ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ: Ανάφη. «Αθόρυβη», εναλλακτική και μποέμ [ΦΩΤΟ+ΒΙΝΤΕΟ].
Ανάφη 2018, ταινία μικρού μήκους ( Karsta Lipp )
Η Ανάφη είναι ένας μικρός παράδεισος, με ανέγγιχτες φυσικές καλλονές και παραδεισένιες παραλίες με κρυστάλλινα νερά. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Ανάφη με διαταγή του Απόλλωνα ανεφάνη από το βυθό του Αιγαίου, για να προσφέρει καταφύγιο στους Αργοναύτες.
Φτάνοντας ο επισκέπτης στον Όρμο του Αγίου Νικολάου αντικρύζει στο βάθος την υπέροχη Χώρα ν’ απλώνεται αμφιθεατρικά πάνω σ’ ένα λόφο. Η Χώρα της Ανάφης είναι χτισμένη στα ερείπια του βενετσιάνικου κάστρου και έχει ολόλευκα σπίτια με θόλους και στενά δρομάκια φτιαγμένα από πέτρα. Οι εκκλησίες, οι μικρές πλατείες, τα καμαροσκεπή και τα επιπεδόστεγα σπίτια, τα στενά δρομάκια και τα ασπρισμένα σκαλάκια δημιουργούν ένα γραφικότατο σύνολο. Τα λείψανα του ενετικού κάστρου έχουν ενσωματωθεί στον οικοδομικό ιστό του οικισμού. Στα πρότυπα της Χώρας Ανάφης, οι Kυκλαδίτες μάστορες που είχαν μεταναστεύσει στην Αττική έχτισαν στη δεκαετία 1860-1870 τον γραφικό οικισμό των Αναφιώτικων στα ριζά του βράχου της Aκρόπολης, στην Αθήνα.
Η πεζοπορία, το ποδήλατο και τα γαϊδουράκια που ακόμη χρησιμοποιούν οι ντόπιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι να ανακαλύψετε το νησί μέσα από το δίκτυο μονοπατιών, συνολικού μήκους 18 χλμ., που διατρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της Ανάφης. Στο αναφιώτικο τοπίο ξεχωρίζουν τα «φουρνόσπιτα», παλαιές αγροικίες με κοιτώνα-αποθήκη και ιδιαίτερα μεγάλο φούρνο, και τα «μνημόρια», μικρά οστεοφυλάκια σε περίοπτες θέσεις.
Εξερευνήστε την αρχαία πόλη της Ανάφης στο λόφο Καστέλι• σε πλαγιά του λόφου αναπτύσσεται η εντυπωσιακή νεκρόπολη με μνημειακούς τάφους και πολυάριθμα επιτύμβια γλυπτά. Εξορμήστε μέχρι τη θέση «Βρύση», κατάφυτη τοποθεσία στα βόρεια του νησιού με τρεχούμενα νερά και πλατάνια.
Το ανατολικό άκρο του νησιού παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον• εδώ υψώνεται ο επιβλητικός Κάλαμος (υψ. 480 μ.), δεύτερος υψηλότερος μονόλιθος μετά το Γιβραλτάρ, αναρριχητικό πεδίο υψηλών προδιαγραφών τα τελευταία χρόνια. Στους πρόποδες του Καλάμου βρίσκονται το ιερό του Αιγλίτη ή Αναφαίου Απόλλωνα και η Μονή της Ζωοδόχου Πηγής (Κάτω Παναγιά). Στην κορυφή του Καλάμου φτάνει κανείς στη Μονή της Παναγίας της Καλαμιώτισσας (Άνω Παναγιά) μετά από πεζοπορία μιάμισης ώρας μέσα από ένα επιβλητικό ορεινό τοπίο. Η μεγαλειώδης θέα προς το πέλαγος και τα γύρω νησιά αποζημιώνει με το παραπάνω για την προσπάθεια!
Παραλίες της Ανάφης
Ρούκουνας: Η πιο δημοφιλής παραλία ντου νησιού αποτελεί τη βάση των ελεύθερων κατασκηνωτών με μεγάλη αμμουδιά και πεντακάθαρα νερά. Κλεισίδι: Η πιο κοντινή παραλία στη Χώρα και στο λιμάνι με κρυστάλλινα νερά. Άγιοι Ανάργυροι. Μέγας Ποταμός. Μοναστήρι.
14/6/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
* * *
Η Ανάφη είναι ένα κυκλαδίτικο νησί του Αιγαίου Πελάγους. Βρίσκεται ανατολικά της Σαντορίνης με την οποία και αποτελούν τα νοτιοανατολικότερα νησιά των Κυκλάδων, και απέχει από τον Πειραιά 150 μίλια. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Χώρα Ανάφης, έδρα της ομώνυμης κοινότητας που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και βρίσκεται στο νότιο τμήμα της νήσου. Επίνειο και κύριος λιμένας της νήσου είναι ο Άγιος Νικόλαος.
Γεωγραφία
Η Ανάφη έχει σχήμα περίπου τριγωνικό με μία ανατολική χερσόνησο και η συνολική της επιφάνεια εκτιμάται στα 38,636 τ.χλμ. με συνολικό ανάπτυγμα ακτών 38 χιλιόμετρα. Είναι γενικά ορεινό νησί με έντονο ακτογραφικό διαμελισμό χωρίς όμως μεγάλες κολπώσεις. Μεγαλύτερη κορυφή είναι η Βίγλα στο μέσον του νησιού με υψόμετρο τα 582 μ. Άλλες αξιόλογες κορυφές είναι ο Κάλαμος, 386 μ., που βρίσκεται στη ΝΑ. χερσόνησο, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, περίπου 350 μ., που βρίσκεται στο βόρειο άκρο, το Καστέλι και ο Προφήτης Ηλίας. Δεν υφίστανται ποταμοί αλλά μόνο χείμαρροι.
Η γεωλογική σύστασή της είναι στο κέντρο γρανιτική ενώ στη περιφέρεια κρυσταλλική νεογενής. Εντοπισμοί ελαφρόπετρας που παρατηρούνται στη νήσο φέρονται ως προϊόντα της μεγάλης έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1500 π.Χ. Στο υπέδαφος της Ανάφης έχει διαπιστωθεί ύπαρξη μεταλλευμάτων κυρίως γαληνίτη, σμιθσονίτη, σιδήρου καθώς και μολύβδου. Στην περιοχή Βάγια, παρά τη δυτική ακτή, υφίσταται ιαματική θειούχα πηγή. Στο ανατολικό άκρο του νησιού δεσπόζει ο Βράχος, ένας ασβεστολιθικός μονόλιθος με ψηλότερη κορυφή το Κάλαμο. Ο Βράχος θεωρείται ως δεύτερος μεγαλύτερος μονόλιθος της Μεσογείου μετά το Γιβραλτάρ. Αποτελεί το εντυπωσιακότερο φυσικό αξιοθέατο του νησιού και πρόκληση για τους αναρριχητές. ] Μάλιστα, ο Γάλλος περιηγητής του 18ου αι., Ζοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ, τον αποκαλεί τον πιο τρομακτικό βράχο του κόσμου. Στην κορυφή του Καλάμου (460 μ.), στην οποία οδηγεί μονοπάτι από τη Μονή Ζωοδόχου Πηγής, βρίσκεται η μονή της Παναγίας της Καλαμιώτισσας, που κτίσθηκε το 1715, δίπλα σε ερείπια μεσαιωνικού οχυρού. Στη βόρεια πλευρά του Καλάμου βρίσκεται και το Δρακοντόσπηλο, ένα ενδιαφέρον σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, που όμως είναι πολύ δύσκολα προσβάσιμο.
Ιστορία
Η Ανάφη διατήρησε αναλλοίωτο το όνομά της από την αρχαιότητα και μάλιστα από τους μυθικούς χρόνους με συνέπεια αν και πολύ μικρό σε έκταση νησί να παρουσιάζει αξιόλογο ενδιαφέρον στο πέρασμα των αιώνων.
Μυθολογία
Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία οι Αργοναύτες επιστρέφοντας στη πατρίδα τους από την Κολχίδα και επιχειρώντας και νυκτερινούς πλόες έπεσαν σε καταιγίδα παρασυρόμενοι στο ανοικτό πέλαγος, όπου ναυαγοί πλέον στη θάλασσα άρχισαν να εκλιπαρούν τον θεό Απόλλωνα να τους σώσει. Ο Απόλλωνας ανταποκρινόμενος στις εκκλήσεις τους διέχυσε φως υπό μορφή κεραυνού οπότε και είδαν μπροστά τους να ξεπροβάλει από τη θάλασσα ολόκληρο νησί στο οποίο και τελικά προσέγγισαν. Εκεί εξερχόμενοι οι Αργοναύτες ανήγειραν βωμό προς τιμή του Απόλλωνα του «Αιγλήτη» (= αυτού που λάμπει, Αίγλη) και ονόμασαν το νησί Ανάφη, (εκ του ρήματος αναφαίνω). Ο σημιτολόγος (φοινικιστής) Μπόχαρτ υποστηρίζει ότι το όνομα Ανάφη είναι φοινικικό, που σημαίνει σκοτεινός, βαθύσκιος.
Ιστορικοί χρόνοι
Στην αρχαιότητα στην Ανάφη υπήρχε ιερό και ναός του Απόλλωνα του Αιγλήτη ή Αστεάλτα, εξ ου και ο Καλλίμαχος αναφέρει τη νήσο με το όνομα Αιγλήτη. Το όνομα Αστεάλτας αναφέρεται μοναδική φορά. Στον περίβολο του ιερού αυτού ναού του Απόλλωνα καλούμενου και «Αναφαίου», βρίσκονταν βωμοί και άλλων θεοτήτων όπως της Άρτεμης της Αφροδίτης, του Ασκληπιού των οποίων δέσποζε ο βωμός του Δία του «Κτησίου». Τη θέση αυτού του αρχαίου ιερού χώρου κατέχει σήμερα η «Μονή της Ζωοδόχου Πηγής » όπου και βρέθηκαν πολλά αρχαία που μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, ενώ κάποια εξ ίσου σημαντικά φυγαδεύτηκαν στο Αυτοκρατορικό Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης, το γνωστό Ερμιτάζ, από τους Ρώσους την περίοδο που η νήσος τελούσε υπό ρωσική κατοχή (1770-1774).
Αρχαίες εορτές που τελούνταν στην Ανάφη ήταν τα Κάρνεια και τα Υακίνθεια.
Ερείπια της αρχαίας πόλης της Ανάφης βρίσκονται σε απόσταση 1,5 ώρας (πεζοπορία) από τη σύγχρονη πόλη, επί κωνικού υψώματος στο μέσον της νήσου, παρά το ξωκλήσι του Αγίου Μάμαντος όπου απαντώνται ερείπια τειχών και τάφων. Εξ αυτών διαπιστώνεται η ύπαρξη δωρικού στοιχείου στη νήσο. Μάλιστα ένας από τους σωζόμενους τάφους ανήκε στο γένος των Αιγιδών ή Τελεσικρατιδών που φέρονται να μετοίκησαν από τη Λακωνική περί τον 7ο αιώνα π.Χ. την ίδια εποχή που κατέλαβαν τη παρακείμενη νήσο Θήρα (Σαντορίνη). Ο δε δρόμος που συνέδεε το αρχαίο ιερό με την αρχαία πόλη ονομάζονταν «ιερά οδός».
Από την Ανάφη φέρεται να πέρασαν και οι Φοίνικες υπό τον Μεβλίαρον όταν μαζί με τον Κάδμο αναζητούσαν νέους τόπους μόνιμης εγκατάστασης, εξ ου και η Ανάφη φέρονταν και με το όνομα Μεβλίαρος ή με αποκοπή Βλίαρος. Σημειώνεται ότι ο Απολλώνιος ο Ρόδιος αποκαλεί την Ανάφη «βαιά» και «λυσσάδα νήσο».
Μεσαιωνικοί χρόνοι
Η Ανάφη μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, ακολούθησε τη μοίρα των άλλων Κυκλάδων. Τα νησιά αυτά δόθηκαν στη Βενετία και εκείνη επέτρεψε σε Βενετσιάνους πολίτες να τα καταλάβουν. Ο Βενετός Μάρκος Σανούδος μαζί με άλλους ευγενείς κυρίεψε 17 Κυκλαδονήσια. Τη Νάξο, Πάρο, Αντίπαρο, Κίμωλο, Μήλο, Αμοργό, Ίο, Κύθνο, Σίκινο, Σίφνο, Σύρο, Άνδρο, Ανάφη, Σαντορίνη, Αστυπάλαια, Τήνο και Μύκονο. Έκανε πρωτεύουσα του τη Νάξο και έτσι δημιουργήθηκε το Δουκάτο της Νάξου ή Δουκάτο του Αρχιπελάγους και ο Σανούδο έγινε ο πρώτος Δούκας του, το 1207. Την Ανάφη την παραχώρησε στον επίσης Βενετσιάνο Λεονάρντο Φώσκολο, που έγινε φόρου υποτελής του.
Με την επανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες το 1262, κάποια από τα νησιά ξανακατακτήθηκαν από τον Βυζαντινό ναύαρχο Φιλανθρωπηνό. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και η Ανάφη που ξαναέγινε Βυζαντινή για λίγο καιρό όμως. Η οικογένεια των Φώσκολι διώχτηκε από το νησί από τον Τζοβάννι ντέλλο Κάβο που αυτοαποκαλούνταν βασιλικός ναύαρχος. Η πειρατεία ανθούσε αυτά τα χρόνια και το νησί έγινε και αυτό κρησφύγετο πειρατών. Η Ανάφη έμεινε σε ελληνικά χέρια μέχρι το 1307. Την περίοδο 1307 - 1397 κυρίαρχος του νησιού ήταν ο Οίκος των Γκοζαντίνι ενώ από το 1397 έως το 1528 ο Οίκος των Κρίσπι.
Τότε ο Γιαννούλης Γκοζαντίνι, μέλος οικογένειας από τη Μπολώνια της Ιταλίας, κατέλαβε την Ανάφη που στη βενετσιάνικη γλώσσα λεγόταν Namfio και αυτοανακηρύχτηκε ανεξάρτητος ηγεμόνας. Εν τω μεταξύ ο Τούρκικος στόλος άρχισε να εμφανίζεται στο Αιγαίο και να προκαλεί καταστροφές στα νησιά. Η Ανάφη τελικά ξαναπέρασε στα χέρια του Δούκα της Νάξου, Τζοβάννι Β' Κρίσπο που την έδωσε σαν τιμάριο στο συγγενή του, Γουλιέλμο Β' Κρίσπο, ο οποίος έχτισε και το κάστρο του νησιού. Ειρηνικά χρόνια κύλησαν για το νησί μέχρι το 1522 όταν εμφανίστηκε στη θάλασσα ο Τούρκος πειρατής Κούρτογλου που λεηλάτησε όλες τις Κυκλάδες και αργότερα ο διάσημος Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα ως ναύαρχος του Τουρκικού στόλου και κατέλαβε τα νησιά το ένα μετά το άλλο.
Η βενετσιάνικη οικογένεια των Πιζάνι ξαναπήρε την Ανάφη το 1528, παρόλο που τους απέτρεψε ο βενετσιάνος Βαΐλος της Κωνσταντινούπολης λέγοντας του ότι το νησί ήταν πια ακατοίκητο και δεν έμενε τίποτα εκεί παρά ο άδειος βράχος. Την κράτησαν όμως για λίγο και η Ανάφη, όπως και οι υπόλοιπες Κυκλάδες προσαρτήθηκαν στην Τουρκική αυτοκρατορία μέχρι την επανάσταση του 1821.
Νεότεροι χρόνοι
Την κατάκτηση της Ανάφης από τους Τούρκους, ακολούθησε η βίαιη μεταφορά πολλών από τους κατοίκους της στη Μικρά Ασία. Κατά την Επανάσταση του 1821, οι Αναφιώτες συμμετείχαν ενεργά. Έτσι, η Θήρα, η Αστυπάλαια και η Ανάφη σχημάτισαν ιδιαίτερη επαρχία των νοτίων Κυκλάδων. Η Ανάφη ενσωματώθηκε επίσημα στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (18 Αυγούστου 1832). Κατά τη μεταξική δικτατορία αποτέλεσε τόπο εξορίας δημοκρατών, όπως ο Αλέξανδρος Σβώλος.
ΠΗΓΗ: Ανάφη
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
«Ανάφη» της Ελένης Σαραντίτη