Τι δηλώνει η επιδρομή της αλβανικής αστυνομίας στα στρατόπεδα των "Μουτζαχεντίν του Λαού".
Του Κώστα Ράπτη
Το πρωί της Τρίτης περίπου χίλιοι Αλβανοί αστυνομικοί επέδραμαν στα στρατόπεδα Ashraf-3 και Ashraf-4, στην κωμόπολη του Μανέζ, που βρίσκεται 20 χιλιόμετρα δυτικά των Τιράνων, πραγματοποιώντας έρευνες και κατάσχοντας 150 υπολογιστές των Ιρανών αντικαθεστωτικών "Μουτζαχεντίν του Λαού” (ΜΕΚ).
Κατά την αλβανική πλευρά, οι έρευνες διετάχθησαν από το Ειδικό Δικαστήριο κατά της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος, λόγω υποψιών διάπραξης κυβερνοεπιθέσεων και άλλων τρομοκρατικών ενεργειών.
Οι ΜΕΚ, πάλι, καταγγέλλουν δια του Εθνικού Συμβουλίου Αντίστασης του Ιράν, που αποτελεί την πολιτική τους "ομπρέλα", ότι η αστυνομική επιδρομή υπήρξε εξαιρετικά βίαιη και ότι ένας άνθρωπος, ονόματι Αλί Μοστασαρί, έχασε τη ζωή του, ενώ 36 άλλοι χρειάστηκε να νοσηλευτούν, λόγω της εκτεταμένης χρήσης χημικών.
Το γεγονός φέρνει και πάλι στο προσκήνιο ένα από τα πιο ιδιόμορφα "μυστικά" της γειτονικής χώρας: τη φιλοξενία της οργάνωσης που άλλοτε η Δύση χαρακτηρίζει τρομοκρατική και άλλοτε ανέχεται, το λιγότερο, ως όπλο εναντίον του καθεστώτος του Ιράν.
Οι ΜΕΚ ιδρύθηκαν ως ισλαμο-μαρξιστική οργάνωση το 1965, αντιπαλεύοντας τη μοναρχία του Ρεζά Παχλεβί και δέχθηκαν αλλεπάλληλα κατασταλτικά πλήγματα από τις τότε κρατικές υπηρεσίες. Στην Ιρανική Επανάσταση του 1978-79 είχαν ιδιαίτερα προβεβλημένο ρόλο, συμπορευόμενοι με τον αγιατολλάχ Χομεϊνί. Ωστόσο σύντομα ήρθαν σε σύγκρουση μαζί του, καταγγέλλοντας τη "μονοπώληση της εξουσίας” από τον νέο ισχυρό άνδρα της χώρας. Μεταβλήθηκαν σε κυριότερο εχθρό του νέου καθεστώτος, με το οποίο αντάλλασσαν φονικά πλήγματα. Στους ΜΕΚ απέδωσε ο Χομεϊνί την ευθύνη για την βομβιστική επίθεση στα γραφεία του Ισλαμικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στις 28 Ιουνίου 1981, στην οποία έχασαν τη ζωή τους ο υπ' αριθμόν δύο του καθεστώτος, αγιατολλάχ Μοχάμαντ Μπεχεστί και άλλα 72 άτομα, συμπεριλαμβανομένων υπουργών και βουλευτών.
Την ίδια χρονιά ο ηγέτης των ΜΕΚ, Μασούντ Ρατζαβί κατέφυγε στα περίχωρα του Παρισιού, όπου συγκρότησε οιονεί εξόριστη κυβέρνηση. Οι μαχητές της οργάνωσης, πάλι, τέθηκαν υπό την προστασία του Σαντάμ Χουσεϊν, ενώ ακόμη διαρκούσε ο πόλεμος Ιράν-Ιράκ, και συνέχισαν να εξαπολύουν επιθέσεις στην ιρανική επικράτεια. Η λήξη του πολέμου το 1988 σήμανε ένα κύμα μαζικών εκτελέσεων μελών των ΜΕΚ και άλλων αντιφρονούντων που κρατούνταν στις φυλακές του Ιράν.
Μέχρι και σήμερα τόσο οι ΜΕΚ όσο και οι ιθύνοντες του Ιράν αρέσκονται να παρουσιάζουν τα παράνομα δίκτυα της οργάνωσης ως υπεύθυνα για κάθε είδους αναταραχή που ξεσπά στην Ισλαμική Δημοκρατία. Πολυσυζητημένη είναι επίσης η εικαζόμενη συνεργασία των ΜΕΚ με τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ για τις δολοφονίες Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων. Άλλωστε ήταν οι ΜΕΚ αυτοί που πρώτοι αποκάλυψαν το 2002 την ύπαρξη του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, προβαίνοντας έκτοτε σε αρκετές σχετικές καταγγελίες, που δεν θεωρήθηκαν όλες αξιόπιστες από τις αμερικανικές υπηρεσίες.
Θανατικές καταδίκες και εκτελέσεις αντιφρονούντων στο Ιράν μέχρι τις μέρες μας έχουν δικαιολογηθεί με την κατηγορία της συνεργασίας με τους ΜΕΚ. Επίσης Ιρανοί πράκτορες έχουν αναμιχθεί σε ενέργειες εναντίον των ΜΕΚ σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Η στάση των δυτικών χωρών απέναντι στην οργάνωση είναι εξαιρετικά αμφίσημη. Οι γαλλικές αρχές πραγματοποίησαν στις παραμονές του πολέμου στο Ιράκ επιδρομή στην έδρα των ΜΕΚ και έθεσαν υπό (προσωρινή) κράτηση την σύζυγο του Ρατζαβί, Μαριάμ, η οποία αποτελεί το δημόσιο πρόσωπο της οργάνωσης και εμφανίζεται ως εξόριστη πρόεδρος του Ιράν. Η Βρετανία επίσης της απαγόρευσε την είσοδο, επί υπουργίας της Τερέζα Μέι στο Home Office.
Ο ΟΗΕ κατονόμασε την οργάνωση το 2008 ως ενεχόμενη σε τρομοκρατικές ενέργειες, ενώ οι ΗΠΑ την ενέταξαν στην λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων το 1997, απ' όπου την απομάκρυναν το 2007. Σε αντίστοιχο χαρακτηρισμό προχώρησε η Ε.Ε. το 2002, για να υπαναχωρήσει το 2009.
Αναλυτές και δημοσιογράφοι περιγράφουν τους ΜΕΚ ως το αντίστοιχο θρησκευτικής σέκτας με στοιχεία προσωπολατρείας της ηγεσίας. Όμως προβεβλημένες προσωπικότητες των ΗΠΑ όπως ο Ρούντι Τζουλιάνι, ο Τζον Μπόλτον και ο Τζον Μακέιν δεν δίστασαν να μιλήσουν σε συγκεντρώσεις τους.
Η κατάληψη του Ιράκ από τις αμερικανικές δυνάμεις το 2003 υπήρξε στιγμή μεγάλης αμηχανίας σε ό,τι αφορά την τύχη των στρατοπεδευμένων στη χώρα μαχητών των ΜΕΚ. Εντέλει τα στρατόπεδα τους τέθηκαν υπό αμερικανική φρούρηση, όμως η μεταβίβαση της ευθύνης το 2009 στην μετασανταμική (και εν πολλοίς φιλο-ιρανική) ιρακινή κυβέρνηση έθεσε τους ΜΕΚ στο στόχαστρο επιθέσεων από σιιτικές πολιτοφυλακές. Η λύση που δόθηκε το 2013 ήταν η μεταφορά των μουτζαχεντίν σε ειδικά στρατόπεδα στην Αλβανία. Ήταν η ίδια εποχή που η γειτονική χώρα αναλάμβανε παραπλήσιο ρόλο και σε ό,τι αφορούσε την φιλοξενία και διάλυση του χημικού οπλοστασίου της Συρίας.
Οι Ιρανοί αντικαθεστωτικοί αντάρτες στην Αλβανία υπολογίζονται σε περίπου 3.000 και σε μεγάλο βαθμό συνεχίζουν τη δράση τους κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας – γεγονός που είχε τις επιπτώσεις του στο διπλωματικό πεδίο.
Τον Σεπτέμβριο του 2022 η κυβέρνηση του Έντι Ράμα διέκοψε τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ιράν και απέλασε όλους τους Ιρανούς διπλωμάτες, σε απάντηση προς τις κυβερνοεπιθέσεις που είχαν δεχθεί τον Ιούλιο οι αλβανικές υποδομές – πιθανότατα από χάκερς του ιρανικού καθεστώτος που "τιμωρούσαν" τα Τίρανα για την φιλοξενία των ΜΕΚ.
Αντιστρόφως στις αρχές αυτού του μήνα ιρανικές κυβερνητικές ιστοσελίδες δέχθηκαν κυβερνοεπίθεση από ΜΕΚ.
Αδιευκρίνιστο παραμένει το τι έστρεψε τώρα τις αλβανικές αρχές εναντίον των φιλοξενουμένων της. Ο φόβος της διείσδυσης Ιρανών πρακτόρων; Τυχόν εμπλοκή των φιλοξενουμένων σε εκβιαστικές ή άλλες παράνομες ενέργειες που θίγουν την Αλβανία; Ή απλώς οι νέοι άνεμοι που φυσούν από την άλλη άκρη του Ατλαντικού;
Εκπρόσωπος του State Department δήλωσε: "Η Αλβανική Αστυνομία μας διαβεβαίωσε ότι όλες οι ενέργειές της πραγματοποιήθηκαν σε συμφωνία με τους νόμους. Υποστηρίζουμε το δικαίωμα της Αλβανίας να ερευνά πιθανές παράνομες δραστηριότητες στην επικράτειά της. Οι ΗΠΑ δεν θεωρούν τους ΜΕΚ ως βιώσιμη δημοκρατική αντιπολίτευση, αντιπροσωπευτική του ιρανικού λαού. Το State Department εξακολουθεί να έχει σοβαρές ανησυχίες για τους MEK ως οργάνωση, συμπεριλαμβανομένων των καταγγελιών κακοποίησης των ίδιων των μελών τους".
Η παρεμπόδιση της δράσης των ΜΕΚ είναι ο πρώτος όρος τον οποίο θέτει το Ιράν προς οποιαδήποτε χώρα επιθυμεί να ομαλοποιήσει τις σχέσεις μαζί του. Και αποτελεί πλέον κοινό μυστικό ότι οι ΗΠΑ διαπραγματεύονται μιαν άτυπη πολιτική εκεχειρία με την Ισλαμική Δημοκρατία.
21/6/2023