Τι σημαίνει η νίκη του αριστερού Σιν Φέιν στην Ιρλανδία και πως έφτασε σ΄αυτήν.





Τι σημαίνει η νίκη του αριστερού Σιν Φέιν στην Ιρλανδία 
και πως έφτασε σ΄αυτήν.

«Η εκδίκησή μας θα είναι το γέλιο των παιδιών μας» είχε πει ο Bobby Sands, ο θρυλικός αγωνιστής του IRA που πέθανε το 1981 σε ηλικία 27 ετών, μετά από 66 μέρες απεργίας πείνας ως πολιτικός κρατούμενος και έγινε το σύμβολο του αγώνα των Ιρλανδών για ανεξαρτησία από τη Μεγάλη Βρετανία.

Σχεδόν 40 χρόνια μετά, τα παιδιά των συναγωνιστών του Bobby πράγματι χαμογελούν. Είναι η πρώτη φορά στα 100 χρόνια ιστορίας της Ιρλανδικής δημοκρατίας που ένα αριστερό κόμμα καταλαμβάνει την πρώτη θέση. Το Sinn Fein που θεωρούνταν πολιτικός βραχίονας του IRA πέτυχε μεγάλη νίκη, σπάζοντας τον δικομματισμό των Fine Gael (κεντροδεξιά) και Fianna Fail (φιλελεύθεροι) που εναλλάσσονται στην εξουσία εδώ και έναν αιώνα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου της καταμέτρησης για τις βουλευτικές εκλογές, το Σιν Φέιν εξασφαλίζει το 24,5% των ψήφων και επικρατεί των Φιάνα Φέιλ (22,2%) και Φίνε Γκάελ του απερχόμενου πρωθυπουργού Λίο Βαράντκαρ (20,9%).

Μένει να φανεί πώς η εκλογική αριθμητική θα κατανείμει τις έδρες των κομμάτων στην ιρλανδική κάτω βουλή, το 160εδρές Ντάιλ. Εξαιτίας του περίπλοκου ιρλανδικού εκλογικού συστήματος, η ισορροπία των πολιτικών δυνάμεων δεν θα είναι γνωστή παρά μετά τη συνολική καταμέτρηση των ψήφων, που μπορεί να χρειασθεί αρκετές ημέρες.

Η ηγέτης του κόμματος Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα ως μια «επανάσταση της κάλπης» και απέρριψε τις διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων εξουσίας χαρακτηρίζοντάς τα ως «το κόμμα των εργολάβων» και «το κόμμα των ιδιοκτητών».

Αφού κήρυξε το τέλος του δικομματισμού μπροστά στους ενθουσιασμένους υποστηρικτές του Σιν Φέιν, που ήταν στο περιθώριο της ιρλανδικής πολιτικής σκηνής ως πολιτική πτέρυγα του IRA (Irish Republican Army), η Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ δήλωσε σε συνέντευξή της στο RTE: «Η πρώτη μου δουλειά είναι να διαπιστώσω μαζί με άλλα κόμματα αν υπάρχουν ή όχι τα νούμερα, εάν υπάρχει πολιτική βούληση για τον σχηματισμό μίας κυβέρνησης χωρίς το Φιάνα Φέιλ και το Φίνε Γκάελ».

Από την πλευρά του ο ηγέτης του Φίνε Γκάελ και απερχόμενος πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ, το κόμμα του οποίου κατατάσσεται τρίτο με 20,9% των ψήφων, είπε ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό με το Σιν Φέιν. Αντίθετα, ο ηγέτης του Φιάνα Φέιλ Μάικλ Μάρτιν, το κόμμα του οποίου συγκέντρωσε 22,2% των ψήφων και πιθανότατα τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο κάποιας κυβερνητικής συνεργασίας με το Σιν Φέιν.

Το «ιρλανδικό θαύμα» και το πρόγραμμα του Σιν Φέιν

Η Βόρεια Ιρλανδία δημιουργήθηκε το 1921, όταν ο πληθυσμός της Ιρλανδίας διαφώνησε για το αν θα πρέπει η χώρα να ανεξαρτητοποιηθεί ή να παραμείνει περιφέρεια του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε γενικές γραμμές, στο Ηνωμένο Βασίλειο ενσωματώθηκαν εκείνες οι επαρχίες της ιρλανδικής νήσου όπου επικράτησε η άποψη υπέρ της «Ένωσης» και οι οποίες είναι σήμερα γνωστές ως «Βόρεια Ιρλανδία». Οι υπόλοιπες ανεξαρτητοποιήθηκαν και αποτελούν έκτοτε την ανεξάρτητη «Δημοκρατία της Ιρλανδίας».

Ακολούθησε ένας αιματηρός εμφύλιος που επί δεκαετίες ταλάνιζε τη Βόρεια Ιρλανδία. Πάνω από 3.600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 50.000 τραυματίστηκαν ενώ εκατοντάδες χιλιάδες υπέστησαν ψυχικά τραύματα από την ταραχώδη εκείνη περίοδο.

Στις 10 Απριλίου του 1998 υπεγράφη η ιστορική Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής που έθεσε τέρμα στις αιματηρές συγκρούσεις και οδήγησε σε έναν συμβιβασμό που επέτρεπε την ημιαυτονομία στη Βόρεια Ιρλανδία.

Έκτοτε το Σιν Φέιν κέρδιζε συνεχώς πολιτικό χώρο, φτάνοντας να γίνει η δεσπόζουσα δύναμη στη Βόρεια και τελικά και στη Νότια, σε όλη την Ιρλανδία.

Γιατί; Προφανώς, το «ιρλανδικό θαύμα» της θεαματικής οικονομικής ανάπτυξης δεν είναι κάτι που συμμερίζονται πολλοί Ιρλανδοί πολίτες και κυρίως οι νέοι που προτίμησαν το Σιν Φέιν.

Με μία πρώτη ματιά, η οικονομία της Ιρλανδίας φαίνεται να «ανθίζει». Μόλις πριν από έναν μήνα, έλαβε μία ακόμα αναβάθμιση, από τον Οίκο Αξιολόγησης Kroll Bond Rating Agency, χάρη στη μείωση του δημοσίου χρέους και το δυνατό τραπεζικό σύστημα.

Στα χρόνια της διακυβέρνησης του Φίνε Γκάελ η χώρα πετύχαινε τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης της Ευρωζώνης και το 2018 έκλεισε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 8,2%. Το οικονομικό επιτελείο αναβάθμισε πρόσφατα τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, πιστεύοντας ότι η χώρα θα «πιάσει» 3,9% το 2020 και 3% κατά μέσο όρο τα επόμενα έτη, έως το 2025, παρά το brexit.

Ωστόσο, η εικόνα δεν είναι τόσο ειδυλλιακή όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Οι Ιρλανδοί ακόμη αισθάνονται τις συνέπειες της κρίσης του 2008, όταν ο «Κέλτικος Τίγρης» έφθασε ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία και αναγκάστηκε να ζητήσει διεθνή διάσωση, κάτι που οδήγησε σε ένα καθεστώς αυστηρής λιτότητας.

Μεγάλο μέρος της ιρλανδικής ανάπτυξης οφείλεται στις πολυεθνικές που έχουν την έδρα τους εκεί, οι οποίες πληρώνουν έναν προκλητικά χαμηλό για πολλούς φόρο κερδών 12,5%, και τα μετά φόρων κέρδη φεύγουν έξω από την χώρα.

Η χώρα αντιμετωπίζει «στεγαστική κρίση». Έχοντας παλαιότερα ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης, οι Ιρλανδοί δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να βρούνε, πλέον, στέγη. Οι εξώσεις και ο αριθμός των αστέγων έχουν αυξηθεί, τα ενοίκια έχουν εκτοξευτεί. Τα τελευταία χρόνια, το Δουβλίνο αναδείχθηκε σε μία από τις πιο ακριβές πόλεις για ενοικίαση ακινήτου. Όπως αναφέρει και το euronews, το μέσο ενοίκιο είναι 2.000 ευρώ το μήνα.

Το υψηλό κόστος στέγασης είναι μία από τις αιτίες για το συνολικό υψηλό κόστος διαβίωσης. Η Ιρλανδία βρίσκεται στην πέμπτη θέση των πιο ακριβών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας), με τις τιμές να βρίσκονται 13% πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Οι νεόπτωχοι αυξάνονται. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, το 15,7% των Ιρλανδών ζούνε κάτω από το όριο φτώχειας. Ταυτόχρονα, οι δημόσιες υπηρεσίες καταρρέουν, κυρίως η Υγεία.

Το Σιν Φέιν κέρδισε την εμπιστοσύνη των Ιρλανδών πολιτών με μία αριστερή ατζέντα και έμφαση στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης και της κρίσης στη δημόσια υγεία μέσω αυξημένης φορολόγησης για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Πρότεινε ριζοσπαστικές λύσεις, όπως μεγαλύτερη φορολογία σε όσους έχουν εισόδημα πάνω από 100.000 ευρώ και στις επιχειρήσεις, πλαφόν στις τιμές των ενοικίων, υποχρεωτική διαπραγμάτευση των επιχειρήσεων με τα σωματεία, ανέγερση νέων εργατικών εστιών, μείωση του ορίου συνταξιοδότησης και δημιουργία ενός νέου Ιρλανδικού Συστήματος Υγείας.

Ταραχή στις αγορές

Η ιστορική νίκη του Σιν Φέιν και οι αλλαγές που αυτή μπορεί να φέρει στο πολιτικό σκηνικό της χώρας έχουν προκαλέσει εμφανή ανησυχία στους επενδυτές, που προχωρούν σε ρευστοποιήσεις, βάζοντας στο στόχαστρο κατά κύριο λόγο τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Όπως αναφέρει το Reuters, ο πολιτικός σεισμός στην Ιρλανδία συνοδεύεται και από ανάλογους μετασεισμούς στην χρηματιστηριακή αγορά. Ο βασικός δείκτης στο Δουβλίνο υποχωρεί 1,2%, με τους τραπεζικούς τίτλους να δέχονται σφυροκόπημα.

«Η αβεβαιότητα που συνδυάζεται με το ενδεχόμενο να εισέλθει στην κυβέρνηση ένα πιο ριζοσπαστικό- λαϊκίστικο κόμμα θα βαρύνει πιθανότατα αισθητά στην επίδοση των ιρλανδικών τραπεζών» σχολίασε ο οικονομικός αναλυτής Daragh Quinn.

Και το Brexit;

Το Brexit άνοιξε και πάλι τη συζήτηση για την επανένωση της Ιρλανδίας και η ερώτηση ενότητας θα είναι πρωταρχικής σημασίας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συγκρότησης της νέας κυβέρνησης. Το Σιν Φέιν ζήτησε δημοψήφισμα περί ενότητας κατά τη διάρκεια της επόμενης κυβέρνησης, επισημαίνεται στο Foreign Policy.

«Προφανή και άμεση απειλή» συνιστά το Brexit για τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής που εγγυάται την ειρήνη στην Ιρλανδία εδώ και δύο δεκαετίες, είχε δηλώσει η ηγέτιδα του Σιν Φέιν, Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ.

Τα τελευταία δύο χρόνια, μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, στο οποίο η πλειοψηφία των Βορειοϊρλανδών τάχθηκε υπέρ της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Σιν Φέιν ζητεί επανειλημμένως να διεξαχθεί δημοψήφισμα για την απόσχιση της Βόρειας Ιρλανδίας και την ένωσή της με την Ιρλανδία.

Πάντως τα εσωτερικά προβλήματα επισκίασαν τις διαπραγματευτικές κινήσεις του Βαράντκαρ στο ζήτημα του Brexit, τις οποίες ο απερχόμενος πρωθυπουργός προέβαλε, αλλά χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Ενδεικτικό είναι ότι για το ευρωβρετανικό διαζύγιο ενδιαφέρθηκε μόλις το 1% των ερωτηθέντων στο exit poll.

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας η Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ δεν άγγιξε τα περί ένωσης του ιρλανδικού νησιού, ωστόσο η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη δημιουργία μίας ενιαίας Ιρλανδίας εντός πενταετίας αποτελεί κεντρική θέση του Σιν Φέιν.


11/2/2020



ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ