ERDOGANISTAN.

(1) Το σφάλμα του Ερντογάν που μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο.
(2) Το τέλος της Κεμαλικής Δημοκρατίας.  
(3)Τι κρύβουν οι νέες τοποθετήσεις 
σε οικονομικά και παραγωγικά υπουργεία στην Τουρκία. 
(4) Τουρκία: Η «Φαμίλια» Ερντογάν εδραιώνεται.
(5) «Ο τουρκοσουνιτικός μεγαλοϊδεατισμός καρδιά 
των ελληνοτουρκικών προβλημάτων».
(6) Καρότο και μαστίγιο της Ουάσινγκτον για την Τουρκία. 
(7) Προς ανώμαλη προσγείωση η τουρκική οικονομία.
(8) ''Η Δύση θα κάνει ακόμη και Παγκόσμιο Πόλεμο για την Τουρκία”!  


1.
Το σφάλμα του Ερντογάν που μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο.

Ο πρόσφατα επανεκλεγείς πρόεδρος-σουλτάνος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα 17 του χρόνια στην εξουσία διέπραξε ένα μεγάλο σφάλμα. Συνέπεια υπερεκτίμησης δυνάμεων, παρέλειψε την κυρίαρχη πηγή της ισχύος, πολιτικής και στρατιωτικής της Τουρκίας. Τη συμμαχία με τη Δύση, ειδικά τις ΗΠΑ. Παρά τα κατορθώματα του, αυτό του το σφάλμα ίσως και να αποβεί μοιραίο.

Το ζήτημα είναι να κατανοήσει κανείς ότι o αντιαμερικανισμός της Τουρκίας δεν είναι απλά η ρητορική έκφραση του προσωποπαγούς ισλαμισμού του Ερντογάν. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με έρευνες, σε πλειοψηφικό ποσοστό της τάξεως του 70% ο τουρκικός πληθυσμός επίσης εκφράζει αντιαμερικανικά αισθήματα. Ως εκ τούτου, η ρητορική του κυρίου Ερντογάν είναι αντιπροσωπευτική της κοινής γνώμης.

Για τους ισλαμιστές το Ισλάμ δεν είναι απλά μια θρησκεία. Είναι αυτό για το οποίο δημιουργήθηκε εξ’ αρχής. Πολιτικό σύστημα με ρυθμίσεις και προβλέψεις για κάθε πτυχή του δημόσιου και ιδιωτικού βίου. Εκεί έγκειται και η ποιοτική διαφοροποίηση του από τον Χριστιανισμό. Το Ισλάμ δημιουργήθηκε για να διοικηθεί μια επιθετική νομαδική αυτοκρατορία. Ο Προφήτης, ιδρυτής και θεμελιωτής του υπήρξε ταυτόχρονα πολιτικός άρχων, νομοθέτης, αρχιδικαστής και αρχιστράτηγος.

Μελετώντας την περίπτωση της Τουρκίας ξεδιπλώνεται μπροστά μας ένα ιδιαίτερο πολιτιστικό μίγμα. Από τη μία, μια αυτοκρατορική στρατηγική κουλτούρα με στοιχεία περσικής οργάνωσης, αλλά και αλαζονείας, όπως και βυζαντινής διπλωματικής δεινότητας. Από την άλλη, μια πρωτόγονη νομαδική ψυχοσύνθεση, που νομιμοποιούσε κάθε αρπαγή και κατάκτηση, σε συνδυασμό με ένα αίσθημα περικύκλωσης και ανασφάλειας.

Ενδόμυχη μεγαλομανία

Συνεπώς, η στάση του Ερντογάν και των Τούρκων απέναντι στις ΗΠΑ, είναι απότοκος μίας ενδόμυχης και συστημικής μεγαλομανίας. Αυτή από τη μία οφείλεται στην διαστρεβλωμένη ανάγνωση της ιστορίας, συνδυαστικά με την αναβίωση του ισλαμικού εθνικισμού. Από την άλλη πηγάζει από τα προαναφερθέντα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, τα οποία αποτελούν κληρονομιά της ιστορικής πορείας και της γέννησης του εν λόγω έθνους. Τέλος οφείλεται στην υπερβολική εθνική αυτοπεποίθηση ελέω της ισχύος και της γεωπολιτικής σημασίας της χώρας. Ένα δημογραφικό μίγμα με τόσο ανομοιογενείς καταβολές χρειάζεται ένα υψηλό όραμα, ένα ανώτερο στόχο, ώστε να εμπνευστεί και να παραμείνει ενωμένο.

Ως εκ τούτου, ο Ερντογάν, συνδυάζοντας την οικονομική ανάπτυξη με τη νεοοθωμανική ρητορική, εμπνέει και αντιπροσωπεύσει μια μεγάλη μερίδα του τουρκικού λαού. Όσον αναφορά τον ατλαντικό παράγοντα, αργά αλλά σταθερά, αρχίζει να εμπεδώνει την ουσία του νεοοθωμανισμού. Ήδη από την εποχή Ομπάμα πληθαίνουν οι επώνυμες φωνές σε, θεσμικά όργανα και think tanks, που αμφισβητούν ότι η Τουρκία μπορεί να θεωρείται πιστή σύμμαχος. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πρόσφατο άρθρο του STRATFOR, αναφορικά με την Βουλγαρία, η τουρκική επιρροή αντιπαραβάλλεται με τη δυτική (ΝΑΤΟ, ΕΕ) και τοποθετείται σε αντίστοιχο πλαίσιο με τη ρωσική και την κινεζική.

Μένει να δούμε πόσο χρόνο θα χρειαστεί το «αεροπλανοφόρο» για να στρίψει και πως θα συνεχίσει να πορεύεται ο σουλτάνος.

Θεόδωρος Ράκκας 

O Θεόδωρος Ράκκας έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα (MA) Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας με ειδίκευση Oil & Gas Security and Geopolitics. Πήρε το πτυχίο του από το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών: Κατεύθυνση Διεθνών Σχέσεων και Οργανισμών της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Μιλάει Αγγλικά και Αραβικά.

13 Ιουλίου 2018 





2.
Το τέλος της Κεμαλικής Δημοκρατίας.  

Η 9η Ιουλίου 2018 θα περάσει στα κιτάπια της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας ως το τέλος της Κεμαλικής Δημοκρατίας που ιδρύθηκε το 1923. Ο Πρόεδρος Ερντογάν, που με τεχνάσματα και ελιγμούς κέρδισε τις προεδρικές εκλογές της 24ης Ιουνίου, είναι πλέον ο απόλυτος και παντοδύναμος αρχηγός όλων των κρατικών και πολιτικών εξουσιών. Ότι νομοθετικό έργο παράγεται είναι πλέον του ιδίου. Το νέο καθεστώς επισήμως αποκαλείται «Κυβέρνηση της Προεδρικής Δημοκρατίας», αλλά πρόκειται στην πράξη και στην θεωρία για ένα προεδρικό καθεστώς.

Ο Ερντογάν ομολόγησε κατά την διάρκεια της ομιλίας μετά την ενθρόνισή του ότι «η παρένθεση των 85 ετών πλέον έκλεισε» (1923-2018), ενώ προσκυνούσε όπως ορίζει το πρωτόκολλο το μαυσωλείο του Ατατούρκ.

Το Κράτος Δικαίου στην Τουρκία που ήδη ήταν αδύναμο, πλέον χάθηκε τελείως. Αυτό γιατί ο Ερντογάν με προεδρικά διατάγματα μπορεί να κάνει ό,τι θέλει: Να διορίσει τον οποιονδήποτε στην οποιαδήποτε θέση ή να απαγορεύσει όλα εκείνα που δεν του αρέσουν πια. Επίσης, ο νόμος δεν προβλέπει κανέναν μηχανισμό «ελέγχου και εξισορρόπησης» αναφορικά με τις νομοθετικές, διοικητικές, δικαστικές ή εκτελεστικές πράξεις του Προέδρου.

Ο Ερντογάν, ο οποίος αδιαφορεί ή αρνείται όλα εκείνα που είναι σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, έχει ήδη ανακοινώσει ότι πρέπει να διοικούμε το Κράτος όπως διοικούμε μια εμπορική επιχείρηση. Δεν έχουμε πολίτες, αλλά πελάτες. Δεν υπάρχει δημόσιο συμφέρον, παρά μόνο ιδιωτικά κέρδη. Αυτή η εμπορική επιχείρηση διοικείται από έναν Διευθύνοντα Σύμβουλο, ο οποίος την ίδια στιγμή είναι και ο μοναδικός μέτοχος όλης της εταιρείας.

Ο νεοφιλελευθερισμός με το ισλαμικό προσωπείο είναι φυσικά το καθεστώς που ονειρεύεται ο Ερντογάν. Θέλει να οικοδομήσει μια Τουρκία που βρίσκεται ανάμεσα σε μια χώρα του Κόλπου και μιας κέντρο-δυτικής αμερικανικής ομοσπονδιακής πολιτείας

Η τελετή ενθρόνισης της 9ης Ιουλίου στο Παλάτι δεν πραγματοποιήθηκε όπως προβλεπόταν, εξαιτίας του σιδηροδρομικού ατυχήματος στο Τσορλού (στον Μαρμαρά) όπου περισσότεροι από 20 άνθρωποι βρήκαν τον θάνατο και άλλοι 50 τραυματίστηκαν. Οι κομματικοί χοροί και τραγούδια ακυρώθηκαν. Το ατύχημα έγινε, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της κυβέρνησης, επειδή ήταν το πεπρωμένο! Ανεξάρτητα από το ότι υπήρχαν κακοτεχνίες στο σιδηροδρομικό δίκτυο που δεν είχε συντηρηθεί.

Ο Ερντογάν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να πετύχει έναν από τους στόχους του: Ήθελε να δημιουργήσει μια χώρα «ενός κράτους, ενός έθνους, μιας σημαίας και μιας γλώσσας». Αυτός ο σκοπός συμβολιζόταν από το σημείο των τεσσάρων δαχτύλων, το σημείο της ραβίας, που είναι επίσης και το σύμβολο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Η εμμονή του Ερντογάν για την ενότητα είναι ένα όραμα ξεκάθαρα προσωπικό. Θέλει να γίνει ο «μοναδικός αρχηγός» και ακόμη περισσότερο, ο «αρχηγός των πάντων».

Το πρώτο υπουργικό συμβούλιο, χωρίς πρωθυπουργό, αφού είναι και αυτό εκείνος, αποτελείται από παλιούς στενούς του συνεργάτες, νέους γραφειοκράτες και επιχειρηματίες ειδικότερα τον γαμπρό του, την κόρη ενός φίλου, τον επικεφαλής μιας τουριστικής υπηρεσίας και τον διευθυντή ενός ιδιωτικού σχολείου. Φυσικά, οι νέοι υπουργοί δεν έχουν μεγάλη εξουσία, καθώς είναι πάλι ο Ερντογάν που ασχολείται με τις λεπτομέρειες.

Το νέο Κοινοβούλιο, με τους 600 βουλευτές, δεν έχει πλέον καμία ισχύ και αρμοδιότητα να ελέγξει την εξουσία του Παλατιού. Είναι ανίκανο να απευθύνει ερώτηση στον Πρόεδρο, ανίκανο να αποπέμψει τα προεδρικά διατάγματα, ανίκανο να αποδοκιμάσει τον Ερντογάν ή να τον απομακρύνει με πρόταση μομφής. «Ο Ατατούρκ δεν είχε τόση δύναμη», σημειώνει ένας καθηγητής διοικητικού δικαίου.

Ο Ερντογάν εξαρχής ήταν, και το είχε ανακοινώσει δημόσια, κατά της δημοκρατίας, κατά του διαχωρισμού των εξουσιών όπως επίσης πίστευε ότι το δικαστικό σώμα εμποδίζει την ομαλή λειτουργία της εκτελεστικής εξουσίας. Πλέον πάνω από δυο στους τρεις ανώτατους δικαστικούς διορίζονται από τον Πρόεδρο.

Μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού της χώρας, κυρίως εκείνοι που δεν έχουν λάβει μια καλή εκπαίδευση, κοινώς οι χωρικοί, οι άνεργοι και εκείνοι που επωφελούνται από την εξουσία, ακόμη θρέφονται από την οθωμανική νοσταλγία και επιθυμούν «έναν ισχυρό άντρα», «ένα ισχυρό κράτος».

Η αξιωματική αντιπολίτευση, οι κεμαλιστές του CHP, οι οποίοι δέχθηκαν την ένατη εκλογική τους ήττα, έχοντας πάντα την ίδια γραμμή, αδυνατεί να εφαρμόσουν μια δημοκρατική πολιτική καθώς είναι μόνιμα υπό την επιρροή του κρατισμού και του φανταστικού κοσμικισμού. Επίσης, στο όνομα των εθνικών και κρατικών συμφερόντων, η στάση του CHP είναι κοντά στον Ερντογάν όταν πρόκειται για τους Κούρδους, τους Αρμένιους, και τους αριστερούς. «Δεν περιμένουμε τίποτα από την αντιπολίτευση. Το μόνο μέσο είναι η αυτοκαταστροφή της κυβέρνησης του Ερντογάν», έγραφε κάποιος στο διαδίκτυο.

Οι οικονομικές δυσκολίες, η μεγάλη κρίση που πλησιάζει και η διπλωματική απομόνωση της Άγκυρας δεν μπορούν να επιλυθούν εύκολα από τον Ερντογάν. Προβλέπεται, λοιπόν, περισσότερη ύφεση, περισσότερη πόλωση, περισσότερη φτώχεια και περισσότερη βία στους μήνες που έρχονται.

Ραγκίπ Ντουράν

https://tvxs.gr/news/kosmos/telos-tis-kemalikis-dimokratias
14/7/2018 


 3.
Τι κρύβουν οι νέες τοποθετήσεις 
σε οικονομικά και παραγωγικά υπουργεία στην Τουρκία. 

Την περασμένη Δευτέρα 9 Ιουλίου, ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan ανακοίνωσε τη σύνθεση του νέου Υπουργικού Συμβουλίου της χώρας. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοποθετήσεις των νέων υπουργών στα οικονομικά και παραγωγικά υπουργεία καθώς επίσης και οι πρώτες δηλώσεις τους σχετικά με τα νέα τους καθήκοντα.

Ο πρόεδρος Erdogan είναι αποφασισμένος να δώσει έμφαση και ιδιαίτερη προσοχή στη βελτίωση της οικονομίας και των όρων εμπορίου, έτσι επιχειρούμε μια πρώτη ανάγνωση των προθέσεων της νέας τουρκικής κυβέρνησης υπό τον πρόεδρο Erdogan στο ευρύτερο πεδίο της οικονομίας. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μια από τις πρώτες αποφάσεις του νέου Προέδρου με εκτελεστικές πλέον εξουσίες ήταν να μπορεί ο ίδιος να διορίζει τον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας, καταργώντας ουσιαστικά την «αυτονομία» της κεντρικής τράπεζας.

Berat Albayrak: Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών

Ο πρώην υπουργός ενέργειας και φυσικών πόρων είναι γαμπρός του προέδρου Erdogan και πολλά υποσχόμενος ως μελλοντικός του διάδοχος στην πολιτική σκηνή της χώρας.

Στο προηγούμενο πόστο του έπαιξε εξαιρετικά ικανοποιητικά το χαρτί των ενεργειακών συμφερόντων της Τουρκίας, δημιουργώντας σημαντικές υποθήκες διεκδικήσεων και συμφερόντων στον ενεργειακό τομέα για να τις τρέξει το υπουργείο εξωτερικών (de facto ρυθμιστικό ρόλο στο ενεργειακό παζλ της Κύπρου, απόκτηση εξέδρας έρευνας και άντλησης Υ/Α, αγωγός Turkish Stream, κα), καθώς δημιούργησε και τη βάση του πλέγματος ενεργειακής ασφάλειας για την Τουρκία, με ότι συνεπάγεται αυτό για την οικονομία της χώρας (πυρηνικοί αντιδραστήρες, στρατηγική ενεργειακή συμφωνία με Ρωσία, αγωγός από Αζερμπαϊτζάν, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κα).

Στα νέα του καθήκοντα ως υπουργού οικονομίας και οικονομικών, και βάσει των πρώτων δηλώσεών του, κάνει ορισμένες πολύ σημαντικές επισημάνσεις. Από τη μία αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να βελτιωθούν οι οικονομικοί δείκτες της χώρας και ότι θα πρέπει να υπάρξει στενή συνεργασία (αλλά όχι εναρμόνιση) με τους παγκόσμιους οικονομικούς θεσμούς. Από την άλλη όμως, ουσιαστικά απορρίπτει τη συμβατική μεθοδολογία μετρήσεων και δηλώνει ότι σε συνεργασία με το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, ανεξάρτητες οντότητες θα κατευθύνουν την τουρκική οικονομία προς την εξυγίανση και την ανάπτυξη.

Αν αναλογιστεί κανείς προηγούμενες τοποθετήσεις Τούρκων αξιωματούχων για το θέμα, θα διαπιστώσει ότι η Τουρκία σε συνεργασία με άλλα κράτη θα επιχειρήσει πιθανότατα να ανατρέψει την μονοκρατορία των οίκων αξιολόγησης S&P, Moody’s και Fitch με την ίδρυση νέων που ενδεχομένως θα κουβαλούν και μια νέα οικονομική νοοτροπία και μεθοδολογία μετρήσεων. Ανεξάρτητα από την ορθότητα ή όχι των απόψεων Albayrak, η δυναμική πίσω από αυτές τις απόψεις είναι ισχυρή και πολύ βολική για πολλά ακόμη κράτη τα οποία διαθέτουν σημαντικούς πλουτοπαραγωγικούς πόρους στη χώρα τους. Οπότε μην βιαστούμε να διασκεδάσουμε μια τέτοια προοπτική, ειδικά σε εποχές αναταραχής που τα commodities κάνουν την διαφορά στις οικονομίες της αγοράς.

Fatih Donmez: Υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων

Ο νέος υπουργός ενέργειας της Τουρκίας δεν είναι καθόλου νέος στον τομέα της ενέργειας και ούτε νέος στο υπουργείο, αφού υπηρετούσε εκεί ως υφυπουργός στην προηγούμενη κυβέρνηση. Όλη του η καριέρα αφορά τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα πάνω στα ζητήματα ενέργειας. Θα λέγαμε ότι είναι ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση όπου πιθανότατα θα συνεχίσει το έργο του Albayrak στο υπουργείο.

Σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά ζητήματα οι στόχοι είναι κυρίως δύο. Πρώτος στόχος η φθηνή ενέργεια για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία της χώρας. Δεύτερος στόχος η παγίωση του ρόλου της Τουρκίας ως σημαντικότατης πύλης εισόδου ενεργειακών φορτίων από τα ανατολικά προς τα δυτικά.

Σε ότι αφορά τους φυσικούς πόρους, στόχος της Τουρκίας θα είναι η μεγιστοποίηση των ωφελειών από την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών που ελέγχει είτε στο εσωτερικό της Τουρκίας είτε σε συμμετοχές της στο εξωτερικό. Θα ξεχώριζα δύο κατηγορίες στις οποίες εκτιμώ ότι θα δοθεί ιδιαίτερη σημασία. Στα νότια σύνορά της η Τουρκία θα παίξει με άξονα τα νερά. Θα επιδιώξει να εξαργυρώσει τον ηγεμονικό της ρόλο επί των υδάτινων πόρων του Ευφράτη και του Τίγρη με αναβαθμισμένο ρόλο στη βόρεια Συρία και το βόρειο Ιράκ. Στο εξωτερικό, η Τουρκία θα δώσει κίνητρα σε επιχειρήσεις της να εμπλακούν περισσότερο στον τομέα των πολύτιμων γαιών, απαραίτητων στην κατασκευή ηλεκτρονικών εξαρτημάτων.

Ruhsar Pekcan: Υπουργός Εμπορίου

Η επιλογή της Pekcan ως της νέας υπουργού εμπορίου δεν είναι τυχαία, τόσο για ουσιαστικούς όσο και για συμβολικούς λόγους. Η Pekcan έχει μεγάλη επαγγελματική εμπειρία στον τομέα του εμπορίου, τον γνωρίζει όσο λίγοι στην Τουρκία. Επίσης είναι γυναίκα, κάτι που έχει και αυτό ξεχωριστή και πολυδιάστατη ανάγνωση.

Στόχος θα είναι η διαχείριση των εμπορικών σχέσεων της χώρας σε επίπεδο διακρατικό και όχι συλλογικό όπως ήταν η τάση τα προηγούμενα χρόνια. Από τη μια θα υιοθετεί κανόνες εναρμόνισης με τους ισχύοντες στην ΕΕ, αλλά από την άλλη θα επιδιώκει διακρατικές σχέσεις με τα ευρωπαϊκά κράτη και όχι μια συνολική συμφωνία με την ΕΕ. (Εδώ θα φανεί και η αποφασιστικότητα των κρατών-μελών της ΕΕ να μην «τσιμπήσουν» στον ελιγμό της Τουρκίας…)

Επίσης, η Τουρκία θα εκπονήσει μια νέα στρατηγική για να κερδίσει εμπορικά από τον δασμολογικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας. Έχει πολλές δυνατότητες ελιγμών σε αυτό το πεδίο και ενδεχομένως εκεί να βρίσκεται ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας για τη χώρα να μειώσει αισθητά το εμπορικό της έλλειμμα.

Mehmet Ersoy: Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού

Ο τουρισμός ανακάμπτει στην Τουρκία και η νέα στρατηγική της χώρας στον τομέα είναι να εκμεταλλευτεί κάθε πιθανή προοπτική να αυξήσει τα έσοδά της και την απασχολησιμότητα εκεί. Αναμένεται να δοθούν κίνητρα ώστε το τουριστικό συνάλλαγμα να μένει στην Τουρκία και να επανεπενδύεται, καθώς επίσης στόχος είναι η προσέλκυση τουριστών από τη Ρωσία και συνταξιούχων-τουριστών από την Ευρώπη για μόνιμη εγκατάσταση στην Τουρκία.

Mustafa Varank: Υπουργός Βιομηχανίας και Ανάπτυξης

Στόχος του νέου υπουργού θα είναι η προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης τουρκικών προϊόντων υψηλής και υπέρ-υψηλής τεχνολογίας.

Πρώτα Συμπεράσματα

Η Τουρκία θα πορευτεί με ένα ευέλικτο κυβερνητικό σχήμα, αρκετά απαλλαγμένο από τα βαρίδια του πολιτικού της συστήματος και της τουρκικής γραφειοκρατίας. Οι νέοι οικονομικοί και παραγωγικοί της υπουργοί έχουν μακρά εμπειρία και θητεία στον ιδιωτικό τομέα, γνωρίζουν καλά τα θέματα που χειρίζονται και έχουν άποψη για τον τρόπο ανάπτυξης της χώρας τους. Φαίνεται πως ο ένας συμπληρώνει το σχεδιασμό του άλλου και ότι θα υπάρξει στενή συνεργασία μεταξύ τους. Το γεγονός ότι έχουν διάθεση να παίξουν έξω από τα συμβατικά πλαίσια τους εκθέτει σε κινδύνους και υψηλά ρίσκα. Από την άλλη η εποχή μας ευνοεί τους τολμηρούς. Μένει να παρακολουθήσουμε στενά τις επόμενες κινήσεις τους…

  Βασίλης Κοψαχείλης,Διεθνολόγος

https://www.liberal.gr/arthro/212538/amyna--diplomatia/2018/ti-kruboun-oi-nees-topothetiseis-se-oikonomika-kai-paragogika-upourgeia-stin-tourkia.html

13/7/2018


UMIT BEKTAS / REUTERS

4.
Τουρκία: Η «Φαμίλια» Ερντογάν εδραιώνεται.

Το νέο σύνταγμα της Τουρκίας που «εγκρίθηκε» από τον Τουρκικό λαό με το νοθευμένο δημοψήφισμα της 16 Απριλίου 2017 και οι «εκλογές» με την σημαδεμένη τράπουλα που ανέδειξαν τον Ρ. Τ. Ερντογάν ουσιαστικό δικτάτορα με απεριόριστες εξουσίες, μετατρέπει πλέον και επίσημα, ολόκληρη την Τουρκία σε μια γιγαντιαία, οικογενειακή επιχείρηση της «Φαμίλιας Ερντογάν».

Η αναγγελθείσα «άρση» της άχρηστης πλέον κατάστασης «έκτακτης ανάγκης» (οι νέες, επίσημες εξουσίες του «Προέδρου» είναι υπεραρκετές), δεν βοηθάει καθόλου στα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία κατεξευτελίζονται στην σημερινή Τουρκία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αρπαγή δύο Ελλήνων στρατιωτικών την 1η Μαρτίου 2018 και η επίσημη αιχμαλωσία τους, χωρίς την απαγγελία καμιάς εναντίον τους κατηγορίας! Ό,τι δηλαδή κάνουν οι Σομαλοί πειρατές καταλαμβάνοντας πλοία και εκβιάζοντας πλοιοκτήτες, το κάνει η μαφιόζικη «Φαμίλια Ερντογάν», εκβιάζοντας την Ελλάδα να αγνοήσει τους νόμους της – όπως δηλαδή θεωρεί αυτονόητο να πράττει η ίδια η «Φαμίλια» μέσα στην Τουρκία!

Η διάσημη πλέον διαφθορά της «Φαμίλιας Ερντογάν» και ο αμύθητος πλούτος που συσσωρεύουν τα μέλη της, γίνονται το επίσημο «σήμα κατατεθέν» της σημερινής Τουρκίας. Η Τουρκία του 2018, αποτελεί και επίσημα πια, την οικογενειακή επιχείρηση μιας χούφτας ανθρώπων που ζουν σε ανείπωτη χλιδή και παλάτια, απολαμβάνοντας τον μόχθο εκατομμυρίων Τούρκων πολιτών με απροκάλυπτο φασισμό.

Εάν κάποιος (δημοσιογράφος, δικαστής, στρατιωτικός, ακαδημαϊκός, κληρικός, καλλιτέχνης, αθλητής κ.α.) τολμήσει να καταγγείλει την απίστευτη οικογενειακή διαφθορά της «Φαμίλιας Ερντογάν» χαρακτηρίζεται πάραυτα «τρομοκράτης», «εχθρός της Τουρκίας», «πράκτορας των ξένων» και συνήθως κλείνεται με συνοπτικές διαδικασίες στις τουρκικές φυλακές που παραμένουν, στην μεγαλύτερη έκτασή τους, στα χάλια που παρακολουθούμε στο «Εξπρές του μεσονυχτίου».

Στην σημερινή Τουρκία είναι αδύνατο να καταγραφούν οι «εχθροί της φαμίλιας», οι οποίοι χάνουν την ζωή τους μέσα στις απάνθρωπες συνθήκες των τουρκικών φυλακών όπου κρατούνται και βασανίζονται. Ειδικά όμως οι θάνατοι από «καρδιακές προσβολές», «αυτοκτονίες» ή άλλες ύποπτες συνθήκες, παρά την απόλυτη συσκότιση, καταγράφονται από το ανεξάρτητο, Σουηδικό Stockholm Center for Freedom και αναρτώνται σε ένα αναλυτικό κατάλογο εκατοντάδων περιπτώσεων με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Όπως ακριβώς καταγράφονται σε ένα αναλυτικό κατάλογο και οι «απαγωγές» καθώς και η ύποπτη «εξαφάνιση» ανεπιθύμητων για το καθεστώς προσώπων.

Στην σημερινή Τουρκία, η οικογενειακή επιχείρηση της «Φαμίλιας Ερντογάν», λειτουργεί όπως ακριβώς μια ιδιωτική, ψυχρά κερδοσκοπική επιχείρηση που δεν σέβεται κανένα νομικό ή κοινωνικό πλαίσιο – ακόμα και αν το «νομοθετεί» για όλους τους άλλους «υπηκόους» της.

Τα φαραωνικά έργα είναι η αδυναμία της «Φαμίλιας». Εκεί υπάρχουν τεράστιοι προϋπολογισμοί που αφήνουν τεράστια κέρδη στην «οικογένεια». Αεροδρόμια, γέφυρες, λιμάνια, πυρηνικά εργοστάσια, υπόγειες σήραγγες – όλα με μεγάλα περιθώρια «κερδών» για την διεφθαρμένη «Φαμίλια».

Για να φιμωθούν οι φωνές διαμαρτυρίας και να δημιουργηθεί κλίμα τρομοκρατίας, απολύονται από τον δημόσιο τομέα κατά το δοκούν, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι από την Δικαιοσύνη, τον Στρατό, τα Πανεπιστήμια, τα Σώματα Ασφαλείας, τις διάφορες Δημόσιες Υπηρεσίες κ.π.α., με τελικό στόχο να παραμείνουν μόνον οι αναμφισβήτητα «πιστοί» και «εργατικοί» για την οικογενειακή ευημερία. Σύμφωνα με Τούρκο αναλυτή στρατιωτικών θεμάτων (Μετίν Γκιουρτσάν) το 40% των Τούρκων στρατηγών και το 20% των αξιωματικών του Τουρκικού στρατού, έχουν απολυθεί από την «Φαμίλια Ερντογάν»!

Το αξιόμαχο των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων δεν φαίνεται να ενδιαφέρει ιδιαίτερα την «Φαμίλια». Δίνει όμως μεγάλη προτεραιότητα στις στρατιωτικές προμήθειες για το μεγάλο «οικονομικό ενδιαφέρον» που παρουσιάζουν και πάνω από όλα, νοιάζεται για την ασφάλεια της και τα κεφάλια της.

Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι όλα τα μέλη της «Φαμίλιας» θα κατέληγαν στην κρεμάλα, αν τύχαινε και έχαναν τον έλεγχο της εξουσίας. Θα είχαν την τύχη του πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, του Υπουργού Άμυνας Χασάν Πολατκάν και του Υπουργού Εξωτερικών Φατιν Ρουστού Ζορλού που απαγχονίστηκαν το 1961 για την μεγάλη διαφθορά του καθεστώτος που είχαν εγκαταστήσει στην Τουρκία την δεκαετία του 1950.

Έχοντας λοιπόν πλήρη συναίσθηση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν στην προσωπική τους ασφάλεια, αλλά και την ακόρεστη δίψα για πλούτη, νεόπλουτη επίδειξη και νέο-οθωμανική μεγαλομανία, ο αρχηγός και τα μέλη της «Φαμίλιας» φρόντισαν να οδηγήσουν την Τουρκία μέσα από εικονικές «δημοκρατικές διαδικασίες» (δημοψήφισμα, Προεδρικές εκλογές, Βουλευτικές εκλογές»), χρησιμοποιώντας βία, νοθεία και τρομοκρατία, ώστε με σχετική ασφάλεια να καταφέρουν να μετατρέψουν την Τουρκία σε μια γιγαντιαία οικογενειακή επιχείρηση.

Έτσι, αμέσως μετά τις «εκλογές» με την σημαδεμένη τράπουλα και την επίσημη συγκέντρωση υπερεξουσιών στον Τούρκο δικτάτορα, ανακοινώθηκε η ολιγομελής σύνθεση (μόλις 16 άτομα) της νέας Τουρκικής κυβέρνησης η οποία θυμίζει διορισμό διευθυντών σε κρίσιμα πόστα, προκειμένου να υπηρετούν καλύτερα την «Φαμίλια Ερντογάν»!

Όλοι ανεξαιρέτως πρόσωπα εμπιστοσύνης – μεταξύ τους ο τέως αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων που δήλωσε έμπρακτα απεριόριστη υποταγή σαν Υπουργός Εθνικής Άμυνας και ο γαμπρός του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ ο οποίος διορίστηκε σαν Υπουργός Οικονομικών. Ο πιτσιρικάς που είχε παντρευτεί την μεγάλη κόρη του Ερντογάν πριν από δεκατέσσερα χρόνια, είδε το μέλλον του να φαντάζει λαμπερό και να «επιβραβεύεται» με ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή στις «επιχειρήσεις» της Φαμίλιας. Το άστρο του έλαμψε, σύμφωνα με αποκαλύψεις των Wikileaks (Δεκέμβριος 2016), όταν είχε εξαιρετικές «επιδόσεις» στο λαθρεμπόριο πετρελαίου με την αγαστή συνεργασία του ISIS: Μαζική κλοπή πετρελαίου από το Ιράκ και τη Συρία μέσω της εταιρείας Powertrans, που φυσικά ανήκε στην «Φαμίλια»!

Δεν είναι άλλωστε συμπτωματικό ότι ο γαμπρός υπηρέτησε σαν Υπουργός Πετρελαίου σε προηγούμενη Τουρκική κυβέρνηση – το παιδί είχε αποκτήσει πολύτιμη εμπειρία από το λαθρεμπόριο πετρελαίου ολόκληρης της οικογένειας. Ούτε φυσικά είναι τυχαίο πως οι δύο ξυπόλυτοι γιοί του Τούρκου δικτάτορα έγιναν ξαφνικά μεγάλοι εφοπλιστές – όπως μεγάλος εφοπλιστής ήταν και ο πρωθυπουργός – μαριονέτα Μπιναλί Γιλντιρίμ μέχρι την αυτοκατάργηση του και τον «διορισμό» του σαν Προέδρου του Τουρκικού κοινοβουλίου. Το εκτεταμένο λαθρεμπόριο πετρελαίου της «Φαμίλιας» χρειαζόταν ιδιόκτητα πλοία της «οικογένειας» ώστε να κάνει απρόσκοπτα τις μεταφορές των κλοπιμαίων!

Τα οικονομικά προβλήματα όμως της Τουρκίας, σε αντίθεση με την οικονομική άνθηση και την πληθωρική εξασφάλιση των επόμενων γενεών όλων ανεξαιρέτως των μελών της «Φαμίλιας Ερντογάν», είναι μεγάλα και σοβαρά.

Η ανακοίνωση του διορισμού του γαμπρού και μέλους της «Φαμίλιας» Μπεράτ Αλμπαιράκ σαν «Υπουργού Οικονομικών» της Τουρκίας, οδήγησε στην μαζική αποχώρηση ξένων επενδυτών αποσταθεροποιώντας την Τουρκική οικονομία και συμπαρασύροντας Τουρκικά ομόλογα (τα δεκαετή ομόλογα σκαρφάλωσαν κοντά στο 19%) , μετοχές (το χρηματιστήριο υποχώρησε μέσα σε δύο μέρες κατά 6%, οι τραπεζικές μετοχές κατά 9%) και το νόμισμα (Τουρκική λίρα), έφθασε να χάνει μέχρι 5% (20% σε ετήσια βάση) πλησιάζοντας πλέον σε απόσταση αναπνοής το φράγμα των 5 λιρών προς 1 δολάριο!

Ο ξένος τύπος σχολιάζει με καυστικό τρόπο τις εξελίξεις, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Frankfurter Allgemeine Zeitung (τίτλος: «Επάγγελμα γαμπρός και Υπουργός Οικονομικών») και την Neue Zürcher Zeitung (τίτλος: «Ο Ερντογάν ανακηρύσσει την Τουρκία σε οικογενειακή επιχείρηση»).

Οι «παρεμβάσεις» στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (ο δικτάτορας έδωσε στον εαυτό του το δικαίωμα να διορίζει υποδιοικητή στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας χωρίς την σύμφωνη γνώμη του διοικητή της), η λαϊκίστικη «αλλεργία» στην αύξηση των επιτοκίων και την λήψη σκληρών μέτρων προσαρμογής, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν την Τουρκία στην «αγκαλιά» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου πολύ πιο σύντομα από όσο υπολογίζουν οι διεθνείς οικονομικοί αναλυτές.

Συμπέρασμα: Η «Φαμίλια Ερντογάν» προσπαθεί να εδραιώσει την εξουσία της επιβάλλοντας σε κάθε κατεύθυνση την τεράστια, οικογενειακή επιχείρηση που έχει εγκαταστήσει μέσα στην Τουρκική «Δημοκρατία». Η μακροημέρευση της όμως είναι εντελώς αβέβαιη. Το μόνο βέβαιο είναι το τέλος της, το οποίο δεν θα διαφέρει καθόλου από το τέλος όλων των αυταρχικών καθεστώτων και των δικτατοριών που έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί στον κόσμο. Και η μόνη αβεβαιότητα που υπάρχει ακόμα, είναι το πότε…

Λεωνίδας Κουμάκης 
Νομικός, Συγγραφέας.
 Μέλος του International Hellenic Association (IHA)

https://www.huffingtonpost.gr/entry/toerkia-e-familia-erntoyan-edraionetai_gr_5b4995f9e4b0bc69a7876703?utm_hp_ref=gr-homepage

14/07/2018  


 5.
«Ο τουρκοσουνιτικός μεγαλοϊδεατισμός καρδιά 
των ελληνοτουρκικών προβλημάτων».

Η Τουρκία θα γίνεται όλο και πιο εθνικιστική» εκτιμά ο Ν. Μιχαηλίδης, διδάκτορας του πανεπιστημίου του Πρίνστον. 

Δυσοίωνες εκτιμήσεις για τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή, τις σχέσεις της με την Ελλάδα και τον δυτικό κόσμο γενικότερα, αλλά και για την διακυβέρνηση Ερντογάν κάνει ο Νίκος Μιχαηλίδης διδάκτορας ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον των ΗΠΑ με έρευνα στην Τουρκία για θέματα μειονοτήτων.

Αναλύοντας τα δεδομένα από την στάση και τις διακηρύξεις του Τούρκου προέδρου, πριν και μετά τις εκλογές, ο κ. Μιχαηλίδης σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ - ΜΠΕ σημειώνει την πεποίθηση του ότι η Τουρκία θα γίνεται όλο και πιο εθνικιστική, ότι τα οικονομικά της προβλήματα είναι σοβαρά, ενώ η οικονομία της μετατρέπεται σταδιακά σε οικονομία πολέμου, ενώ προβλέπει ότι ο απολυταρχικός τρόπος διακυβέρνησης του Ερντογάν θα ενταθεί και οι διώξεις θα γίνουν ακόμη περισσότερες.

Οι σχέσεις με την Ελλάδα

Για τις σχέσεις Τουρκίας -Ελλάδας, ο κ. Μιχαηλίδης εκτιμά ότι η Άγκυρα «θα συνεχίσει τις διεκδικήσεις της και μάλιστα πιο έντονα έναντι της Ελλάδας». Αυτό, προσθέτει, «μαρτυρούν οι δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων αλλά και τα εξοπλιστικά προγράμματα τα οποία ανακοινώνονται και γίνεται προσπάθεια να υλοποιηθούν. Το αν θα υλοποιηθούν θα εξαρτηθεί και από τις οικονομικές εξελίξεις».

Η Τουρκία, εκτιμά ο κ. Μιχαηλίδης, «θέλει να είναι η ίδια κέντρο διαμετακόμισης ενέργειας προς την Δύση και δεν επιθυμεί καμιά γειτονική της χώρα να έχει τέτοιο ρόλο γιατί το θεωρεί απειλή στα κακώς εννοούμενα εθνικά της συμφέροντα. Το καθεστώς θα συνεχίσει να προπαγανδίσει τον εαυτό του ως την πλευρά που επιθυμεί λύση στο κυπριακό και στις σχέσεις με την Ελλάδα και να κατηγορεί Κύπρο και Ελλάδα για αδιαλλαξία. Αυτή η προπαγάνδα πρέπει να αντιμετωπιστεί με άλλου τύπου πολιτικές. Οι τουρκικές ελίτ βλέπουν ότι το γεωπολιτικό τους περιβάλλον ρευστοποιείται και θα κάνουν κάθε τι δυνατό για να υποβιβάσουν Ελλάδα και Κύπρο και να τις υποτάξουν σε μια τουρκική ηγεμονία. Η τουρκική κρατική ελίτ έχει ακόμα την κακή συνήθεια να θεωρεί τον εαυτό της κληρονόμο αυτοκρατορίας και αυτό είναι το κεντρικό πρόβλημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και να επιλύσουμε. Αυτή είναι η καρδιά των λεγόμενων ελληνοτουρκικών προβλημάτων, ο τουρκοσουνιτικός μεγαλοϊδεατισμός».

Σχέσεις με ΕΕ - Δύση

«Οι σχέσεις με την ΕΕ θα δοκιμασθούν περισσότερο», υπογραμμίζει ο κ. Μιχαηλίδης και ως αιτία θεωρεί ότι «το καθεστώς καλλιεργεί αντιδυτική υστερία και σοβινισμό στην κοινωνία κατηγορώντας τους δυτικούς για τα δεινά της χώρας, συσκοτίζοντας έτσι την μία και πραγματική αιτία όλων των προβλημάτων, την παντελή έλλειψη δημοκρατίας και την απόλυτη διαφθορά του συστήματος». Ταυτόχρονα, προσθέτει, «η Τουρκία θα συνεχίσει να απειλεί την ΕΕ με αποστολή χιλιάδων προσφύγων προκειμένου να κερδίζει χρόνο και χρήμα αλλά και να προπαγανδίζει τον εαυτό της ως χρήσιμο και αναντικατάστατο εταίρο της Δύσης στην περιοχή».

Αναφορικά με δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων ότι επιθυμούν συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, ο κ. Μιχαηλίδης πιστεύει ότι «αποτελούν προπαγάνδα που στόχο έχει να νομιμοποιήσει το καθεστώς στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης αλλά και να κερδίσει χρόνο να ανασυνταχθεί μετά τις αναταράξεις στην κρατική γραφειοκρατία. Η εμμονή της Τουρκίας να καταργηθεί η βίζα για τους πολίτες της που ταξιδεύουν στην ΕΕ είναι κομμάτι μιας στρατηγικής για να εκκενωθεί η χώρα από όλες τις φιλελεύθερες φιλοδυτικές δυνάμεις και από μειονότητες, οι οποίες βεβαίως θα μεταναστεύσουν άμεσα, λόγω πίεσης στο εσωτερικό», τονίζει ο κ. Μιχαηλίδης και προσθέτει: «Στόχος είναι να αλλάξουν οι δημογραφικές ισορροπίες στο εσωτερικό, να ανακοπεί η δημογραφική άνοδος Κούρδων και αλεβιτών και να ενισχυθούν οι σουνίτες μουσουλμάνοι, πιστοί στον Ερντογάν και στο καθεστώς».

Επισημαίνει ακόμα ότι «η Τουρκία επιδιώκει, επίσης, σε συνεργασία με την Ρωσία, να καταστεί κόμβος διαμετακόμισης φυσικού αερίου προς την Δύση. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε αυτοκτονία για τις βιομηχανικές υποδομές της ΕΕ γιατί η Τουρκία πρόκειται να χρησιμοποιήσει και αυτό το εργαλείο εκβιαστικά για να κερδίσει σε άλλα μέτωπα. Η ΕΕ δεν έχει λόγο να δώσει τα κλειδιά της ενεργειακής της ασφάλειας σε ένα αναξιόπιστο κράτος που ενισχύει ισλαμιστές τρομοκράτες και απειλεί μέλη της αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη».

Ο κ. Μιχαηλίδης λέει πως «επιπλέον πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι οι τουρκικές κρατικές ελίτ δεν επιθυμούν η χώρα τους να γίνει μέλος της ΕΕ, προτιμούν να είναι ένας αυτόνομος διεθνής παίκτης, μια παγκόσμια δύναμη όπως οι ίδιοι θέλουν να πιστεύουν, που θα διαμεσολαβεί μεταξύ ισλαμικού κόσμο και Δύσης. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι εφικτό και θα ήταν πολύ επικίνδυνο για τα συμφέροντα της Δύσης. Η ΕΕ δεν έχει ανάγκη την Τουρκία. Το αντίθετο συμβαίνει, μιας και η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας. Το καθεστώς της Άγκυρας φοβάται την Δύση και αυτό που εκπροσωπεί, την δημοκρατία και την ελευθερία».

Το νέο σύστημα διακυβέρνησης

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι επισημάνσεις του κ. Μιχαηλίδη για το νέο σύστημα διακυβέρνησης, υπογραμμίζοντας ότι «το νέο σύστημα παρέχει τρομακτικές υπερεξουσίες στον επικεφαλής του κράτους τις οποίες κανένας ηγέτης της Τουρκίας μέχρι σήμερα δεν διέθετε. Ούτε και ο ιδρυτής της χώρας, ο δικτάτορας αξιωματικός του οθωμανικού στρατού Μουσταφά Κεμάλ».

Στο νέο σύστημα, προσθέτει, «δεν υπάρχει πρωθυπουργός και ο ρόλος του υπουργικού συμβουλίου στη διακυβέρνηση της χώρας αλλάζει και υποβιβάζεται. Ο Τ. Ερντογάν θα είναι επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας και θα διορίζει τα μέλη του νέου υπουργικού συμβουλίου όπως επιθυμεί και με ανθρώπους εκτός βουλής. Θα έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα έκδοσης προεδρικών διαταγμάτων τα οποία έχουν ισχύ νόμου, ενώ ο ίδιος θα μπορεί να επιλέγει και να διορίζει την ηγεσία του δικαστικού σώματος».

Επίσης, λέει ότι «ο διορισμός ανωτάτων στελεχών της κρατικής γραφειοκρατίας θα γίνεται και πάλι αποκλειστικά από τον Τ. Ερντογάν. Η χώρα θα διοικείται από τον ίδιο με την βοήθεια 16 υπουργείων, 9 επιτροπών και 4 ειδικών γραφείων που ιδρύονται με το νέο σύστημα».

«Θα έλεγα πως στην ουσία καταργείται το σύνταγμα!,», τονίζει ο κ. Μιχαηλίδης. Για παράδειγμα, σημειώνει, «με διάταγμά του ο Ερντογάν πριν από λίγες ημέρες κατήργησε και έκλεισε μέχρι και τα κρατικά θέατρα!». Ευρύτερος στόχος του όμως είναι «να ανασυγκροτήσει την γραφειοκρατία και να την εκκαθαρίσει από δημοκρατικές και φιλελεύθερες φωνές. Γίνεται ένα format στο κράτος. Είναι εντυπωσιακό ότι όλα έγιναν πολύ γρήγορα και η κοινωνία, ακόμα και αυτοί που ψήφισαν Ερντογάν, αλλά και ο ακαδημαϊκός κόσμος, δεν γνωρίζουν πως θα λειτουργήσει στην πράξη αυτό το σύστημα. Υπάρχει τεράστια σύγχυση και σοβαρό έλλειμμα πληροφόρησης καθώς και μεγάλος φόβος. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το σύστημα αυτό επιβλήθηκε διά της βίας, της νοθείας και εν μέσω απειλών και καλλιέργειας κλίματος φόβου και σοβινιστικού παροξυσμού.

Το σύστημα αυτό καταργεί την διάκριση των εξουσιών και δεν υπάρχει κανένας θεσμικός έλεγχος στις πράξεις και στις εξουσίες του υπερπροέδρου. Για αυτό και δεν μοιάζει με τα συστήματα των ΗΠΑ και της Γαλλίας παρά το ότι επιχειρείται να προπαγανδισθεί ως παρόμοιο με αυτά. Πρόκειται ξεκάθαρα για μια δικτατορικού τύπου εξουσία και διοίκηση η οποία καλύπτεται από έναν μανδύα δημοκρατικοφάνειας που στηρίζεται σε μια αμφιλεγόμενη εκλογική πλειοψηφία».

Ο διχασμός θα ενταθεί

Σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη «η Τουρκία γίνεται πολύ πιο εθνικιστική. Αντί να κάνει βήματα μπροστά με περισσότερη διοικητική αποκέντρωση όπως πολλά τμήματα της κοινωνίας επιθυμούσαν, η χώρα αυτή έκανε βήματα πίσω επιβάλλοντας μεγαλύτερο συγκεντρωτισμό. Πήγε πολλά χρόνια πίσω. Όποιες θετικές αλλαγές έγιναν και η όποια φιλελευθεροποίηση λόγω διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, καταργούνται. Οι πολιτικές ελίτ και ο στρατός πιστεύουν ότι η δημοκρατία οδηγεί σταδιακά στην ανάπτυξη φυγόκεντρων δυνάμεων. Με λίγα λόγια, το βαθύ κράτος πάτησε φρένο. Η καταπίεση και οι διώξεις στο εσωτερικό θα συνεχιστούν με μεγαλύτερη ένταση. Το σύστημα αυτό αποκλείει το κοινοβούλιο, ουσιαστικά το καθιστά διακοσμητικό, επομένως αποκλείει και την επιρροή της κοινωνίας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων».

Όπως διαμορφώνεται το σύστημα, λέει ο κ. Μιχαηλίδης παρέχει την δυνατότητα στη σουνιτική πλειοψηφία να κυριαρχεί εσαεί έναντι άλλων κοινοτήτων και δυνάμεων όπως οι αλεβίτες, οι κούρδοι και άλλοι οι οποίοι επιθυμούν ουσιαστικό εκδημοκρατισμό. Οι εσωτερικοί κοινωνικοί διχασμοί και το πολιτικό σχίσμα μεγαλώνουν.

Το κουρδικό ζήτημα

Απαντώντας στο ερώτημα για το κουρδικό ζήτημα ο κ. Μιχαηλίδης εκτιμά ότι στο θέμα αυτό, αντί του διαλόγου και της ειρηνικής επίλυσης, το τουρκικό κράτος επέλεξε την οδό της βίας και της καταστολής, καθώς στόχος είναι «να εξουδετερώσει όλους τους θύλακες του ΡΚΚ εντός και εκτός της χώρας και να απονευρώσει την πολιτική έκφραση του κουρδικού κινήματος με χιλιάδες φυλακίσεις, καθαιρέσεις εκλεγμένων δημάρχων κλπ».

Το κράτος, προσθέτει, «καταργεί όλα τα κεκτημένα της κουρδικής κοινότητας και επιστρέφει σε μια πολιτική βίαιης αφομοίωσης και καταστολής. Το ίδιο ισχύει και για άλλες μεγάλες κοινότητες όπως οι αλεβίτες, μια πραγματική καταπιεσμένη θρησκευτική κοινότητα που αριθμεί περισσότερα από 20 εκατομμύρια μέλη. Πρόκειται για μια τραγική εξέλιξη. Το τουρκικό κράτος θα επιχειρήσει να συνεχίσει, για όσο του επιτραπεί, στρατιωτικές επιχειρήσεις εντός Συρίας και Ιράκ και θα επιδιώξει να ελέγξει αυτά τα εδάφη εγκαθιστώντας εκεί σουνίτες Άραβες. Στρατηγική επιδίωξη της Τουρκίας είναι η αλλοίωση των δημογραφικών ισορροπιών στην περιοχή εις βάρος των εκκοσμικευμένων και φιλοδυτικών Κούρδων και υπέρ των σουνιτών μουσουλμάνων, τους οποίους βέβαια πιστεύει ότι θα ελέγχει ευκολότερα».

Η Οικονομία

Ως προς την πορεία της οικονομίας τέλος, ο κ. Μιχαηλίδης κάνει λόγο για ύπαρξη τοξικού κλίματος, κυρίως όμως εκτιμά ότι η τουρκική οικονομία μετατρέπεται σε οικονομία πολέμου. Ειδικότερα, αναφέρει: «Η πτώση της τουρκικής λίρας, η διαρκής άνοδος του πληθωρισμού και η διαφυγή κεφαλαίων από τη χώρα δημιουργούν ένα τοξικό κλίμα που όμως δεν θεωρώ ότι θα έχει πολιτικές συνέπειες. Το αυταρχικό καθεστώς είναι σε θέση διά της βίας να αντιμετωπίσει τις όποιες κοινωνικές διαμαρτυρίες προκύψουν λόγων της οικονομικής κρίσης στην οποία εισέρχεται. Τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ για την τουρκική οικονομία η οποία στηριζόταν στα δάνεια και στην εισροή ξένου κεφαλαίου. Επιπλέον, η οικονομία της χώρας μετατρέπεται σε σημαντικό βαθμό σε οικονομία πολέμου με τις πολεμικές βιομηχανίες και την οικονομική ενίσχυση του στρατού να έχουν κεντρικό ρόλο».

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=1003587
  14/07/2018 


6.
Καρότο και μαστίγιο της Ουάσινγκτον 
για την Τουρκία. 

Η πώληση και μεταφορά των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία αποτελεί ζήτημα που έχει προκαλέσει έντονη κινητικότητα στο κογκρέσο και τον Λευκό Οίκο. Δύο ημέρες πριν τη σύγκληση της νατοϊκής συνόδου στις Βρυξέλλες, το γραφείο Διαχείρισης και Προϋπολογισμού που υπάγεται απευθείας στον Αμερικανό πρόεδρο έστειλε επιστολή στη Γερουσία ζητώντας τη μη περικοπή των προβλεπόμενων για το 2019 κονδυλίων του υπουργείου Εξωτερικών για τη μεταφορά των F-35 στην Τουρκία.

Η εν λόγω κίνηση εκτιμάται ότι είναι διπλωματικός ελιγμός με σκοπό την πρόσδωση πλεονεκτήματος στον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ για τη διεξαγωγή συνομιλιών με τον Τούρκο ομόλογο του τόσο σε διμερές όσο και νατοϊκό επίπεδο. Η αλληλουχία των γεγονότων έχει ως ακολούθως:

Tο Κογκρέσο έχει ψηφίσει το νομοσχέδιο 5515 για τον αμυντικό προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2019. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προβλέπει τη σύνταξη έκθεσης για την αποτίμηση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας και το πάγωμα της παράδοσης αμερικανικού στρατιωτικού οπλισμού στην Τουρκία. Παράλληλα, η επιτροπή Πιστώσεων της αμερικανικής Γερουσίας εισήγαγε προς συζήτηση στις 21 Ιουνίου 2018 το νομοσχέδιο 3108 που εστιάζει στη διάθεση κονδυλίων προς το αμερικανικό υπουργείο εξωτερικών για τις «Ξένες Επιχειρήσεις και Σχετικά Προγράμματα Οικονομικού Έτους 2019».

Το νομοσχέδιο προβλέπει μεταξύ άλλων την αύξηση της χρηματοδότησης κατά 29%, δηλαδή περίπου 12,1 δισ. δολάρια περισσότερα από τα ποσά που αιτήθηκε ο Αμερικανός πρόεδρος για το οικονομικό έτος 2019. Επί των προβλεπόμενων πιστώσεων του νομοσχεδίου του υπουργείου εξωτερικών, ο επικεφαλής του Γραφείου Διαχείρισης και Προϋπολογισμού στο Λευκό Οίκο, Μίκ Μάλβεϊνυ, έστειλε επιστολή στο προεδρείο της επιτροπής Πιστώσεων της Γερουσίας αφενός επιδοκιμάζοντας προβλέψεις, όπως την αύξηση της οικονομικής βοήθειας προς το Ισραήλ και την Ιορδανία.

Αφετέρου ζητά την τροποποίηση τμημάτων του νομοσχεδίου με κυριότερη την άρση του περιορισμού των κονδυλίων που δύναται να διατεθούν για τη μεταφορά των μαχητικών αεροσκαφών F-35 προς την Τουρκία. Συγκεκριμένα, στην επιστολή διατυπώνεται η αντίρρηση της αμερικανικής διακυβέρνησης στο παράρτημα 7046 (δ) (3) του νομοσχεδίου.

Το συγκεκριμένο παράρτημα προβλέπει ότι κανένα από τα χρηματικά κεφάλαια που διατίθενται με το νομοσχέδιο 3108 καθώς και με προηγούμενες νομοθετικές Πράξεις προς το υπουργείο Εξωτερικών δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για τη μεταφορά ή διευκόλυνση της μεταφοράς αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία είτε για τη διάθεση αμυντικών υλικών ή υπηρεσιών που σχετίζονται με τα αεροσκάφη πέμπτης γενιάς.

Το παράρτημα επιτάσσει την απαγόρευση κονδυλίων για τη μεταφορά των F-35 στην Τουρκία έως ότου ο αρμόδιος υπουργός βεβαιώσει τις επιτροπές εξωτερικών, ενόπλων δυνάμεων (armed services committee) και πιστώσεων (appropriations committee) του Κογκρέσου ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας δεν πρόκειται να αγοράσει το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400 ή/και να αποδεχθεί την παράδοση του εν λόγω συστήματος.

Ο Λευκός Οίκος αντιστέκεται

Η αντίρρηση του Λευκού Οίκου στις ανωτέρω προβλέψεις του παραρτήματος 7046 (δ) (3) εδράζεται στο ότι η Τουρκία αποτελεί σημαντική νατοϊκή σύμμαχο και μέλος του διεθνούς κονσόρτιουμ συμπαραγωγής των F-35 από το 2002. Η επιστολή επίσης αποσαφηνίζει ότι παρότι η διακυβέρνηση Τραμπ συμμερίζεται τις ανησυχίες του Κογκρέσου για τις πρόσφατες τουρκικές ενέργειες, η ίδια ωστόσο αντιτίθεται στο λεκτικό που προληπτικά περιορίζει τη δυνατότητα της να συνεργαστεί με την Τουρκία προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι όποιες ανησυχίες.

Αξίζει να επισημανθεί ότι η επιστολή δεν διατυπώνει ουδεμία αντίρρηση ως προς τις παραγράφους δ (1) και (2) του παραρτήματος 7046 του νομοσχεδίου οι οποίες καταδικάζουν την παράνομη κράτηση Αμερικανών πολιτών σε φυλακές της Τουρκίας και απαγορεύουν τόσο την πώληση στρατιωτικού υλικού όσο και την παροχή αμυντικών υπηρεσιών στη Διεύθυνση Προστασίας της Τουρκικής Προεδρίας (TPPD) σε εφαρμογή του αμερικανικού Νόμου για έλεγχο των εξαγωγών όπλων.

Η τελευταία απαγόρευση προβλέπεται να είναι σε πλήρη ισχύ έως ότου ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρει στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου ότι τα μέλη της Διεύθυνσης Προστασίας της τουρκικής προεδρίας που κατονομάζονται στο κατηγορητήριο της 17ης Ιουλίου 2017 από το Ανώτατο Δικαστήριο της Περιφέρειας Κολούμπια έχουν επιστρέψει στις ΗΠΑ προκειμένου να δικαστούν για τα αδικήματα που έχουν διαπράξει επί αμερικανικού εδάφους.

Η σημασία της επιστολής

Το εύλογο ερώτημα το οποίο ανακύπτει είναι το εξής: Ποια η βαρύτητα της επιστολής του επικεφαλής του γραφείου Διαχείρισης και Προϋπολογισμού που υπάγεται στο εκτελεστικό γραφείο του Αμερικανού προέδρου για την άρση της δέσμευσης κονδυλίων του υπουργείου εξωτερικών σχετικών με τη μεταφορά των F-35 στην Τουρκία;

 Καταρχάς αξίζει να επισημανθεί ότι η επιστολή δεν ακυρώνει τις προβλέψεις του ψηφισθέντος από το Κογκρέσο νομοσχεδίου 5515 για τον αμυντικό προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2019. Ο νέος αμυντικός προϋπολογισμός επιτάσσει τη σύνταξη έκθεσης με αντικείμενο την κατάσταση των αμερικανό-τουρκικών σχέσεων από τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας σε διαβούλευση με τον υπουργό Εξωτερικών εντός 60 ημερών μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Νόμου.

Σημειωτέον δε ότι η έκθεση οφείλει να αποτιμήσει τη στρατιωτική και διπλωματική παρουσία των ΗΠΑ στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων όλων των στρατιωτικών δραστηριοτήτων που διεξάγονται στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Επιπρόσθετα, η έκθεση πρέπει να αξιολογήσει τις επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας που δύναται να προκύψουν από την απόκτηση του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 από την Άγκυρα.

Κατά δεύτερον, η επιστολή δεν ακυρώνει την προβλεπόμενη απαγόρευση στον υπουργό Άμυνας της πώλησης ή παράδοσης οπλικών συστημάτων στην Τουρκία που υπόκεινται στον έλεγχο του Κογκρέσου σύμφωνα με το άρθρο 36 του νόμου περί ελέγχου των εξαγωγών όπλων (22 U.S.C. 2778), τουλάχιστο μέχρι να αποτιμηθεί η έκθεση από τις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου.

Υπεροχή Κογκρέσου

Κυριότερο όλων ωστόσο είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με το αμερικανικό Σύνταγμα η νομοθετική δύναμη του Κογκρέσου ξεπερνά αυτή του Αμερικανού προέδρου. Και τούτο διότι σύμφωνα με την προβλεπόμενη από το σύνταγμα διαδικασία, οιοδήποτε νομοσχέδιο προκειμένου να έχει ισχύ Νόμου απαιτεί σαφώς την έγκριση και υπογραφή του Αμερικανού προέδρου. Στην περίπτωση ωστόσο που το νομοσχέδιο δεν υπογραφεί από τον πρόεδρο, τότε αυτό πρέπει να επιστρέψει στο Σώμα που συστάθηκε, είτε πρόκειται για την βουλή είτε την γερουσία, συνοδευόμενο από τις προεδρικές αντιρρήσεις ζητώντας επανεξέταση.

Εν προκειμένω, με την επιστολή που απέστειλε το γραφείο Διαχείρισης και Προϋπολογισμού του προέδρου στην ηγεσία της επιτροπής Πιστώσεων της Γερουσίας ζητά την επανεξέταση από την τελευταία του νομοσχεδίου 3108 που αφορά τον προϋπολογισμό του υπουργείου εξωτερικών ως προς άρση του περιορισμού των κονδυλίων που δύναται να διατεθούν για τη μεταφορά των μαχητικών αεροσκαφών F-35 προς την Τουρκία.

Το προεδρικό αίτημα δύναται να απορριφθεί καθώς σύμφωνα με το αμερικανικό Σύνταγμα, εάν έπειτα από την επανεξέταση του νομοσχεδίου και των προεδρικών αντιρρήσεων όπως αυτές εκφράζονται στην επιστολή, τα 2/3 της αμερικανικής βουλής συμφωνήσουν να προχωρήσει το νομοσχέδιο τότε αυτό αποστέλλεται συνοδευόμενο από τις αντιρρήσεις του προέδρου στην γερουσία η οποία έχει τον τελευταίο και καθοριστικό λόγο. Και τούτο διότι εάν το νομοσχέδιο εγκριθεί από την Γερουσία, τότε αυτό καθίσταται Νόμος.

Καρότο και μαστίγιο

Είναι ξεκάθαρο ότι με την επιστολή του γραφείου Διαχείρισης και Προϋπολογισμού που απευθείας υπάγεται στον Αμερικανό πρόεδρο, η πρακτική που ακολουθείται έναντι της Τουρκίας συνοψίζεται εν πολλοίς σε αυτή του καρότου και του μαστίγιου. Από την μία μεριά το Κογκρέσο κρατάει το μαστίγιο της αναστολής της μεταφοράς των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία και της επιβολής κυρώσεων κατ’ εφαρμογή του Νόμου περί Ανάσχεσης Αντιπάλων των ΗΠΑ μέσω Κυρώσεων (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act).

Από την άλλη μεριά, η διακυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται να κρατάει το καρότο της προσέγγισης ώστε μέσω του διαλόγου να πεισθεί η Τουρκία ότι είναι προς συμφέρον της η πρόσδεση στο άρμα της Δύσης και η συνέχιση της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ τόσο σε διμερές όσο και νατοϊκό επίπεδο.

Η de facto τοποθέτηση της Άγκυρας στο «ψυγείο» όπως αυτή αποτυπώθηκε στην πρόσφατη νατοϊκή σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών αποτελεί αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα και εντάσσεται στα πολλαπλά μηνύματα των νατοϊκών συμμάχων και δη των ΗΠΑ προς την Τουρκία. Παρότι η Τουρκία αρχικά ανέμενε στο πλαίσιο της νατοϊκής συνόδου κορυφής να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες που αφορούν την εκ περιτροπής ανάληψη από την ίδια της διοίκησης της Δύναμης Ταχείας Επέμβασης Υψηλής Ετοιμότητας (VJTF), αυτό δεν κατέστη εφικτό.

Ως γνωστόν, η εν λόγω Δύναμη Ταχείας Επέμβασης συμφωνήθηκε κατά την νατοϊκή σύνοδο της Ουαλίας που έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο 2014 να λειτουργήσει με εκ περιτροπής διοίκηση από τις Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο το 2021 με σκοπό τη στρατιωτική επέμβαση για την αντιμετώπιση κρίσεων εντός μίας εβδομάδας.

Οι τουρκικές επιδιώξεις

Στο ίδιο μήκος κύματος, η πρόταση της Τουρκίας να φιλοξενήσει στην Κωνσταντινούπολη το αρχηγείο της «Πρωτοβουλίας Ετοιμότητας του ΝΑΤΟ» (NRF), μίας στρατιωτικής δύναμης που θα αποτελείται από 30 τάγματα, 30 πολεμικά πλοία και 30 μοίρες πολεμικών αεροσκαφών, με δυνατότητα ανάπτυξης εντός 30 ημερών δεν βρήκε ευήκοα νατοϊκά ώτα. Όπως επίσης δεν βρήκε θετική ανταπόκριση η πρόταση της για μετατροπή της 3ης έδρας στρατού στην Κωνσταντινούπολη σε αρχηγείο επαφής της συγκεκριμένης δύναμης.

Το μόνο που κατάφερε η Τουρκία ήταν να λάβει διαβεβαιώσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στο κοινό ανακοινωθέν της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας περί αναγνώρισης της δύσκολης κατάστασης ασφάλειας που καλείται να αντιμετωπίσει. Στο κοινό ανακοινωθέν επίσης διατυπώθηκε η νατοϊκή αλληλεγγύη μέσω της αριθμητικής αύξησης της Δύναμης Αντίδρασης του ΝΑΤΟ και της Κοινής Επιχειρησιακής Ομάδας Υψηλής Ετοιμότητας (VJTF) που δύναται να αναπτυχθεί τάχιστα προς στήριξη της Τουρκίας οποτεδήποτε αυτό κριθεί απαραίτητο.

Στο πλαίσιο των νατοϊκών συζητήσεων, ετέθη μάλιστα εμφατικά το ζήτημα της απόκτησης του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 όπου αποσαφηνίστηκε ως μη αποδεκτή η απόκτηση του καθότι καταστρατηγεί τη διαλειτουργικότητα της συμμαχίας. Αντ’ αυτού προκρίθηκε ως άκρως συμφέρουσα για την τουρκική άμυνα και αποδεκτή από το ΝΑΤΟ, η απόκτηση από την Άγκυρα του αντιπυραυλικού συστήματος μεγάλης εμβέλειας του γαλλοϊταλικού ομίλου Eurosam με τον οποίο η τουρκική πλευρά έχει υπογράψει σχετική συμφωνία.

Σε κάθε περίπτωση οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν προδήλως καταστήσει ευκρινές προς την Τουρκία ότι η απομάκρυνση της από τους δυτικούς θεσμούς δεν θα αποτελέσει μία διαδικασία χωρίς κόστος. Προ των πυλών για την Τουρκία, το καρότο ή το μαστίγιο της Δύσης…

Αντωνία Δήμου 

H Αντωνία Δήμου είναι οικονομολόγος και διεθνολόγος με ειδίκευση στην Μέση Ανατολή. Είναι επικεφαλής του Τμήματος Μέσης Ανατολής και Περσικού Κόλπου στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Άμυνας και Ασφάλειας, εταίρος στο Κέντρο για την Ανάπτυξη στη Μέση Ανατολή (CMED) του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια UCLA, καθώς και στο Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Ιορδανίας. Έχει διατελέσει σύμβουλος και συντονίστρια του ιδιαίτερου Γραφείου στο Hashemite Royal Court και έχει εργαστεί ως ειδική επιστήμονας στο Κέντρο Ανάλυσης και Σχεδιασμού στο Υπουργείο Εξωτερικών, το Ινστιτούτο Αμυντικών Αναλύσεων του Υπουργείου Άμυνας και ως σύμβουλος στο Επιτελείο Υπουργού Εθνικής Άμυνας.

14 Ιουλίου 2018


7.
Προς ανώμαλη προσγείωση η τουρκική οικονομία.

Το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών δεν δίνει αυτομάτως λύση στο σημαντικότερο ερώτημα για την τουρκική οικονομία: πώς θα αποφύγει μια ανώμαλη προσγείωση. Η κατάστασή της βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Το βασικό ερώτημα, όμως, συνίσταται, στο κατά πόσον τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας είναι συγκυριακά, δηλαδή οφείλονται στην ακολουθούμενη οικονομική πολιτική του Ερντογάν, ή η παρατεταμένη «υπερθέρμανση» της οικονομίας έχει δημιουργήσει και προβλήματα δομικού χαρακτήρα.

Όταν γράφω δομικού χαρακτήρα, εννοώ βασικά την υιοθέτηση ενός συγκεκριμένου οικονομικού υποδείγματος ανάπτυξης που στηρίχτηκε, τα χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από το Κόμμα Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης, πρωταρχικά στις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, στις μεγάλες εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων και στις ακόμα μεγαλύτερες εισροές Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου. Μάλιστα, όλα αυτά συνέβησαν σε μια εποχή αυξημένης ρευστότητας σε παγκόσμιο επίπεδο και χαμηλών επιτοκίων.

Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι όλες αυτές οι τεράστιες εισροές στην τουρκική οικονομία, επέτρεψαν την σημαντική ενδυνάμωση του παραγωγικού ιστού της, αλλά συγχρόνως έδωσαν τη δυνατότητα να πραγματοποιηθεί παράλληλα και μια εγχώρια πιστωτική επέκταση που συνέτεινε σε εξαιρετικό βαθμό στη μεγάλη μεγέθυνση του ΑΕΠ. Το πρώτο που χρειάζεται να παρατηρήσουμε είναι ότι οι συγκεκριμένοι τεράστιοι πόροι αποτελούν δάνεια, δηλαδή υποχρεώσεις, προς το εξωτερικό, και σε κάθε δύσκολη περίπτωση είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν την χώρα.

Φαίνεται λοιπόν, ότι, σε γενικές γραμμές το συγκεκριμένο υπόδειγμα αγγίζει τα όρια του για την τουρκική οικονομία. Αφενός διότι το διεθνές περιβάλλον έχει μεταβληθεί, αφετέρου οι ιδιωτικοποιήσεις που αποτελούσαν τη μηχανή της μεγέθυνσης έχουν φθάσει στα όρια τους. Στην Τουρκία έχουν ιδιωτικοποιηθεί τα πάντα.

Ακολουθώντας το υπόδειγμα αυτό η τουρκική οικονομία δεν κατάφερε να επιλύσει ένα από τα βασικά προβλήματα που δημιουργεί αυτός ο τύπος ανάπτυξης: την όλο μεγαλύτερη εξάρτηση από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, η οποία εκφράζεται κυρίως από την όλο αυξανόμενη μεγέθυνση του βραχυχρόνιου εξωτερικού χρέους των επιχειρήσεων της (πραγματικής οικονομίας και τραπεζικού τομέα), το οποίο σχεδόν φθάνει στο 25% του ΑΕΠ.

Βαρόμετρο η τουρκική λίρα

Παράλληλα και σε συνάρτηση με αυτό δεν κατάφερε να επιλύσει το πρόβλημα του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το οποίο παρά την μεγάλη αύξηση των εξαγωγών παραμένει έντονα αρνητικό (περίπου στο 4,5%), απαιτώντας συνεχώς δάνειους πόρους από το εξωτερικό για να το εξυπηρετεί. Το συνεχώς υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών συσχετίζεται αρνητικά με την αξία της τουρκικής λίρας.

Μετά τη νομισματική μεταρρύθμιση του 2005 (1,5 τουρκικές λίρες προς 1 δολάριο ΗΠΑ) έχει φθάσει σήμερα, να ανταλλάσσεται 4,61 λίρες προς 1 δολάριο. Δηλαδή υποτίμηση περίπου 300% γεγονός που έχει επιδράσει στη μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Ο τελευταίος άγγιξε το 12,4% τον Μάιο 2018 έναντι στόχου 5% της Κεντρικής Τράπεζας.

Ο Ερντογάν πέρα από όλα τα άλλα, που δεν μπορούμε να αναλύσουμε εδώ, έχει δημιουργήσει πρόβλημα με τις ανορθόδοξες απόψεις του περί του τρόπου άσκησης της οικονομικής πολιτικής (π.χ. πώς μπορεί να αναχαιτιστεί ο πληθωρισμός). Έχει δημιουργήσει πρόβλημα και με τις συνεχείς επιθέσεις του σε όλους τους δυτικούς οικονομικούς θεσμούς, στο σημείο που δεν έπρεπε, δηλαδή στο ζήτημα της εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό του.

Ήταν ακριβώς το χαρακτηριστικό που του είχε δώσει τη δυνατότητα να προσελκύσει όλους αυτούς τους τεράστιους πόρους που συνέτειναν στη νέα διαμόρφωση της τουρκικής οικονομίας. Το έλλειμμα εμπιστοσύνης, που δημιούργησε ο Ερντογάν, μαζί με τη νέα διαμορφούμενη κατάσταση στο παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό, δύσκολα μπορεί να επανακτηθεί.

Χρειάζεται χρόνος και πρωτίστως μέτρα που θα κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση και μάλιστα άμεσα. Ο χρόνος θα δείξει αν ο Ερντογάν θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Διαφορετικά η επιδείνωση της τουρκικής οικονομίας είναι το μόνο βέβαιον. Ήδη, ο οίκος Moody’s προειδοποίησε για ενδεχόμενη υποβάθμιση της Τουρκίας που θα εξαρτηθεί από το ποια πολιτική θα εφαρμόσει μετά τη νέα νίκη του ο Ερντογάν.

Κώστας Μελάς 

Ο Κώστας Μελάς διδάσκει oικονομικά στο Πάντειο πανεπιστήμιο. Είναι συγγραφέας των κάτωθι βιβλίων: Το Ανυπόφορο Βουητό του Κενού (με Γιάννη Παπαμιχαήλ, 2017), Αργεντινή- Ελλάδα (2015), 5 Οικουμενικοί Έλληνες Στοχαστές (συλλογικό 2014), Η Ατελέσφορη Επιστήμη (2013), Μικρά Μαθήματα για την Ελληνική Οικονομία (2013), Μετά τον Ερντογάν τι; (με Σταύρος Λυγερό, 2013), Οι Σύγχρονες Κρίσεις του Παγκόσμιου Χρηματοπιστωτικού Συστήματος (2011), Η Σαστισμένη Ευρώπη (2009), Πλανόγραμμα (2009), Νεοσυντηρητικοί (2007), Παγκοσμιοποίηση και Πολυεθνικές Επιχειρήσεις (με Γιάννη Πολλάλη 2005), Ζητήματα Θεωριών Παραγωγής (2005), Περιδιαβαίνοντας σε ζητήματα της Μακροοικονομικής Θεωρίας, Αγορά Συναλλάγματος και Ιδιωτικοποίηση του Κινδύνου (2003), Εισαγωγή στην Τραπεζική Χρηματοοικονομική Διοικητική (2002 και 2009), Αρχές Νομισματικής Θεωρίας και Πολιτικής (με Κώστα Καρφάκη και Θεοφάνη Μπένο 2000), Διεθνής Τραπεζική στην Αλλαγή του Αιώνα (με Φιλομήλα Χρηστίδου, 1999), Παγκοσμιοποίηση (1999).


8.
''Η Δύση θα κάνει ακόμη και Παγκόσμιο Πόλεμο για την Τουρκία”!  

“Η Δύση θα διακινδυνεύσει ακόμη και Παγκόσμιο Πόλεμο για να μην στραφεί η Τουρκία ολοκληρωτικά προς την Ρωσία και το Ιράν”. Ο Σάββας Καλεντερίδης ,γνώστης της Τουρκίας όσο κανένας άλλος, αναλυτής και αρθρογράφος μιλά στο Militaire.gr για την επόμενη ημέρα της Τουρκίας. Αναλύει με σαφήνεια τις μεγάλες προκλήσεις και τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει. Εκτιμά τις κινήσεις του Ερντογάν επισημαίνοντας ότι πράγματι έχει κάνει σοβαρές κινήσεις για να απομακρυνθεί από τη Δύση.Αν θα ολοκληρώσει όμως αυτή τη πορεία θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πόσο μπορεί να αντέξει τους τριγμούς στην οικονομία του. Με τη φράση περί Παγκοσμίου Πολέμου δίνει απάντηση για τις προθέσεις της Δύσης σχετικά με την Τουρκία.

Εξηγεί ποιο θα ήταν το ιδανικό σενάριο για την Ελλάδα, σε σχέση με το τι μπορεί να συμβεί στην Τουρκία. Χαρακτηρίζει τη συμφωνία των Πρεσπών προδοτική και εξηγεί το γιατί. Υποστηρίζει ότι η Ελλάδα έχει κάτι πολύ πιο σημαντικό να εκμεταλλευθεί στο Αιγαίο από τα ενεργειακά αποθέματα στην ΑΟΖ. Τέλος μιλώντας για τις συζητήσεις με την Αλβανία, λέει πως “το κλειδί για τη λύση στο Αιγαίο το κρατάει η Αλβανία”. 




Από Π. Καρβουνόπουλος - 14/07/2018 | 13:15

https://www.militaire.gr/quot-i-dysi-tha-kanei-akomi-kai-pagkosmio-polemo-gia-tin-toyrkia-quot-o-s-kalenteridis-sto-militaire/


 Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα), εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν και μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του ιστολογίου.  Οι  ενδεχόμενες ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. 

Στο αρχικό  πρωτότυπο κείμενο  παραπέμπεστε 
μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.