Τεχνητή νοημοσύνη, διάστημα και άλλες στρατηγικές προτεραιότητες της Κίνας.

 BEEBRIGHT VIA GETTY IMAGES

Τεχνητή νοημοσύνη, διάστημα 
και άλλες στρατηγικές προτεραιότητες της Κίνας.

Ο τομέας της τεχνολογίας αποτελεί ένα βασικό εργαλείο τόσο σε επίπεδο αμυντικών συστημάτων όσο και σαν μέσο προβολής ισχύος.

Εν μέσω εμπορικού πολέμου και διεθνών ανακατατάξεων, η Ουάσιγκτον προ ολίγων μηνών προειδοποιούσε για την επιδίωξη τεχνολογικής υπεροχής κι ανάπτυξης προηγμένων εφαρμογών της Κίνας απειλώντας το τεχνολογικό προβάδισμα της αμερικάνικης αμυντικής βιομηχανίας. Ο κίνδυνος μπροστά σε μια ιστορική απώλεια της πρωτοκαθεδρίας τόσο σε οικονομικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο ελλοχεύει ενώ οι αρμόδιες αμερικάνικες αρχές προσπαθούν σπασμωδικά να καλύψουν κενά που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια στον τομέα των αμυντικών τεχνολογιών όπως η ανάπτυξη πολυ-ηχητικών πυραύλων.

Η πρωτοκαθεδρία θα ανήκει πλέον στην υπερδύναμη που διαχειρίζεται καλύτερα τα άυλα μεγέθη, τα δεδομένα, και λιγότερο τις πρώτες ύλες και τα αγαθά. Ο κάτοχος δεδομένων θα είναι κάτοχος δύναμης που δημιουργεί μονοπώλια δεδομένων και τεχνογνωσίας. Αναπόσπαστο κομμάτι της νέας πραγματικότητας στον τεχνολογικό τομέα αποτελεί η τεχνητή νοημοσύνη για την οποία η Κίνα έχει εστιάσει κι επενδύσει πολύ περισσότερο από ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ.

Εκτιμάται ότι η δύναμη που θα ηγηθεί στον τομέα αυτό θα καρπωθεί όχι μόνο τα οικονομικά οφέλη αλλά και ένα σημαντικό προβάδισμα σε στρατιωτικό επίπεδο.

Ο σχεδιασμός της Κίνας είναι τόσο σαφής που αντικατοπτρίζεται στους τρεις βασικούς της στόχους βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αντίστοιχα:

- έως το 2020 να είναι στο ίδιο επίπεδο 
με τις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης άλλων χωρών
- έως το 2025 να σημειώσει σημαντική πρόοδο
- έως το 2030 να ηγείται παγκοσμίως στον τομέα αυτό

Σε αντίθεση με το παρελθόν που είχε καθιερωθεί ως μια χώρα που αντιγράφει την τεχνολογία εξελιγμένων χωρών, σήμερα αποτελεί αν όχι ισότιμο τότε πολύ ισχυρό παίχτη στην διεθνή σκακιέρα. Οι φιλοδοξίες της Κίνας και το εργασιακό της καθεστώς αποτελούν τεράστια πρόκληση για τους αμερικανούς επιχειρηματίες. Ο στόχος «China 2025» αποτελεί μια φιλόδοξη επιδίωξη βάσει της οποίας θα καθιερωθεί ως μια υπερδύναμη στον κυβερνοχώρο και θα προβαίνει σε αναμόρφωση της διεθνούς διακυβέρνησης του σύμφωνα με τα συμφέροντα της. Η ψηφιακή κούρσα εξοπλισμών κλιμακώνει την σινο-αμερικανική κόντρα προσθέτωντας επί μέρους παραμέτρους και στην υφιστάμενη γεωστρατηγική αντιπαράθεση των δύο υπερδυνάμεων. 

Η Κίνα τρέφει έναν υπέρμετρο ενθουσιασμό για την επίτευξη τεχνολογικής υπεροχής και επιδιώκει να αντιμετωπίζεται ως μια υπερδύναμη με σημαντική οικονομία, γεωπολιτική και στρατιωτική επιρροή και τεχνολογικό εκτόπισμα. Ο τεχνολογικός παράγοντας δεν είναι σημαντικός μόνο σε οικονομικό επίπεδο καθώς είναι καθοριστικός για την εξέλιξη της κοινωνίας της αλλά και της προβολής της υπεροχής της σε στρατιωτικό επίπεδο. 

Χρήζει προσοχής ο ρυθμός ανάπτυξης σημαντικών τεχνολογικών καινοτομιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη καθώς, έχει επιταχυνθεί δυσανάλογα ως προς τις δυνατότητες χρήσης της. Ακόμη περισσότερο οι ΗΠΑ, προκειμένου να συμβαδίσουν με αυτό το ρυθμό, θα πρέπει να προβούν σε ταχεία δημιουργία πρωτοτύπων και να υιοθετήσουν διαφορετικές πρακτικές ώστε το κέντρο ανάπτυξης τεχνολογικών καινοτομιών των ΗΠΑ, η Silicon Valley, να ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στον κύκλο εργασιών της και να υιοθετήσει μεθόδους που δεν υπονομεύονται από τις τυπικές γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. 

Οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις διεθνείς συμφωνίες που αφορούν στην επόμενη γενιά λογισμικού και στις τεχνολογίες αιχμής που ενδυναμώνουν τόσο τον στρατιωτικό όσο και τον οικονομικό τομέα τους. Αν και ήταν ενήμερες για την επιθετική στρατηγική Κίνας ως προς την μόχλευση επενδυτών για την εξαγορά αμερικανικής τεχνολογίας, η αποτυχία τους να διεξάγουν εγκαίρως έρευνα σε κινέζικες επενδύσεις αμερικανικής τεχνολογίας σταθμίστηκε από την επιβολή δασμών του Τραμπ που λειτουργεί τιμωρητικά για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Βέβαια, αυτή η εξέλιξη προέκυψε μεθεόρτια αφού η Κίνα όλο αυτό το διάστημα είχε καταφέρει ήδη να συλλέξει σημαντικό μερίδιο τεχνολογίας και πρόσβαση σε ευαίσθητες αμερικανικές τεχνολογίες. 

Αξιωματούχοι εθνικής άμυνας επιμένουν ότι η «επιδέξια» μεταφορά τεχνολογίας στην Κίνα μέσω επενδυτικών πρακτικών στις ΗΠΑ είναι ένα ζήτημα πολύ πιο κρίσιμο από την επιβολή δασμών με αποτέλεσμα η αδυναμία της Ουάσιγκτον να το αντιμετωπίσει να θέτει σε κίνδυνο την εθνική άμυνα εφόσον το Πεκίνο αποκτά πρόσβαση στην αμερικάνικη καινοτομία σε τομείς που αφορούν στην τεχνητή νοημοσύνη, στην ρομποτική και στην διαστημική βιομηχανία. 

Πολύ σημαντικό βήμα για την κινέζικη διαστημική βιομηχανία αποτέλεσε η πρώτη αποστολή με την προσεδάφιση της στην ανεξερεύνητη πλευρά του φεγγαριού, την «σκοτεινή», και την έναρξη του πρώτου πειράματος δημιουργίας μίνι βιόσφαιρας στην Σελήνη. Μάλιστα, αποστολή του Chang’e-4 ήταν και η μεταφορά σπόρων από διάφορα φυτά και σημείωσε ιστορική πρωτιά καθώς κατάφερε να βλαστήσει σε συνθήκες Σελήνης σπόρος βαμβακιού. Όπως ήταν αναμενόμενο από την επιστημονική ομάδα της αποστολής, το φυτό δεν κατάφερε να επιβιώσει από τη στιγμή που χάθηκε ο Ήλιος λόγω της πολύ χαμηλής θερμοκρασίας, εντούτοις η πρώτη απόπειρα βιολογικής ανάπτυξης στην επιφάνεια της Σελήνης είναι εξαιρετικά σημαντική για τις διαστημικές αποστολές καθώς με αυτό τον τρόπο θα μειωνόταν η ανάγκη επιστροφής στη Γη για ανεφοδιασμό.

Η πραγματοποίηση ραδιο-αστρονομικών μελετών θα φέρει αναμφίβολα πολύ σημαντικά αποτελέσματα δεδομένου ότι δεν αντικρύζει την επιφάνεια της Γης και «απαλλάσσεται» από την ιονόσφαιρά της και τις τεχνητές από τον άνθρωπο συχνότητες ενώ παράλληλα για την επόμενη αποστολή, Chang’e-5, σχεδιάζεται η συλλογή δειγμάτων προς μελέτη στην Γη. Είναι γεγονός ότι το διαστημικό της πρόγραμμα, αν και εξαιρέθηκε από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό λόγω του αμερικανικού νομοθετικού πλαισίου που το απαγόρευε, ωφελήθηκε μέσα από μεμονωμένες συνεργασίες με ευρωπαϊκά κράτη και την Ρωσία. 

Ωστόσο, καθίσταται επιτακτική ανάγκη για τις ΗΠΑ η ανάγκη αντιμετώπισης των απειλών από τα οπλοστάσια της Κίνας, της Ρωσίας, του Ιράν και της Βόρειας Κορέας ώστε με την αναθεώρηση στο νέο Δόγμα αντιπυραυλικής άμυνας να προβλέπεται η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που θα εφαρμόζεται σε οπλικά συστήματα λέιζερ υψηλής ισχύος στο διάστημα αλλά και σε μαχητικά αεροσκάφη (F-35).

Η προσδοκία του αμερικανικού στρατού για την ανάπτυξη όπλων λέιζερ είναι σε πρώτη φάση η ικανότητά τους να καταρρίψουν εχθρικά drones και εν συνεχεία η αντιμετώπιση βλημάτων πυροβολικού. 

Πλέον, ο τομέας της τεχνολογίας αποτελεί ένα βασικό εργαλείο τόσο σε επίπεδο αμυντικών συστημάτων όσο και σαν μέσο προβολής ισχύος. Αν και η Κίνα έχει καταγράψει σημαντική πρόοδο στον τομέα επιστημονικών πειραμάτων και έχει θέσει σαφείς στόχους για το μέλλον, το νομοθετικό πλαίσιο των ΗΠΑ, πόσο μάλλον υπό τη σκιά της εμπορικής αντιπαράθεσης, εμποδίζει τη συνεργασία μεταξύ της NASA και του αντίστοιχου κινέζικου φορέα εκτός εάν προκύψει σχετική κυβερνητική απόφαση. Ως εκ τούτου, οι Αμερικάνοι και Κινέζοι επιστήμονες περιορίζονται σε διαλόγους τεχνικής φύσεως και ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ μη κυβερνητικών φορέων.

Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων 
στον τομέα της Ρωσίας, Ευρασίας και Νοτιο-ανατολικής Ευρώπης

6/3/2019