Ιστορική Συμφωνία Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Ισραήλ για τον EastMed – Αρχές του ’20 υπογραφές και τελετή-απάντηση στην Τουρκία.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
East Med: Η γεωπολιτική του σημασία για την Ελλάδα.
Ιστορική Συμφωνία Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Ισραήλ για τον EastMed – Αρχές του ’20 υπογραφές και τελετή-απάντηση στην Τουρκία.
Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία και Ισραήλ πέτυχαν συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, αναφέρει το κυπριακό κανάλι Σίγμα, σημειώνοντας ότι θα υπογραφεί στις αρχές του 2020.
Η Τουρκία έκανε τα πάντα για να διακόψει τα σχέδια για τον EastMed, ο οποίος καθυστερούσε, ωστόσο, αναφέρει το κανάλι, το μνημόνιο Λιβύης – Τουρκίας φέρεται να οδήγησε στο να ξεπεραστούν τα προβλήματα.
Σύμφωνα με το κυπριακό κανάλι, οι υπογραφές στη διακρατική συμφωνία θα μπουν αρχές του χρόνου. Προσθέτει μάλιστα ότι αυτή την ώρα είναι σε εξέλιξη διαβουλεύσεις στο ανώτατο δυνατό επίπεδο για μια τελετή – απάντηση στην Τουρκία, που θα έχει και την ισχυρή υποστήριξη των ΗΠΑ.
«Πρόκειται για ένα μεγαλεπίβολο έργο τεράστιας γεωπολιτικής σημασίας, το οποίο θα αποτελέσει την συλλογική απάντηση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας στην τουρκική βουλιμία και τις παράνομες συμφωνίες της με τη Λιβύη» τονίζει το κανάλι.
Κι αυτό, γιατί «με την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας, που θα έχει τη σφραγίδα της ΕΕ, οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου στέλνουν το μνημόνιο Ερντογάν στον κάλαθο των αχρήστων» σχολιάζει το κανάλι.
Όπως αναφέρει, «δεν αποτελεί απλά μια διπλωματική ενέργεια. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Πρόκειται για την κορυφαία ενάσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων από τέσσερις χώρες».
Στη συμφωνία καθορίζονται ζώνες δικαιοδοσίες, δικαιώματα ελέγχου και έκδοσης αδειών, ενώ εξασφαλίζεται η πορεία του αγωγού που περνά μέσα από την περιοχή που η Τουρκία παράνομα θεωρεί ως γειτνιάζουσα υφαλοκρηπίδα της με τη Λιβύη.
Το Σίγμα αναφέρει ότι σύντομα θα υπάρξει δημόσια στήριξη των ΗΠΑ στο έργο ως την μοναδική εναλλακτική τροφοδοσίας της ΕΕ για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησής της από τη Ρωσία.
20/12/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
East Med: Η γεωπολιτική του σημασία για την Ελλάδα.
ΣΤΙΣ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Η ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ EASTMED.
“Η Ελλάδα μετατρέπεται γρήγορα σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, και εγγυήτρια της Ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης”. Η παραπάνω πρόσφατη δήλωση ανήκει στον Αμερικανό πρέσβη Τζέφρι Πάιατ. Ο κ. Πάιατ και οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να αναβαθμίσουν τον ενεργειακό ρόλο της χώρας μας. Εκτός από τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), τη δημιουργία σταθμού υγροποιημένου αερίου στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης, η περίπτωση του αγωγού East Med, που θα φέρει το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου στις αγορές τις Ευρώπης, αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, για το τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ιδιαίτερο γεωπολιτικό “βάρος” στο ενεργειακό μέλλον της ευρύτερης περιοχής.
Γιατί οι ΗΠΑ θέλουν να αναβαθμίσουν
την ενεργειακή γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας
Τα αποθέματα αερίου της ανατολικής Μεσογείου είναι σημαντικά. Το κοίτασμα Leviathan ανακαλύφθηκε το 2010 ανοιχτά των ακτών του Ισραήλ, και το μέγεθός του σε φυσικό αέριο εκτιμάται στα 620 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Ομοίως σημαντικά φαίνεται πως είναι και τα κοιτάσματα που υπάρχουν στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ο East Med προβλέπει την κατασκευή αγωγού 1.900 χλμ. κατά μήκος της ανατολικής Μεσογείου. Θα ξεκινάει στις περιοχές εξόρυξης στις ισραηλινές ακτές και θα οδηγεί μέσω Κύπρου και Κρήτης στην Πελοπόννησο. Η διαδρομή θα συνεχίζει στην ηπειρωτική Ελλάδα όπου ο αγωγός θα συναντά τον σχεδιαζόμενο αγωγό Poseidon ο οποίος θα καταλήγει στο Ότραντο της Ιταλίας απ’ όπου το αέριο θα μπορεί να διοχετεύεται στο ευρωπαϊκό δίκτυο. 1.300 χλμ. του αγωγού θα κατασκευαστούν υποθαλάσσια σε βάθη που φτάνουν τα 3.000 μέτρα αυτό συνιστά μεγάλη τεχνική πρόκληση. Οι συνομιλίες μεταξύ των τριών εθνών για το θέμα ξεκίνησαν το 2015 και έχουν προχωρήσει σε μια συμπαγή συμμαχία. Ελλάδα δεν θα μπορούσε μόνο να συγκεντρώσει τα τέλη μεταφοράς φυσικού αερίου και να ενισχύσει το ρόλο της ως ενεργειακού κόμβου, αλλά και να εκμεταλλευτεί τον αγωγό για να καλύψει τις δικές του ανάγκες.
Με κόστος 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο αγωγός θα έχει την ικανότητα να μεταφέρει στην Ευρώπη, 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Οι ΗΠΑ επιθυμούν την υλοποίηση του αγωγού, για να βοηθήσουν στην ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση της Ευρώπης και να στερήσουν πολύτιμο συνάλλαγμα από τη Ρωσία, η οικονομία της οποίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα έσοδα από την εκμετάλλευση των ενεργειακών της πόρων.
Το πρόβλημα της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία
Οι λόγοι που η Ευρώπη πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία είναι κάτι παραπάνω από προφανείς, δεδομένου πως μεγάλο μέρος τον αναγκών της, καλύπτονται από τη ρωσική αγορά. Εδώ δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις γεωστρατηγικής για να αντιληφθεί κάποιος πως οι μεγάλοι χαμένοι από την κατασκευή του αγωγού East Med, είναι η Τουρκία και η Ρωσία.
Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2016, σχεδόν τα δύο τρίτα των εισαγωγών αργού πετρελαίου από την ΕΕ προέρχονταν από την Ρωσία (32%), τη Νορβηγία (12%), τη Νιγηρία και την Σαουδική Αραβία (και 8%) και το Καζακστάν (7%). Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των εισαγωγών φυσικού αερίου προέρχονταν από τη Ρωσία (40%), τη Νορβηγία (25%) και την Αλγερία (12%), ενώ σχεδόν τα τρία τέταρτα των εισαγωγών στερεού καυσίμου (κυρίως άνθρακα) από τη Ρωσία (30%), την Κολομβία (23%) και την Αυστραλία (15%).
Στην ΕΕ το 2016, το ποσοστό εξάρτησης ήταν ίσο με 54%, πράγμα που σημαίνει ότι πάνω από το ήμισυ των ενεργειακών αναγκών της ΕΕ καλύφθηκαν από εισαγωγές. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από πάνω από 90% στη Μάλτα, το Λουξεμβούργο και την Κύπρο, έως κάτω από το 20% στην Εσθονία και τη Δανία. Το ποσοστό εξάρτησης αυξήθηκε σε 54% το 2016, από 47% που ήταν το 2000.
Το συμπέρασμα είναι πως η ΕΕ εξαρτάται κυρίως από τη Ρωσία για εισαγωγές αργού πετρελαίου, φυσικού αερίου και στερεών καυσίμων.
Δεν είναι μυστικό πως οι ΗΠΑ πιέζουν την ΕΕ να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Πολλές χώρες μέλη όμως, έχουν υπογράψει συμβόλαια με την Ρωσία που εκτείνονται μέχρι το 2025 και ορισμένα (λίγα) φτάνουν ως το 2030, παρά το γεγονός πως οι Βρυξέλλες, θεωρούν επισήμως την Μόσχα αναξιόπιστο πάροχο. Η ΕΕ αναζητά, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία, εναλλακτικές πηγές ενέργειας από χώρες της Μέσης Ανατολής, από Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν και Τουρκμενιστάν και από εισαγωγές από ΗΠΑ, Αυστραλία και Ανατολική Αφρική.
Ο ρόλος της Ελλάδας
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εργάζονται στην Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας και των ενεργειακών συνεργασιών τους, “επενδύοντας” στον αγωγό East Med, τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας, τον Διασυνδετήριο Αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), την πλωτή μονάδα επαναεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη και τις υπεράκτιες έρευνες της Exxon με τα ΕΛΠΕ στη νότια Κρήτη.
Επιπλέον, η δραστηριότητα των τριών μεσογειακών χωρών συμβαίνει σε μία περίοδο που η Τουρκία έχει αναπτύξει στενές σχέσεις με τη Ρωσία και αναμένει την παραλαβή του Α/Α συστήματος S-400. Το τελευταίο έχει δημιουργήσει προβληματισμό στην Ουάσινγκτον, που θεωρεί ότι πρέπει πλέον να στηρίζεται σε πιο έμπιστους συμμάχους στην περιοχή.
H κοινή διακήρυξη που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ σχετικά, με τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, συμπυκνώνει τα συμπεράσματα της 1ης Ενεργειακής Υπουργικής Διάσκεψης, που έλαβε χώρα στις 7 Αυγούστου, η οποία τονίζει: “Οι υπουργοί Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κώστας Χατζηδάκης, της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γεώργιος Λακκοτρύπης, του Κράτους του Ισραήλ Γιούβαλ Στάινιτζ και ο Βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, αρμόδιος για ενεργειακά θέματα Φράνσις Φανόν, συναντήθηκαν σήμερα στην Αθήνα για να συζητήσουν τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους να προωθήσουν την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ο κ. Φάνον υπογράμμισε την αυξανόμενη και απτή υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ για τη δημιουργία ενός δομημένου τετραμερούς μηχανισμού συνεργασίας που επικεντρώνεται σε θέματα ενέργειας. Οι υπουργοί και οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν την πλήρη υποστήριξή και την αλληλεγγύη τους προς την Κυπριακή Δημοκρατία προκειμένου να διερευνήσει και να αναπτύξει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της, και εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις πρόσφατες προκλητικές κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο“.
Όσον αφορά το ζήτημα του ορυκτού πλούτου της Κύπρου, είναι ίσως η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ δεν κρατούν την πολιτική των ίσων αποστάσεων. Ο υφυπουργός εξωτερικών για υποθέσεις Ευρώπης και Ευρασίας Wess Mitchell ενθάρρυνε τη Λευκωσία να συνεχίσει τον σχεδιασμό της, χαρακτηρίζοντας την τουρκική θεώρηση «μειονότητα» απέναντι στη διεθνή επικρατούσα άποψη και εξέφρασε την αντίθεση των ΗΠΑ σε κάθε πρόκληση εις βάρος της Κύπρου.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η απόφαση του Ισραήλ στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου να συμφωνήσει με την Κύπρο και την Ελλάδα για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, μέσω του αγωγού East Med, σηματοδοτεί την έναρξη (περαιτέρω) επιδείνωσης των ισραηλοτουρκικών σχέσεων, και μείωση της γεωστρατηγικής βαρύτητας της Άγκυρας στην περιοχή.
Εν κατακλείδι, η Ελλάδα μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη από την ενεργειακή της “αναβάθμιση”, τα οποία -μεταξύ άλλων- είναι οικονομικής φύσεως (τέλη μεταφοράς) και κυρίως γεωπολιτικά, με την ανάδειξη της χώρας μας σε ενεργειακό κόμβο. Eίναι προφανές από δηλώσεις κορυφαίων Αμερικανών αξιωματούχων, πως η τρέχουσα διάθεση της Ουάσιγκτον, δεν είναι να αφήσει την Άγκυρα (και τη Ρωσία) να ανακατευτεί στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και προτιμά έναν αξιόπιστο άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ + Αιγύπτου, για να εξορυχθούν οι υδρογονάνθρακες και να κατευθυνθούν στην ενεργειακά “πεινασμένη” και εξαρτώμενη από τη Ρωσία, Ευρώπη.
Από Thanos S. Epachtitis -22 Δεκεμβρίου 2019
Πρώτη δημοσίευση 2/10/2019 – Αναδημοσίευση με αφορμή την επικείμενη υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας με το Ισραήλ.
https://www.ptisidiastima.com/east-med-benefits-for-greece/
2.
«Ιστορική εξέλιξη»
η ψήφιση του νομοσχεδίου East Med.
Ιστορική εξέλιξη που σηματοδοτεί τον μετασχηματισμό της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στην Ανατολική Μεσόγειο χαρακτηρίζουν, μιλώντας στην «Κ», το νομοσχέδιο East Med «για την προώθηση συνεταιρισμών ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο» δύο από τους πιο ισχυρούς υποστηρικτές του. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) Εντι Ζεμενίδης τονίζει ότι το νομοσχέδιο δεν βασίζεται σε κάποια αντιτουρκική πολιτική, αλλά σε μία νέα πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή, που εμβαθύνει τη συνεργασία με αξιόπιστους και δημοκρατικούς τοπικούς εταίρους – την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC) Ντέιβιντ Χάρις σημειώνει ότι αν και κάθε πρόβλεψή του αντανακλά μία τακτική κίνηση, στο σύνολό του παρουσιάζει μία νέα στρατηγική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό που επισημαίνουν και οι δύο είναι ότι το νομοσχέδιο είναι απόδειξη μιας αλλαγής ως προς τη σημασία που δίνουν στη στρατηγική τους σχέση με τις χώρες της τριμερούς συνεργασίας. Μάλιστα, εκτιμούν ότι θεσμοθετεί και μετατρέπει την τριμερή συνεργασία σε μία πραγματική 3+1 με τις ΗΠΑ στο πεδίο της ασφάλειας.
– Το νομοσχέδιο East Med θεωρούνταν πολύ φιλόδοξο. Πώς έφτασε να περάσει και από τα δύο σώματα του Κογκρέσου;
Εντι Ζεμενίδης: Το νομοσχέδιο East Med ήταν όντως φιλόδοξο από την αρχή, και ίσως κάποιοι να υποτίμησαν τις πιθανότητές του να περάσει. Ωστόσο, ευτύχησε να έχει εισηγητές, που όχι μόνο συνεργάζονται πέρα από τις κομματικές γραμμές, αλλά ήταν διατεθειμένοι να αφιερώσουν πολιτικό κεφάλαιο γι’ αυτό: Οι Ρόμπερτ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο στη Γερουσία, οι Γκας Μπιλιράκης, Ντέιβιντ Σισιλίνι και Τεντ Ντόιτς στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Εξίσου σημαντική όμως ήταν και η υποστήριξη ομάδων πολιτών όπως το HALC, που έκανε χιλιάδες τηλεφωνήματα και έστειλε δεκάδες χιλιάδες emails στα μέλη του Κογκρέσου. Η υποστήριξη του AJC Global Forum, όταν χιλιάδες μέλη του το προωθούσαν στο Καπιτώλιο, το κατέστησε νομοθετική προτεραιότητα. Ακολούθησαν το συνέδριο του PSEKA, η υποστήριξη του CUFI, το συνέδριο του CHIA… Δεν περνούσε εβδομάδα που να μην είχαμε κάποια πρόοδο, και σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην περιοχή δημιουργήθηκε μία δυναμική που το έφερε στον τερματισμό.
– Τι σηματοδοτεί για την αμερικανική εξωτερική πολιτική
στην Ανατολική Μεσόγειο;
Ντέιβιντ Χάρις: Είναι μία ιστορική πραγματικά εξέλιξη μετασχηματισμού για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί συνειδητοποιούν ότι σήμερα δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στην Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η πρώτη γραμμή της Αμερικής σε αυτή τη στρατηγικά και οικονομικά ζωτική περιοχή αποτελείται από την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, καθώς και από αρκετές αραβικές χώρες, ξεκινώντας από την Αίγυπτο και την Ιορδανία.
– Στόχος του νομοσχεδίου είναι η αντιμετώπιση της επιρροής κακόβουλων παικτών στην περιοχή σε μία συγκυρία επιδείνωσης των σχέσεων με την Τουρκία. Η απόφαση να υποστηριχθεί η συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ είναι μία κίνηση τακτικής ή στρατηγικής;
Ν.Χ.: Το νομοσχέδιο East Med έχει αρκετές προβλέψεις και καθεμιά τους αντανακλά μία τακτική κίνηση. Αλλά ως σύνολο παρουσιάζει μία νέα στρατηγική. Οι ΗΠΑ για πολύ καιρό βάσιζαν τη στρατηγική τους για την Ανατολική Μεσόγειο στην Τουρκία. Το νομοσχέδιο είναι απόδειξη μιας αλλαγής σε αυτή τη στρατηγική.
– Στην Ελλάδα η έμφαση δίνεται στη στρατιωτική συνεργασία και στην άρση του εμπάργκο των όπλων στην Κύπρο. Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες διατάξεις, και ειδικότερα για τη συνεργασία με το Ισραήλ;
Ν.Χ.: Με την άρση του εμπάργκο των όπλων, οι ΗΠΑ διορθώνουν έναν παρωχημένο και ακουσίως επιζήμιο νόμο. Η Κύπρος έχει αποδείξει πολλές φορές ότι είναι πραγματικός εταίρος των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, στη στρατιωτική συνεργασία, στην υποστήριξη του συμμάχου μας Ισραήλ. Η απομάκρυνση των περιορισμών όπλων εναντίον της Κύπρου απομακρύνει έναν περιορισμό στη σχέση μας και επιτρέπει να αναπτυχθεί η συνεργασία μας.
Ε.Ζ.: Ο Ντέιβιντ έχει δίκιο για το εμπάργκο – η άρση του σε συνδυασμό με την ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα IMET διεθνούς στρατιωτικής εκπαίδευσης θα μετατρέψει την τριμερή συνεργασία σε μία πραγματική 3+1 με τις ΗΠΑ στο πεδίο της ασφάλειας. Οι προβλέψεις που υποστηρίζουν την περιφερειακή ενεργειακή διπλωματία και εγκρίνουν τη δημιουργία ενός ενεργειακού κέντρου για την Ανατολική Μεσόγειο είναι εξίσου σημαντικές. Το νομοσχέδιο East Med θεσμοθετεί σημαντικές τάσεις και συνεργασίες.
– Ο πρόεδρος Τραμπ όμως συνεχίζει να υποστηρίζει τον πρόεδρο Ερντογάν παρά την παράδοση των S-400 και την αποσταθεροποιητική πολιτική του στην περιοχή. Υποχρεούται ο πρόεδρος να συμμορφωθεί με το νομοσχέδιο, ή οδεύουμε σε σύγκρουση με το Κογκρέσο;
Ν.Χ.: Ο συχνά αντιπαραγωγικός ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή πρέπει να ελεγχθεί. Οι σύμμαχοι πρέπει να είναι σύμμαχοι στα λόγια και στα έργα. Και καθώς χαιρετίζουμε αυτή τη σημαντική εξέλιξη, πρέπει να αναγνωρίζουμε τις άσχημες στιγμές και τη δουλειά που μένει να γίνει. Παρά τη διακομματική υποστήριξη στο Κογκρέσο για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, ο Λευκός Οίκος αρνείται να κάνει το ίδιο. Γιατί; Είναι ο φόβος της Τουρκίας, όπως συνέβαινε και κατά την περίοδο Ομπάμα. Η αλήθεια όμως δεν μπορεί να θυσιάζεται απέναντι στον πολιτικό εκφοβισμό.
Ε.Ζ.: Η νομοθεσία East Med δεν βασίζεται σε κάποια αντιτουρκική πολιτική, αλλά σε μία νέα πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή που εμβαθύνει τη συνεργασία σε αυτήν με αξιόπιστους και δημοκρατικούς εταίρους. Οπως και το East Med Gas Forum, υπάρχει χώρος για την Τουρκία στο τραπέζι αν θέλει να είναι ένας εποικοδομητικός παίκτης που ακολουθεί τους κανόνες που έχουν συμφωνήσει οι γείτονές της. Αλλά οι ημέρες που αφήναμε την Τουρκία να γράφει τους δικούς της κανόνες και αγνοούσαμε το μπούλινγκ που έκανε στην περιοχή, έχουν τελειώσει.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΩΚΟΥ
https://www.kathimerini.gr/1057247/article/proswpa/
synentey3eis/istorikh-e3eli3h-h-yhfish-toy-nomosxedioy-east-med
21/12/2019
3.
Τι κρύβει ο καταγγελτικός λόγος της Τουρκίας
Η Τουρκία έχει συγκεκριμένο πλάνο που ακολουθεί σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Η επιχειρηματολογία της εδράζεται στην κατηγορία πως οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής, ειδικότερα δε η Κύπρος, έχουν προβεί σε μονομερείς ενέργειες. Πιο συγκεκριμένα, κατά τους ισχυρισμούς της Αγκυρας, οι Ελληνοκύπριοι έχουν περιθωριοποιήσει από τις διαδικασίες αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της Κύπρου τους Τουρκοκυπρίους, περιφρονώντας τις προτάσεις για συμμετοχή των τελευταίων στη λήψη αποφάσεων. Τούρκοι αξιωματούχοι κατηγορούν τη Λευκωσία ότι έχει αρνηθεί τη δημιουργία επιτροπής Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων που θα αδειοδοτεί τις εταιρείες, την ίδρυση κοινού ταμείου αξιοποίησης ή ακόμη και την εμπλοκή ΟΗΕ ή ΕΕ ως θεματοφυλάκων ενός fund, το οποίο θα συλλέγει τα έσοδα εκ μέρους των δύο κοινοτήτων. Αυτό, βέβαια, που αγνοεί ηθελημένα η Αγκυρα είναι πως σε περίπτωση ευόδωσης των προσπαθειών της θα προέκυπτε αυτομάτως εξίσωση ενός κράτους με μία οντότητα. Αρα, μόνο κατόπιν λύσης του Κυπριακού θα είχε νόημα οποιαδήποτε σύμπραξη Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων (και) στο ενεργειακό πεδίο.
Αδυνατώντας να «χωνέψει» τη σύναψη συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας με όμορα κράτη και εν συνεχεία την εκκίνηση του ενεργειακού της προγράμματος με τη δραστηριοποίηση εταιρειών διεθνούς βεληνεκούς, διατείνεται πως ενώ προειδοποίησε την τελευταία, ενώ έφερε δήθεν εποικοδομητικές προτάσεις στο τραπέζι, δεν της απέμεινε άλλη επιλογή από το να προχωρήσει σε μονομερείς κινήσεις ώστε α) να διασφαλίσει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και β) να αποτρέψει τη δημιουργία τετελεσμένων σε βάρος της. Χρεώνει, με αυτόν τον τρόπο, την επιθετικότητά της στην περιφρόνηση που της επιφύλαξε η Λευκωσία, καθώς και την περιθωριοποίηση των Τουρκοκυπρίων. Με λίγα λόγια, η Αγκυρα τιμωρεί τη Λευκωσία, έχοντας βέβαια εντοπίσει και εκμεταλλευτεί την αδυναμία της δεύτερης να εκδιώξει τα τουρκικά ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα από την ΑΟΖ της.
Ομοίως, έναντι της Ελλάδας, οι κατηγορίες είναι ότι συστήνεται περιφερειακό μέτωπο με αντιτουρκικό χαρακτήρα μεταξύ Αθήνας, Καΐρου, Λευκωσίας και Τελ Αβίβ, και ως ανταπάντηση σε αυτή την πρόκληση, η Αγκυρα οριοθετεί την ΑΟΖ της με τη Λιβύη. Πέραν της κατάφωρης παραβίασης κάθε έννοιας δικαίου της θάλασσας, η Τουρκία επέλεξε τον πλέον αδύναμο κρίκο, μια κυβέρνηση-ανδρείκελο, όπως αυτή της Τρίπολης, για να ολοκληρώσει μια συμφωνία που θα αρχίσει σύντομα να παράγει τετελεσμένα. Ασφαλώς, έχει ενδιαφέρον ότι η Τουρκία αποφάσισε να μετατοπίσει γεωγραφικά το ενδιαφέρον της από την Κύπρο και το Καστελλόριζο στην Κρήτη, αν και εδώ και καιρό είχε φανεί ότι θέλει να «σπάσει» τη γεωγραφική συνέχεια του εν λόγω τριγώνου. Εξίσου, όμως, εντείνει την πίεσή της προς την Ελλάδα, σε μια απόπειρα να την καθηλώσει, υποχρεώνοντάς την να απόσχει από πρωτοβουλίες που πλήττουν τα τουρκικά συμφέροντα.
Για την ώρα, πάντως, η Αγκυρα βάζει στο τραπέζι διάφορα αιτήματα (αναβαθμισμένα), τα οποία συνδυάζει με απειλές και πιέσεις με απώτερο στόχο να οδηγηθούμε σε μια εφ’ όλης της ύλης διμερή διαπραγμάτευση χωρίς τη μεσολάβηση τρίτων, στη βάση της ισχύος και όχι του δικαίου. Το δίλημμα που η Τουρκία σταδιακά οικοδομεί είναι μεταξύ διαπραγμάτευσης με ασφυκτικούς όρους για την Ελλάδα και του ρίσκου εθνικών απωλειών ή/και ραγδαίας επιδείνωσης, που ενδέχεται να καταλήξει ακόμη και σε ένοπλη σύρραξη. Πρέπει, λοιπόν, με ενεργητική διπλωματία και την ανάλογη αποφασιστικότητα να αντιστρέψουμε το δίλημμα, όχι με πολεμικούς όρους αλλά με επισήμανση τους κόστους για την άλλη πλευρά, σε περίπτωση που επιλέξει να κινηθεί με άφρονα τρόπο.
Φίλης Κωνσταντίνος,
εκτελεστικός διευθυντής ΙΔΙΣ
& συγγραφέας του βιβλίου «Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν».
https://www.tovima.gr/2019/12/21/opinions/
ti-kryvei-o-kataggeltikos-logos-tis-tourkias/
21/12/2019
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ο Νετανιάχου τηλεφώνησε στον Μητσοτάκη:
Συζήτησαν αγωγό και ασφάλεια στη Μεσόγειο
Ο Τραμπ υπέγραψε: Νόμος των ΗΠΑ ο EastMed Act,
τέλος τα F-35 και το εμπάργκο στην Κύπρο
Ισραήλ, Ιταλία, Ελλάδα και Κύπρος υπογράφουν τον East Med
τον Ιανουάριο, στην Αθήνα
Πως ο Ερντογάν επιδιώκει να θρυμματίσει το γεωστρατηγικό πλέγμα
Ελλάδας-Κύπρου με Ισραήλ, Αίγυπτο και Ιορδανία
Εγκρίθηκε και από την τουρκική Βουλή η στρατιωτική συμφωνία με την Λιβύη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
East Med: Η γεωπολιτική του σημασία για την Ελλάδα.
ΣΤΙΣ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Η ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ EASTMED.
“Η Ελλάδα μετατρέπεται γρήγορα σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, και εγγυήτρια της Ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης”. Η παραπάνω πρόσφατη δήλωση ανήκει στον Αμερικανό πρέσβη Τζέφρι Πάιατ. Ο κ. Πάιατ και οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να αναβαθμίσουν τον ενεργειακό ρόλο της χώρας μας. Εκτός από τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), τη δημιουργία σταθμού υγροποιημένου αερίου στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης, η περίπτωση του αγωγού East Med, που θα φέρει το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου στις αγορές τις Ευρώπης, αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, για το τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ιδιαίτερο γεωπολιτικό “βάρος” στο ενεργειακό μέλλον της ευρύτερης περιοχής.
Γιατί οι ΗΠΑ θέλουν να αναβαθμίσουν
την ενεργειακή γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας
Τα αποθέματα αερίου της ανατολικής Μεσογείου είναι σημαντικά. Το κοίτασμα Leviathan ανακαλύφθηκε το 2010 ανοιχτά των ακτών του Ισραήλ, και το μέγεθός του σε φυσικό αέριο εκτιμάται στα 620 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Ομοίως σημαντικά φαίνεται πως είναι και τα κοιτάσματα που υπάρχουν στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ο East Med προβλέπει την κατασκευή αγωγού 1.900 χλμ. κατά μήκος της ανατολικής Μεσογείου. Θα ξεκινάει στις περιοχές εξόρυξης στις ισραηλινές ακτές και θα οδηγεί μέσω Κύπρου και Κρήτης στην Πελοπόννησο. Η διαδρομή θα συνεχίζει στην ηπειρωτική Ελλάδα όπου ο αγωγός θα συναντά τον σχεδιαζόμενο αγωγό Poseidon ο οποίος θα καταλήγει στο Ότραντο της Ιταλίας απ’ όπου το αέριο θα μπορεί να διοχετεύεται στο ευρωπαϊκό δίκτυο. 1.300 χλμ. του αγωγού θα κατασκευαστούν υποθαλάσσια σε βάθη που φτάνουν τα 3.000 μέτρα αυτό συνιστά μεγάλη τεχνική πρόκληση. Οι συνομιλίες μεταξύ των τριών εθνών για το θέμα ξεκίνησαν το 2015 και έχουν προχωρήσει σε μια συμπαγή συμμαχία. Ελλάδα δεν θα μπορούσε μόνο να συγκεντρώσει τα τέλη μεταφοράς φυσικού αερίου και να ενισχύσει το ρόλο της ως ενεργειακού κόμβου, αλλά και να εκμεταλλευτεί τον αγωγό για να καλύψει τις δικές του ανάγκες.
Με κόστος 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο αγωγός θα έχει την ικανότητα να μεταφέρει στην Ευρώπη, 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Οι ΗΠΑ επιθυμούν την υλοποίηση του αγωγού, για να βοηθήσουν στην ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση της Ευρώπης και να στερήσουν πολύτιμο συνάλλαγμα από τη Ρωσία, η οικονομία της οποίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα έσοδα από την εκμετάλλευση των ενεργειακών της πόρων.
Το πρόβλημα της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία
Οι λόγοι που η Ευρώπη πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία είναι κάτι παραπάνω από προφανείς, δεδομένου πως μεγάλο μέρος τον αναγκών της, καλύπτονται από τη ρωσική αγορά. Εδώ δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις γεωστρατηγικής για να αντιληφθεί κάποιος πως οι μεγάλοι χαμένοι από την κατασκευή του αγωγού East Med, είναι η Τουρκία και η Ρωσία.
Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2016, σχεδόν τα δύο τρίτα των εισαγωγών αργού πετρελαίου από την ΕΕ προέρχονταν από την Ρωσία (32%), τη Νορβηγία (12%), τη Νιγηρία και την Σαουδική Αραβία (και 8%) και το Καζακστάν (7%). Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των εισαγωγών φυσικού αερίου προέρχονταν από τη Ρωσία (40%), τη Νορβηγία (25%) και την Αλγερία (12%), ενώ σχεδόν τα τρία τέταρτα των εισαγωγών στερεού καυσίμου (κυρίως άνθρακα) από τη Ρωσία (30%), την Κολομβία (23%) και την Αυστραλία (15%).
Στην ΕΕ το 2016, το ποσοστό εξάρτησης ήταν ίσο με 54%, πράγμα που σημαίνει ότι πάνω από το ήμισυ των ενεργειακών αναγκών της ΕΕ καλύφθηκαν από εισαγωγές. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από πάνω από 90% στη Μάλτα, το Λουξεμβούργο και την Κύπρο, έως κάτω από το 20% στην Εσθονία και τη Δανία. Το ποσοστό εξάρτησης αυξήθηκε σε 54% το 2016, από 47% που ήταν το 2000.
Το συμπέρασμα είναι πως η ΕΕ εξαρτάται κυρίως από τη Ρωσία για εισαγωγές αργού πετρελαίου, φυσικού αερίου και στερεών καυσίμων.
Δεν είναι μυστικό πως οι ΗΠΑ πιέζουν την ΕΕ να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Πολλές χώρες μέλη όμως, έχουν υπογράψει συμβόλαια με την Ρωσία που εκτείνονται μέχρι το 2025 και ορισμένα (λίγα) φτάνουν ως το 2030, παρά το γεγονός πως οι Βρυξέλλες, θεωρούν επισήμως την Μόσχα αναξιόπιστο πάροχο. Η ΕΕ αναζητά, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία, εναλλακτικές πηγές ενέργειας από χώρες της Μέσης Ανατολής, από Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν και Τουρκμενιστάν και από εισαγωγές από ΗΠΑ, Αυστραλία και Ανατολική Αφρική.
Ο ρόλος της Ελλάδας
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εργάζονται στην Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας και των ενεργειακών συνεργασιών τους, “επενδύοντας” στον αγωγό East Med, τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας, τον Διασυνδετήριο Αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), την πλωτή μονάδα επαναεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη και τις υπεράκτιες έρευνες της Exxon με τα ΕΛΠΕ στη νότια Κρήτη.
Επιπλέον, η δραστηριότητα των τριών μεσογειακών χωρών συμβαίνει σε μία περίοδο που η Τουρκία έχει αναπτύξει στενές σχέσεις με τη Ρωσία και αναμένει την παραλαβή του Α/Α συστήματος S-400. Το τελευταίο έχει δημιουργήσει προβληματισμό στην Ουάσινγκτον, που θεωρεί ότι πρέπει πλέον να στηρίζεται σε πιο έμπιστους συμμάχους στην περιοχή.
H κοινή διακήρυξη που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ σχετικά, με τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, συμπυκνώνει τα συμπεράσματα της 1ης Ενεργειακής Υπουργικής Διάσκεψης, που έλαβε χώρα στις 7 Αυγούστου, η οποία τονίζει: “Οι υπουργοί Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κώστας Χατζηδάκης, της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γεώργιος Λακκοτρύπης, του Κράτους του Ισραήλ Γιούβαλ Στάινιτζ και ο Βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, αρμόδιος για ενεργειακά θέματα Φράνσις Φανόν, συναντήθηκαν σήμερα στην Αθήνα για να συζητήσουν τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους να προωθήσουν την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ο κ. Φάνον υπογράμμισε την αυξανόμενη και απτή υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ για τη δημιουργία ενός δομημένου τετραμερούς μηχανισμού συνεργασίας που επικεντρώνεται σε θέματα ενέργειας. Οι υπουργοί και οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν την πλήρη υποστήριξή και την αλληλεγγύη τους προς την Κυπριακή Δημοκρατία προκειμένου να διερευνήσει και να αναπτύξει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της, και εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις πρόσφατες προκλητικές κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο“.
Όσον αφορά το ζήτημα του ορυκτού πλούτου της Κύπρου, είναι ίσως η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ δεν κρατούν την πολιτική των ίσων αποστάσεων. Ο υφυπουργός εξωτερικών για υποθέσεις Ευρώπης και Ευρασίας Wess Mitchell ενθάρρυνε τη Λευκωσία να συνεχίσει τον σχεδιασμό της, χαρακτηρίζοντας την τουρκική θεώρηση «μειονότητα» απέναντι στη διεθνή επικρατούσα άποψη και εξέφρασε την αντίθεση των ΗΠΑ σε κάθε πρόκληση εις βάρος της Κύπρου.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η απόφαση του Ισραήλ στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου να συμφωνήσει με την Κύπρο και την Ελλάδα για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, μέσω του αγωγού East Med, σηματοδοτεί την έναρξη (περαιτέρω) επιδείνωσης των ισραηλοτουρκικών σχέσεων, και μείωση της γεωστρατηγικής βαρύτητας της Άγκυρας στην περιοχή.
Εν κατακλείδι, η Ελλάδα μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη από την ενεργειακή της “αναβάθμιση”, τα οποία -μεταξύ άλλων- είναι οικονομικής φύσεως (τέλη μεταφοράς) και κυρίως γεωπολιτικά, με την ανάδειξη της χώρας μας σε ενεργειακό κόμβο. Eίναι προφανές από δηλώσεις κορυφαίων Αμερικανών αξιωματούχων, πως η τρέχουσα διάθεση της Ουάσιγκτον, δεν είναι να αφήσει την Άγκυρα (και τη Ρωσία) να ανακατευτεί στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και προτιμά έναν αξιόπιστο άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ + Αιγύπτου, για να εξορυχθούν οι υδρογονάνθρακες και να κατευθυνθούν στην ενεργειακά “πεινασμένη” και εξαρτώμενη από τη Ρωσία, Ευρώπη.
Από Thanos S. Epachtitis -22 Δεκεμβρίου 2019
Πρώτη δημοσίευση 2/10/2019 – Αναδημοσίευση με αφορμή την επικείμενη υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας με το Ισραήλ.
https://www.ptisidiastima.com/east-med-benefits-for-greece/
2.
«Ιστορική εξέλιξη»
η ψήφιση του νομοσχεδίου East Med.
Ιστορική εξέλιξη που σηματοδοτεί τον μετασχηματισμό της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στην Ανατολική Μεσόγειο χαρακτηρίζουν, μιλώντας στην «Κ», το νομοσχέδιο East Med «για την προώθηση συνεταιρισμών ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο» δύο από τους πιο ισχυρούς υποστηρικτές του. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) Εντι Ζεμενίδης τονίζει ότι το νομοσχέδιο δεν βασίζεται σε κάποια αντιτουρκική πολιτική, αλλά σε μία νέα πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή, που εμβαθύνει τη συνεργασία με αξιόπιστους και δημοκρατικούς τοπικούς εταίρους – την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC) Ντέιβιντ Χάρις σημειώνει ότι αν και κάθε πρόβλεψή του αντανακλά μία τακτική κίνηση, στο σύνολό του παρουσιάζει μία νέα στρατηγική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό που επισημαίνουν και οι δύο είναι ότι το νομοσχέδιο είναι απόδειξη μιας αλλαγής ως προς τη σημασία που δίνουν στη στρατηγική τους σχέση με τις χώρες της τριμερούς συνεργασίας. Μάλιστα, εκτιμούν ότι θεσμοθετεί και μετατρέπει την τριμερή συνεργασία σε μία πραγματική 3+1 με τις ΗΠΑ στο πεδίο της ασφάλειας.
– Το νομοσχέδιο East Med θεωρούνταν πολύ φιλόδοξο. Πώς έφτασε να περάσει και από τα δύο σώματα του Κογκρέσου;
Εντι Ζεμενίδης: Το νομοσχέδιο East Med ήταν όντως φιλόδοξο από την αρχή, και ίσως κάποιοι να υποτίμησαν τις πιθανότητές του να περάσει. Ωστόσο, ευτύχησε να έχει εισηγητές, που όχι μόνο συνεργάζονται πέρα από τις κομματικές γραμμές, αλλά ήταν διατεθειμένοι να αφιερώσουν πολιτικό κεφάλαιο γι’ αυτό: Οι Ρόμπερτ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο στη Γερουσία, οι Γκας Μπιλιράκης, Ντέιβιντ Σισιλίνι και Τεντ Ντόιτς στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Εξίσου σημαντική όμως ήταν και η υποστήριξη ομάδων πολιτών όπως το HALC, που έκανε χιλιάδες τηλεφωνήματα και έστειλε δεκάδες χιλιάδες emails στα μέλη του Κογκρέσου. Η υποστήριξη του AJC Global Forum, όταν χιλιάδες μέλη του το προωθούσαν στο Καπιτώλιο, το κατέστησε νομοθετική προτεραιότητα. Ακολούθησαν το συνέδριο του PSEKA, η υποστήριξη του CUFI, το συνέδριο του CHIA… Δεν περνούσε εβδομάδα που να μην είχαμε κάποια πρόοδο, και σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην περιοχή δημιουργήθηκε μία δυναμική που το έφερε στον τερματισμό.
– Τι σηματοδοτεί για την αμερικανική εξωτερική πολιτική
στην Ανατολική Μεσόγειο;
Ντέιβιντ Χάρις: Είναι μία ιστορική πραγματικά εξέλιξη μετασχηματισμού για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί συνειδητοποιούν ότι σήμερα δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στην Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η πρώτη γραμμή της Αμερικής σε αυτή τη στρατηγικά και οικονομικά ζωτική περιοχή αποτελείται από την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, καθώς και από αρκετές αραβικές χώρες, ξεκινώντας από την Αίγυπτο και την Ιορδανία.
– Στόχος του νομοσχεδίου είναι η αντιμετώπιση της επιρροής κακόβουλων παικτών στην περιοχή σε μία συγκυρία επιδείνωσης των σχέσεων με την Τουρκία. Η απόφαση να υποστηριχθεί η συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ είναι μία κίνηση τακτικής ή στρατηγικής;
Ν.Χ.: Το νομοσχέδιο East Med έχει αρκετές προβλέψεις και καθεμιά τους αντανακλά μία τακτική κίνηση. Αλλά ως σύνολο παρουσιάζει μία νέα στρατηγική. Οι ΗΠΑ για πολύ καιρό βάσιζαν τη στρατηγική τους για την Ανατολική Μεσόγειο στην Τουρκία. Το νομοσχέδιο είναι απόδειξη μιας αλλαγής σε αυτή τη στρατηγική.
– Στην Ελλάδα η έμφαση δίνεται στη στρατιωτική συνεργασία και στην άρση του εμπάργκο των όπλων στην Κύπρο. Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες διατάξεις, και ειδικότερα για τη συνεργασία με το Ισραήλ;
Ν.Χ.: Με την άρση του εμπάργκο των όπλων, οι ΗΠΑ διορθώνουν έναν παρωχημένο και ακουσίως επιζήμιο νόμο. Η Κύπρος έχει αποδείξει πολλές φορές ότι είναι πραγματικός εταίρος των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, στη στρατιωτική συνεργασία, στην υποστήριξη του συμμάχου μας Ισραήλ. Η απομάκρυνση των περιορισμών όπλων εναντίον της Κύπρου απομακρύνει έναν περιορισμό στη σχέση μας και επιτρέπει να αναπτυχθεί η συνεργασία μας.
Ε.Ζ.: Ο Ντέιβιντ έχει δίκιο για το εμπάργκο – η άρση του σε συνδυασμό με την ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα IMET διεθνούς στρατιωτικής εκπαίδευσης θα μετατρέψει την τριμερή συνεργασία σε μία πραγματική 3+1 με τις ΗΠΑ στο πεδίο της ασφάλειας. Οι προβλέψεις που υποστηρίζουν την περιφερειακή ενεργειακή διπλωματία και εγκρίνουν τη δημιουργία ενός ενεργειακού κέντρου για την Ανατολική Μεσόγειο είναι εξίσου σημαντικές. Το νομοσχέδιο East Med θεσμοθετεί σημαντικές τάσεις και συνεργασίες.
– Ο πρόεδρος Τραμπ όμως συνεχίζει να υποστηρίζει τον πρόεδρο Ερντογάν παρά την παράδοση των S-400 και την αποσταθεροποιητική πολιτική του στην περιοχή. Υποχρεούται ο πρόεδρος να συμμορφωθεί με το νομοσχέδιο, ή οδεύουμε σε σύγκρουση με το Κογκρέσο;
Ν.Χ.: Ο συχνά αντιπαραγωγικός ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή πρέπει να ελεγχθεί. Οι σύμμαχοι πρέπει να είναι σύμμαχοι στα λόγια και στα έργα. Και καθώς χαιρετίζουμε αυτή τη σημαντική εξέλιξη, πρέπει να αναγνωρίζουμε τις άσχημες στιγμές και τη δουλειά που μένει να γίνει. Παρά τη διακομματική υποστήριξη στο Κογκρέσο για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, ο Λευκός Οίκος αρνείται να κάνει το ίδιο. Γιατί; Είναι ο φόβος της Τουρκίας, όπως συνέβαινε και κατά την περίοδο Ομπάμα. Η αλήθεια όμως δεν μπορεί να θυσιάζεται απέναντι στον πολιτικό εκφοβισμό.
Ε.Ζ.: Η νομοθεσία East Med δεν βασίζεται σε κάποια αντιτουρκική πολιτική, αλλά σε μία νέα πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή που εμβαθύνει τη συνεργασία σε αυτήν με αξιόπιστους και δημοκρατικούς εταίρους. Οπως και το East Med Gas Forum, υπάρχει χώρος για την Τουρκία στο τραπέζι αν θέλει να είναι ένας εποικοδομητικός παίκτης που ακολουθεί τους κανόνες που έχουν συμφωνήσει οι γείτονές της. Αλλά οι ημέρες που αφήναμε την Τουρκία να γράφει τους δικούς της κανόνες και αγνοούσαμε το μπούλινγκ που έκανε στην περιοχή, έχουν τελειώσει.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΩΚΟΥ
https://www.kathimerini.gr/1057247/article/proswpa/
synentey3eis/istorikh-e3eli3h-h-yhfish-toy-nomosxedioy-east-med
21/12/2019
3.
Τι κρύβει ο καταγγελτικός λόγος της Τουρκίας
Η Τουρκία έχει συγκεκριμένο πλάνο που ακολουθεί σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Η επιχειρηματολογία της εδράζεται στην κατηγορία πως οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής, ειδικότερα δε η Κύπρος, έχουν προβεί σε μονομερείς ενέργειες. Πιο συγκεκριμένα, κατά τους ισχυρισμούς της Αγκυρας, οι Ελληνοκύπριοι έχουν περιθωριοποιήσει από τις διαδικασίες αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της Κύπρου τους Τουρκοκυπρίους, περιφρονώντας τις προτάσεις για συμμετοχή των τελευταίων στη λήψη αποφάσεων. Τούρκοι αξιωματούχοι κατηγορούν τη Λευκωσία ότι έχει αρνηθεί τη δημιουργία επιτροπής Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων που θα αδειοδοτεί τις εταιρείες, την ίδρυση κοινού ταμείου αξιοποίησης ή ακόμη και την εμπλοκή ΟΗΕ ή ΕΕ ως θεματοφυλάκων ενός fund, το οποίο θα συλλέγει τα έσοδα εκ μέρους των δύο κοινοτήτων. Αυτό, βέβαια, που αγνοεί ηθελημένα η Αγκυρα είναι πως σε περίπτωση ευόδωσης των προσπαθειών της θα προέκυπτε αυτομάτως εξίσωση ενός κράτους με μία οντότητα. Αρα, μόνο κατόπιν λύσης του Κυπριακού θα είχε νόημα οποιαδήποτε σύμπραξη Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων (και) στο ενεργειακό πεδίο.
Αδυνατώντας να «χωνέψει» τη σύναψη συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας με όμορα κράτη και εν συνεχεία την εκκίνηση του ενεργειακού της προγράμματος με τη δραστηριοποίηση εταιρειών διεθνούς βεληνεκούς, διατείνεται πως ενώ προειδοποίησε την τελευταία, ενώ έφερε δήθεν εποικοδομητικές προτάσεις στο τραπέζι, δεν της απέμεινε άλλη επιλογή από το να προχωρήσει σε μονομερείς κινήσεις ώστε α) να διασφαλίσει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και β) να αποτρέψει τη δημιουργία τετελεσμένων σε βάρος της. Χρεώνει, με αυτόν τον τρόπο, την επιθετικότητά της στην περιφρόνηση που της επιφύλαξε η Λευκωσία, καθώς και την περιθωριοποίηση των Τουρκοκυπρίων. Με λίγα λόγια, η Αγκυρα τιμωρεί τη Λευκωσία, έχοντας βέβαια εντοπίσει και εκμεταλλευτεί την αδυναμία της δεύτερης να εκδιώξει τα τουρκικά ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα από την ΑΟΖ της.
Ομοίως, έναντι της Ελλάδας, οι κατηγορίες είναι ότι συστήνεται περιφερειακό μέτωπο με αντιτουρκικό χαρακτήρα μεταξύ Αθήνας, Καΐρου, Λευκωσίας και Τελ Αβίβ, και ως ανταπάντηση σε αυτή την πρόκληση, η Αγκυρα οριοθετεί την ΑΟΖ της με τη Λιβύη. Πέραν της κατάφωρης παραβίασης κάθε έννοιας δικαίου της θάλασσας, η Τουρκία επέλεξε τον πλέον αδύναμο κρίκο, μια κυβέρνηση-ανδρείκελο, όπως αυτή της Τρίπολης, για να ολοκληρώσει μια συμφωνία που θα αρχίσει σύντομα να παράγει τετελεσμένα. Ασφαλώς, έχει ενδιαφέρον ότι η Τουρκία αποφάσισε να μετατοπίσει γεωγραφικά το ενδιαφέρον της από την Κύπρο και το Καστελλόριζο στην Κρήτη, αν και εδώ και καιρό είχε φανεί ότι θέλει να «σπάσει» τη γεωγραφική συνέχεια του εν λόγω τριγώνου. Εξίσου, όμως, εντείνει την πίεσή της προς την Ελλάδα, σε μια απόπειρα να την καθηλώσει, υποχρεώνοντάς την να απόσχει από πρωτοβουλίες που πλήττουν τα τουρκικά συμφέροντα.
Για την ώρα, πάντως, η Αγκυρα βάζει στο τραπέζι διάφορα αιτήματα (αναβαθμισμένα), τα οποία συνδυάζει με απειλές και πιέσεις με απώτερο στόχο να οδηγηθούμε σε μια εφ’ όλης της ύλης διμερή διαπραγμάτευση χωρίς τη μεσολάβηση τρίτων, στη βάση της ισχύος και όχι του δικαίου. Το δίλημμα που η Τουρκία σταδιακά οικοδομεί είναι μεταξύ διαπραγμάτευσης με ασφυκτικούς όρους για την Ελλάδα και του ρίσκου εθνικών απωλειών ή/και ραγδαίας επιδείνωσης, που ενδέχεται να καταλήξει ακόμη και σε ένοπλη σύρραξη. Πρέπει, λοιπόν, με ενεργητική διπλωματία και την ανάλογη αποφασιστικότητα να αντιστρέψουμε το δίλημμα, όχι με πολεμικούς όρους αλλά με επισήμανση τους κόστους για την άλλη πλευρά, σε περίπτωση που επιλέξει να κινηθεί με άφρονα τρόπο.
Φίλης Κωνσταντίνος,
εκτελεστικός διευθυντής ΙΔΙΣ
& συγγραφέας του βιβλίου «Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν».
https://www.tovima.gr/2019/12/21/opinions/
ti-kryvei-o-kataggeltikos-logos-tis-tourkias/
21/12/2019
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ο Νετανιάχου τηλεφώνησε στον Μητσοτάκη:
Συζήτησαν αγωγό και ασφάλεια στη Μεσόγειο
Ο Τραμπ υπέγραψε: Νόμος των ΗΠΑ ο EastMed Act,
τέλος τα F-35 και το εμπάργκο στην Κύπρο
Ισραήλ, Ιταλία, Ελλάδα και Κύπρος υπογράφουν τον East Med
τον Ιανουάριο, στην Αθήνα
Πως ο Ερντογάν επιδιώκει να θρυμματίσει το γεωστρατηγικό πλέγμα
Ελλάδας-Κύπρου με Ισραήλ, Αίγυπτο και Ιορδανία
Εγκρίθηκε και από την τουρκική Βουλή η στρατιωτική συμφωνία με την Λιβύη