Brexit: Επεξήγηση των κυριότερων σημείων της Συμφωνίας.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Brexit: 2019: Η Βρετανία μετατρέπεται ξανά σε νησί.
(2) Πόσο πιθανό είναι ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το Brexit.
(3) 'Αποψη: Το Brexit, το σοκ και οι φόβοι.
(4) Τα πιθανά σενάρια στην περίπτωση που οι Βρετανοί
δεν εγκρίνουν την συμφωνία για το Brexit.
(5) Το Plan B για το Brexit έχει ένα μοιραίο ελάττωμα.
(6) Μαθήματα από το Brexit.
(1) Brexit: 2019: Η Βρετανία μετατρέπεται ξανά σε νησί.
(2) Πόσο πιθανό είναι ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το Brexit.
(3) 'Αποψη: Το Brexit, το σοκ και οι φόβοι.
(4) Τα πιθανά σενάρια στην περίπτωση που οι Βρετανοί
δεν εγκρίνουν την συμφωνία για το Brexit.
(5) Το Plan B για το Brexit έχει ένα μοιραίο ελάττωμα.
(6) Μαθήματα από το Brexit.
Brexit: Επεξήγηση των κυριότερων σημείων της Συμφωνίας.
Στις 29 Μαρτίου 2018 η Βρετανία αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ανεξάρτητα της ύπαρξης ή μη μιας συμφωνίας αποχώρησης. Η αποχώρηση αυτή (γνωστή ως Brexit) σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την ΕΕ, η οποία προβληματίζει, σχετικά με την πορεία πλέον της Ένωσης, τους ορθολογικά σκεπτόμενους Ευρωπαίους πολίτες.
Στην Ελλάδα, εγκλωβισμένοι στην πολυπλοκότητα (υπαρκτή και επικοινωνιακή) των γεγονότων που διαδραματίζονται στο εσωτερικό της χώρας και επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, φαίνεται ότι δεν έχουμε αποδώσει την απαιτούμενη προσοχή και μελέτη στην αποχώρηση αυτή και τις συνέπειες της.
Μετά από 524 ημέρες διαπραγματεύσεων, οι ηγέτες των 27 εναπομεινάντων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου κατέληξαν στο τελικό κείμενο της Συμφωνίας για το Brexit, η οποία θα τεθεί για επικύρωση στα εθνικά κοινοβούλια, πριν την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ.
Η Συμφωνία αποτελείται από δύο έγγραφα. Το πρώτο, 585 σελίδων, είναι η συμφωνία αποχώρησης, η οποία θα αποτελέσει την βάση της νομικά δεσμευτικής σύμβασης. Το δεύτερο, 26 σελίδων, χωρίς να έχει τυπικά νομική ισχύ, είναι η πολιτική διακήρυξη/δήλωση που αφορά στην σχέση ΗΒ και ΕΕ στο μέλλον και πολιτικά δεσμεύει τις δύο πλευρές επί των βασικών παραμέτρων για τις συνομιλίες που θα ακολουθήσουν.
Τι όμως έχει συμφωνηθεί στις Βρυξέλλες και πρόκειται να ισχύσει, εφόσον η Συμφωνία επικυρωθεί;
Συμφωνία αποχώρησης
Οι τρεις βασικότερες ενότητες της συμφωνίας αποχώρησης αφορούν στα δικαιώματα των πολιτών (Ευρωπαίων στη ΗΒ και Βρετανών στην ΕΕ), στην “Συμφωνία Διαζυγίου” κόστους 39δισ. λιρών και στο πρόβλημα της αποφυγής ύπαρξης συνόρων στο νησί της Ιρλανδίας την επαύριο της αποχώρησης.
Η Συμφωνία εγγυάται τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών (άνω των 3 εκατομμυρίων) που ζουν και δραστηριοποιούνται στο ΗΒ και ομοίως των Βρετανών (άνω του 1 εκατομμυρίου) που διαμένουν σε κ-μ της ΕΕ. Η Τερέζα Μέη είχε προσπαθήσει να περιορίσει το συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας σε όσους έφτασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από τις 29 Μαρτίου 2019, αλλά δεν το κατόρθωσε και ως χρονικό όριο καθορίσθηκε το τέλος του 2022.
Το ύψος του ποσού που θα πρέπει να καταβάλλει η Βρετανία στην ΕΕ αποτέλεσε αντικείμενο σκληρής διαπραγμάτευσης. Η Βρετανική πλευρά υποστήριζε ότι στις Συνθήκες της ΕΕ δεν υπάρχει κάποιος όρος που δεσμεύει το ΗΒ για οφειλές προς την Ένωση. Στον αντίποδα, η ΕΕ απαιτούσε την ανταπόκριση στις δεσμεύσεις δαπανών που πραγματοποίησε η Βρετανία ως κ-μ της Ένωσης, κυκλοφορώντας ακαθάριστες υποχρεώσεις που ανέρχονταν στα 100 δισ. λίρες. Τελικά, τον περασμένο Νοέμβριο επιτεύχθηκε συμφωνία ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αυξήσει κατά περίπου 39 δισ. λίρες στερλίνες, για να καλύψει τη συνεισφορά του στον προϋπολογισμό της ΕΕ μέχρι το 2020 και να συσσωρεύσει άλλες εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων (όπως οι συντάξεις των υπαλλήλων της ΕΕ).
Το (τελωνιακό) σύνορο μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας (Έire)και της Βόρειας Ιρλανδίας υπήρξε το δυσκολότερο πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Ακόμη και μετά την προσέγγιση των δύο πλευρών και την συμφωνία με πυρήνα το αποκαλούμενο "backstop - αναστολέας", εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια τόσο στην Βρετανική πλευρά όσο και από τους ηγέτες των κ-μ της ΕΕ.Ο αναστολέας σημαίνει ότι το σύνολο του Ηνωμένου Βασιλείου θα παραμείνει στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ, ενώ η Βόρεια Ιρλανδία θα πρέπει να ακολουθήσει τους κανόνες της ενιαίας αγοράς.Οι επικριτές της Τερέζα Μέη υποστηρίζουν ότι η εν λόγω συμφωνία δυναμιτίζει την Βρετανική κυριαρχία, και οι ηγέτες των κ-μ της ΕΕ θεωρούν ότι η συμφωνία λειτουργεί προς όφελος του ΗΒ και επιμένουν για σεβασμό των κοινωνικών και περιβαλλοντολογικών κανόνων της Ένωσης, ώστε να αποφευχθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός των εταιρειών τους.
Πολιτική διακήρυξη
Το ΗΒ ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις για το Brexit προσδοκώντας να επιτύχει μια πολιτική δήλωση, η οποία θα ήταν άμεσα μετατρέψιμη σε μια πλήρη εμπορική συμφωνία επί όλων των θεμάτων την επόμενη ημέρα της αποχώρησής του από την ΕΕ. Τελικά, μετά την σκληρή στάση της ηγεσίας της ΕΕ, συμφωνήθηκε μια κοινή πολιτική διακήρυξη 26 σελίδων που περιγράφει τις παραμέτρους της μελλοντικής σχέσης, με τους δύο βασικούς πυλώνες να είναι το εμπόριο και η ασφάλεια, αλλά και πολλές ιδέες (με λίγα όμως συγκεκριμένα σχέδια) για το τι μπορεί να συζητηθεί και συμφωνηθεί στο μέλλον.
Η Βρετανίδα Πρωθυπουργός στόχευε να εξασφαλίσει τη δέσμευση για ένα εμπόριο αγαθών μεταξύ ΗΒ και ΕΕ χωρίς εμπόδια μέσω ενός κοινού εγχειριδίου (το κεντρικό στοιχείο του προταθέντος σχεδίου της Μέη “Checkers”). Όμως η πολιτική διακήρυξη που τελικά συμφωνήθηκε ναυάγησε όλες τις Βρετανικές επιδιώξεις, δηλώνοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ θα είναι "ξεχωριστές αγορές και ξεχωριστές νομικές οντότητες" μετά το Brexit. Η Βρετανική πρόσβαση στις Ευρωπαϊκές αγορές εξασφαλίζεται εφόσον το ΗΒ σέβεται τα πρότυπα της ΕΕ στον τομέα του ανταγωνισμού, του φόρου, του περιβάλλοντος, καθώς και της κοινωνικής προστασίας και της προστασίας της απασχόλησης.
Φυσικά, το ΗΒ επιμένει (για εσωτερική κατανάλωση) ότι αυτό δεν δεσμεύει τη Βρετανική κυβέρνηση σε τελωνειακή ένωση. Επιπλέον,στη διακήρυξη προβλέπεται ότι το ΗΒ θα αντιμετωπιστεί όπως και οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός ΕΕ. Αντί για τα "διαβατήρια" που επιτρέπουν στο Λονδίνο να λειτουργεί σε ολόκληρη την ΕΕ, οι τραπεζίτες και οι έμποροι θα πρέπει να βασίζονται στην "ισοδυναμία", επιτρέποντας την ανάκληση της πρόσβασης στην αγορά από τις Βρυξέλλες με προειδοποίηση 30 ημερών.
Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας
Το ΗΒ επιθυμούσε όχι απλά να διατηρήσει το σημερινό επίπεδο ασφάλειας και αστυνομικής συνεργασίας, αλλά και να επιλέξει επιπλέον τομείς συνεργασίας σε δομές της ΕΕ που είχε αρνηθεί να συμμετέχει ως κ-μ στο παρελθόν. Η απάντηση της ΕΕ μέσω του Πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου ξεκαθάρισε ότι "Η ΕΕ προσφέρει μόνο συνεργασία, και όχι μέλος της αστυνομικής υπηρεσίας Europol και της υπηρεσίας δικαστικής συνεργασίας Eurojust”.
Όμως, παρά την άρνηση της Βρετανίας, στο παρελθόν ως κ-μ, για αμυντική συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ, έχει διαπραγματευθεί ρήτρες που θα της επιτρέψουν, στο μέλλον, να συμμετάσχει σε κοινά αμυντικά έργα της ΕΕ. Ωστόσο, οι διαφορές που υπάρχουν είναι αρκετές (πχ η συμμετοχή της Βρετανίας σε ευαίσθητα ασφαλείας ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως στο δορυφορικό πρόγραμμα της ΕΕ Galileo) και με την πολιτική διακήρυξη να είναι αρκετά ασαφής.
Πλέον “η μπάλα βρίσκεται στο τερέν” των εθνικών κοινοβουλίων των κ-μ της ΕΕ και του ΗΒ, με τελεσίγραφο της ΕΕ ότι “Αυτή είναι η μοναδική συμφωνία”. Τα γεγονότα τρέχουν και σύντομα θα γνωρίζουμε τις εξελίξεις. Το κρίσιμο ερώτημα που απαιτεί πλέον απάντηση είναι (όπως τέθηκε από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν) ότι το Brexit δείχνει το πόσο εύθραυστη είναι η ΕΕ και ότι είναι απολύτως αναγκαία η επανίδρυσή της.
Του Ιωάννη Λεοντακιανάκου*
*Πηγή: Άρθρο των Daniel Boffey και Jennifer Raklin, στον ιστότοπο του “The Guardian”, “Brexit deal explained: backstops, trade and citizen ’srights”, 25.11.2018
27/11/2018
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Brexit: 2019: Η Βρετανία μετατρέπεται ξανά σε νησί.
Στις 6 Μαΐου 1994 εγκαινιάστηκε, με όλες τις επισημότητες, το μήκους 50,45 χιλιομέτρων υποθαλάσσιο Eurotunnel, το οποίο συνέδεε την αγγλική πόλη του Ντόβερ με το Καλαί, στην απέναντι ηπειρωτική ακτή της Μάγχης. Ήταν ένα διακρατικό (Γαλλία - Ηνωμένο Βασίλειο) κατασκευαστικό και τεχνολογικό επίτευγμα, κόστους 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που συμβόλιζε την επιτυχία της Ευρώπης, η οποία, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, προχωρούσε με γοργά βήματα στην οικονομική και πολιτική της ενοποίηση. Με την κατασκευή και λειτουργία του Eurotunnel η Βρετανία έπαυε ουσιαστικά να είναι είναι νησί στη βορειοδυτική γωνιά της Ευρώπης. Γινόταν γεωγραφική προέκταση της ηπειρωτικής Ευρώπης και οργανικό τμήμα του φιλόδοξου εγχειρήματος της ευρωπαϊκής υπερεθνικής ενοποίησης. Ή έτσι τουλάχιστον φαινόταν τότε.
Στην πραγματικότητα η Βρετανία, ποτέ της δεν ένιωθε τμήμα της Ευρώπης ή, έστω, δεν ταύτιζε τη μοίρα της με τα τεκταινόμενα στην ηπειρωτική Ευρώπη. Αντίθετα φρόντιζε παραδοσιακά να αντιμάχεται κάθε δύναμη που προσπαθούσε να ελέγξει την ευρωπαϊκή ήπειρο είτε ήταν η αυτοκρατορική Γαλλία του Ναπολέοντα, είτε η Ναζιστική Γερμανία, η Σοβιετική Ένωση είτε, σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Κυρίως για να διαφυλάξει την πολύκλαυστη ανεξαρτησία της, αλλά και για να διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο σε μια ήπειρο που την προτιμούσε κατακερματισμένη -γεωπολιτικά πλουραλιστική.
Συμμετείχε απρόθυμα στο ευρωπαϊκό εγχείρημα κυρίως για να έχει λόγο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και να τις εμποδίζει, και όχι γιατί πίστευε στο κοινό ευρωπαϊκό μέλλον. Υπήρχαν πάντα στο εσωτερικό της ισχυρές φυγόκεντρες δυνάμεις που πίεζαν για “έξοδο από την Ευρώπη” και για έναν ανεξάρτητο, μοναχικό και “περήφανο” δρόμο, ο οποίος ταίριαζε σε μια πρώην αυτοκρατορική δύναμη που είχε στις αρχές του 20ου αιώνα υπό τον έλεγχο της το 1/5 του πλανήτη μας. Οι δυνάμεις αυτές οδήγησαν τελικά στην μοιραία απόφαση για το Brexit.
Ένα απρόθυμο μέλος
Η Μεγάλη Βρετανία εγκαταλείπει οριστικά κι επίσημα την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 29 Μαρτίου 2019, και αυτό, σε τελική ανάλυση, είναι ένα πολύ καλό νέο! Ούτως ή άλλως ήταν πάντα “με το ένα πόδι έξω”, ένα απρόθυμο μέλος της Ένωσης, που πάντα έβαζε προσκόμματα σχεδόν σε οτιδήποτε πέρα από τα στενά εθνικά της συμφέροντα και απέρριπτε πάντα κάθε σχέδιο πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης.
Η Μεγάλη Βρετανία είναι κληρονόμος μιας παράδοσης, σύμφωνα με την οποία η ύπαρξη της ενωμένης Ευρώπης, συνιστούσε ιστορικά μια απειλή για τη βρετανική ανεξαρτησία. Μπήκε απρόθυμα το 1973 στην τότε ΕΟΚ (σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση), υποστηρίζοντας κυρίως πρακτικές διευθετήσεις για οικονομικά, εμπορικά και τεχνοκρατικά ζητήματα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο κι αποφεύγοντας να εμπλακεί στα μεγάλα ευρωπαϊκά πολιτικά και οικονομικά σχέδια, όπως αυτό του Ευρώ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση) ή της μελλοντικής ομοσπονδιοποίησης. Τηρούσε πάντα επιφυλακτική στάση σε κάθε εγχείρημα που, κατά τη γνώμη του Λονδίνου, μπορούσε να μετατρέψει την “ένδοξη κληρονόμο μιας παγκόσμιας αυτοκρατορίας” σε επαρχία της Ευρώπης ή θα έθετε σε κίνδυνο την ειδική σχέση που καλλιεργούσε επιμελώς με τις ΗΠΑ.
Η Βρετανία ευνοούσε μονάχα ένα πρότυπο οικονομικής ολοκλήρωσης με βάση το ελεύθερο εμπόριο των κρατών-μελών, και τίποτε περισσότερο. Προτιμούσε την ευρωπαϊκή διεύρυνση και όχι την εμβάθυνση, σύμφωνα με το “νόμο της μαρμελάδας”: όσο πιο πολύ απλώνεται τόσο λιγότερο παχιά είναι. Προτιμούσε να συντονίζει την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, εκτός του πλαισίου της Ε.Ε., δηλαδή με τις ΗΠΑ, γι' αυτό και το Λονδίνο ουδέποτε μεγιστοποίησε την επιρροή της εντός της Ευρώπης. Ουδέποτε ταύτισε το πεπρωμένο της με εκείνο της Ευρώπης.
Το Λονδίνο διατηρούσε μια φθίνουσα σχέση με τις Βρυξέλλες, πολύ πριν το δημοψήφισμα του 2016. Ποτέ δεν είχε κάποιο φιλόδοξο όραμα για την Ευρώπη, θέτοντας έτσι τον εαυτό του εκτός ευρωπαϊκού παιχνιδιού. Αποτέλεσμα ήταν η Μ. Βρετανία, των 64 εκ. κατοίκων και με το 7ο μεγαλύτερο ΑΕΠ στον κόσμο, να μη θεωρείται γεωστρατηγικός παίκτης, αδυνατώντας να παίξει ακόμη και τον παραδοσιακό ρόλο του Ευρωπαίου ισορροπιστή. Το Brexit ήταν το λογικό επιστέγασμα όλης αυτής της πορείας.
Το κληροδότημα της Αγγλίας στην Ευρώπη
Για την ώρα η Ε. Ε. βγήκε ενωμένη από αυτή τη δοκιμασία, αν και θα δημιουργηθεί ένα αρνητικό προηγούμενο, που μπορεί να επαναληφθεί. Το Brexit έδειξε πως η πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση μπορεί να είναι αντιστρέψιμη, και γι' αυτό απαιτείται περισσότερος εκδημοκρατισμός και άμβλυνση των ανισοτήτων στην Ευρώπη. Από αυτή την άποψη η Ευρώπη μπορεί να κερδίσει πολλά από το Brexit, άσχετα αν φαίνεται για την ώρα πως ακρωτηριάστηκε.
Από την άλλη κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τον κρίσιμο ρόλο που διαδραμάτισε η Αγγλία στην πολιτική και οικονομική απογείωση της Ευρώπης, κατά τους δύο προηγούμενους αιώνες. Τον 19ο αιώνα η Ευρώπη κυβερνούσε σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο, κυρίως χάρη στην οικονομική και εκσυγχρονιστική ισχύ της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Από τα μέσα του 20ου αιώνα όμως η Βρετανία άρχισε να παρακμάζει με αξιοσημείωτη ταχύτητα και σήμερα, έχοντας εγκαταλείψει την Ε.Ε., δείχνει ακόμη πιο απομονωμένη και κλεισμένη στη περιορισμένη σφαίρα των δικών της συμφερόντων, σε μια εποχή που η παγκόσμια διασύνδεση, η οικονομία και η τεχνολογία καταλύουν σύνορα και τεχνητούς φραγμούς.
Η Μεγάλη Βρετανία εγκαταλείπει την Ευρώπη και αυτό μπορεί να είναι όντως καλό και για τις δύο πλευρές. To θέμα είναι όμως να μην εγκαταλείψει και την Ευρώπη ως “δημοκρατική σφαίρα κοινών αξιών”, που ως ένα βαθμό βασίζεται και στην αγγλική κοινοβουλευτική παράδοση και θεσμούς, που αποτελούν πλέον κτήμα όλης της Ευρώπης. Εκτός από τα Αγγλικά η Μεγάλη Βρετανία έχει κληροδοτήσει πάρα πολλά σε όλη την Ευρώπη και στους λαούς της.
Γιώργος Στάμκος
27/11/2018
2.
Πόσο πιθανό είναι ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το Brexit.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε με τη Theresa May για το Brexit. Στην ειδική σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, οι ηγέτες των 27 κρατών μελών ενέκριναν τη Συμφωνία Αποχώρησης η οποία καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους το Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την Ε.Ε. τον Μάρτιο του 2019 και την Πολιτική Δήλωση που θέτει το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για μία μελλοντική εμπορική συμφωνία. "Μπροστά μας έχουμε τη δύσκολη διαδικασία της επικύρωσης, καθώς επίσης και τις περαιτέρω διαπραγματεύσεις”, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk. "Όμως ανεξαρτήτως από την κατάληξη, ένα πράγμα είναι σίγουρο: θα παραμείνουμε φίλοι για πάντα και ακόμη περισσότερο”.
Μετά από τις τριβές μεταξύ των δύο πλευρών, κάποιοι ενδεχομένως να έχουν τις επιφυλάξεις τους αναφορικά με τον όρκο αιώνιας φιλίας του Tusk. Αλλά η σχέση της Ε.Ε. με το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει τελειώσει σε καμία περίπτωση. Το επόμενο στάδιο των διαπραγματεύσεων έχει να κάνει με τον καθορισμό του τρόπου λειτουργίας της σχέσης στο μέλλον. Η δήλωση του Tusk αποτελεί μία έγκαιρη υπενθύμιση ότι η Ε.Ε. εξακολουθεί να είναι σύμμαχος και εμπορικός εταίρος του Ηνωμένου Βασιλείου και όχι εχθρός, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι Βρετανοί πολιτικοί. Προκειμένου οι εμπορικές διαπραγματεύσεις να προχωρήσουν με εποικοδομητικό τρόπο, η επιθετική ρητορική και οι αναφορές στους παγκόσμιους πολέμους θα πρέπει να σταματήσουν.
Όμως παρότι η Ε.Ε. έχει εγκρίνει τη Συμφωνία Αποχώρησης και την Πολιτική Δήλωση, υπάρχει ακόμη ένα σημαντικό εμπόδιο. Το βρετανικό κοινοβούλιο πρέπει με τη σειρά του να εγκρίνει τη Συμφωνία και απ’ ό,τι φαίνεται δεν έχει σκοπό να το κάνει.
Η Συμφωνία Αποχώρησης δέχτηκε κριτική από πολιτικούς κάθε απόχρωσης πριν καν στεγνώσει το μελάνι. Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα απευθείας είπε ότι θα την καταψηφίσει και όπως έχει αφήσει να εννοηθεί, οι βουλευτές τους θα καταψηφίσουν οποιαδήποτε συμφωνία φέρει η συντηρητική κυβέρνηση, κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη. Περίπου 80 βουλευτές από το ίδιο το κόμμα της May - σκληροπυρηνικοί υποστηρικτές τόσο της αποχώρησης όσο και της παραμονής - επίσης έχουν δηλώσει ότι θα καταψηφίσουν τη συμφωνία. Ταυτόχρονα και το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) στου οποίου την κοινοβουλευτική στήριξη βασίζεται η κυβέρνηση, απορρίπτει τη συμφωνία. Εκτός και αν ένας σημαντικός αριθμός αυτών των "ανταρτών” αλλάξει γνώμη, η May οδεύει προς μία συντριπτική ήττα.
Όμως τι θα γίνει αν συμβεί κάτι τέτοιο; Η ΕΕ έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ξανανοίξει τις διαπραγματεύσεις. Σημαίνει αυτό ένα Brexit χωρίς συμφωνία;
Όχι απαραίτητα. Η κ. May θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την απειλή ενός άτακτου Brexit να πιέσει ώστε να περάσει η Συμφωνία, ενδεχομένως σε μία δεύτερη ή τρίτη κοινοβουλευτική ψηφοφορία. Υπάρχει ο κίνδυνος οι ίδιοι οι βουλευτές της να προσπαθήσουν να την παύσουν από τα καθήκοντά της, αλλά μία πρόσφατη προσπάθεια της ομάδας ERG, που αποτελείται από σκληροπυρηνικούς υπέρμαχους του Brexit από το συντηρητικό κόμμα της May, για πρόταση μομφής κατά της βρετανίδας πρωθυπουργού, απέτυχε. Πολλοί Tories απορρίπτουν τη συμφωνία της May με την ΕΕ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θέλουν άλλον ηγέτη, όχι προς το παρόν τουλάχιστον.
Στην άλλη πλευρά του πολιτικού "ταμπλό”, το Εργατικό Κόμμα ελπίζει ότι η καταψήφιση της συμφωνίας θα αναγκάσει την κυβέρνηση να προκηρύξει εκλογές. Σε περίπτωση που σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, κέρδιζε το Εργατικό Κόμμα τις εκλογές, θα επιχειρούσε να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους της συμφωνίας, όπως δήλωσε σήμερα ο Jeremy Corbyn.
"Θα κάνουμε συνεργασίες ώστε να εμποδίσουμε το ενδεχόμενο της μη-συμφωνίας και να διασφαλίσουμε ότι το εναλλακτικό σχέδιο των Εργατικών για μία λογική συμφωνία που θα βρει σύμφωνη τη χώρα, θα τεθεί στο τραπέζι. Αυτή περιλαμβάνει μία μόνιμη τελωνειακή ένωση με το Ηνωμένο Βασίλειο, μία ισχυρή συμφωνία για την ενιαία αγορά και εγγυήσεις για τα δικαιώματα των εργαζομένων, των καταναλωτών και την προστασία του περιβάλλοντος”.
Η πρόταση του Corbyn, μοιάζει αρκετά με την εμπορική συμφωνία που έχει επιτευχθεί με τη Νορβηγία (Norway+), την οποία ανέκαθεν δήλωνε η ΕΕ ότι αποτελεί επιλογή και είναι η πιο ήπια μορφή Brexit. Ως εκ τούτου, φαίνεται ως μία βιώσιμη εναλλακτική στη συμφωνία της May.
Ωστόσο υπάρχει ένας τεράστιος ελέφαντας στο συγκεκριμένο δωμάτιο. Αν το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να παραμείνει μόνιμα στην τελωνειακή ένωση και την ενιαία αγορά της ΕΕ, θα πρέπει να δεχθεί την ελεύθερη μετακίνηση. Όμως το μανιφέστο των Εργατικών για τις διαπραγματεύσεις του Brexit αναφέρει ξεκάθαρα ότι "η ελευθερία της μετακίνησης θα τερματιστεί όταν αποχωρήσουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Με μια πιο προσεκτική ματιά, το Εργατικό Κόμμα φαίνεται να έχει κατά νου μία εξατομικευμένη τελωνειακή ένωση και μία συμφωνία για την ενιαία αγορά που θα προσφέρει στο Ηνωμένο Βασίλειο τα ίδια οφέλη που απολαμβάνει επί του παρόντος ως μέλος της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ, αλλά χωρίς τους μη αποδεκτούς κανόνες της ελευθερίας κινήσεων και άλλα σκέλη της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που δεν αρέσουν στους Εργατικούς, όπως οι κρατικές ενισχύσεις.
Το πώς στο καλό μία κυβέρνηση Εργατικών θα μπορούσε να πείσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να παραβιάσει τις δικές της συνθήκες, όταν μία συντηρητική κυβέρνηση δεν το κατάφερε σε δύο χρόνια διαπραγματεύσεων, αποτελεί ένα μυστήριο.
Επίσης η καταψήφιση της υφιστάμενης συμφωνίας δεν σημαίνει ότι θα οδηγήσει οπωσδήποτε σε εκλογές. Αν υπάρχει κάτι που μπορεί να συσπειρώσει το Συντηρητικό Κόμμα είναι το ενδεχόμενο να υπάρξει μία κυβέρνηση Εργατικών, ιδίως υπό τον Jeremy Corbyn. Οι συντηρητικοί βουλευτές μπορεί να απορρίψουν τη συμφωνία, αλλά δεν θα ρίξουν την ίδια τους την κυβέρνηση.
Η μεγαλύτερη απειλή για την κυβέρνηση της May είναι το DUP. Έχοντας δηλώσει ότι θα καταψηφίσει τη συμφωνία, το DUP εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του αρνούμενο να ψηφίσει τμήματα του προϋπολογισμού. Για να αποφύγει την ήττα σε βασικά σημεία του νομοσχεδίου της, η βρετανική κυβέρνηση έκανε δεκτή μία σειρά τροπολογιών της αντιπολίτευσης. Το μήνυμα του DUP προς τη May ήταν ηχηρό και σαφές: "κάνε ό,τι λέμε, διαφορετικά θα καταστήσουμε αδύνατο να κυβερνήσεις”.
Βασικό σημείο τριβής είναι η μισητή συμφωνία-δικλείδα ασφαλείας για τη Βόρεια Ιρλανδία για την οποία το DUP ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο από κάθε άλλο κόμμα, ωστόσο δεν φαίνεται να έχει τόσο ενδιαφέρον για τον τερματισμό της ελευθερίας μετακίνησης, που φαίνεται να είναι ο κυρίαρχος στόχος της May.
Η συμφωνία της May μπορεί να μην περάσει από το κοινοβούλιο στην παρούσα μορφή της. Όμως εξυπηρετεί έναν χρήσιμο σκοπό. Ήδη, έχει αρχίσει να αμφισβητείται στον πολιτικό διάλογο το αν ο τερματισμός της ελεύθερης μετακίνησης θα πρέπει να θεωρείται "ιερή αγελάδα”. Το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι ότι η Βρετανία θα αποχωρήσει από την Ε.Ε. αλλά θα παραμείνει στενά συνδεδεμένη με αυτήν.
Όμως αυτό θα σημαίνει σημαντικό περιορισμό της "εθνικής κυριαρχίας” που ψήφισε ο βρετανικός λαός στο δημοψήφισμα του 2016. Μερικοί λοιπόν αμφισβητούν το αν ένα τέτοιου είδους Brexit θα ήταν χρήσιμο. Γιατί να μην παραμείνουν απλώς στην ΕΕ;
Αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων πιστεύει ότι μία τέτοια απόφαση μπορεί να ληφθεί μόνο από τον ίδιο τον βρετανικό λαό. Οι εκκλήσεις για δεύτερο δημοψήφισμα εντείνονται. Η May αντιστέκεται στις προτροπές, διότι θέλει να ψηφιστεί η συμφωνία της. Σε κάτι τέτοιο αντιστέκεται και το Εργατικό Κόμμα, γιατί επιθυμεί τη διενέργεια εκλογών. Όμως αν κανείς δεν πάρει αυτό που θέλει, τότε ένα δεύτερο δημοψήφισμα μπορεί να είναι ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί ένα άτακτο Brexit, που δεν το θέλει σχεδόν κανείς.
Της Frances Coppola
26/11/2018
3.
'Αποψη: Το Brexit, το σοκ και οι φόβοι.
Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να αποτελεί κολοσσιαία γεωπολιτική μεταβολή, αλλά και η οικονομική διάσταση του προβλήματος συνιστά εξίσου εκρηκτική αλλαγή των έως τώρα δεδομένων. Μιλάμε για τεράστιες μετατοπίσεις κεφαλαίων, υπηρεσιών, δικτύων και ειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, εξέλιξη που θα έχει τα προσεχή χρόνια εντυπωσιακές συνέπειες στην Ευρώπη, στον κόσμο και στην ίδια τη Βρετανία πάνω από όλα.
Το Σίτι του Λονδίνου είναι χαρακτηριστικό ότι πολεμά να συγκρατήσει με νύχια και δόντια ό,τι περισσότερο μπορεί, κυρίως από τα προνόμια που το καθιστούσαν απολύτως κυρίαρχο στην ευρωπαϊκή χρηματοοικονομική αγορά. Το οικονομικό Λονδίνο θα χάσει αυτόματα μεγάλο μέρος της δύναμης και της επιρροής του, με τρομακτικές απώλειες για το επίπεδο της Βρετανίας συνολικά. Το ίδιο το Σίτι υποστηρίζει ότι μόνο στον προϋπολογισμό της χώρας οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες προσφέρουν 72 δισ. στερλίνες ετησίως.
Οι άνθρωποι των αγορών μιλούν για τζίρο που γίνεται με την εκκαθάριση των πληρωμών κοντά στα 60 τρισ. ευρώ, δηλαδή για νούμερα ασύλληπτα που μεταφράζονται σε θεαματικά οφέλη για τη βρετανική οικονομία. Το Λονδίνο είναι η χρηματοδοτική καρδιά της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, από εκεί σηκώνουν οι ευρωπαϊκοί όμιλοι δισεκατομμύρια για επενδύσεις, εκεί είναι όλα τα funds, όλες οι παγκόσμιες τράπεζες, η πιο παραγωγική μηχανή του κεφαλαίου. Το Σίτι φοβάται ότι θα χάσει την ενιαία τραπεζική άδεια εργασιών και αυτό θα έχει μεγάλο κόστος.
Συγκεκριμένα για τις τράπεζες η ειδική συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Βρετανίας θα αποτελέσει παγκόσμιο σημείο αναφοράς και για άλλα μείζονα χρηματοπιστωτικά κέντρα, όπως είναι η Ελβετία, η Ιαπωνία και φυσικά οι Ηνωμένες Πολιτείες, που θέλουν καλύτερη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Το θέμα δεν είναι μικρό, έχει απίστευτη σημασία. Οπως και η αρχιτεκτονική που θα χτιστεί μετά το 2019 για τις εμπορικές σχέσεις, με δεδομένο ότι μέχρι τότε θα λειτουργεί ως βάση η τελωνειακή ένωση για την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων. Αγνωστο είναι ακόμη τι ακριβώς θα συμβεί.
Για όλα αυτά λοιπόν υπάρχουν φόβοι και ανησυχίες μεγάλες. Αν συνυπολογίσουμε ότι το Λονδίνο είναι η έδρα των ασφαλιστικών κολοσσών και το ισχυρότερο κέντρο ναυτιλίας, αντιλαμβανόμαστε και το απίστευτο μέγεθος των αλλαγών που επιφέρει η πολιτικοοικονομική θύελλα του Brexit.
Το σοκ θα είναι μεγάλο για τη Βρετανία, πολύ μεγάλο. Αλλά και για την Ευρώπη δεν θα είναι μικρό. Είναι σαν να αποκολλάς από τις Ηνωμένες Πολιτείες τη Νέα Υόρκη. Είναι δυνατόν; Ποιος μπορεί να το φανταστεί; H ηπειρωτική Ευρώπη θα υποστεί και αυτή κόστος.
Κατ’ αρχάς θα υποστεί ζημία αξιοσημείωτη η βιομηχανία της Γερμανίας, αλλά και της Γαλλίας, της Ολλανδίας, που επίσης εξάγουν στη βρετανική αγορά τα προϊόντα τους. Τις συνέπειες αυτές εκτιμούν ότι θα τις αντισταθμίσουν, και με το παραπάνω ίσως, παίρνοντας κομμάτια από τη δύναμη του Λονδίνου στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, με πρώτο διεκδικητή, όπως λογικό είναι, τη Φρανκφούρτη, αλλά όχι μόνο.
Ο,τι συμβαίνει σε μια ανοικτή διεθνοποιημένη οικονομία, εξάλλου, κινείται πάντα αμφίδρομα. Καμία χώρα δεν είναι ένα αποκομμένο νησί.
Αυτό το γεγονός είναι που κοστίζει πανάκριβα σήμερα για τη Βρετανία, έτσι όπως δείχνουν τα πράγματα. Οι Βρετανοί πολίτες, και ένα μέρος της πολιτικής τους ηγεσίας, έκριναν με πολύ στενά κριτήρια την υπόθεση του Brexit, το οποίο πιθανότατα τελικά να αποδειχθεί μοιραίο για τα συμφέροντά τους. Δεν μπόρεσαν να συνειδητοποιήσουν ότι δεν υπάρχει στην ουσία εθνική κυριαρχία στην παγκοσμιοποίηση, σε έναν κόσμο που οι οικονομίες είναι απολύτως συνδεδεμένες μεταξύ τους και αλληλοεξαρτώμενες. Πρόκειται για τεράστια πολιτική αυταπάτη. Σε τι καλύτερο μπορείς να ελπίζεις άλλωστε, όταν ψηφίζεις να αποκοπείς από την ευρωπαϊκή αγορά των 500 εκατομμυρίων καταναλωτών, όπου πουλάς τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σου;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΤΟΦΩΛΟΣ
25/11/2018
4.
Τα πιθανά σενάρια στην περίπτωση που οι Βρετανοί
δεν εγκρίνουν την συμφωνία για το Brexit.
Η ψηφοφορία του βρετανικού κοινοβουλίου για την έγκριση του κειμένου της συμφωνίας για το Brexit - η οποία επισφραγίστηκε στις Βρυξέλλες μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ - αναμένεται να διεξαχθεί λίγο πριν την ευρωπαϊκή διάσκεψη, στις 13-14 Δεκεμβρίου.
Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι πρέπει να πείσει τους βουλευτές να στηρίξουν τη συμφωνία αποχώρησης της χώρας της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η EE δεν έχει ένα εναλλακτικό σχέδιο για να αντιμετωπίσει μία πιθανή απόρριψη της σημερινής συμφωνίας για το Brexit στο βρετανικό κοινοβούλιο, εκτός από τον σχεδιασμό που υπάρχει σήμερα για την βρετανική αποχώρηση χωρίς συμφωνία, σύμφωνα με δήλωση υψηλόβαθμου Ευρωπαίου αξιωματούχου.
Η μάχη μόνο κερδισμένη δεν πρέπει να θεωρηθεί: η απόλυτη πλειοψηφία της Μέι βασίζεται σε μια συμμαχία με το βορειοιρλανδικό κόμμα DUP, το οποίο έχει ήδη διατυπώσει την αντίθεσή του, και οι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματός της παραμένουν διχασμένοι.
Ακολουθούν ορισμένα πιθανά σενάρια για την επόμενη ημέρα, στην περίπτωση που οι Βρετανοί βουλευτές απορρίψουν το κείμενο.
Ένα Brexit χωρίς συμφωνία
Η απόρριψη του κειμένου στη Βουλή των Κοινοτήτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία την 29η Μαρτίου.
Οι οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ θα διέπονταν από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και μια σειρά τελωνειακών και κανονιστικών ελέγχων θα ετίθεντο εκτάκτως σε εφαρμογή.
Αυτό το σενάριο το φοβούνται τόσο οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο όσο και οι οικονομικοί παράγοντες, που πίεζαν τους διαπραγματευτές να συμφωνήσουν από την αρχή της διαδικασίας του διαζυγίου. Αυτό το ενδεχόμενο θα οδηγούσε σε μια νέα πτώση της λίρας και θα βύθιζε τις επιχειρήσεις στην αβεβαιότητα.
«Οι επιπτώσεις θα ήταν πολύ σοβαρές, πολύ αρνητικές για την απασχόληση και τη μελλοντική ευημερία. Θα ήμασταν αντιμέτωποι με ένα ενδεχόμενο οικονομικό χάος» προειδοποιεί ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ.
Το Λονδίνο έχει προβλέψει ότι αυτό το σενάριο θα οδηγήσει πιθανόν σε ελλείψεις στα φάρμακα, στη δημιουργία τεράστιων μποτιλιαρισμάτων στα λιμάνια ή στην καθήλωση των αεροσκαφών στο έδαφος. Τις προοπτικές αυτές εξετάζουν ορισμένοι βουλευτές της πλειοψηφίας για τους οποίους «μια απουσία συμφωνίας θα ήταν καλύτερη από μια κακή συμφωνία».
Μια δεύτερη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο
Ενώπιον των φόβων που προκαλεί το ενδεχόμενο ενός διαζυγίου με τις Βρυξέλλες χωρίς συμφωνία, κι επομένως χωρίς τη δυνατότητα μιας μεταβατικής περιόδου, η βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να επιδιώξει, στην περίπτωση μιας αρχικής απόρριψης από τους βουλευτές, τη διεξαγωγή μιας δεύτερης ψηφοφορίας στο Κοινοβούλιο.
Αυτό θα οδηγούσε σε σειρά μυστικών διαπραγματεύσεων και διαβουλεύσεων μεταξύ της κυβέρνησης και των βουλευτών για να καταφέρει να πάρει το τελικό πράσινο φως τους. Η Τερέζα Μέι ενδεχομένως θα ζήταγε από τις Βρυξέλλες να επανεξετάσουν ορισμένα σημεία της συμφωνίας. Αυτό επιθυμεί, εξάλλου, το μικρό βορειοιρλανδικό κόμμα DUP, αναγκαίο για τη διασφάλιση της απόλυτης πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο.
Σύμφωνα με τη Sunday Telegraph, Βρετανοί υπουργοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες έχουν ήδη ξεκινήσει καταρτίζουν ένα «σχέδιο Β» για τη συμφωνία. Αυτό θα θεωρούσε ως μοντέλο τη Νορβηγία, η οποία διαθέτει πρόσβαση στην ενιαία αγορά χωρίς να είναι μέλος της ΕΕ. Αυτή η φόρμουλα θα μπορούσε να λάβει τη στήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών.
Εάν οι 27 αποδέχονταν την επανάληψη των συζητήσεων, η ημερομηνία του Brexit θα μπορούσε να αναβληθεί για αργότερα.
Νέες εκλογές
Η απόρριψη της συμφωνίας αποχώρησης θα αποδυνάμωνε τη θέση της Τερέζας Μέι. Η πρωθυπουργός της Βρετανίας θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη με μια πρόταση δυσπιστίας στους κόλπους του ίδιου του κόμματός της με στόχο την αντικατάστασή της στην ηγεσία της χώρας και την επανάληψη των διαπραγματεύσεων, ή, το αντίθετο, να οδηγηθεί η χώρα σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία.
Μια πρόταση μομφής σε βάρος της βρετανικής κυβέρνησης θα μπορούσε επίσης να κατατεθεί προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο και να καρποφορήσει, δεδομένης της αδυναμίας πλειοψηφίας στην οποία στηρίζεται η Τερέζα Μέι. Θα οδηγούσε, επομένως, στον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης εντός δύο εβδομάδων ή στην οργάνωση νέων βουλευτικών εκλογών, κάτι που επιθυμούν οι Εργατικοί, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η ίδια η Τερέζα Μέι θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, υπό την προϋπόθεση να λάβει το πράσινο φως των 2/3 του κοινοβουλίου. Μια προοπτική όχι και τόσο πιθανή, που όμως έχει ήδη αναφερθεί από την κυβέρνηση, για να λάβει τη στήριξη των βουλευτών στη συμφωνία αποχώρησης.
Στην περίπτωση που δεν διεξαχθούν εκλογές, το Εργατικό Κόμμα προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να ταχθεί υπέρ της οργάνωσης ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit, ένα υποθετικό σενάριο που θα μπορούσε να λάβει τη στήριξη μιας ετερόκλητης πλειοψηφίας στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
http://www.kathimerini.gr/997025/article/epikairothta/kosmos/ta-pi8ana-senaria-sthn-periptwsh-poy-oi-vretanoi-den-egkrinoyn-thn-symfwnia-gia-to-brexit
25/11/2018
5.
Το Plan B για το Brexit έχει ένα μοιραίο ελάττωμα.
Όταν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες την Κυριακή για να οριστικοποιήσουν τη συμφωνία για το Brexit, κατέστησαν σαφές ένα πράγμα: δεν υπάρχει Plan Β. Αλλά ορισμένοι συντηρητικοί βουλευτές, όντας σκεπτικοί για το εάν η συμφωνία θα περάσει από το κοινοβούλιο, εργάζονται σκληρά για ένα, ναι, εναλλακτικό σχέδιο.
Η βασική τους ιδέα -η επιλογή "κάντο όπως η Νορβηγία"- δεν είναι νέα. Ορισμένες φορές, το τσαλακωμένο κομμάτι χαρτί στον κουβά αξίζει μια δεύτερη ματιά. Στην περίπτωση αυτή, η αναθεωρημένη ιδέα έχει πραγματικό πλεονέκτημα, αλλά εξακολουθεί να μοιάζει καταδικασμένη, τόσο από την εκλογική πολιτική όσο και από το ίδιο το συναίσθημα που οδήγησε αρχικά στην ψηφοφορία του Brexit.
Ο βασικός υποστηρικτής της είναι ο βουλευτής των Tory Nick Boles, πρώην υπουργός που συνδέεται με τον Michael Gove, έναν βασικό οπαδό του Brexit μέσα στο υπουργικό συμβούλιο της Theresa May. Το σχέδιο, που αναφέρεται ως Νορβηγία Plus, συζητείται ως η καλύτερη εναλλακτική λύση απέναντι στο ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί καμία συμφωνία και, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει τη στήριξη αρκετών μελών του υπουργικού συμβουλίου.
Η μηχανική του είναι απλή. η πολιτική του λιγότερο. Η Νορβηγία είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, ο οποίος αποτελείται από κράτη μέλη της ΕΕ, συν το Λιχτενστάιν και την Ισλανδία. Η Βρετανία θα χάσει την ιδιότητά της ως μέλος του ΕΟΧ όταν εγκαταλείψει την ΕΕ. Για να τη διατηρήσει, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να υποβάλει εκ νέου αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών, την οποία εγκατέλειψε το 1972. Αυτή η διαδικασία είναι τουλάχιστον απλή.
Τα μέλη του ΕΟΧ-ΕΖΕΣ απολαμβάνουν τα οφέλη της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, αλλά εξαιρούνται από τις αγροτικές και αλιευτικές πολιτικές του μπλοκ, οι οποίες δεν αρέσουν καθόλου στους οπαδούς του Brexit. Τα μέλη της ΕΖΕΣ μπορούν επίσης να σχεδιάσουν τις δικές τους εμπορικές συμφωνίες μεμονωμένα ή ως μπλοκ, άλλη μια ελευθερία που ζήτησαν οι οπαδοί του Brexit και που η Μay υποσχέθηκε.
Αλλά η πρόσβαση έρχεται πάντα με όρους. Η ενιαία αγορά περιλαμβάνει την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων. Και αν υπήρχε μια κινητήρια δύναμη στο δημοψήφισμα του Brexit, ήταν η επιθυμία των ψηφοφόρων να περιορίσουν τη μετανάστευση. Το ζήτημα παραμένει πολύ σημαντικό για τους περισσότερους υποστηρικτές της εξόδου.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, μερικοί Συντηρητικοί έφεραν την ιδέα της Νορβηγίας "για την ώρα" - έναν ενδιάμεσο σταθμό που ελαχιστοποιεί την οικονομική αναστάτωση, αποτρέπει μια έξοδο χωρίς συμφωνία και επιτρέπει στο Ηνωμένο Βασίλειο να διαπραγματευτεί από καλύτερη θέση μια εμπορική συμφωνία με την ΕΕ. Το επιχείρημά τους ήταν ότι η ίδια η συμφωνία της May περιλαμβάνει μια μεταβατική περίοδο με πρόσβαση στην ενιαία αγορά και ελεύθερη κυκλοφορία, η οποία σύμφωνα με την οριστική συμφωνία μπορεί να διαρκέσει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022. Επομένως, αυτή η επιλογή δεν εγκαταλείπει πολλά.
Αλλά η ιδέα ότι η επιλογή του μοντέλου της Νορβηγίας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προσωρινός "χώρος στάθμευσης" ενόσω η Βρετανία διαπραγματευόταν μια μακροπρόθεσμη εμπορική συμφωνία φάνταζε διασκεδαστική. Τα υπάρχοντα μέλη κατέστησαν σαφές ότι δεν επιθυμούν την αναστάτωση του να αφήσουν μια τόσο μεγάλη οικονομία στη μικρή τους λέσχη για μικρό χρονικό διάστημα.
Αλλά ούτε και η ΕΕ ήταν περιποιητική. Η προσωρινή συμμετοχή δεν θα ικανοποιούσε και πάλι το αίτημα της ΕΕ για μια εγγύηση βάσει συνθήκης ότι η Βόρειος Ιρλανδία θα διατηρήσει τέτοια σχέση με την ΕΕ όση χρειάζεται για να κρατήσει ανοιχτά τα σύνορα της Ιρλανδίας, ανεξάρτητα από τη μελλοντική εμπορική τους σχέση.
Ο Boles έχει λάβει υπόψιν αυτές τις αντιρρήσεις και τώρα υποστηρίζει μια "αόριστη δέσμευση" για τη συμμετοχή στον ΕΟΧ και την ΕΖΕΣ. Μετά τη μεταβατική περίοδο στην υπό διαπραγμάτευση συμφωνία αποχώρησης, ή νωρίτερα, η Βρετανία θα προσχωρήσει στην ΕΖΕΣ και θα εγκαθιδρύσει τελωνειακό καθεστώς με την ΕΕ, πράγμα που θα απέκλειε την ανάγκη για την αποκαλούμενη εγγύηση για τα ιρλανδικά σύνορα στη συμφωνία ΕΕ-Ην. Βασιλείου. Στο μεταξύ, θα αναζητούσε ακόμα τεχνολογικές λύσεις που θα κρατούσαν τα σύνορα ανοιχτά και θα επέτρεπαν στη Βρετανία να επιδιώξει τις δικές της εμπορικές συμφωνίες.
Η ΕΕ δεν θα μπορούσε να διαμαρτυρηθεί, δεδομένου ότι αυτό θα σήμαινε ότι η Βρετανία παραμένει δέσμια των κανόνων της ενιαίας αγοράς, με λίγη συμμετοχή στον τρόπο με τον οποίο θεσπίζονται. Ωστόσο, οι σκληροί Brexiters θα το θεωρούσαν προδοσία που θα άφηνε τη Βρετανία σε χειρότερη θέση από την παραμονή στην ΕΕ, όπου τουλάχιστον η χώρα έχει μια θέση στο τραπέζι.
Αυτό δεν αποτελεί μικρό εμπόδιο, αν υποτεθεί ότι η May θέλει να κρατήσει το κόμμα της ενωμένη. Πράγματι, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το σχέδιο να προχωράει υπό την ηγεσία της.
Για το λόγο αυτό, το σχέδιο του Boles θα χρειαζόταν τη στήριξη ενός μεγάλου αριθμού βουλευτών των Εργατικών. Ενώ θα περνούσε σίγουρα τις δοκιμασίες του κόμματος για μια καλή συμφωνία, η αντιπολίτευση έχει και άλλες προτεραιότητες: θέλει εκλογές και, αν όχι, ένα δεύτερο δημοψήφισμα.
Ακόμη και αν απολάμβανε κοινοβουλευτικής στήριξης, η επιλογή του μοντέλου της Νορβηγίας θα αντιμετώπιζε σημαντικά εμπόδια. Μπορεί να χρειαστεί παράταση της τρέχουσας περιόδου διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, η οποία λήγει τον Μάρτιο, προκειμένου να τεθούν επί τάπητος οι λεπτομέρειες. Όπως σημειώνει ο John Springford του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση, η ΕΕ πιθανότατα θα υπέβαλε πρόσθετα αιτήματα σε αντάλλαγμα, όπως για παράδειγμα αλλαγές στους μηχανισμούς διακυβέρνησης. Θα υπήρχε αντίδραση στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της ΕΖΕΣ και στη συνέχιση της συμμετοχής στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά. Το πιο προβληματικό σημείο είναι ότι ενώ το σχέδιο του Boles προβλέπει ένα "έκτακτο φρένο" για τη μετανάστευση σε ειδικές περιστάσεις, αυτό απέχει πολύ από την ανάκτηση του ελέγχου των συνόρων της Βρετανίας.
Κατά ειρωνικό τρόπο, το Plan Β μπορεί ακόμη και να καταστήσει το Plan A πιο απίθανο να επικρατήσει. Κάποιοι βουλευτές μπορεί να το δουν σαν κίνηση φορσέ σε περίπτωση που η συμφωνία της May απορριφθεί. Αλλά αυτό είναι μια ψεύτικη αίσθηση άνεσης. Κάθε σχέδιο που καθυστερεί τον έλεγχο των βρετανικών συνόρων είναι πιθανό να προκαλέσει σεισμική εκλογική αντίδραση.
Το Brexit και ο έλεγχος της μετανάστευσης είναι συνυφασμένα στα μυαλά τόσο πολλών ψηφοφόρων, για τους οποίους κάθε γεμάτη αίθουσα διδασκαλίας ή λίστα αναμονής του Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι μια υπενθύμιση ότι οι πόροι της Βρετανίας είναι περιορισμένοι και η ζήτηση για τις δημόσιες υπηρεσίες της υψηλή. Χωρίς οικονομική ανάπτυξη, βελτιωμένη παραγωγικότητα και βιώσιμη προσπάθεια στις δημόσιες σχέσεις, αυτή η νοοτροπία είναι δύσκολο να αλλάξει. Για αυτό τον λόγο, το Plan B είναι ένα που μπορούν ίσως να αγαπήσουν πολλοί βουλευτές, αλλά που δεν θα καταφέρουν να πουλήσουν εύκολα στους ψηφοφόρους ως επιτυχία του Brexit.
Της Therese Raphael
http://www.capital.gr/bloomberg-view/3330064/
to-plan-b-gia-to-brexit-exei-ena-moiraio-elattoma
28/11/2018
6.
Μαθήματα από το Brexit.
Η ιστορία της βρετανικής αποχωρήσεως από την ΕΕ (Brexit) διδάσκει πολλά χρήσιμα μαθήματα για νέα, αυτόμολα έθνη, που ασφυκτιούν μέσα στη σοβιετικής υφής Ευρωλάνδη. Εν πρώτοις, ποτέ η διαπραγμάτευση της αποχωρήσεως δεν πρέπει να τραβήξει τόσον πολύ, όσον η βρετανική: Δύομισι χρόνια αφ’ ότου πραγματοποιήθη το δημοψήφισμα του 2016, που απέδωσε 52% ΝΑΙ στην έξοδο και 48% στην παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ.
Και τούτο δια να μην δώσει τον χρόνο στους καρεκλοκενταύρους των Βρυξελλών να φθείρουν το λαϊκό φρόνημα με κόπωση της κοινής γνώμης και με ακατανόητο κείμενο συμφωνίας 600 περίπου σελίδων, που επικύρωσαν οι 27 ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ σε 38 λεπτά της ώρας (μεταξύ των οποίων και ο ημέτερος πρωθυπουργός, κατά οπαδούς του «παιδί-θαύμα»!).
Δεύτερον, η κατάργηση της βλαπτικής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και της αντιστοίχου Αλιευτικής της ΕΕ δεν χρειάζεται πολλή φιλοσοφίαν. Έχουν αμφότερες αποτύχει εις βάρος των μικρών εθνών της ΕΕ (πχ. η μείωση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής στο 6% του ΑΕΠ από 21% το 1981 έτος της εντάξεως στην ΕΕ).
Επιβάλλεται (προ πάσης λεοντίου «συμφωνίας» με την ΕΕ) άμεση υιοθέτηση εθνικής αγροτικής πολιτικής, με έμφαση σε προϊόντα εξαγωγικής προστιθεμένης αξίας, και η προστασία της εγχωρίου παραγωγής κατά το ελβετικό πρότυπο. Μία εμπροσθοβαρής ανάκτηση πλήρους ελέγχου των χωρικών υδάτων κάθε νησιωτικού έθνους, ως λ.χ. η Βρετανία και η Ελλάς, θα προστατεύσει όχι μόνο τον αλιευτικό πλούτο της χώρας από τους «πειρατές εταίρους» (πχ. Ιταλούς που ψαρεύουν ανεμπόδιστοι στο Αιγαίον τόνους), αλλά και από την ανεξέλεγκτη εισροή λαθρομεταναστών στην αποχωρούσα χώρα.
Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η ταχυτάτη διεκπεραίωση της διαπραγμάτευσης δεν θα επιτρέψει στους «σορτάκηδες» να πιέσουν τα εθνικά ομόλογα, ανεβάζοντας τα σπρέντ. Σημειωτέον ότι η Βρετανία χρονοτρίβησε στην απύθμενη διαπραγματευτική «παγίδα Μπαρνιέ» και το Σίτυ του Λονδίνου έχασε ένα τρισεκατομμύριο στερλίνες σε επενδεδυμένα κεφάλαια και το βρετανικό δημόσιο 394 εκατ. λίρες εκροές την εβδομάδα σε πληρωμές προς την ΕΕ που άλλως θα είχαν πάει υπέρ του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS).
Η Βρετανία ευτύχησε
Τέλος, αλλά όχι τελειωτικώς, το «ελεύθερο εμπόριο» θα επιτρέψει την αδέσμευτη ροή των ανταγωνιστικών αγαθών και υπηρεσιών υπεράνω των δασμολογικών φραγμών, αρκεί η εγχώριος παραγωγικότης να διατηρείται ανωτέρα των ανταγωνιστών. Τούτο θα προέλθη μεταξύ άλλων και από τη διατήρηση πολλών ειδικευμένων εργαζομένων, που υπάρχουν ακόμη σε ολοκληρωμένες αλυσίδες προσφοράς κι οι οποίοι μεταναστεύουν στη Γερμανία, που έχει μεγάλη ζήτηση (πχ. νοσηλευτικού προσωπικού).
Η ανάκτηση του ελέγχου του χρήματος (ισοτιμίας, νομισματικής κυκλοφορίας, ρευστότητος και επιτοκίων) έχει εξ ίσου μεγάλη σημασία με την εθνική ταυτότητα. Η Βρετανία ευτύχησε χάρις στην αποχή του ευρώ και απέφυγε τον «ξαφνικό θάνατο» (sudden stop) από την απειλή της «αγρίας» αποχωρήσεως και βαδίζει τώρα προς την «ηπία» απομάκρυνση από τη γερμανική επικυριαρχία.
Ιστορικώς, η κυρία Μέη πιστούται με τη διάσωση της βρετανικής γεωπολιτικής και στρατιωτικής αξίας, ενώ η φράου Μέρκελ χρεούται με τον θρυμματισμό και την καταστροφή της ιδέας των ευρωπαϊκών λαών «από Ατλαντικού μέχρις Ουραλίων» (Κάρολος Ντε Γκώλ).
Κωνσταντίνος Κόλμερ
Ο Κωνσταντίνος Κόλμερ εγεννήθη στην Αθήνα, όπου σπούδασε νομικά και οικονομικά. Ειργάσθη ως δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και ανταποκριτής ξένου Τύπου επί 45ετία. Σήμερα είναι οικονομικός αναλυτής και συγγράφει ένα επίκαιρο βιβλίο πολιτικοοικονομικού περιεχομένου κάθε χρόνο. Το επόμενο θα είναι αφιερωμένο στον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδος στην περιοχή της νοτιανατολικής Μεσογείου.
https://slpress.gr/oikonomia/mathimata-apo-to-brexit/
28 Νοεμβρίου 2018
Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger.
Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.
δεν εγκρίνουν την συμφωνία για το Brexit.
Η ψηφοφορία του βρετανικού κοινοβουλίου για την έγκριση του κειμένου της συμφωνίας για το Brexit - η οποία επισφραγίστηκε στις Βρυξέλλες μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ - αναμένεται να διεξαχθεί λίγο πριν την ευρωπαϊκή διάσκεψη, στις 13-14 Δεκεμβρίου.
Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι πρέπει να πείσει τους βουλευτές να στηρίξουν τη συμφωνία αποχώρησης της χώρας της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η EE δεν έχει ένα εναλλακτικό σχέδιο για να αντιμετωπίσει μία πιθανή απόρριψη της σημερινής συμφωνίας για το Brexit στο βρετανικό κοινοβούλιο, εκτός από τον σχεδιασμό που υπάρχει σήμερα για την βρετανική αποχώρηση χωρίς συμφωνία, σύμφωνα με δήλωση υψηλόβαθμου Ευρωπαίου αξιωματούχου.
Η μάχη μόνο κερδισμένη δεν πρέπει να θεωρηθεί: η απόλυτη πλειοψηφία της Μέι βασίζεται σε μια συμμαχία με το βορειοιρλανδικό κόμμα DUP, το οποίο έχει ήδη διατυπώσει την αντίθεσή του, και οι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματός της παραμένουν διχασμένοι.
Ακολουθούν ορισμένα πιθανά σενάρια για την επόμενη ημέρα, στην περίπτωση που οι Βρετανοί βουλευτές απορρίψουν το κείμενο.
Ένα Brexit χωρίς συμφωνία
Η απόρριψη του κειμένου στη Βουλή των Κοινοτήτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία την 29η Μαρτίου.
Οι οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ θα διέπονταν από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και μια σειρά τελωνειακών και κανονιστικών ελέγχων θα ετίθεντο εκτάκτως σε εφαρμογή.
Αυτό το σενάριο το φοβούνται τόσο οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο όσο και οι οικονομικοί παράγοντες, που πίεζαν τους διαπραγματευτές να συμφωνήσουν από την αρχή της διαδικασίας του διαζυγίου. Αυτό το ενδεχόμενο θα οδηγούσε σε μια νέα πτώση της λίρας και θα βύθιζε τις επιχειρήσεις στην αβεβαιότητα.
«Οι επιπτώσεις θα ήταν πολύ σοβαρές, πολύ αρνητικές για την απασχόληση και τη μελλοντική ευημερία. Θα ήμασταν αντιμέτωποι με ένα ενδεχόμενο οικονομικό χάος» προειδοποιεί ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ.
Το Λονδίνο έχει προβλέψει ότι αυτό το σενάριο θα οδηγήσει πιθανόν σε ελλείψεις στα φάρμακα, στη δημιουργία τεράστιων μποτιλιαρισμάτων στα λιμάνια ή στην καθήλωση των αεροσκαφών στο έδαφος. Τις προοπτικές αυτές εξετάζουν ορισμένοι βουλευτές της πλειοψηφίας για τους οποίους «μια απουσία συμφωνίας θα ήταν καλύτερη από μια κακή συμφωνία».
Μια δεύτερη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο
Ενώπιον των φόβων που προκαλεί το ενδεχόμενο ενός διαζυγίου με τις Βρυξέλλες χωρίς συμφωνία, κι επομένως χωρίς τη δυνατότητα μιας μεταβατικής περιόδου, η βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να επιδιώξει, στην περίπτωση μιας αρχικής απόρριψης από τους βουλευτές, τη διεξαγωγή μιας δεύτερης ψηφοφορίας στο Κοινοβούλιο.
Αυτό θα οδηγούσε σε σειρά μυστικών διαπραγματεύσεων και διαβουλεύσεων μεταξύ της κυβέρνησης και των βουλευτών για να καταφέρει να πάρει το τελικό πράσινο φως τους. Η Τερέζα Μέι ενδεχομένως θα ζήταγε από τις Βρυξέλλες να επανεξετάσουν ορισμένα σημεία της συμφωνίας. Αυτό επιθυμεί, εξάλλου, το μικρό βορειοιρλανδικό κόμμα DUP, αναγκαίο για τη διασφάλιση της απόλυτης πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο.
Σύμφωνα με τη Sunday Telegraph, Βρετανοί υπουργοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες έχουν ήδη ξεκινήσει καταρτίζουν ένα «σχέδιο Β» για τη συμφωνία. Αυτό θα θεωρούσε ως μοντέλο τη Νορβηγία, η οποία διαθέτει πρόσβαση στην ενιαία αγορά χωρίς να είναι μέλος της ΕΕ. Αυτή η φόρμουλα θα μπορούσε να λάβει τη στήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών.
Εάν οι 27 αποδέχονταν την επανάληψη των συζητήσεων, η ημερομηνία του Brexit θα μπορούσε να αναβληθεί για αργότερα.
Νέες εκλογές
Η απόρριψη της συμφωνίας αποχώρησης θα αποδυνάμωνε τη θέση της Τερέζας Μέι. Η πρωθυπουργός της Βρετανίας θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη με μια πρόταση δυσπιστίας στους κόλπους του ίδιου του κόμματός της με στόχο την αντικατάστασή της στην ηγεσία της χώρας και την επανάληψη των διαπραγματεύσεων, ή, το αντίθετο, να οδηγηθεί η χώρα σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία.
Μια πρόταση μομφής σε βάρος της βρετανικής κυβέρνησης θα μπορούσε επίσης να κατατεθεί προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο και να καρποφορήσει, δεδομένης της αδυναμίας πλειοψηφίας στην οποία στηρίζεται η Τερέζα Μέι. Θα οδηγούσε, επομένως, στον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης εντός δύο εβδομάδων ή στην οργάνωση νέων βουλευτικών εκλογών, κάτι που επιθυμούν οι Εργατικοί, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η ίδια η Τερέζα Μέι θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, υπό την προϋπόθεση να λάβει το πράσινο φως των 2/3 του κοινοβουλίου. Μια προοπτική όχι και τόσο πιθανή, που όμως έχει ήδη αναφερθεί από την κυβέρνηση, για να λάβει τη στήριξη των βουλευτών στη συμφωνία αποχώρησης.
Στην περίπτωση που δεν διεξαχθούν εκλογές, το Εργατικό Κόμμα προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να ταχθεί υπέρ της οργάνωσης ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit, ένα υποθετικό σενάριο που θα μπορούσε να λάβει τη στήριξη μιας ετερόκλητης πλειοψηφίας στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
http://www.kathimerini.gr/997025/article/epikairothta/kosmos/ta-pi8ana-senaria-sthn-periptwsh-poy-oi-vretanoi-den-egkrinoyn-thn-symfwnia-gia-to-brexit
25/11/2018
5.
Το Plan B για το Brexit έχει ένα μοιραίο ελάττωμα.
Όταν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες την Κυριακή για να οριστικοποιήσουν τη συμφωνία για το Brexit, κατέστησαν σαφές ένα πράγμα: δεν υπάρχει Plan Β. Αλλά ορισμένοι συντηρητικοί βουλευτές, όντας σκεπτικοί για το εάν η συμφωνία θα περάσει από το κοινοβούλιο, εργάζονται σκληρά για ένα, ναι, εναλλακτικό σχέδιο.
Η βασική τους ιδέα -η επιλογή "κάντο όπως η Νορβηγία"- δεν είναι νέα. Ορισμένες φορές, το τσαλακωμένο κομμάτι χαρτί στον κουβά αξίζει μια δεύτερη ματιά. Στην περίπτωση αυτή, η αναθεωρημένη ιδέα έχει πραγματικό πλεονέκτημα, αλλά εξακολουθεί να μοιάζει καταδικασμένη, τόσο από την εκλογική πολιτική όσο και από το ίδιο το συναίσθημα που οδήγησε αρχικά στην ψηφοφορία του Brexit.
Ο βασικός υποστηρικτής της είναι ο βουλευτής των Tory Nick Boles, πρώην υπουργός που συνδέεται με τον Michael Gove, έναν βασικό οπαδό του Brexit μέσα στο υπουργικό συμβούλιο της Theresa May. Το σχέδιο, που αναφέρεται ως Νορβηγία Plus, συζητείται ως η καλύτερη εναλλακτική λύση απέναντι στο ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί καμία συμφωνία και, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει τη στήριξη αρκετών μελών του υπουργικού συμβουλίου.
Η μηχανική του είναι απλή. η πολιτική του λιγότερο. Η Νορβηγία είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, ο οποίος αποτελείται από κράτη μέλη της ΕΕ, συν το Λιχτενστάιν και την Ισλανδία. Η Βρετανία θα χάσει την ιδιότητά της ως μέλος του ΕΟΧ όταν εγκαταλείψει την ΕΕ. Για να τη διατηρήσει, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να υποβάλει εκ νέου αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών, την οποία εγκατέλειψε το 1972. Αυτή η διαδικασία είναι τουλάχιστον απλή.
Τα μέλη του ΕΟΧ-ΕΖΕΣ απολαμβάνουν τα οφέλη της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, αλλά εξαιρούνται από τις αγροτικές και αλιευτικές πολιτικές του μπλοκ, οι οποίες δεν αρέσουν καθόλου στους οπαδούς του Brexit. Τα μέλη της ΕΖΕΣ μπορούν επίσης να σχεδιάσουν τις δικές τους εμπορικές συμφωνίες μεμονωμένα ή ως μπλοκ, άλλη μια ελευθερία που ζήτησαν οι οπαδοί του Brexit και που η Μay υποσχέθηκε.
Αλλά η πρόσβαση έρχεται πάντα με όρους. Η ενιαία αγορά περιλαμβάνει την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων. Και αν υπήρχε μια κινητήρια δύναμη στο δημοψήφισμα του Brexit, ήταν η επιθυμία των ψηφοφόρων να περιορίσουν τη μετανάστευση. Το ζήτημα παραμένει πολύ σημαντικό για τους περισσότερους υποστηρικτές της εξόδου.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, μερικοί Συντηρητικοί έφεραν την ιδέα της Νορβηγίας "για την ώρα" - έναν ενδιάμεσο σταθμό που ελαχιστοποιεί την οικονομική αναστάτωση, αποτρέπει μια έξοδο χωρίς συμφωνία και επιτρέπει στο Ηνωμένο Βασίλειο να διαπραγματευτεί από καλύτερη θέση μια εμπορική συμφωνία με την ΕΕ. Το επιχείρημά τους ήταν ότι η ίδια η συμφωνία της May περιλαμβάνει μια μεταβατική περίοδο με πρόσβαση στην ενιαία αγορά και ελεύθερη κυκλοφορία, η οποία σύμφωνα με την οριστική συμφωνία μπορεί να διαρκέσει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022. Επομένως, αυτή η επιλογή δεν εγκαταλείπει πολλά.
Αλλά η ιδέα ότι η επιλογή του μοντέλου της Νορβηγίας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προσωρινός "χώρος στάθμευσης" ενόσω η Βρετανία διαπραγματευόταν μια μακροπρόθεσμη εμπορική συμφωνία φάνταζε διασκεδαστική. Τα υπάρχοντα μέλη κατέστησαν σαφές ότι δεν επιθυμούν την αναστάτωση του να αφήσουν μια τόσο μεγάλη οικονομία στη μικρή τους λέσχη για μικρό χρονικό διάστημα.
Αλλά ούτε και η ΕΕ ήταν περιποιητική. Η προσωρινή συμμετοχή δεν θα ικανοποιούσε και πάλι το αίτημα της ΕΕ για μια εγγύηση βάσει συνθήκης ότι η Βόρειος Ιρλανδία θα διατηρήσει τέτοια σχέση με την ΕΕ όση χρειάζεται για να κρατήσει ανοιχτά τα σύνορα της Ιρλανδίας, ανεξάρτητα από τη μελλοντική εμπορική τους σχέση.
Ο Boles έχει λάβει υπόψιν αυτές τις αντιρρήσεις και τώρα υποστηρίζει μια "αόριστη δέσμευση" για τη συμμετοχή στον ΕΟΧ και την ΕΖΕΣ. Μετά τη μεταβατική περίοδο στην υπό διαπραγμάτευση συμφωνία αποχώρησης, ή νωρίτερα, η Βρετανία θα προσχωρήσει στην ΕΖΕΣ και θα εγκαθιδρύσει τελωνειακό καθεστώς με την ΕΕ, πράγμα που θα απέκλειε την ανάγκη για την αποκαλούμενη εγγύηση για τα ιρλανδικά σύνορα στη συμφωνία ΕΕ-Ην. Βασιλείου. Στο μεταξύ, θα αναζητούσε ακόμα τεχνολογικές λύσεις που θα κρατούσαν τα σύνορα ανοιχτά και θα επέτρεπαν στη Βρετανία να επιδιώξει τις δικές της εμπορικές συμφωνίες.
Η ΕΕ δεν θα μπορούσε να διαμαρτυρηθεί, δεδομένου ότι αυτό θα σήμαινε ότι η Βρετανία παραμένει δέσμια των κανόνων της ενιαίας αγοράς, με λίγη συμμετοχή στον τρόπο με τον οποίο θεσπίζονται. Ωστόσο, οι σκληροί Brexiters θα το θεωρούσαν προδοσία που θα άφηνε τη Βρετανία σε χειρότερη θέση από την παραμονή στην ΕΕ, όπου τουλάχιστον η χώρα έχει μια θέση στο τραπέζι.
Αυτό δεν αποτελεί μικρό εμπόδιο, αν υποτεθεί ότι η May θέλει να κρατήσει το κόμμα της ενωμένη. Πράγματι, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το σχέδιο να προχωράει υπό την ηγεσία της.
Για το λόγο αυτό, το σχέδιο του Boles θα χρειαζόταν τη στήριξη ενός μεγάλου αριθμού βουλευτών των Εργατικών. Ενώ θα περνούσε σίγουρα τις δοκιμασίες του κόμματος για μια καλή συμφωνία, η αντιπολίτευση έχει και άλλες προτεραιότητες: θέλει εκλογές και, αν όχι, ένα δεύτερο δημοψήφισμα.
Ακόμη και αν απολάμβανε κοινοβουλευτικής στήριξης, η επιλογή του μοντέλου της Νορβηγίας θα αντιμετώπιζε σημαντικά εμπόδια. Μπορεί να χρειαστεί παράταση της τρέχουσας περιόδου διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, η οποία λήγει τον Μάρτιο, προκειμένου να τεθούν επί τάπητος οι λεπτομέρειες. Όπως σημειώνει ο John Springford του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση, η ΕΕ πιθανότατα θα υπέβαλε πρόσθετα αιτήματα σε αντάλλαγμα, όπως για παράδειγμα αλλαγές στους μηχανισμούς διακυβέρνησης. Θα υπήρχε αντίδραση στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της ΕΖΕΣ και στη συνέχιση της συμμετοχής στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά. Το πιο προβληματικό σημείο είναι ότι ενώ το σχέδιο του Boles προβλέπει ένα "έκτακτο φρένο" για τη μετανάστευση σε ειδικές περιστάσεις, αυτό απέχει πολύ από την ανάκτηση του ελέγχου των συνόρων της Βρετανίας.
Κατά ειρωνικό τρόπο, το Plan Β μπορεί ακόμη και να καταστήσει το Plan A πιο απίθανο να επικρατήσει. Κάποιοι βουλευτές μπορεί να το δουν σαν κίνηση φορσέ σε περίπτωση που η συμφωνία της May απορριφθεί. Αλλά αυτό είναι μια ψεύτικη αίσθηση άνεσης. Κάθε σχέδιο που καθυστερεί τον έλεγχο των βρετανικών συνόρων είναι πιθανό να προκαλέσει σεισμική εκλογική αντίδραση.
Το Brexit και ο έλεγχος της μετανάστευσης είναι συνυφασμένα στα μυαλά τόσο πολλών ψηφοφόρων, για τους οποίους κάθε γεμάτη αίθουσα διδασκαλίας ή λίστα αναμονής του Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι μια υπενθύμιση ότι οι πόροι της Βρετανίας είναι περιορισμένοι και η ζήτηση για τις δημόσιες υπηρεσίες της υψηλή. Χωρίς οικονομική ανάπτυξη, βελτιωμένη παραγωγικότητα και βιώσιμη προσπάθεια στις δημόσιες σχέσεις, αυτή η νοοτροπία είναι δύσκολο να αλλάξει. Για αυτό τον λόγο, το Plan B είναι ένα που μπορούν ίσως να αγαπήσουν πολλοί βουλευτές, αλλά που δεν θα καταφέρουν να πουλήσουν εύκολα στους ψηφοφόρους ως επιτυχία του Brexit.
Της Therese Raphael
http://www.capital.gr/bloomberg-view/3330064/
to-plan-b-gia-to-brexit-exei-ena-moiraio-elattoma
28/11/2018
6.
Μαθήματα από το Brexit.
Η ιστορία της βρετανικής αποχωρήσεως από την ΕΕ (Brexit) διδάσκει πολλά χρήσιμα μαθήματα για νέα, αυτόμολα έθνη, που ασφυκτιούν μέσα στη σοβιετικής υφής Ευρωλάνδη. Εν πρώτοις, ποτέ η διαπραγμάτευση της αποχωρήσεως δεν πρέπει να τραβήξει τόσον πολύ, όσον η βρετανική: Δύομισι χρόνια αφ’ ότου πραγματοποιήθη το δημοψήφισμα του 2016, που απέδωσε 52% ΝΑΙ στην έξοδο και 48% στην παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ.
Και τούτο δια να μην δώσει τον χρόνο στους καρεκλοκενταύρους των Βρυξελλών να φθείρουν το λαϊκό φρόνημα με κόπωση της κοινής γνώμης και με ακατανόητο κείμενο συμφωνίας 600 περίπου σελίδων, που επικύρωσαν οι 27 ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ σε 38 λεπτά της ώρας (μεταξύ των οποίων και ο ημέτερος πρωθυπουργός, κατά οπαδούς του «παιδί-θαύμα»!).
Δεύτερον, η κατάργηση της βλαπτικής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και της αντιστοίχου Αλιευτικής της ΕΕ δεν χρειάζεται πολλή φιλοσοφίαν. Έχουν αμφότερες αποτύχει εις βάρος των μικρών εθνών της ΕΕ (πχ. η μείωση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής στο 6% του ΑΕΠ από 21% το 1981 έτος της εντάξεως στην ΕΕ).
Επιβάλλεται (προ πάσης λεοντίου «συμφωνίας» με την ΕΕ) άμεση υιοθέτηση εθνικής αγροτικής πολιτικής, με έμφαση σε προϊόντα εξαγωγικής προστιθεμένης αξίας, και η προστασία της εγχωρίου παραγωγής κατά το ελβετικό πρότυπο. Μία εμπροσθοβαρής ανάκτηση πλήρους ελέγχου των χωρικών υδάτων κάθε νησιωτικού έθνους, ως λ.χ. η Βρετανία και η Ελλάς, θα προστατεύσει όχι μόνο τον αλιευτικό πλούτο της χώρας από τους «πειρατές εταίρους» (πχ. Ιταλούς που ψαρεύουν ανεμπόδιστοι στο Αιγαίον τόνους), αλλά και από την ανεξέλεγκτη εισροή λαθρομεταναστών στην αποχωρούσα χώρα.
Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η ταχυτάτη διεκπεραίωση της διαπραγμάτευσης δεν θα επιτρέψει στους «σορτάκηδες» να πιέσουν τα εθνικά ομόλογα, ανεβάζοντας τα σπρέντ. Σημειωτέον ότι η Βρετανία χρονοτρίβησε στην απύθμενη διαπραγματευτική «παγίδα Μπαρνιέ» και το Σίτυ του Λονδίνου έχασε ένα τρισεκατομμύριο στερλίνες σε επενδεδυμένα κεφάλαια και το βρετανικό δημόσιο 394 εκατ. λίρες εκροές την εβδομάδα σε πληρωμές προς την ΕΕ που άλλως θα είχαν πάει υπέρ του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS).
Η Βρετανία ευτύχησε
Τέλος, αλλά όχι τελειωτικώς, το «ελεύθερο εμπόριο» θα επιτρέψει την αδέσμευτη ροή των ανταγωνιστικών αγαθών και υπηρεσιών υπεράνω των δασμολογικών φραγμών, αρκεί η εγχώριος παραγωγικότης να διατηρείται ανωτέρα των ανταγωνιστών. Τούτο θα προέλθη μεταξύ άλλων και από τη διατήρηση πολλών ειδικευμένων εργαζομένων, που υπάρχουν ακόμη σε ολοκληρωμένες αλυσίδες προσφοράς κι οι οποίοι μεταναστεύουν στη Γερμανία, που έχει μεγάλη ζήτηση (πχ. νοσηλευτικού προσωπικού).
Η ανάκτηση του ελέγχου του χρήματος (ισοτιμίας, νομισματικής κυκλοφορίας, ρευστότητος και επιτοκίων) έχει εξ ίσου μεγάλη σημασία με την εθνική ταυτότητα. Η Βρετανία ευτύχησε χάρις στην αποχή του ευρώ και απέφυγε τον «ξαφνικό θάνατο» (sudden stop) από την απειλή της «αγρίας» αποχωρήσεως και βαδίζει τώρα προς την «ηπία» απομάκρυνση από τη γερμανική επικυριαρχία.
Ιστορικώς, η κυρία Μέη πιστούται με τη διάσωση της βρετανικής γεωπολιτικής και στρατιωτικής αξίας, ενώ η φράου Μέρκελ χρεούται με τον θρυμματισμό και την καταστροφή της ιδέας των ευρωπαϊκών λαών «από Ατλαντικού μέχρις Ουραλίων» (Κάρολος Ντε Γκώλ).
Κωνσταντίνος Κόλμερ
Ο Κωνσταντίνος Κόλμερ εγεννήθη στην Αθήνα, όπου σπούδασε νομικά και οικονομικά. Ειργάσθη ως δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και ανταποκριτής ξένου Τύπου επί 45ετία. Σήμερα είναι οικονομικός αναλυτής και συγγράφει ένα επίκαιρο βιβλίο πολιτικοοικονομικού περιεχομένου κάθε χρόνο. Το επόμενο θα είναι αφιερωμένο στον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδος στην περιοχή της νοτιανατολικής Μεσογείου.
https://slpress.gr/oikonomia/mathimata-apo-to-brexit/
28 Νοεμβρίου 2018
Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger.
Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.