Γιατί επεμβαίνει η Σαουδική Αραβία στη Συρία;
Δύο μέρες μετά από τη συμφωνία για «ανακωχή» στη Συρία, η Τουρκία άρχισε να βομβαρδίζει τους Κούρδους, επιβεβαίωσε ότι η Σαουδική Αραβία στέλνει αεροσκάφη στη στρατιωτική βάση Ιντσιρλίκ στη νότια Τουρκία, και άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να προβεί σε χερσαία επέμβαση στη Συρία μαζί με τη Σαουδική Αραβία. Η Τουρκία δεν εμπλέκεται για πρώτη φορά στον Συριακό πόλεμο: όμως τι κίνητρα έχει η Σαουδική Αραβία που δεν γειτονεύει με τη Συρία;
Υποστήριξη των σουνιτών ανταρτών από «πληρεξούσιους»
Ένας άμεσος στόχος της επέμβασης της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας είναι η ενίσχυση των σουνιτών εξτρεμιστών ανταρτών που χάνουν συνεχώς έδαφος στην βόρεια Συρία και κινδυνεύουν να αποκλειστούν (και στη συνέχεια να κατατροπωθούν).
Οι Κούρδοι εκτόπισαν τους αντάρτες από πολλά μέρη της βορειοδυτικής Συρίας πρόσφατα. Οι βομβαρδισμοί των ρωσικών αεροπλάνων και πυραύλων και οι επιθέσεις των δυνάμεων του Ασάντ και της Χεζμπολάχ αποδυνάμωσαν τους αντάρτες. Οι Κούρδοι επωφελήθηκαν από αυτή την εξέλιξη και κατέλαβαν θέσεις στρατηγικής σημασίας στην περιοχή.
Οι δυνάμεις του Ασάντ και των συμμάχων του αναμένεται να καταλάβουν το Χαλέπι πολύ σύντομα, αλλάζοντας σημαντικά την έκβαση του πολέμου στη Συρία. Οι δυτικές δυνάμεις δεν μπορούν να επέμβουν με χερσαίες δυνάμεις στη Συρία. Πρώτον, διότι η κοινή γνώμη στις χώρες τους είναι κάθετα αντίθετη σε τέτοιου είδους επεμβάσεις. Δεύτερον, διότι θα φανούν να υποστηρίζουν εξτρεμιστικές σουνιτικές ομάδες, όπως το παρακλάδι της Αλ-Κάιντα Al-Nusra που έχει σημαντικό ρόλο στη βόρεια Συρία. Τρίτον, γιατί θα βρεθούν αντιμέτωπες με τη Ρωσία.
Όμως η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία δεν έχουν τέτοια κωλύματα και μπορούν να αναλάβουν το ρόλο ανεπίσημων πληρεξουσίων της Δύσης, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα και τους δικούς τους σκοπούς: την εξολόθρευση των Κούρδων και των αντι-σουνιτικών δυνάμεων.
Μάλλον αυτό εννοούσε ο Τζον Κέρι, ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, όταν έλεγε «Τι θέλετε να κάνω, να κηρύξω πόλεμο στη Ρωσία;» Η εναλλακτική λύση είναι να πάρει η Σαουδική Αραβία (ίσως και η Τουρκία) το ρόλο των ΗΠΑ στο χερσαίο πόλεμο στη Συρία.
Η επέμβαση παρουσιάζεται από την Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία ως επίθεση κατά του ISIS. Όμως ο ISIS δεν έχει σημαντική παρουσία στην εν λόγω περιοχή και θα παραμείνει ελεύθερος να δρα στην κεντρική και ανατολική Συρία που δεν προβλέπονται επεμβάσεις, και θα μπορέσει να συνεχίσει το λαθρεμπόριο του μέσω Τουρκίας ανενόχλητος.
Η ανερχόμενη στρατιωτική δύναμη της περιοχής
Οι παραπάνω εξελίξεις εξυπηρετούνται από τη ραγδαία αύξηση των διεθνών εξαγωγών στρατιωτικών εξοπλισμών κατά 50% την τελευταία πενταετία, ιδίως όταν ένας από τους κύριους προορισμούς των εξοπλισμών είναι χώρες της Μέσης Ανατολής. Οι προειδοποιήσεις ειδικών, όπως του Tobias Borck του Royal United Services Institute της Βρετανίας, ότι μια τέτοια αύξηση θα τροφοδοτούσε τις ήδη σοβαρές εντάσεις και συγκρούσεις στην περιοχή, αποδείχτηκαν προφητικές.
Τρεις χώρες της Μέσης Ανατολής βρίσκονται ανάμεσα στους κυρίους εισαγωγείς όπλων: η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Τουρκία.
Η κατανομή των στρατιωτικών δαπανών ανά τον κόσμο έχει αρχίζει να μεταβάλλεται ριζικά: η Σαουδική Αραβία έχει φτάσει σήμερα στην τέταρτη θέση παγκοσμίως. Οι ΗΠΑ κατέχουν την πρώτη θέση με το 35% των παγκοσμίων δαπανών, η Κίνα τη δεύτερη (12%), ενώ οι στρατιωτικές δαπάνες της Σαουδικής Αραβίας (4.6%) είναι σχεδόν εφάμιλλες με αυτές της Ρωσίας (4.8%).
Τα τρία τέταρτα των διεθνών στρατιωτικών δαπανών προέρχονται από μόνο 9 κράτη, ενώ το υπόλοιπο τέταρτο αντιστοιχεί στις δαπάνες 128 κρατών. Βέβαια οι δαπάνες δεν αντικατοπτρίζουν την στρατιωτική πυγμή των διαφόρων κρατών, ιδίως όσων έχουν στην κατοχή τους πυρηνικά όπλα. Όμως οι εξαγωγές συμβατικών (μη πυρηνικών) όπλων εξυπηρετούν τη γεωπολιτική στρατηγική των μεγάλων δυνάμεων, διότι υποθάλπουν την ανάμειξη «πληρεξουσίων» κρατών σε συγκρούσεις γεωπολιτικής σημασίας και ενισχύουν το ρόλο τους ως «χωροφύλακες» της περιοχής.
Ο χωροφύλακας της περιοχής
Η Σαουδική Αραβία έχει εξελιχθεί στον κατεξοχήν χωροφύλακα της Μέσης Ανατολής και έχει αναμειχθεί σε αρκετές συγκρούσεις στις γειτονικές της χώρες. Η καταστολή της «αραβικής άνοιξης» στο Μπαχρέιν, στην οποία είχε μεγάλο ρόλο η σιιτική μειονότητα της χώρας, επιτεύχθηκε με την επέμβαση των τανκς της Σαουδικής Αραβίας. Ενώ σήμερα η Σαουδική Αραβία έχει πρωτεύοντα ρόλο στον πόλεμο κατά των σιιτών Χούτι στην Υεμένη.
Τέτοιου είδους παρεμβάσεις, όπως και η αναμενόμενη επέμβαση στη Συρία, καθιστούν τη Σαουδική Αραβία μια εξέχουσα στρατιωτική δύναμη της Μέσης Ανατολής και ενισχύουν τον γεωπολιτικό της ρόλο, και τη θέση της ως προπύργιο του σουνιτισμού.
Όμως η θέση της χώρας δεν είναι απρόσβλητη. Πρόσφατα άρχισαν να εμφανίζονται ενδοκρατικές εντάσεις. Το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας δεν απειλείται άμεσα, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι το 2015 διαμάχες ανάμεσα σε μέλη της βασιλικής οικογένειας είδαν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά. Καθότι η βασιλική οικογένεια αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διακυβέρνησης της χώρας, οποιαδήποτε διάσπαση της σε αντικρουόμενες φράξιες μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες.
Ταυτόχρονα απειλείται η οικονομική ευημερία της χώρας. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου και η συνεπαγόμενη σημαντική πτώση των χρηματικών αποθεμάτων της χώρας αποτελούν δυσοίωνες εξελίξεις για τη σταθερότητα του καθεστώτος της. Η Σαουδική Αραβία έχει αποθέματα που σύμφωνα με το ΔΝΤ της αρκούν για μόνο 5 χρόνια. Μια επέμβαση της στη Συρία θα είναι μακροχρόνια και δαπανηρή, και οι πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις της δεν μπορούν να προβλεφθούν.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι συγκρούσεις θα ενταθούν, ο αριθμός των θυμάτων στη Συρία, που σήμερα υπολογίζεται σε 470.000, θα αυξηθεί σημαντικά, και η ροή των προσφύγων θα κλιμακωθεί. Για τον άμαχο πληθυσμό της χώρας, το μόνο που θα φέρει μια διαφορετική προέλευση των βλημάτων είναι μια ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή.
Μιχάλης Γιαννεσκής
15/2/2016
http://tvxs.gr/news/kosmos/giati-epembainei-i-saoydiki-arabia-sti-syria
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν συμφωνούν πάντα με τις απόψεις που διατυπώνονται στα εκάστοτε -χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού- αναρτώμενα κείμενα τρίτων.Οι απόψεις που δημοσιεύονται στα κείμενα των αναρτήσεων εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που τις διατυπώνουν.