Η απαλλαγή του εμπόρου από τα χρέη του.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Εφιάλτης για τους κόκκινους δανειολήπτες
το νέο πτωχευτικό δίκαιο φυσικών προσώπων.
(2) Μας υποχρεώνουν σε όσα έπρεπε να γίνουν οικειοθελώς.
Η απαλλαγή του εμπόρου από τα χρέη του.
Τις επόμενες ημέρες ξεκινάει το έργο της η νομοπαρασκευαστική επιτροπή για το νέο Πτωχευτικό Κώδικα. Αντικείμενο της εργώδους προσπάθειάς που πρέπει να καταβάλει θα είναι τόσο η ενοποίηση των διάσπαρτων πτωχευτικών, προπτωχευτικών και παραπτωχευτικών διατάξεων (απόρροια της παρατεταμένης κρίσης που γνώρισε η χώρα και των σπασμωδικών προσπαθειών του νομοθέτη να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της πρωτόφαντης αστικής και εμπορικής αφερεγγυότητας) όσο και η ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 1023/2019.
Η νομοθετική πρωτοβουλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως καταγράφεται στην ανωτέρω Οδηγία στοχεύει να συμβάλει στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να άρει εμπόδια στην άσκηση θεμελιωδών ελευθεριών, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και η ελευθερία εγκατάστασης, τα οποία απορρέουν από διαφορές μεταξύ των εθνικών δικαίων και διαδικασιών για την προληπτική αναδιάρθρωση, την αφερεγγυότητα και την απαλλαγή από τα χρέη των οφειλετών. Περαιτέρω διακηρύσσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αναδιάρθρωσης οφειλών θα πρέπει να παρέχει στους οφειλέτες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες τη δυνατότητα να συνεχίσουν πλήρως ή εν μέρει τη λειτουργία τους, μέσω ποικίλων τρόπων (κεφαλαιοποίηση οφειλών, πώληση περιουσιακών στοιχείων σε δομημένο πλαίσιο και όχι σε βάρος των πιστωτών κλπ).
Αυτό που ήδη συζητείται στα μέσα ενημέρωσης είναι η απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του όπως περιγράφεται στα άρθρα 20 έως 23 της Οδηγίας. Ωστόσο, το περιλάλητο "fresh start" (άλλως η δεύτερη ευκαιρία) αποτελεί ήδη επιλογή του Έλληνα νομοθέτη που έχει ενσωματωθεί στον υφιστάμενο Πτωχευτικό Κώδικα (άρθρο 168) μετά την τροποποίηση που επέφερε ο Ν. 4446/2016. Έτσι, λοιπόν, δίδεται η δυνατότητα σε ένα φυσικό πρόσωπο (έμπορο) να υποβάλει αίτηση πτώχευσης. Αφού γίνει αυτή δεκτή από το δικαστήριο – κάτι που συνεπάγεται ότι όλη η περιουσία του οφειλέτη "απαλλοτριώνεται" και οδεύει προς ρευστοποίηση - ο τελευταίος δύναται να υποβάλει μετά την παρέλευση δύο ετών από την κήρυξη της πτώχευσης, ή μέχρι την περάτωσή της εάν αυτή επέρχεται νωρίτερα, νέα αίτηση στο πτωχευτικό δικαστήριο αιτούμενος αυτήν τη φορά την απαλλαγή του από το σύνολο των χρεών του. Τόσο στο υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς όσο και στην Οδηγία προβλέπονται εξαιρέσεις από την ανωτέρω διαγραφή χρεών που σκόπιμο είναι να διευκρινιστούν κατά τις εργασίες της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής. Για παράδειγμα, τόσο ο υφιστάμενος ΠτΚ όσο και η Οδηγία εξαιρούν από τη διαγραφή τα χρέη που προκύπτουν από αδικοπρακτική ευθύνη. Ωστόσο, σύμφωνα με το Ελληνικό δίκαιο αδικοπρακτική ευθύνη δημιουργείται και από την έκδοση ακάλυπτων επιταγών, όπως επίσης και από τη μη καταβολή χρεών προς το δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Εάν εξαιρεθούν όλες αυτές οι οφειλές (κάτι που ουδόλως φαίνεται να συνάδει με τη ratio του θεσμού της πτωχευτικής απαλλαγής) η ρύθμιση θα είναι απολύτως αλυσιτελής.
Εξάλλου πρέπει να διευκρινιστεί ότι τόσο με τον υφιστάμενο Πτωχευτικό Κώδικα (άρθρο 167) όσο και υπό το πρίσμα της Οδηγίας (άρθρο 23) η απαλλαγή από τα χρέη δεν είναι άνευ ουσιαστικών προϋποθέσεων ούτε εξαρτάται μόνον από το χρονικό διάστημα έναρξης της πτωχευτικής διαδικασίας. Σύμφωνα με την Οδηγία την απαλλαγή δεν δικαιούται ο αφερέγγυος επιχειρηματίας που ενήργησε έναντι των πιστωτών του δολίως ή κακόπιστα κατά την περίοδο συσσώρευσης των χρεών του, κατά τη διαδικασία αφερεγγυότητας ή κατά το χρόνο της πληρωμής των χρεών του. Με παραπλήσια, αλλά μάλλον ευνοϊκότερη διατύπωση το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας χορηγεί την απαλλαγή όταν ο οφειλέτης πτώχευσε δικαιολογημένα, δηλαδή για λόγους που δεν οφείλονται σε δόλια προαίρεσή του ή σε βαριά αμέλεια ή σε κακόπιστη συμπεριφορά. Δηλαδή επέρχονται οι ευεργετικές συνέπειες της απαλλαγής μόνο σε εκείνους τους οφειλέτες που κρίνονται ως "άξιοι συγγνώμης" (ο όρος που χρησιμοποιεί ο νόμος είναι "συγγνωστός" δηλαδή αυτός που πρέπει ή μπορεί να συγχωρηθεί).
Το ζήτημα της απαλλαγής ενός οφειλέτη από τα χρέη του δεν αποτελεί καινοφανή εξέλιξη. Αντίστοιχες ρυθμίσεις συναντούμε από την εποχή των Βαβυλωνίων, ψήγματα βρίσκουμε στην Παλαιά Διαθήκη, ενώ ιδιαίτερα γνωστός σε εμάς είναι ο όρος "σεισάχθεια" που "πολυφορέθηκε" στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης τα χρόνια του μνημονίου, αλλά ανάγεται στην εποχή του Σόλωνα όταν με νομοθετική πρωτοβουλία του τελευταίου, οι φτωχοί πολίτες της Αθήνας απαλλάχθηκαν από τα χρέη τους, με παράλληλη κατάργηση της ποινής στέρησης της προσωπικής τους ελευθερία.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι σε μια χώρα που ακόμη και σήμερα το ιδιωτικό χρέος (δηλαδή οι οφειλές επιχειρήσεων και νοικοκυριών) ανέρχεται σε 224 δισ. ευρώ σε Δημόσιο και τράπεζες απαιτείται ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος, ώστε ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού να επανέλθει εμφανώς στην παραγωγική διαδικασία, ώστε να συμβάλει στη νέα αναπτυξιακή πορεία που έχει ανάγκη η χώρα.
Αργύρης Αργυριάδης,
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω
– Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής & Διαχειριστής Αφερεγγυότητας
30/1/2020
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Εφιάλτης για τους κόκκινους δανειολήπτες
το νέο πτωχευτικό δίκαιο φυσικών προσώπων.
Με ένα ανεπαρκές επίδομα, αυτό της στέγασης, προσπαθούν να «χρυσώσουν το χάπι» σε δεκάδες χιλιάδες πολίτες που πρόκειται να χάσουν το σπίτι τους από τη «βροχή» πλειστηριασμών που αναμένεται μετά την 1η Μαΐου λόγω της κατάργησης προστασίας της πρώτης κατοικίας. Δηλαδή η κυβέρνηση εμμέσως προειδοποιεί ότι σε λίγους μήνες οι πολίτες που μέχρι τώρα προστατεύονταν πρόκειται να χάσουν το σπίτι τους και τους ενημερώνει ότι θα είναι δικαιούχοι του επιδόματος, το οποίο σήμερα δεν ξεπερνάει τα 200 ευρώ τον μήνα.
Και φυσικά μιλάμε για πολίτες οι οποίοι, για να φτάσουν στο σημείο να χάσουν το σπίτι τους στον πλειστηριασμό, είναι ήδη σε ιδιαίτερα δεινή θέση. Συνεπώς ένα μικρό επίδομα σε σχέση με τα σημερινά ενοίκια, που έχουν φτάσει, σύμφωνα με όλες τις πρόσφατες μελέτες, σε δυσθεώρητα για τον μέσο Έλληνα επίπεδα, δεν είναι παρά ασπιρίνη σε μία πολύ σοβαρή ασθένεια.
Σύμφωνα με πληροφορίες το επίδομα θα το παίρνουν όσοι χάνουν το ακίνητό τους από την τράπεζα και δεν έχουν ρυθμίσει το δάνειό τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την πρώτη κατοικία ή μέσω του Νόμου Κατσέλη. Έτσι ο Νόμος Κατσέλη θα αντικατασταθεί και στη θέση του θα θεσμοθετηθεί το νέο πλαίσιο για την πτώχευση ιδιωτών.
Η αντικατάσταση του Νόμου Κατσέλη είναι κυβερνητική υποχρέωση στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας και αποτελεί αντικείμενο ήδη των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, που βρίσκονται στην Αθήνα. Μάλιστα τα τεχνικά κλιμάκια έχουν ήδη αρχίσει τον κύκλο επαφών με τις τράπεζες για αυτό το θέμα από την προηγούμενη εβδομάδα. Έγιναν συναντήσεις με την Τράπεζα της Ελλάδος και την Τράπεζα Πειραιώς αλλά και με στελέχη της Εθνικής και της Eurobank.
Χωρίς περιορισμούς
Ο νέος νόμος, που θα βασίζεται στην κοινοτική οδηγία περί αφερεγγυότητας, θα επιτρέπει την πτώχευση των νοικοκυριών δίνοντάς τους δεύτερη ευκαιρία για να ξαναρχίσουν τη ζωή τους χωρίς χρέη, αφού όμως προηγουμένως ρευστοποιήσουν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους. Αυτό σημαίνει ότι όσοι δεν ενταχθούν έγκαιρα στον νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που ισχύει έως τα τέλη Απριλίου, και δεν τηρούν τη ρύθμιση που έχουν κάνει με την τράπεζα θα χάνουν το σπίτι τους, το οποίο θα βγαίνει σε πλειστηριασμό χωρίς περιορισμούς.
Σε περίπτωση που πρόκειται για φτωχό νοικοκυριό, το Δημόσιο θα του χορηγεί επίδομα στέγασης προκειμένου να καλύψει ένα μέρος από το ενοίκιο που θα πρέπει να καταβάλλει κάθε μήνα. Η χορήγηση του επιδόματος θα γίνεται με βάση συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια, όπως ισχύει και σήμερα. Τα κριτήρια αυτά δεν έχουν καθοριστεί ακόμη και θα αποτελέσουν αντικείμενο των συζητήσεων στο πλαίσιο της επεξεργασίας του νέου πτωχευτικού νόμου.
Ο οφειλέτης θα μπορεί να συμφωνήσει με την τράπεζα να συνεχίσει να διαμένει στο σπίτι, καταβάλλοντας όμως πλέον – αντί της δόσης του δανείου, από το οποίο έχει απαλλαγεί – ενοίκιο. Προφανής προϋπόθεση είναι το ακίνητο να μην έχει μεταβιβαστεί και να είναι εντός των οικονομικών δυνατοτήτων του φυσικού προσώπου, δηλαδή να μπορεί να ανταποκριθεί στην καταβολή του ενοικίου που συμφωνεί με την τράπεζα.
Το νέο καθεστώς δεν έχει καμία σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας, που δίνει τη δυνατότητα σε όποιον ρυθμίζει το δάνειό του μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας να παίρνει από το κράτος επιδότηση για τη δόση του δανείου που συμφωνεί με την τράπεζα. Πρόκειται προφανώς για ένα δυσμενέστερο καθεστώς, αφού επιτρέπει τον πλειστηριασμό όλης της ακίνητης περιουσίας του δανειολήπτη, ακόμα και αν πρόκειται για ένα μικρό διαμέρισμα που αποτελεί την πρώτη του κατοικία και στην οποία διαμένει.
Το νέο πλαίσιο
Παρελθόν θα αποτελεί από την 1η Μαΐου ο γνωστός Νόμος Κατσέλη, που τέθηκε σε ισχύ τον Φεβρουάριο του 2010 και για δέκα συνεχή χρόνια αποτέλεσε ομπρέλα προστασίας για ευπαθή νοικοκυριά. Το πτωχευτικό των ιδιωτών, όπως επισήμως ονομάζεται ο Νόμος Κατσέλη, θα καταργηθεί στο σύνολό του – έχει ήδη προηγηθεί η κατάργηση του άρθρου για την προστασία της πρώτης κατοικίας – και στη θέση του η κυβέρνηση θα εισηγηθεί ένα νέο πλαίσιο για την πτώχευση των φυσικών προσώπων.
Το νέο πτωχευτικό, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα ενδείξεις, δεν θα περιλαμβάνει προστατευτικές διατάξεις για την πρώτη κατοικία, καθώς θα βασίζεται στην κοινοτική οδηγία «για την προληπτική αναδιάρθρωση, την απαλλαγή από τα χρέη και τις ανικανότητες ή την έκπτωση οφειλετών» που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2019.
Η σχετική οδηγία δίνει δεύτερη ευκαιρία στα φυσικά πρόσωπα που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους, δηλαδή επιτρέπει τη ρύθμιση των οφειλών τους ή την απαλλαγή τους από τα χρέη, αφού όμως προηγουμένως ρευστοποιηθεί το σύνολο της περιουσίας τους.
Η απαλλαγή, όπως και η ρευστοποίηση, γίνεται εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, π.χ. ενός ή δύο ετών, μετά την πάροδο του οποίου το φυσικό πρόσωπο μπορεί να «καθαρίσει» από τις οφειλές του αντίστοιχα με ό,τι προβλέπεται για τις επιχειρήσεις. Το νέο πτωχευτικό δίκαιο, το οποίο, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, προσιδιάζει στο αμερικανικό καθεστώς αφερεγγυότητας, θα προβλέπει την εκκίνηση της πτωχευτικής διαδικασίας όχι μόνο από τον οφειλέτη, αλλά και από τους πιστωτές, που θα μπορούν να αιτηθούν τη ρευστοποίηση της περιουσίας του.
Η κατάργηση του Νόμου Κατσέλη δεν σημαίνει ότι όσοι έχουν κάνει μέχρι σήμερα αίτηση ένταξης στον νόμο θα πάψουν να προστατεύονται. Πρόκειται για 100.000 περιπτώσεις εκκρεμών υποθέσεων που θα συνεχίσουν να προστατεύονται με βάση το παλαιό καθεστώς, το οποίο ωστόσο δεν ισχύει για νέες αιτήσεις.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα περισσότεροι από 70.000 δανειολήπτες έχουν βρει προστασία στις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου, η οποία ωστόσο δείχνει σταδιακά να καθίσταται όλο και πιο δύσκολη, καθώς ένας σημαντικός αριθμός αποφάσεων που εκδίδονται από τα ειρηνοδικεία όλης της χώρας είναι πλέον αρνητικός για τους δανειολήπτες αξιολογώντας ότι μερίδα των οφειλετών έχει καταφύγει στον νόμο μόνο και μόνο για να κερδίσει χρόνο και χωρίς να συγκεντρώνει τα απαραίτητα κριτήρια.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ
Δημοσιεύτηκε στο ''ΠΟΝΤΙΚΙ'',
τεύχος 2109 στις 23-01-2020
http://www.topontiki.gr/article/364176/efialtis-gia-toys-kokkinoys-daneioliptes-neo-ptoheytiko-dikaio-fysikon-prosopon?fbclid=IwAR2Q6iiIGrfZsGNSoYR7sxjbfsOs5wPpFMw3TxM_U2LKb6WUwu1_WtoHbAU
27/1/2020
2.
Μας υποχρεώνουν σε όσα έπρεπε να γίνουν οικειοθελώς.
Η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη. Σημαντικά θέματα βαλτώνουν και δεν επιλύονται για έναν απλό λόγο. Αποκτούν πολιτική σημασία. Η επίλυσή τους καθυστερεί, υποβιβάζονται στην κατηγορία ημιμέτρων, αναβάλλονται προς το απώτερο μέλλον. Το καθεστώς και οι διαδικασίες που αφορούν την πτώχευση εντάσσονται στην κατηγορία αυτή επειδή επικεντρώθηκαν σε «πολιτικά» ζητήματα όπως η προστασία της πρώτης κατοικίας.
Ετσι φθάσαμε τα χρέη του ιδιωτικού τομέα να ξεπερνούν τα 250 δισ. ευρώ, δηλαδή είναι σχεδόν 140% του ΑΕΠ. Το Δημόσιο παριστάνει ότι έχει απαιτήσεις που θα εξοφληθούν, οι τράπεζες «κάθονται» σε βουνό από δάνεια που δεν εξυπηρετούνται.
Στο μεταξύ, οι κυβερνήσεις που πέρασαν υποκρίνονταν ότι θα λύσουν το πρόβλημα. Πρώτα ήρθε ο λεγόμενος νόμος Κατσέλη, ο οποίος δεν αντιμετώπισε το θέμα, συμπληρώθηκε από τον νόμο Σταθάκη που συνέχισε στον ίδιο δρόμο, ενεπλάκη ο κώδικας δεοντολογίας των τραπεζών, που «εξασφάλιζε» να μην έχουν προβλήματα οι τραπεζίτες, και τελικά επενέβησαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί που έβλεπαν ότι κανείς δεν θέλει να λύσει το πρόβλημα. Εγιναν οι 120 δόσεις και το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, που λήγει όμως τέλη Απριλίου. Γι’ αυτό χρειάζεται νέος νόμος…
Απ’ όσα γνωρίζουμε, το νέο νομικό πλαίσιο είναι ισορροπημένο. Στηρίζεται στη φιλοσοφία να δοθεί «δεύτερη ευκαιρία» σε όσους ατύχησαν. Λαμβάνει μέτρα κοινωνικής πρόνοιας για όσους έχουν πραγματικές ανάγκες στέγασης, ενώ για τις επιχειρήσεις λαμβάνει υπ’ όψιν το μέγεθος της επιχείρησης και το ποσοστό των πιστωτών που θα κινήσουν την πτωχευτική διαδικασία. Είναι φανερό ότι το νέο καθεστώς προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις πολιτικές προτεραιότητες και την ανάγκη της οικονομίας να μη βουλιάζει εξαιτίας βαρών του παρελθόντος.
Το ενδιαφέρον είναι ότι πάλι η σημαντικότερη τομή γίνεται επειδή είμαστε αναγκασμένοι να προσαρμοστούμε στο ευρωπαϊκό καθεστώς. Το νομοσχέδιο προβλέπει την προσαρμογή του ελληνικού δικαίου στις προβλέψεις της ευρωπαϊκής οδηγίας 1023. Σύμφωνα με αυτήν, οι πιστωτές μιας (χρεοκοπημένης) επιχείρησης έχουν προθεσμία τριών ετών για να διεκδικήσουν την περιουσία της επιχείρησης ή και των φυσικών προσώπων που έχουν ευθύνη. Μετά την παρέλευση της τριετίας, οι οφειλέτες απαλλάσσονται από τα χρέη.
Η σημαντικότερη νέα εξέλιξη είναι ότι τα «σπασμένα» πρέπει να μαζεύονται σε τρία χρόνια. Είναι επανάσταση για χώρα που έχει συνηθίσει σε μακρόσυρτες δικαστικές διαδικασίες. Καμιά ανάλογη περίπτωση στην Ελλάδα, είτε αφορά στεγαστικό δάνειο, οφειλές στο Δημόσιο ή και δάνεια εταιρείας, δεν ολοκληρώθηκε σε τρία χρόνια. Κι αν η επίλυση του θέματος δεν μπορεί να γίνει δικαστικά, προβλέπεται η ευχέρεια εξωδικαστικών συμβιβασμών που επιταχύνουν τις υποθέσεις.
Πρόκειται ίσως για τη σημαντικότερη τομή που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι γίνεται επειδή προκύπτει από την ανάγκη προσαρμογής στο ευρωπαϊκό καθεστώς. Καθόλου περίεργο για χώρα που δημιούργησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ύστερα από απαίτηση των ξένων πιστωτών…
Επίσης, σημαντική είναι η διαφοροποίηση που προβλέπει το νομοσχέδιο να ξεχωρίσει εκείνον που σκόπιμα αποφεύγει να πληρώνει τις υποχρεώσεις από τον άλλο που δεν έχει δόλο. Ο δεύτερος, και αφού δέχθηκε να ρευστοποιήσει όποια περιουσιακά στοιχεία είχε για να εξοφλήσει υποχρεώσεις του, απαλλάσσεται από «την κηλίδα» των ανεξόφλητων χρεών και μπορεί να ξαναδανειστεί εφόσον έχει εισόδημα.
Διαφορετική είναι η μεταχείριση όσων δεν προχωρούν σε ρύθμιση χρεών και αποκρύπτουν περιουσιακά στοιχεία. Θα διαπιστώσουν ότι ενισχύθηκαν οι δυνατότητες να πιέζονται από τους πιστωτές είτε είναι τράπεζες είτε εταιρείες που απέκτησαν τις οφειλές τους.
Σεραφείμ Κωνσταντινίδης
https://www.kathimerini.gr/1062949/opinion/epikairothta
/politikh/mas-ypoxrewnoyn-se-osa-eprepe-na-ginoyn-oikeio8elws
1/2/2020
Εφιάλτης για τους κόκκινους δανειολήπτες
το νέο πτωχευτικό δίκαιο φυσικών προσώπων.
Με ένα ανεπαρκές επίδομα, αυτό της στέγασης, προσπαθούν να «χρυσώσουν το χάπι» σε δεκάδες χιλιάδες πολίτες που πρόκειται να χάσουν το σπίτι τους από τη «βροχή» πλειστηριασμών που αναμένεται μετά την 1η Μαΐου λόγω της κατάργησης προστασίας της πρώτης κατοικίας. Δηλαδή η κυβέρνηση εμμέσως προειδοποιεί ότι σε λίγους μήνες οι πολίτες που μέχρι τώρα προστατεύονταν πρόκειται να χάσουν το σπίτι τους και τους ενημερώνει ότι θα είναι δικαιούχοι του επιδόματος, το οποίο σήμερα δεν ξεπερνάει τα 200 ευρώ τον μήνα.
Και φυσικά μιλάμε για πολίτες οι οποίοι, για να φτάσουν στο σημείο να χάσουν το σπίτι τους στον πλειστηριασμό, είναι ήδη σε ιδιαίτερα δεινή θέση. Συνεπώς ένα μικρό επίδομα σε σχέση με τα σημερινά ενοίκια, που έχουν φτάσει, σύμφωνα με όλες τις πρόσφατες μελέτες, σε δυσθεώρητα για τον μέσο Έλληνα επίπεδα, δεν είναι παρά ασπιρίνη σε μία πολύ σοβαρή ασθένεια.
Σύμφωνα με πληροφορίες το επίδομα θα το παίρνουν όσοι χάνουν το ακίνητό τους από την τράπεζα και δεν έχουν ρυθμίσει το δάνειό τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την πρώτη κατοικία ή μέσω του Νόμου Κατσέλη. Έτσι ο Νόμος Κατσέλη θα αντικατασταθεί και στη θέση του θα θεσμοθετηθεί το νέο πλαίσιο για την πτώχευση ιδιωτών.
Η αντικατάσταση του Νόμου Κατσέλη είναι κυβερνητική υποχρέωση στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας και αποτελεί αντικείμενο ήδη των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, που βρίσκονται στην Αθήνα. Μάλιστα τα τεχνικά κλιμάκια έχουν ήδη αρχίσει τον κύκλο επαφών με τις τράπεζες για αυτό το θέμα από την προηγούμενη εβδομάδα. Έγιναν συναντήσεις με την Τράπεζα της Ελλάδος και την Τράπεζα Πειραιώς αλλά και με στελέχη της Εθνικής και της Eurobank.
Χωρίς περιορισμούς
Ο νέος νόμος, που θα βασίζεται στην κοινοτική οδηγία περί αφερεγγυότητας, θα επιτρέπει την πτώχευση των νοικοκυριών δίνοντάς τους δεύτερη ευκαιρία για να ξαναρχίσουν τη ζωή τους χωρίς χρέη, αφού όμως προηγουμένως ρευστοποιήσουν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους. Αυτό σημαίνει ότι όσοι δεν ενταχθούν έγκαιρα στον νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που ισχύει έως τα τέλη Απριλίου, και δεν τηρούν τη ρύθμιση που έχουν κάνει με την τράπεζα θα χάνουν το σπίτι τους, το οποίο θα βγαίνει σε πλειστηριασμό χωρίς περιορισμούς.
Σε περίπτωση που πρόκειται για φτωχό νοικοκυριό, το Δημόσιο θα του χορηγεί επίδομα στέγασης προκειμένου να καλύψει ένα μέρος από το ενοίκιο που θα πρέπει να καταβάλλει κάθε μήνα. Η χορήγηση του επιδόματος θα γίνεται με βάση συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια, όπως ισχύει και σήμερα. Τα κριτήρια αυτά δεν έχουν καθοριστεί ακόμη και θα αποτελέσουν αντικείμενο των συζητήσεων στο πλαίσιο της επεξεργασίας του νέου πτωχευτικού νόμου.
Ο οφειλέτης θα μπορεί να συμφωνήσει με την τράπεζα να συνεχίσει να διαμένει στο σπίτι, καταβάλλοντας όμως πλέον – αντί της δόσης του δανείου, από το οποίο έχει απαλλαγεί – ενοίκιο. Προφανής προϋπόθεση είναι το ακίνητο να μην έχει μεταβιβαστεί και να είναι εντός των οικονομικών δυνατοτήτων του φυσικού προσώπου, δηλαδή να μπορεί να ανταποκριθεί στην καταβολή του ενοικίου που συμφωνεί με την τράπεζα.
Το νέο καθεστώς δεν έχει καμία σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας, που δίνει τη δυνατότητα σε όποιον ρυθμίζει το δάνειό του μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας να παίρνει από το κράτος επιδότηση για τη δόση του δανείου που συμφωνεί με την τράπεζα. Πρόκειται προφανώς για ένα δυσμενέστερο καθεστώς, αφού επιτρέπει τον πλειστηριασμό όλης της ακίνητης περιουσίας του δανειολήπτη, ακόμα και αν πρόκειται για ένα μικρό διαμέρισμα που αποτελεί την πρώτη του κατοικία και στην οποία διαμένει.
Το νέο πλαίσιο
Παρελθόν θα αποτελεί από την 1η Μαΐου ο γνωστός Νόμος Κατσέλη, που τέθηκε σε ισχύ τον Φεβρουάριο του 2010 και για δέκα συνεχή χρόνια αποτέλεσε ομπρέλα προστασίας για ευπαθή νοικοκυριά. Το πτωχευτικό των ιδιωτών, όπως επισήμως ονομάζεται ο Νόμος Κατσέλη, θα καταργηθεί στο σύνολό του – έχει ήδη προηγηθεί η κατάργηση του άρθρου για την προστασία της πρώτης κατοικίας – και στη θέση του η κυβέρνηση θα εισηγηθεί ένα νέο πλαίσιο για την πτώχευση των φυσικών προσώπων.
Το νέο πτωχευτικό, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα ενδείξεις, δεν θα περιλαμβάνει προστατευτικές διατάξεις για την πρώτη κατοικία, καθώς θα βασίζεται στην κοινοτική οδηγία «για την προληπτική αναδιάρθρωση, την απαλλαγή από τα χρέη και τις ανικανότητες ή την έκπτωση οφειλετών» που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2019.
Η σχετική οδηγία δίνει δεύτερη ευκαιρία στα φυσικά πρόσωπα που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους, δηλαδή επιτρέπει τη ρύθμιση των οφειλών τους ή την απαλλαγή τους από τα χρέη, αφού όμως προηγουμένως ρευστοποιηθεί το σύνολο της περιουσίας τους.
Η απαλλαγή, όπως και η ρευστοποίηση, γίνεται εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, π.χ. ενός ή δύο ετών, μετά την πάροδο του οποίου το φυσικό πρόσωπο μπορεί να «καθαρίσει» από τις οφειλές του αντίστοιχα με ό,τι προβλέπεται για τις επιχειρήσεις. Το νέο πτωχευτικό δίκαιο, το οποίο, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, προσιδιάζει στο αμερικανικό καθεστώς αφερεγγυότητας, θα προβλέπει την εκκίνηση της πτωχευτικής διαδικασίας όχι μόνο από τον οφειλέτη, αλλά και από τους πιστωτές, που θα μπορούν να αιτηθούν τη ρευστοποίηση της περιουσίας του.
Η κατάργηση του Νόμου Κατσέλη δεν σημαίνει ότι όσοι έχουν κάνει μέχρι σήμερα αίτηση ένταξης στον νόμο θα πάψουν να προστατεύονται. Πρόκειται για 100.000 περιπτώσεις εκκρεμών υποθέσεων που θα συνεχίσουν να προστατεύονται με βάση το παλαιό καθεστώς, το οποίο ωστόσο δεν ισχύει για νέες αιτήσεις.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα περισσότεροι από 70.000 δανειολήπτες έχουν βρει προστασία στις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου, η οποία ωστόσο δείχνει σταδιακά να καθίσταται όλο και πιο δύσκολη, καθώς ένας σημαντικός αριθμός αποφάσεων που εκδίδονται από τα ειρηνοδικεία όλης της χώρας είναι πλέον αρνητικός για τους δανειολήπτες αξιολογώντας ότι μερίδα των οφειλετών έχει καταφύγει στον νόμο μόνο και μόνο για να κερδίσει χρόνο και χωρίς να συγκεντρώνει τα απαραίτητα κριτήρια.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ
Δημοσιεύτηκε στο ''ΠΟΝΤΙΚΙ'',
τεύχος 2109 στις 23-01-2020
http://www.topontiki.gr/article/364176/efialtis-gia-toys-kokkinoys-daneioliptes-neo-ptoheytiko-dikaio-fysikon-prosopon?fbclid=IwAR2Q6iiIGrfZsGNSoYR7sxjbfsOs5wPpFMw3TxM_U2LKb6WUwu1_WtoHbAU
27/1/2020
2.
Μας υποχρεώνουν σε όσα έπρεπε να γίνουν οικειοθελώς.
Η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη. Σημαντικά θέματα βαλτώνουν και δεν επιλύονται για έναν απλό λόγο. Αποκτούν πολιτική σημασία. Η επίλυσή τους καθυστερεί, υποβιβάζονται στην κατηγορία ημιμέτρων, αναβάλλονται προς το απώτερο μέλλον. Το καθεστώς και οι διαδικασίες που αφορούν την πτώχευση εντάσσονται στην κατηγορία αυτή επειδή επικεντρώθηκαν σε «πολιτικά» ζητήματα όπως η προστασία της πρώτης κατοικίας.
Ετσι φθάσαμε τα χρέη του ιδιωτικού τομέα να ξεπερνούν τα 250 δισ. ευρώ, δηλαδή είναι σχεδόν 140% του ΑΕΠ. Το Δημόσιο παριστάνει ότι έχει απαιτήσεις που θα εξοφληθούν, οι τράπεζες «κάθονται» σε βουνό από δάνεια που δεν εξυπηρετούνται.
Στο μεταξύ, οι κυβερνήσεις που πέρασαν υποκρίνονταν ότι θα λύσουν το πρόβλημα. Πρώτα ήρθε ο λεγόμενος νόμος Κατσέλη, ο οποίος δεν αντιμετώπισε το θέμα, συμπληρώθηκε από τον νόμο Σταθάκη που συνέχισε στον ίδιο δρόμο, ενεπλάκη ο κώδικας δεοντολογίας των τραπεζών, που «εξασφάλιζε» να μην έχουν προβλήματα οι τραπεζίτες, και τελικά επενέβησαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί που έβλεπαν ότι κανείς δεν θέλει να λύσει το πρόβλημα. Εγιναν οι 120 δόσεις και το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, που λήγει όμως τέλη Απριλίου. Γι’ αυτό χρειάζεται νέος νόμος…
Απ’ όσα γνωρίζουμε, το νέο νομικό πλαίσιο είναι ισορροπημένο. Στηρίζεται στη φιλοσοφία να δοθεί «δεύτερη ευκαιρία» σε όσους ατύχησαν. Λαμβάνει μέτρα κοινωνικής πρόνοιας για όσους έχουν πραγματικές ανάγκες στέγασης, ενώ για τις επιχειρήσεις λαμβάνει υπ’ όψιν το μέγεθος της επιχείρησης και το ποσοστό των πιστωτών που θα κινήσουν την πτωχευτική διαδικασία. Είναι φανερό ότι το νέο καθεστώς προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις πολιτικές προτεραιότητες και την ανάγκη της οικονομίας να μη βουλιάζει εξαιτίας βαρών του παρελθόντος.
Το ενδιαφέρον είναι ότι πάλι η σημαντικότερη τομή γίνεται επειδή είμαστε αναγκασμένοι να προσαρμοστούμε στο ευρωπαϊκό καθεστώς. Το νομοσχέδιο προβλέπει την προσαρμογή του ελληνικού δικαίου στις προβλέψεις της ευρωπαϊκής οδηγίας 1023. Σύμφωνα με αυτήν, οι πιστωτές μιας (χρεοκοπημένης) επιχείρησης έχουν προθεσμία τριών ετών για να διεκδικήσουν την περιουσία της επιχείρησης ή και των φυσικών προσώπων που έχουν ευθύνη. Μετά την παρέλευση της τριετίας, οι οφειλέτες απαλλάσσονται από τα χρέη.
Η σημαντικότερη νέα εξέλιξη είναι ότι τα «σπασμένα» πρέπει να μαζεύονται σε τρία χρόνια. Είναι επανάσταση για χώρα που έχει συνηθίσει σε μακρόσυρτες δικαστικές διαδικασίες. Καμιά ανάλογη περίπτωση στην Ελλάδα, είτε αφορά στεγαστικό δάνειο, οφειλές στο Δημόσιο ή και δάνεια εταιρείας, δεν ολοκληρώθηκε σε τρία χρόνια. Κι αν η επίλυση του θέματος δεν μπορεί να γίνει δικαστικά, προβλέπεται η ευχέρεια εξωδικαστικών συμβιβασμών που επιταχύνουν τις υποθέσεις.
Πρόκειται ίσως για τη σημαντικότερη τομή που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι γίνεται επειδή προκύπτει από την ανάγκη προσαρμογής στο ευρωπαϊκό καθεστώς. Καθόλου περίεργο για χώρα που δημιούργησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ύστερα από απαίτηση των ξένων πιστωτών…
Επίσης, σημαντική είναι η διαφοροποίηση που προβλέπει το νομοσχέδιο να ξεχωρίσει εκείνον που σκόπιμα αποφεύγει να πληρώνει τις υποχρεώσεις από τον άλλο που δεν έχει δόλο. Ο δεύτερος, και αφού δέχθηκε να ρευστοποιήσει όποια περιουσιακά στοιχεία είχε για να εξοφλήσει υποχρεώσεις του, απαλλάσσεται από «την κηλίδα» των ανεξόφλητων χρεών και μπορεί να ξαναδανειστεί εφόσον έχει εισόδημα.
Διαφορετική είναι η μεταχείριση όσων δεν προχωρούν σε ρύθμιση χρεών και αποκρύπτουν περιουσιακά στοιχεία. Θα διαπιστώσουν ότι ενισχύθηκαν οι δυνατότητες να πιέζονται από τους πιστωτές είτε είναι τράπεζες είτε εταιρείες που απέκτησαν τις οφειλές τους.
Σεραφείμ Κωνσταντινίδης
https://www.kathimerini.gr/1062949/opinion/epikairothta
/politikh/mas-ypoxrewnoyn-se-osa-eprepe-na-ginoyn-oikeio8elws
1/2/2020