέροια.
Ενδιαφέρον γιά την εκδοχή πως ο Αλέξανδρος δολοφονήθηκε στην Βαβυλώνα με υγρό φαρμάκι «τόσο παγωμένο ωστε διατηρούνταν μέσα σε οπλή γαϊδάρου», παρασκευάστηκε απο τον Αριστοτέλη και μεταφέρθηκε απο τον Κάσσανδρο στον αδελφό του τον Ιόλα που ήταν ο κεραστής του Αλεξανδρου, παρουσιάζει η είδηση πως όταν ο Ιόλας πέθανε νέος και τον έθαψαν στην Μακεδονία, η Ολυμπιάδα βεβήλωσε την ταφή του και πέταξε τα λείψανά του στο σύντομο διάστημα που βασίλεψε.
Ο Κάσσανδρος έστειλε να δολοφονήσουν τον Αλέξανδρο ,γιό της Ρωξάνης και την Ρωξάνη, που ήταν περιορισμένοι στην Αμφίπολη.
Η Αμφίπολη ήταν ο τόπος που συγκεντρώθηκε ο στρατός και ο στόλος της πανελληνιας εκστρατείας.
Η Αμφίπολη βρισκόταν ανάμεσα στις πόλεις όπου ο Αλεξανδρος σχεδίαζε να αναπτύξει με ίδρυση ναών. Ο ίδιος σχεδιασμός κάλυπτε και δρόμους που «έδεναν» χώρες της Μεσογείου χωρις άμεση σχέση με το υπόλοιπο δίκτυο, όπως στην βόρεια Αφρική. Τα σχέδια αυτά απορρίφθηκαν απο την συνέλευση του Μακεδονικού Στρατού που ήταν το ανώτατο όργανο των Μακεδόνων.
Οι περισσότεροι απο τους αναγνώστες, γνωρίζουν μέρος ή και το όλον της Αφήγησης αυτής. Απλως, πρέπει να διαχωρίζεται η περιοχή της καταγραφής που έκαναν οι σύντροφοι του Αλέξανδρου,όπως ο Αριστόβουλος, αναστηλωτής του τάφου του Κύρου, ο Πτολεμαίος ο Λάγου, μετέπειτα Φαραώ, αλλα και ο Ευμένης ο Καρδιανός, εκδότης των βασιλικών «εφημερίδων». Παράλληλα, έβραζαν φήμες και διαδόσεις που μετέπεσαν σε λαϊκό ανάγνωσμα και μέρος τους αναφέρεται στον Πλούταρχο και σε Λατίνους για να φτάσει ως "φυλλάδα του μεγαλέξανδρου" μέσα απο τον μεσαίωνα στις μέρες μας.
Εκατοντάδες πληροφορίες βρίσκονται διασπαρμένες στην γραμματολογία για αυτά, γι αυτό και η παρούσα Αφήγηση, ας θεωρηθεί Αφήγηση χωρις πολλες ερμηνευτικές διατάξεις.
Πάνος Θεοδωρίδης
13.08.2014
http://www.thegreekcloud.com/
blogs/blog.php?pg=3&uid=3&id=846#.U-u1H_l_vMp
5.
Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ
«Γιατί οι αρχαιολόγοι δεν ανοίγουν αμέσως τον τάφο στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης, ώστε να δούμε τι έχει μέσα;». Είναι μια ερώτηση που τίθεται τις τελευταίες ημέρες, καθώς ιδιαίτερα μετά τη χθεσινή επίσκεψη του πρωθυπουργού στην ανασκαφή έχουν αναζωπυρωθεί οι ελπίδες για μεγάλο εύρημα.
Πώς θα μπουν στον τύμβο οι αρχαιολόγοι
Δεν είναι όμως τυχαίο ότι και ο Αντώνης Σαμαράς, που έχει χρηματίσει υπουργός Πολιτισμού, και ο νυν υπουργός Κ. Τασούλας συστήνουν υπομονή μέχρις ότου ο τάφος ανοίξει με αρχαιολογικό τρόπο.
Τι σημαίνει αυτό; Ας το εξηγήσουμε... Αυτήν τη στιγμή η ανασκαφική ομάδα έχει σκάψει σχεδόν ολόκληρη την ταφική οδό, πλάτους 4,5 μ., και έχει αποκαλύψει μέχρι στιγμής 13 σκαλοπάτια που οδηγούν κατηφορικά στην είσοδο. Η διερεύνηση του δρόμου συνεχίζεται μέχρι να φτάσουν στο «παρθένο», δηλαδή στο απάτητο και μη αναμοχλευμένο έδαφος. Τι μπορούν να βρουν εκεί; Κατάλοιπα («σκουπίδια») από διαβάτες που τον περπάτησαν αλλά και υπολείμματα από την ταφική πυρά του νεκρού ή σπασμένα κεραμικά. Αν βρεθούν στοιχεία από τα πρώτα, θα βοηθήσουν στη διερεύνηση της ταυτότητας του νεκρού.
Τα δεύτερα θα καθοδηγήσουν τους επιστήμονες στη χρονολόγηση του τάφου. Οταν η ανασκαφή στο σημείο εκείνο ολοκληρωθεί ή και ταυτόχρονα με τη συνέχισή της, θα πρέπει να διαλυθεί με ανασκαφικό τρόπο ο τοίχος που εντοπίσθηκε. Εχει κατασκευαστεί μετά την ταφή του νεκρού και προστατεύει το οικοδόμημα. Η διάλυση γίνεται πέτρα πέτρα και κάθε κομμάτι καταγράφεται, σχεδιάζεται, παίρνει αρίθμηση, τεκμηριώνεται. Με την ολοκλήρωση της απομάκρυνσης του τοίχου αρχίζει το επόμενο βήμα. Αν δεν υπάρχει από πίσω κάποιο άλλο κατασκεύασμα, τότε οι ανασκαφείς αναμένεται να βρεθούν μπροστά στην είσοδο, την οποία θα πρέπει να ανοίξουν και πάλι με ανασκαφικό τρόπο. Δηλαδή με προσοχή, καταγραφή, τεκμηρίωση, αρίθμηση.
Γεωφυσική διασκόπηση
Μια γεωφυσική διασκόπηση που έχει γίνει δείχνει ότι στο εσωτερικό υπάρχουν τρεις χώροι. Η χειρότερη περίπτωση είναι να έχει καταρρεύσει η οροφή και να έχει γεμίσει όλος ο χώρος με τόνους χώματος. Σε αυτή την περίπτωση θα γίνει η μεταφορά του με προσοχή, διότι ενδιάμεσα είναι δυνατόν να υπάρχουν κάποια κτερίσματα.
Αν δεν έχει πέσει χώμα και οι χώροι είναι άδειοι, τηρώντας πάντοτε την αρχαιολογική δεοντολογία, οι αρχαιολόγοι θα φωτογραφήσουν, θα αποτυπώσουν και θα πουν. Τότε θα διαπιστώσουν αν είναι ασύλητος. Εφόσον είναι, ο κίνδυνος να έχουν απομακρυνθεί σημαντικά στοιχεία υπάρχει. Σε αυτή την περίπτωση οι επιστήμονες θα πρέπει να στηριχθούν σε ό,τι καταφέρουν να βρουν. Χωρίς να αποκλείεται να εντοπισθεί και επιγραφή που να λέει «Χ (στη γενική) ειμί».
Πώς θα μπουν στον τύμβο οι αρχαιολόγοι
Αν δεν έχει συληθεί, που είναι και η καλύτερη και πιο αισιόδοξη περίπτωση, τότε με βάση τον σκελετό ή τους σκελετούς, το φύλο, την ηλικία, το ύψος του νεκρού, τα κτερίσματά του και τα αγγεία που θα τον συνοδεύουν, η διαπίστωση της ταυτότητας έρχεται πιο κοντά. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν όλα πάνε κατ' ευχήν, έχουμε μπροστά μας αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες ώσπου να ανοίξει ο τάφος. Η ανασκαφική πρακτική είναι περίπου αυτή και δεν παραβιάζεται, καθώς τότε γίνονται καταστροφές στοιχείων, κάτι που απαγορεύεται από την αρχαιολογική δεοντολογία, από τους νόμους αλλά και από την ηθική.
Παγκόσμιο ενδιαφέρον
Τον γύρο του κόσμου σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα έκαναν η εντυπωσιακή ανακάλυψη της Αμφίπολης και η επίσκεψη του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά.
Με τον τίτλο «Σημαντική ανακάλυψη», στην ηλεκτρονική του έκδοση, το βρετανικό δίκτυο BBC αναδημοσιεύει τις δηλώσεις του πρωθυπουργού αλλά και των επιστημόνων ότι ο τάφος χρονολογείται στα 325-300 π.Χ., ανήκε σε σημαντική προσωπικότητα και περιγράφει πώς μεταφέρθηκε στην περιοχή το μάρμαρο για τον τύμβο με πλοιάρια από τη Θάσο.
Οι «International Business Times» κάνουν λόγο για ένα σπουδαίο εύρημα και μεταφέρουν με εντυπωσιακή περιγραφή την εικόνα με τις τεράστιες Σφίγγες που φρουρούν τον τάφο.
Στην ιστοσελίδα της η «Le Figaro» αναφέρεται στις διαστάσεις του ταφικού περίβολου και του τύμβου αλλά και στον λέοντα της Αμφίπολης, ενώ μεταφέρει τις δηλώσεις του Α. Σαμαρά και της υπεύθυνης της ανασκαφής, Αικ. Περιστέρη.
«Το μυστήριο της αρχαίας Αμφίπολης» είναι ο κεντρικός τίτλος του «Greek Reporter» και η συντάκτρια του ρεπορτάζ αναρωτιέται κατά πόσο πρόκειται για τον τάφο κάποιου βασιλιά, ενώ το θέμα φιλοξενείται μέχρι και στη φλαμανδική εφημερίδα «De Standaard».
«Δεν ξέρουμε το πότε»
«Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί αυτή τη στιγμή είμαστε εσωτερικά του περιβόλου, μπροστά σε έναν τάφο καταπληκτικό» δήλωσε στο η υπεύθυνη της ανασκαφής Κατερίνα Περιστέρη και συμπλήρωσε: ««Επειδή η αρχαιολογική σκαπάνη έχει το δικό της χρονοδιάγραμμα δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς πότε θα εισέλθουμε στον τάφο». Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Αμφίπολη προκάλεσε συζητήσεις για τη σημαντικότητα των ευρημάτων
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=64050128
6.
OI ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ
Γιατί δεν μπορεί να μπει η μικροκάμερα
Οι αρχαιολόγοι της ΚΗ' Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων, με επικεφαλής τη διευθύντρια κ. Αικατερίνη Περιστέρη, δεν είναι προς το παρόν σε θέση να διοχετεύσουν κάποια μικροκάμερα στο εσωτερικό του αρχαίου μακεδονικού τάφου της Αμφίπολης, που θα μπορούσε να δώσει και τα πρώτα στοιχεία και τις πρώτες εικόνες. Κάτι τέτοιο θα εξαρτηθεί από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το εσωτερικό του τάφου και αν, σε περίπτωσή σύλησής του από τυμβωρύχους κατά την αρχαιότητα, έχει κατακλυστεί από μεγάλους όγκους χωμάτων, που θα δυσκολέψουν, όπως εκτιμάται, την προσπάθειά τους. Να σημειωθεί ότι κάτι ανάλογο είχε γίνει από τον αείμνηστο καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο με τους μακεδονικούς βασιλικούς τάφους της Βεργίνας τη δεκαετία του '70, όπως ανέφερε χθες η καθηγήτρια και συνεργάτις του στις ανασκαφές Χρυσούλα Παλιαδέλη. Οι αρχαιολόγοι στον τάφο της Αμφίπολης κάνουν ένα ένα και πολύ προσεκτικά τα βήματά τους, σύμφωνα με την επιστημονική δεοντολογία, ώστε να μην καταστρέφουν τα σημαντικά στοιχεία που βρίσκουν μπροστά τους, αντιμετωπίζοντας όλα τα προβλήματα που υπάρχουν και τα οποία είναι πολλά.
Σε δύο-τρεις εβδομάδες
Σύμφωνα με τον υπουργό Πολιτισμού, Κώστα Τασούλα, που συνόδευσε προχθές τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά κατά την επίσκεψή του στην Αμφίπολη, οι αρχαιολόγοι θα είναι σε θέση να μπουν στο εσωτερικό του τάφου μέσα σε δύο με τρεις εβδομάδες «και να βγουν ασφαλή συμπεράσματα», όπως είπε, προσθέτοντας ότι οι αρχαιολογικές εργασίες επικεντρώνονται στο να ανοίξει προσεκτικά ο τάφος. «Τα πάντα εξελίσσονται ομαλά και περιμένουμε τα χειροπιαστά αποτελέσματα», ανέφερε.
Σχετικά με τις εικασίες που διατυπώνονται για το ποιος μπορεί να είναι θαμμένος στον εντυπωσιακό αρχαίο μακεδονικό τάφο της Αμφίπολης ο κ. Τασούλας είπε ότι οι αρχαιολόγοι δεν έχουν προειλημμένες απόψεις και ότι «τα στοιχεία είναι αυτά που θα μας δώσουν τις απόψεις και όχι οι δικές μας υποθέσεις και εικασίες». Ο υπουργός επανέλαβε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα, το οποίο πιστοποιείται τόσο από το μέγεθος του τύμβου όσο και από την καλλιτεχνική επιμέλεια του μνημείου, καθώς και από άλλα πολλά στοιχεία. Ο υπουργός αναφέρθηκε εμμέσως και στα όσα υποστηρίζονται από κάποιους στα ΜΜΕ, πιθανολογώντας ότι πρόκειται για τον τάφο της Ρωξάνης της συζύγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του μικρού πρίγκιπα Αλέξανδρου Δ', που δολοφόνησε ο Κάσσανδρος. Η Αμφίπολη, όπως είπε, ήταν η μεγαλύτερη ναυτική βάση της δυναστείας των Αργεαδών, της δυναστείας δηλαδή στην οποία ανήκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Οταν ξεκίνησε την εκστρατεία του στην Ασία, την άνοιξη του 334 π.Χ., ο στόλος του με 160 πλοία ξεκίνησε από την Αμφίπολη. Στην Αμφίπολη επίσης διαδραματίστηκαν και γεγονότα τα οποία έχουν να κάνουν και με αντιπαλότητες των επιγόνων του Αλεξάνδρου μετά τον θάνατό του. Εκεί έφερε ο Κάσσανδρος τη Ρωξάνη και τον 12ετή Αλέξανδρο τον Δ', τον τελευταίο της δυναστείας, για να τους φυλάξει αρχικά και εν συνεχεία, όπως λέει ο ιστορικός, να τους κατασφάξει δίνοντας εντολή να τους κρύψουν και να μην το πουν σε κανέναν. Αν δούμε αυτήν τη θεωρία, είπε ο υπουργός Πολιτισμού, δεν συνάδει με την τοποθέτησή τους σε έναν τύμβο ύψους 30-40 μέτρων.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=64050128
7.
Αρχαία Αμφίπολις:
Η ιστορία της περιοχής και πώς συνδέεται με το Μέγα Αλέξανδρο
[video]
Σε μία απόσταση περίπου 100 χμ από τη Θεσσαλονίκη, πηγαίνοντας προς την Καβάλα, πέρα από την γέφυρα του Στρυμόνα, μεταξύ χαμηλών λόφων, βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Αμφίπολης.
Η Αμφίπολη ήταν αρχαία πόλη χτισμένη στην ανατολική Μακεδονία, στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα, στη θέση πόλης που παλαιότερα ονομαζόταν "Εννέα Οδοί" ή πολύ κοντά σε αυτήν. Η Αμφίπολη ιδρύθηκε από Αθηναίους το 437 π.Χ. με στόχο τον έλεγχο της πλούσιας σε πρώτες ύλες περιοχή και εγκαταλείφθηκε οριστικά τον 8ο αιώνα μ.Χ.
Σήμερα στην περιοχή είναι χτισμένος ο ομώνυμος σύγχρονος οικισμός, που βρίσκεται περίπου 60 χλμ. νοτιοανατολικά των Σερρών. Οι ανασκαφές έγιναν για πρώτη φορά το 1956 από την Ελληνική Εφορεία Αρχαιοτήτων.
Η αρχαία πόλη της Αμφίπολης χτίστηκε σε στρατηγικής σημασίας ύψωμα, 5 χμ από τη θάλασσα, πάνω στην την ανατολική όχθη του Στρυμόνα, ακριβώς εκεί που εξέβαλλε από τη λίμνη του Αχινού, (η οποία τώρα έχει αποξηραθεί). Μια στροφή του Στρυμόνα προστάτευε τα δυτικά τείχη της πόλης.
Το μέρος το οποίο ανήκε στους Εδωνίτες της Θράκης αρχικά ονομαζόταν "Εννέα Οδοί", επειδή, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (ζ', 114), ο Ξέρξης καθώς περνούσε τις γέφυρες έθαψε ζωντανά εννέα νεαρά αγόρια και εννέα νεαρά κορίτσια. Τ
ο μέρος αποικήθηκε και ονομάστηκε Αμφίπολη από του Αθηναίους το 437 π.Χ. Είχε προηγηθεί μία αποτυχημένη προσπάθεια 28 χρόνια πριν.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής, Πάνος Ηπειρώτης, η Αμφίπολη αντλώντας πλούτο από τα ορυχεία χρυσού στο Παγγαίο, ήταν μία από τις σημαντικότερες περιοχές που είχαν κατακτήσει οι Αθηναίοι, και αυτό εξηγεί τον τρόμο που επικράτησε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου όταν έφτασε η είδηση το 424 π.Χ. ότι οι Σπαρτιάτες με αρχηγό τον Βρασίδα είχαν περικυκλώσει και πολιορκούσαν την Αμφίπολη.
Ο ιστορικός (και στρατηγός) Θουκιδίδης κατόρθωσε να διασώσει το στόλο του στις εκβολές του Στρυμόνα αλλά λόγω της αποτυχίας του να σώσει και την Αμφίπολη, εξοστρακίστηκε για 20 χρόνια από την πατρίδα του (Θουκ, δ', 104-6; ε', 26).
Το 421 π.Χ οι Αθηναίοι έκαναν άλλη μια αποτυχημένη προσπάθεια να επανακαταλάβουν την πόλη. Στην μάχη του ιππικού, και ο Αθηναίος στρατηγός Κλέων και ο αντίπαλος του Σπαρτιάτης Βρασίδας σκοτώθηκαν.
Η Αμφίπολη κατακτήθηκε στη συνέχεια από τον Φίλιππο Β' τον Μακεδόνα το 358 π.Χ. Μετά τη μάχη στην Πύδνα το 168 π.Χ. η Αμφίπολη έγινε πρωτεύουσα της μίας εκ των τεσσάρων ελληνικών επαρχιών που ίδρυσαν οι Ρωμαίοι.
Ο απόστολος Παύλος πέρασε από την Αμφίπολη καθώς πήγαινε στη Θεσσαλονίκη και κήρυξε τον Χριστιανισμό. Η πόλη ήταν επίσης μέρος στάθμευσης για τους ταξιδιώτες που χρησιμοποιούσαν την Εγνατία οδό, και ήταν ακόμη και το έδρα του παρατηρητή των Ρωμαίων κατά την Πρωτοχριστιανική περίοδο.
Σημείο κατατεθέν και έμβλημα της περιοχής αλλά και της Μακεδονίας όλης, είναι το λιοντάρι της Αμφίπολης
Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία του 4ου αιώνα π.χ. που διασώθηκαν και μέχρι τώρα είναι το μοναδικό που αναστηλώθηκε και βρίσκεται σήμερα δίπλα στην παλιά γέφυρα του Στρυμόνα στην επαρχιακή οδό Αμφίπολης - Σερραϊκής Ακτής.
Το ταφικό μνημείο του Λέοντος συνδέεται άρρηκτα με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιο του και τοποθετείται στο μέσον και στο υψηλότερο σημείο του βάσει και της γεωμετρίας που δίνει ο ταφικός περίβολος.
Ο Τύμβος Καστά Αμφίπολης και το μνημείο του Λέοντος είναι δύο μνημεία που συνομιλούν μεταξύ τους συνδυάζοντας συγκρίσιμα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και η χρονολόγησή τους ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.
"Οι λατύπες (θραύσματα από επεξεργασία μαρμάρου) που βρέθηκαν γύρω από το ταφικό σήμα στην κορυφή του τύμβου Καστά, δηλώνει την ύπαρξη μεγάλου μαρμάρινου μνημείου, που δεν είναι άλλο από το Λέοντα και την βάση του", επισημαίνει η Προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη.
Οι ανασκαφές του ταφικού περιβόλου του τύμβου "Καστά" το 2013, αποκάλυψαν ότι ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη αρχαιολογική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης της αρχαιολόγου Κατερίνας Περιστέρη και του συνεργάτη της αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή, στην προσπάθειά τους να εντοπίσουν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη τους, οδήγησε στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης όπου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος, μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη με προέλευση τον ταφικό περίβολο.
Η έρευνα αυτή συνδέει τον σημαντικό ταφικό περίβολο του τύμβου Καστά με τον Λέοντα της Αμφίπολης ρίχνοντας άπλετο φως στην ιστορίας της περιοχής και στις μέχρι τώρα υποθέσεις κατασκευής και προέλευσης του μνημείου, σύμφωνα με τις οποίες κατά τον καθηγητή Αρβανιτόπουλο, το λιοντάρι της Αμφίπολης στήθηκε με υπόδειξη του Περικλή, για να θυμίζει τους 10.000 νεκρούς που έπεσαν στην μάχη του Δραβίσκου για το μεγαλείο της Αθήνας, ενώ κατά τον αρχαιολόγο Λαζαρίδη το ταφικό έργο του 4ου αιώνα π.Χ. ιδρύθηκε προς τιμήν του ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου Λεωσθένους από την Μυτιλήνη.
Παράλληλα πιθανολογείται ότι το επιτάφιο μνημείο ανήκει στον Λαομέδοντα, ναύαρχο και πιστό σύντροφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Γεγονός είναι ότι κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης.
Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή, εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιο του Αλέξανδρου.
Το λιοντάρι της Αμφίπολης έχει ύψος 5,30μ. και εικονίζεται καθιστό στα πίσω πόδια. Πρώτη φορά έγινε γνωστή η ύπαρξη του ευρήματος στην Αθήνα από μία αναφορά της 7ης μεραρχίας του ελληνικού στρατού το 1912.
Κατά τον μήνα Αύγουστο το 1916, Άγγλοι στρατιώτες που κατασκεύαζαν οχυρωματικά έργα στην γέφυρα της Αμφίπολης, βρήκαν τα μαρμάρινα κομμάτια του λιονταριού και προσπάθησαν να τα μεταφέρουν ως την θάλασσα προκειμένου να τα φυγαδεύσουν στην Αγγλία.
Μα η προσπάθεια τους ματαιώθηκε από τους Βουλγάρους οι οποίοι μόλις είχαν καταλάβει το Παγγαίο και άρχισαν να τους βομβαρδίζουν.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς και αρχαιολόγους το πρόσωπο του λιονταριού, που υπήρξε ανέκαθεν ιερό σύμβολο των Μακεδόνων, ήταν στραμμένο κατά την πόλη, εκφράζοντας έτσι πληρέστερα το σκοπό και το μεγαλείο της.
Ο Λέων της Αμφίπολης ανεγέρθηκε ως συμβολικό μνημείο, που εξέφραζε την μεγάλη δύναμη της πόλης, όπως συνέβη και με τους Λέοντες της Δήλου.
Επιπροσθέτως η λαϊκή παράδοση λέει ότι ο γλύπτης του, αγνώστου ταυτότητας, αφού τελείωσε το δημιούργημα του, το οποίο αποτελούσε και την αποκορύφωση της καριέρας του και έπρεπε να είναι σύμβολο δύναμης αφού ήταν αφιερωμένο σε κάποιο σημαντικό πρόσωπο βρέθηκε μπροστά σε μια δυσάρεστη έκπληξη.
Το λιοντάρι δεν είχε την γλώσσα του. Απελπισμένος λοιπόν το πέταξε στον ποταμό Στρυμόνα προκειμένου να μην το δει κανείς και ντροπιαστεί.
Η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο «Καστά» της αρχαίας Αμφίπολης συνεχίζεται και μέρα με τη μέρα ολοκληρώνεται το παζλ της ιστορίας, με το Λιοντάρι της Αμφίπολης να στέκει αγέρωχο και επιβλητικό αποκαλύπτοντας τη σημαντικότητα των ανασκαφικών ευρημάτων που ξετυλίγουν το κουβάρι της ζωής του Μ. Αλεξάνδρου.
Οι τελευταίες αρχαιολογικές αποκαλύψεις δίνουν νέο ενδιαφέρον στα ευρήματα της περιοχής με ένα ολόκληρο θρίλερ να εξελίσσεται στην Αμφίπολη.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από την Κατερίνα Περιστέρη στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση, που διεξήχθη στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, τα δύο τελευταία έτη, κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών στον λόφο Καστά, αποκαλύπτεται ένας μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο, λόγω του μεγέθους του που αγγίζει τα 500 περίπου μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους 3 μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων.
Τον Ιούνιο, μετά τη χρηματοδότηση των 100.000 ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού, οι ανασκαφές που είχαν σταματήσει λόγω χειμερινής περιόδου συνεχίστηκαν, με την κ. Περιστέρη να απομακρύνει αρχικά τους τόνους χώματος που σκέπαζαν τον λόφο Καστά, και στη συνέχεια να ολοκληρώνει την ανασκαφή του μεγαλοπρεπούς ταφικού περιβόλου που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.
Όπως είχε επισημάνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση, η κ. Περιστέρη, «κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης.
Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή. Εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιό του Αλέξανδρο Δ’».
Ο ταφικός περίβολος χρονολογείται γύρω στο 325 - 300 π.Χ. και φέρεται να έχει την υπογραφή του φημισμένου της εποχής εκείνης, αρχιτέκτονα, Δεινοκράτη, που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μ. Αλεξάνδρου.
Οικοδομήθηκε από θασίτικο μάρμαρο που μεταφέρθηκε στη περιοχή με ειδικά πλοιάρια, ενώ οι μαρμάρινοι δόμοι από την Αλική της Θάσου, τοποθετήθηκαν με ειδικούς γερανούς, κατασκευασμένους από ξύλο, σίδηρο και μολύβι, ίχνη των οποίων βρέθηκαν κατά την αρχαιολογική ανασκαφή.
Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του να μη βρίσκονται στη θέση τους.
Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης στην προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη, οδήγησε την Κατερίνα Περιστέρη και τους συνεργάτες της, στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης όπου τα χαμένα μέλη του περιβόλου, βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος.
Η χρονολόγηση τόσο του ταφικού περιβόλου όσο και του Λέοντα συμπίπτει και ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.
«Μετά την ανακάλυψη του ταφικού περιβόλου του τύμβου Καστά, όπως απέδειξε η έρευνά μας, το ταφικό μνημείο του Λέοντα συνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και τοποθετείται στην κορυφή του τύμβου βάσει και της γεωμετρίας που μας δίνει ο ταφικός περίβολος» είπε κατά την παρουσίαση των ανασκαφών της η προϊσταμένη της ΚΗ’ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Παρουσιάζοντας τα νέα ανασκαφικά δεδομένα, με αρχιτεκτονική τεκμηρίωση, για τον τρόπο και τον τόπο κατασκευής του μνημείο του Λέοντα της Αμφίπολης, ο διεθνώς αναγνωρισμένος αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής, τόνισε ότι τα χαμένα μέλη του ταφικού περιβόλου αποτελούν σήμερα τη βάση του Λέοντα της Αμφίπολης, ενώ η κλήση των μαρμάρινων δόμων αποδεικνύουν την κυκλική τους φορά και ότι είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του μεγάλου ταφικού περιβόλου.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή, ο περήφανος Λέοντας της Αμφίπολης, με ύψος 5,20 μέτρων αποδεικνύεται πως ήταν στην κορυφή του ταφικού μνημείου του Καστά, πάνω σε ένα μαρμάρινο βάθρο που τα κομμάτια του μεταφέρθηκαν από τα λατομεία της Θάσου, με ειδικές σχεδίες και ξύλινα κάρα που τραβούσαν βόδια εργασίας.
Ο Λέοντας της Αμφίπολης, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, φέρεται ότι φιλοτεχνήθηκε στο συγκεκριμένο σημείο, χωρίς να είναι γνωστό, ακόμη το όνομα του μεγάλου γλύπτη της εποχής.
14/08/2014
ΠΗΓΗ: