IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Ο Παρθενώνας από ανατολικά, 1765, έργο του W. Pars.  Από την έκδοση «Antiquites of Athens», Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη. Ο Αντώνης Καλδέλλης είναι καθηγητής στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο (ΗΠΑ). Η ειδικότητά του είναι το Βυζάντιο, σχετικά με το οποίο έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία, τονίζοντας τη ρωμαϊκότητα του βυζαντινού πολιτισμού και την πρόσληψη της ελληνικής παράδοσης. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός το βιβλίο του «Ο βυζαντινός Παρθενώνας. Η Ακρόπολη ως σημείο συνάντησης χριστιανισμού και ελληνισμού». – Διαβάζουμε στο βιβλίο σας: «Το έτος 1018 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ επισκέφθηκε την Αθήνα, μετά τη νίκη του πάνω στη Βουλγαρία. Αφού έφτασε στην Αθήνα και απέδωσε ευχαριστήρια για τη νίκη στη Θεοτόκο του Παρθενώνα και κόσμησε το ναό με λαμπρά και πολυτελή αφιερώματα, επέστρεψε πίσω στην Κωνσταντινούπολη ακολουθώντας πάλι τη χερσαία διαδρομή. Η πομπή κατέληξε στην Αγία Σοφία». Γι

Το ζήτημα της ελληνικότητας του βυζαντινού κόσμου, η αλλιώς της Ρωμηοσύνης, είναι ένα ζήτημα το οποίο τίθεται από πολλές πλευρές και αντιμετωπίζεται από διάφορες και διαφορετικές κάθε φορά οπτικές γωνίες. Η αλήθεια είναι ότι μία αυτοκρατορία η οποία εκτείνεται σε ευρύτατο γεωγραφικό χώρο δεν μπορεί παρά να είναι πολυεθνική, πολυπολιτισμική, πολυφυλετική, πολυγλωσσική. Το Βυζάντιο δεν ξέφυγε από αυτόν τον κανόνα. Μέσα στα στενότερα γεωγραφικά και τα ευρύτερα πολιτισμικά του όρια ζούσαν και ανέπνεαν όλοι οι λαοί και οι πολιτισμοί των ακτών της Μεσογείου, αλλά και όλοι οι λαοί των Βαλκανίων και των χωρών πέρα από τον Δούναβη. Μοιραία, μια τέτοια αυτοκρατορία θα μπορούσε να ονομαστεί και «κοινοπολιτεία» με την έννοια μιας σύνθεσης, ενός κράματος λαών, φυλών, πολιτισμών, γλωσσών. Σίγουρα, το κράτος το οποίο ίδρυσε ο Μέγας Κωνσταντίνος με την κτίση της Νέας Ρώμης στα στενά του Βοσπόρου ήταν ρωμαϊκό. Νόμοι, θεσμοί, διοίκηση, πολίτευμα συνέχιζαν την αυτοκρατορική ρωμαϊκή παράδοση

Τα τελευταία χρόνια  η επέτειος της Επανάστασης του 1821 γιορτάζεται με κάποιες δυσκολίες. Αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες:   από τη μία  ο κομφορμισμός στο τελετουργικό της εορτής, σχολικό ή άλλο, καθώς επίσης και η ταρίχευση της προσέγγισης στο νόημα της επανάστασης, κι από την άλλη  η πολλαπλή αμφισβήτηση της ταυτότητας και της καταγωγής του 1821. Κι έτσι,  ο μεν σχολαστικός λόγος για την εθνεγερσία αποχυμώνει την ουσία της, ο δε υπερασπιστικός λόγος -όπως τώρα και ο δικός μου- χάνει συχνά την πανηγυρική αύρα των γεγονότων, αυτήν που εννοούσε ο ποιητής όταν μας καλούσε να «μεθύσουμε με το αθάνατο κρασί του ’21». Σήμερα  που η Ελλάδα χειμάζεται, η μέθη αυτή θα μπορούσε να είναι εθνεγερτική, και για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει εκ προοιμίου -εδώ και πολλά χρόνια- κατασυκοφαντηθεί. Πίσω  από την  πολιτική υποταγή  της Ελλάδας βρίσκεται η  πολιτισμική αποδόμηση . Προϋπόθεση για την αιχμαλωσία του λαού είναι η αποκοπή του από τη λαϊκή παράδοση, την κληρονομ