Η στρατιωτική ισορροπία μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν: Ένας Ψυχρός Πόλεμος στη Μέση Ανατολή
Οι πρόσφατες εντάσεις μεταξύ της (σουνιτικής) Σαουδικής Αραβίας και του (σιιτικού) Ιράν, με τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ τους, φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο την έντονη αντιπαλότητα- σε βαθμό «Ψυχρού Πολέμου» μεταξύ των δύο χωρών, σημαντικών «παικτών» της Μέσης Ανατολής.
Η αντιπαράθεση αυτή ανάγεται στο 1979 και την Ιρανική Επανάσταση, και μέχρι σήμερα οι δύο χώρες «αρκούνται» σε σκληρή γλώσσα και συγκρούσεις «δι' αντιπροσώπων» (με την περίπτωση της Συρίας να αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση, καθώς το Ιράν στηρίζει τον Άσαντ ενώ οι Σαουδάραβες τους αντικαθεστωτικούς, με άλλα παραδείγματα την Υεμένη και το Μπαχρέιν).
Βεβαίως, οι λόγοι της αντιπαράθεσης δεν είναι μόνο ζήτημα ιδεολογίας και επιρροής στην ευρύτερη περιοχή: Οι δύο χώρες μπορεί να μη μοιράζονται χερσαία σύνορα, αλλά υπάρχουν εδαφικές διαφορές μεταξύ του Ιράν και του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν εντάσεις- για παράδειγμα, σχετικά με νησιά μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, το Αμπού Μούσα, το Μεγάλο και το Μικρό Τουνμπ, καθώς και τα Στενά του Χορμούζ- ενώ σημειώνεται πως ιστορικά το Ιράν υποστηρίζει ότι το Μπαχρέιν είναι περσικό και όχι αραβικό.
Υπό αυτή την άποψη, αξίζει τον κόπο να δει κανείς τη στρατιωτική ισορροπία μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων των δύο χωρών:
Βάσει σύγκρισης στοιχείων του Globalfirepower.com, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, να διαθέτει πλεονέκτημα, τουλάχιστον από άποψης αριθμών, με ενεργό στρατιωτικό προσωπικό 545.000 ανδρών και 1.800.000 στην εφεδρεία έναντι 233.500 και 25.000 αντίστοιχα. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, εάν τα δει κανείς πιο αναλυτικά: Η Σαουδική Αραβία διαθέτει ισχυρότερη πολεμική αεροπορία (675 έναντι 475 αεροσκαφών- και μάλιστα με υπερσύγχρονα μέσα, τη στιγμή που το Ιράν, παρά τις προσπάθειές του να καταστεί αυτάρκες στρατιωτικά εδώ και χρόνια, αναπτύσσοντας δικές του τεχνολογίες, εξακολουθεί να βασίζεται σε παλαιότερων γενεών μέσα. Ωστόσο, εδώ αξίζει να υπενθυμιστεί πως το Ιράν διαθέτει στο οπλοστάσιό του και τα τελευταία εν ενεργεία Tomcats), κάτι που φαίνεται επαρκές ώστε να ανατρέψει την ιρανική αριθμητική υπεροχή στο έδαφος, ειδικά από τη στιγμή που, όπως προαναφέρθηκε, οι χώρες δεν μοιράζονται χερσαία σύνορα (1.658 έναντι 1.210 αρμάτων μάχης και κατά πολύ μεγαλύτερες αριθμητικά δυνάμεις πυροβολικού, αν και η Σαουδική Αραβία έχει περισσότερα ΤΟΜΑ/ ΤΟΜΠ- 5.472 έναντι 1.315). Όσον αφορά στη θάλασσα, το Ιράν έχει επίσης μεγαλύτερες δυνάμεις, με 32 υποβρύχια (οι Σαουδάραβες δεν διαθέτουν ούτε ένα) 6 φρεγάτες (7 για τη Σ. Αραβία),3 κορβέτες (έναντι 4), 7 πλοία ναρκοπολέμου (έναντι 3) και 111 περιπολικά (έναντι 39). Στην «εξίσωση» εισέρχονται και οι πυραυλικές δυνάμεις:
Βάσει στοιχείων του ΝΤΙ.org, τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και το Ιράν διαθέτουν αξιόλογα πυραυλικά οπλοστάσια, αν και το Ιράν φαίνεται να έχει σαφώς μεγαλύτερους αριθμούς, καθώς θεωρείται ότι έχει το μεγαλύτερο απόθεμα βαλλιστικών πυραύλων στην περιοχή (με τη Σαουδική Αραβία ωστόσο να διαθέτει από πλευράς της εκτεταμένες αντιπυραυλικές δυνατότητες, τις οποίες ανέπτυξε από τον Πόλεμο του Κόλπου και μετά). Σημειώνεται πως καμία από τις δύο χώρες δεν διαθέτει πυρηνικό όπλο, αν και δεν θεωρείται απίθανο να υπάρξει μια «κούρσα» πυρηνικών εξοπλισμών στο κοντινό μέλλον.
Βάσει σύγκρισης στοιχείων του Globalfirepower.com, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, να διαθέτει πλεονέκτημα, τουλάχιστον από άποψης αριθμών, με ενεργό στρατιωτικό προσωπικό 545.000 ανδρών και 1.800.000 στην εφεδρεία έναντι 233.500 και 25.000 αντίστοιχα. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, εάν τα δει κανείς πιο αναλυτικά: Η Σαουδική Αραβία διαθέτει ισχυρότερη πολεμική αεροπορία (675 έναντι 475 αεροσκαφών- και μάλιστα με υπερσύγχρονα μέσα, τη στιγμή που το Ιράν, παρά τις προσπάθειές του να καταστεί αυτάρκες στρατιωτικά εδώ και χρόνια, αναπτύσσοντας δικές του τεχνολογίες, εξακολουθεί να βασίζεται σε παλαιότερων γενεών μέσα. Ωστόσο, εδώ αξίζει να υπενθυμιστεί πως το Ιράν διαθέτει στο οπλοστάσιό του και τα τελευταία εν ενεργεία Tomcats), κάτι που φαίνεται επαρκές ώστε να ανατρέψει την ιρανική αριθμητική υπεροχή στο έδαφος, ειδικά από τη στιγμή που, όπως προαναφέρθηκε, οι χώρες δεν μοιράζονται χερσαία σύνορα (1.658 έναντι 1.210 αρμάτων μάχης και κατά πολύ μεγαλύτερες αριθμητικά δυνάμεις πυροβολικού, αν και η Σαουδική Αραβία έχει περισσότερα ΤΟΜΑ/ ΤΟΜΠ- 5.472 έναντι 1.315). Όσον αφορά στη θάλασσα, το Ιράν έχει επίσης μεγαλύτερες δυνάμεις, με 32 υποβρύχια (οι Σαουδάραβες δεν διαθέτουν ούτε ένα) 6 φρεγάτες (7 για τη Σ. Αραβία),3 κορβέτες (έναντι 4), 7 πλοία ναρκοπολέμου (έναντι 3) και 111 περιπολικά (έναντι 39). Στην «εξίσωση» εισέρχονται και οι πυραυλικές δυνάμεις:
Βάσει στοιχείων του ΝΤΙ.org, τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και το Ιράν διαθέτουν αξιόλογα πυραυλικά οπλοστάσια, αν και το Ιράν φαίνεται να έχει σαφώς μεγαλύτερους αριθμούς, καθώς θεωρείται ότι έχει το μεγαλύτερο απόθεμα βαλλιστικών πυραύλων στην περιοχή (με τη Σαουδική Αραβία ωστόσο να διαθέτει από πλευράς της εκτεταμένες αντιπυραυλικές δυνατότητες, τις οποίες ανέπτυξε από τον Πόλεμο του Κόλπου και μετά). Σημειώνεται πως καμία από τις δύο χώρες δεν διαθέτει πυρηνικό όπλο, αν και δεν θεωρείται απίθανο να υπάρξει μια «κούρσα» πυρηνικών εξοπλισμών στο κοντινό μέλλον.
Πάντως, όπως υπογραμμίζεται σε σχετική ανάλυση του Foreign Policy, οι ιρανικές στρατιωτικές δαπάνες βρίσκονται πολύ πιο κάτω από αυτές των αντιπάλων του στον Κόλπο: Το 2014, σύμφωνα με το SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute) πάνω από του 25 των σαουδαραβικών κρατικών δαπανών είχαν να κάνουν με την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων, ξεπερνώντας τα 80 δισ (!). Μαζί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που δαπάνησαν περίπου 23 δισ. οι δύο αυτές χώρες- αντίπαλοι του Ιράν διαθέτουν σαφώς τη μερίδα του λέοντος. Αντίστοιχα, το Ιράν δαπάνησε «μόλις» 15 δισ. δολάρια το 2014. Αξίζει να αναφερθεί πως οι σαουδαραβικές στρατιωτικές δαπάνες έχουν εκτοξευθεί από το 2005, αφήνοντας πίσω το Ιράν, το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, προσπαθεί να αναπτύξει δικά του μέσα, βασιζόμενο σε μεγάλο βαθμό σε απαρχαιωμένες τεχνολογίες δυτικής προέλευσης από την εποχή του Σάχη (αλλά και σύγχρονους ρωσικούς εξοπλισμούς, καθώς και συστήματα που έχουν αναπτυχθεί εξολοκλήρου στη χώρα), ενώ αντίστοιχα οι αντίπαλοί του διαθέτουν υπερσύγχρονα αμερικανικά μέσα, όπως μαχητικά της Boeing και της Lockheed Martin, μη επανδρωμένα αεροσκάφη Predator, επιθετικά ελικόπτερα Apache, πυραύλους Patriot κ.α. Επίσης, στην όλη «εξίσωση» πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ο αμερικανικός παράγων, ο οποίος θα επηρεάσει δραστικά οποιαδήποτε πιθανή σύγκρουση στην περιοχή, μέσω των αμερικανικών δυνάμεων που σταθμεύουν σε βάσεις, αλλά και των ναυτικών δυνάμεων.
4/1/2016
KΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗΣ
http://www.huffingtonpost.gr/2016/01/04/saudi-arabia-iran_n_8909312.html?utm_hp_ref=greece
