Το διπλό αδιέξοδο του Ερντογάν.
Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Και στην περίπτωση του Ταγίπ Ερντογάν το πιάτο σερβίρει ο Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρνοντας τον Τούρκο ηγέτη προ αδιεξόδου, τη στιγμή ακριβώς που οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον καταγράφουν ιστορικό χαμηλό.
Η συριακή κρίση, που διαρκεί πάνω από επτά χρόνια, έδωσε στην Τουρκία τη δυνατότητα να ξεδιπλώσει το μέγιστο των φιλοδοξιών της, για προβολή της ισχύος της πέραν των νοτίων συνόρων της. Παράλληλα, ως διεθνής αντιπαράθεση δι' αντιπροσώπων, προσέφερε στην Άγκυρα τον χώρο για ριψοκίνδυνους ελιγμούς ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία, αναβαθμιζόμενη σε γεωπολιτικό "μπαλαντέρ". Όμως ο κύκλος τώρα κλείνει. Και ο Ερντογάν θα πρέπει να επιλέξει ποια προτιμά από τις ταπεινώσεις που του επιφυλάσσουν αντίστοιχα ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ασυνταξίες στην Τεχεράνη
Η τριμερής συνάντηση κορυφής των χωρών-συναναδόχων της λεγόμενης πρωτοβουλίας της Αστάνα, ήτοι της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν, στις 7 του μηνός στην Τεχεράνη αποτέλεσε σημείο τομής.
Σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση της συνόδου, ο Τούρκος πρόεδρος επιχείρησε για άλλη μία φορά να πείσει τους συνομιλητές του για την ανάγκη αναβολής της σχεδιαζόμενης από τη Δαμασκό και τους συμμάχους της στρατιωτικής επιχείρησης στην ανταρτοκρατούμενη επαρχία της Ίντλιμπ. Επρόκειτο για στιγμή μεγάλης αμηχανίας, αν κρίνει και μόνο κανείς από το γεγονός ότι ο δεινός ρήτορας Ερντογάν δεν κατάφερε να εκφωνήσει ούτε μία πρόταση χωρίς συντακτικό λάθος. Όμως ο Πούτιν ξέκοψε τη συζήτηση – και για του λόγου το αληθές λίγες ώρες μετά ακολούθησαν ρωσικές αεροπορικές επιδρομές στην επίμαχη περιοχή.
Με ικανοποίηση που δύσκολα υποκρύπτονταν τα δυτικά μέσα ενημέρωσης σημείωσαν τις αποκλίσεις από τις οποίες πλέον δοκιμάζεται το τρίο της Αστάνα. Οι δε Τούρκοι ιθύνοντες δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους.
Οργισμένες αντιδράσεις
Με μήνυμά του στο Twitter ο Ερντογάν τόνισε ότι η χώρα του δεν θέλει να συμμετάσχει στο "παιχνίδι" που παίζεται ούτε όμως και θα μείνει απαθής στην ανθρωποσφαγή που απειλείται. Ο εκπρόσωπός του, Ιμπραήμ Καλίν, δήλωσε την Τρίτη μετά από συνεδρίαση του τουρκικού υπουργικού Συμβουλίου ότι τυχόν επίθεση εναντίον της Ίντλιμπ "θα υπονομεύσει την εξελισσόμενη διαδικασία πολιτικής επίλυσης" του συριακού ζητήματος και θα δημιουργήσει "σοβαρή κρίση εμπιστοσύνης". Κάλεσε μάλιστα τις ΗΠΑ να συνεργαστούν με την Τουρκία για την αποτροπή ενός τέτοιου ενδεχομένου. Από την πλευρά του, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επέμεινε στη δυνατότητα μιας "ειρηνικής επίλυσης" του θέματος της Ίντλιμπ με τερματισμό των επιθέσεων και πολυμερή συνεργασία για την εξάλειψη των τρομοκρατικών οργανώσεων από την περιοχή.
Υπενθυμίζεται ότι η Ίντλιμπ αποτελεί τη μοναδική πρωτεύουσα νομού της Συρίας που παραμένει εκτός ελέγχου της κεντρικής κυβέρνησης – χρησιμοποιήθηκε δε το προηγούμενο διάστημα ως καταφύγιο όσων ανταρτών εγκατέλειπαν άλλες περιοχές της χώρας στο πλαίσιο των τοπικών συμφωνιών ειρήνευσης που διαμεσολαβούσε η Ρωσία.
Ζήτημα ασφάλειας και γοήτρου
Η σημασία της περιοχής για την Τουρκία είναι διπλή: άπτεται τόσο της ασφάλειας όσο και του γοήτρου της. Με 3,5 εκατομμύρια κατοίκους και τουλάχιστον 30.000 αντάρτες, η συνορεύουσα με τη Τουρκία Ίντλιμπ, θα μπορούσε να τροφοδοτήσει ένα νέο κύμα τόσο προσφύγων όσο και τρομοκρατών προς τη χώρα του Ερντογάν σε μία στιγμή ούτως ή άλλως εξαιρετικά ευαίσθητη λόγω της τουρκικής οικονομικής κρίσης.
Από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα έχει αναλάβει την επιτήρηση (με 2.000 άντρες σε 12 σταθμούς παρατήρησης) της γραμμής οριοθέτησης των ανταρτοκρατούμενων από τις κυβερνητικά ελεγχόμενες περιοχές. Πρόκειται για το επιχειρησιακό αντίστοιχο του πολιτικού ρόλου που διεκδικεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Αστάνα ως εγγυητής των σουνιτών αντικαθεστωτικών.
Ωστόσο η παρουσία των τζιχαντιστών έχει ανατρέψει πλήρως τους τουρκικούς σχεδιασμούς, αφενός διότι η Δαμασκός και οι σύμμαχοί της έχουν αξιοποιήσει την παρουσία οργανώσεων χαρακτηριζόμενων από τον ΟΗΕ ως τρομοκρατικών για να εκκαθαρίσουν τη μία μετά την άλλη όλες τις "ζώνες αποκλιμάκωσης" που είχαν εγκαθιδρυθεί με τη συνεργασία και της Τουρκίας.
Αφετέρου, η παρουσία στην Ίντλιμπ των σκληροπυρηνικών της Ταχρίρ αλ Σαμς, πρώην Αλ Κάιντα στη Συρία (και μάλιστα ακριβώς στο βόρειο τμήμα της περιοχής που ελέγχει την επικοινωνία με τα τουρκικά εδάφη), δυσχεραίνει το σχέδιο δημιουργίας ενός οιονεί προτεκτοράτου της Τουρκίας στην περιοχή. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με όλους τους αναλυτές, οι επιχειρήσεις των συριακών και ρωσικών δυνάμεων στην Ίντλιμπ αναμένεται να εξελιχθούν (με μικρά βήματα, κατά την προσφιλή τους τακτική) θέτοντας πρώτα στο στόχαστρο ακριβώς τις δυνάμεις εκείνες που πρόσκεινται στην Τουρκία και θεωρούνται λιγότερο αξιόμαχες.
Σε δύο ταμπλό
Ήδη, πάντως, η Άγκυρα έχει εντείνει την αποστολή οπλισμού, αλλά και την προώθηση δυνάμεών της νοτίως των συνόρων, ενώ από τα συριακά εδάφη που κατέχει στρατιωτικά, την Αλ Μπαμπ και τον πρώην κουρδικό θύλακα του Αφρίν, αντιστοίχως αποστέλλει ενισχύσεις του "Ελεύθερου Συριακού Στρατού" και εγκαθιστά αμάχους της Ίντλιμπ.
Την ίδια στιγμή επιχειρεί να κρατήσει τις ισορροπίες με τους εταίρους της στη διαδικασία της Αστάνα προχωρώντας στον χαρακτηρισμό της Ταχρίρ αλ Σαμς ως τρομοκρατικής οργάνωσης και συνδιαμορφώνοντας με τη Ρωσία, το Ιράν και τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, Στάφαν ντε Μιστούρα, τον κατάλογο καθεστωτικών και αντικαθεστωτικών αντιπροσώπων στις συνταγματικές διαβουλεύσεις για το μέλλον της Συρίας.
Είναι δυνατή η επιστροφή στις αγκάλες της Δύσης;
Η Τουρκία παραμένει επί της ουσίας παγιδευμένη. Ενώ αναβιώνει τη ρητορική περί έξωσης του Άσαντ και συμπίπτει με τις δυτικές δυνάμεις στην καταγγελία οποιασδήποτε επέμβασης στην Ίντλιμπ, βρίσκεται ακόμη σε πολύ προβληματικό επίπεδο σχέσεων με τις ΗΠΑ, ενώ παραλλήλως έχει εντείνει με πολλούς τρόπους (αρχής γενομένης από τον ενεργειακό) την εξάρτησή της από τη Ρωσία. Άλλωστε σε προηγούμενη προώθηση των συριακών δυνάμεων στην Ίντλιμπ το φθινόπωρο του 2017, το αντάλλαγμα που πρόσφερε η Μόσχα ήταν το πράσινο φως για την κατάληψη του Αφρίν. Όμως τυχόν νέα τουρκική επιχείρηση κατά των Κούρδων, σε αναζήτηση γοήτρου και ρόλου για την επόμενη μέρα, προορίζεται απλώς να οξύνει την αντιπαράθεση με την Ουάσινγκτον, στη φάση ακριβώς που οι ΗΠΑ καθιστούν σαφές ότι δεν σκοπεύουν να τερματίσουν συντόμως την παρουσία τους στη βορειοανατολική Συρία.
Του Κώστα Ράπτη
16/9/2018
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Η Τουρκία στην Ευρώπη.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρ. Ερντογάν θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη αρχηγού κράτους στην Γερμανία.
Θα επισκεφθεί δηλαδή τη χώρα την οποία πριν έναν μόλις χρόνο χαρακτήριζε ναζιστική χώρα.
Αν και είναι νωρίς να αναφερθεί κανείς σε πλήρη αναθέρμανση των σχέσεων Βερολίνου – Άγκυρας και ευρύτερα ΕΕ-Τουρκίας το γεγονός της επίσκεψης αυτής δείχνει ότι τουλάχιστον το Βερολίνο, (ίσως και το Παρίσι, αλλά και οι Βρυξέλλες), δεν επιθυμούν να ακολουθήσουν την «τιμωρητική» πολιτική Τραμπ απέναντι στην Άγκυρα, ως αντίποινα για τη συνεχιζόμενη συνεργασία Άγκυρας –Τεχεράνης, και πρωτίστως Άγκυρας- Μόσχας, όπως και για την παράνομη κράτηση του Αμερικανού πάστορα στην Τουρκία.
Το Βερολίνο έχει σοβαρούς λόγους να μην θέλει την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική αποξένωση της Τουρκίας από την Ευρώπη.
Ο πρώτος λόγος παραμένει η συγκράτηση του υπερ-όπλου της Τουρκίας έναντι της Ευρώπης, που είναι το προσφυγικό. Με την ευρωπαϊκή υστερία να παραμένει στα ύψη για το προσφυγικό, που χρησιμοποιείται ως βασικός λόγος για την στροφή προς την άκρα δεξιά πολλών ευρωπαϊκών κρατών, η κα Μέρκελ θέλει να επιβεβαιώσει ότι η Συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας για το προσφυγικό καλά κρατεί, προκειμένου να φυλάξει τα πολιτικά νώτα της μέσα στην κυβέρνηση Συνασπισμού της (σς Αν αυτή η ευρωτουρκική συμφωνία επιβαρύνει μονίμως και σε βαθμό αδιεξόδου την Ελλάδα, ουδένα απασχολεί, ούτε καν την ελληνική κυβέρνηση..)
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το Βερολίνο και η Ευρώπη γενικότερα μόνον σαν εφιάλτη αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο απομάκρυνσης της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ , ως πιθανή τουρκική αντίδραση στην αμερικανική πίεση. Στην πραγματικότητα ένα τέτοιο ενδεχόμενο ουδόλως θα πείραζε στο τέλος της ημέρας τον κ Τραμπ, που έτσι και αλλιώς έχει βαλθεί να υποβαθμίσει αν όχι υπονομεύσει την Ατλαντική Συμμαχία. Αν κάποιος άλλος και όχι η Ουάσιγκτον τραβήξει το σχοινί μέχρι τη διάλυση της Συμμαχίας, αυτό δεν θα πείραζε και πολύ τον κ Τραμπ.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με το Βερολίνο και ευρύτερα με την ΕΕ. Μπορεί η Κομμισιόν να σχεδιάζει αυτή την στιγμή στα σοβαρά το (αμφίβολο) μέλλον του «Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αμύνης» (EDA), σε καμία περίπτωση όμως δεν θέλει να δει την Τουρκία να συσφίγγει τις στρατιωτικές και αμυντικές σχέσεις της με τη Μόσχα και το Ιράν. Η Τουρκία η οποία διατηρεί (ακόμα) στρατηγικής σημασίας Νατοϊκές βάσεις στο έδαφος της (πχ Ιντσιρλίκ) ενώ διαθέτει ευκόλως και στρατεύματα της σε επιχειρήσεις , όταν ευρωπαϊκές χώρες δυσκολεύονται πολύ να στείλουν δικό τους προσωπικό.
Γι’ αυτό και είναι μάλλον απίθανη μια αποξένωση Βερολίνου- Άγκυρας στο επίπεδο της στρατιωτικής- αμυντικής συνεργασίας, αντιθέτως δεν αποκλείεται μια προσπάθεια «αναβάθμισης» του ρόλου της Τουρκίας, με ευρωπαϊκή υποστήριξη μέσα στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι το Βερολίνο δεν έχει κανένα συμφέρον να ακολουθήσει την Ουάσιγκτον στο «οικονομικό πραξικόπημα» (όπως λέει ο Ερντογάν) εναντίον της Άγκυρας. Στην πραγματικότητα η οικονομική εξάρτηση της Τουρκίας από την ΕΕ, είτε με τη μορφή μακρόχρονων ευρωπαϊκών επενδύσεων, είτε με τη μορφή άμεσου δανεισμού, αλλά και εμπορίου παραμένει μεγάλη Με τον δρόμο για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ κλειστό πλέον, το Βερολίνο (αλλά και το Παρίσι) βλέπουν να ανοίγει ξανά το κεφάλαιο της «στρατηγικής συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας»- χωρίς τον βραχνά της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας.
Εν ολίγοις, η συνεχιζόμενη ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας μπορεί κάλλιστα να οδηγήσει σε νέο «εναγκαλισμό» της Τουρκίας από ευρωπαϊκές χώρες, τόσο στις σχέσεις με την ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ.
Η καλλιεργούμενη ευφορία στην ελληνική κυβέρνηση από την επιφανειακή «σύσφιξη» των σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ μπορεί εύκολα να ανακοπεί από μια πιθανή θερμή αναδιάταξη των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, που και αυτή θα εξελιχθεί ερήμην της ονειροβατούσας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ένα γρήγορο τεστ θα είναι η στάση της ΕΕ στην φημολογούμενη (και προετοιμαζόμενη) γρήγορη λύση του Κυπριακού μέσα στους επόμενους μήνες.
Κύρα Αδάμ
Η Κύρα Αδάμ είναι πρώην διευθύντρια της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία»
και επικεφαλής του πολιτικού ρεπορτάζ στο pronews.gr.
http://www.pronews.gr/opinion-makers/713145_i-toyrkia-stin-eyropi
15/9/2018
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Σε διαμελισμό και διανομή εδαφών της Συρίας στοχεύει η προετοιμαζόμενη Νατοϊκή επίθεση. Αποκαλυπτικές πληροφορίες για το σχέδιο διανομής πλουτοπαραγωγικών και στρατηγικών περιοχών μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και Τουρκίας.
Η Τουρκία στην Ευρώπη.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρ. Ερντογάν θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη αρχηγού κράτους στην Γερμανία.
Θα επισκεφθεί δηλαδή τη χώρα την οποία πριν έναν μόλις χρόνο χαρακτήριζε ναζιστική χώρα.
Αν και είναι νωρίς να αναφερθεί κανείς σε πλήρη αναθέρμανση των σχέσεων Βερολίνου – Άγκυρας και ευρύτερα ΕΕ-Τουρκίας το γεγονός της επίσκεψης αυτής δείχνει ότι τουλάχιστον το Βερολίνο, (ίσως και το Παρίσι, αλλά και οι Βρυξέλλες), δεν επιθυμούν να ακολουθήσουν την «τιμωρητική» πολιτική Τραμπ απέναντι στην Άγκυρα, ως αντίποινα για τη συνεχιζόμενη συνεργασία Άγκυρας –Τεχεράνης, και πρωτίστως Άγκυρας- Μόσχας, όπως και για την παράνομη κράτηση του Αμερικανού πάστορα στην Τουρκία.
Το Βερολίνο έχει σοβαρούς λόγους να μην θέλει την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική αποξένωση της Τουρκίας από την Ευρώπη.
Ο πρώτος λόγος παραμένει η συγκράτηση του υπερ-όπλου της Τουρκίας έναντι της Ευρώπης, που είναι το προσφυγικό. Με την ευρωπαϊκή υστερία να παραμένει στα ύψη για το προσφυγικό, που χρησιμοποιείται ως βασικός λόγος για την στροφή προς την άκρα δεξιά πολλών ευρωπαϊκών κρατών, η κα Μέρκελ θέλει να επιβεβαιώσει ότι η Συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας για το προσφυγικό καλά κρατεί, προκειμένου να φυλάξει τα πολιτικά νώτα της μέσα στην κυβέρνηση Συνασπισμού της (σς Αν αυτή η ευρωτουρκική συμφωνία επιβαρύνει μονίμως και σε βαθμό αδιεξόδου την Ελλάδα, ουδένα απασχολεί, ούτε καν την ελληνική κυβέρνηση..)
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το Βερολίνο και η Ευρώπη γενικότερα μόνον σαν εφιάλτη αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο απομάκρυνσης της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ , ως πιθανή τουρκική αντίδραση στην αμερικανική πίεση. Στην πραγματικότητα ένα τέτοιο ενδεχόμενο ουδόλως θα πείραζε στο τέλος της ημέρας τον κ Τραμπ, που έτσι και αλλιώς έχει βαλθεί να υποβαθμίσει αν όχι υπονομεύσει την Ατλαντική Συμμαχία. Αν κάποιος άλλος και όχι η Ουάσιγκτον τραβήξει το σχοινί μέχρι τη διάλυση της Συμμαχίας, αυτό δεν θα πείραζε και πολύ τον κ Τραμπ.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με το Βερολίνο και ευρύτερα με την ΕΕ. Μπορεί η Κομμισιόν να σχεδιάζει αυτή την στιγμή στα σοβαρά το (αμφίβολο) μέλλον του «Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αμύνης» (EDA), σε καμία περίπτωση όμως δεν θέλει να δει την Τουρκία να συσφίγγει τις στρατιωτικές και αμυντικές σχέσεις της με τη Μόσχα και το Ιράν. Η Τουρκία η οποία διατηρεί (ακόμα) στρατηγικής σημασίας Νατοϊκές βάσεις στο έδαφος της (πχ Ιντσιρλίκ) ενώ διαθέτει ευκόλως και στρατεύματα της σε επιχειρήσεις , όταν ευρωπαϊκές χώρες δυσκολεύονται πολύ να στείλουν δικό τους προσωπικό.
Γι’ αυτό και είναι μάλλον απίθανη μια αποξένωση Βερολίνου- Άγκυρας στο επίπεδο της στρατιωτικής- αμυντικής συνεργασίας, αντιθέτως δεν αποκλείεται μια προσπάθεια «αναβάθμισης» του ρόλου της Τουρκίας, με ευρωπαϊκή υποστήριξη μέσα στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι το Βερολίνο δεν έχει κανένα συμφέρον να ακολουθήσει την Ουάσιγκτον στο «οικονομικό πραξικόπημα» (όπως λέει ο Ερντογάν) εναντίον της Άγκυρας. Στην πραγματικότητα η οικονομική εξάρτηση της Τουρκίας από την ΕΕ, είτε με τη μορφή μακρόχρονων ευρωπαϊκών επενδύσεων, είτε με τη μορφή άμεσου δανεισμού, αλλά και εμπορίου παραμένει μεγάλη Με τον δρόμο για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ κλειστό πλέον, το Βερολίνο (αλλά και το Παρίσι) βλέπουν να ανοίγει ξανά το κεφάλαιο της «στρατηγικής συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας»- χωρίς τον βραχνά της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας.
Εν ολίγοις, η συνεχιζόμενη ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας μπορεί κάλλιστα να οδηγήσει σε νέο «εναγκαλισμό» της Τουρκίας από ευρωπαϊκές χώρες, τόσο στις σχέσεις με την ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ.
Η καλλιεργούμενη ευφορία στην ελληνική κυβέρνηση από την επιφανειακή «σύσφιξη» των σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ μπορεί εύκολα να ανακοπεί από μια πιθανή θερμή αναδιάταξη των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, που και αυτή θα εξελιχθεί ερήμην της ονειροβατούσας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ένα γρήγορο τεστ θα είναι η στάση της ΕΕ στην φημολογούμενη (και προετοιμαζόμενη) γρήγορη λύση του Κυπριακού μέσα στους επόμενους μήνες.
Κύρα Αδάμ
Η Κύρα Αδάμ είναι πρώην διευθύντρια της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία»
και επικεφαλής του πολιτικού ρεπορτάζ στο pronews.gr.
http://www.pronews.gr/opinion-makers/713145_i-toyrkia-stin-eyropi
15/9/2018
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Σε διαμελισμό και διανομή εδαφών της Συρίας στοχεύει η προετοιμαζόμενη Νατοϊκή επίθεση. Αποκαλυπτικές πληροφορίες για το σχέδιο διανομής πλουτοπαραγωγικών και στρατηγικών περιοχών μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και Τουρκίας.