IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Η βίβλος της αθηναιογνωσίας. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, από το 1942 έως το 1944, ο Κώστας Η. Μπίρης έγραφε ασταμάτητα. Ορμώμενος από την ανάγκη να οργανώσει σε ένα magnum opus το καταστάλαγμα της σκέψης, της γνώσης και του στοχασμού του για την Αθήνα, ο Κώστας Η. Μπίρης, ήδη από το 1925 διευθυντής του Σχεδίου Πόλεως στον Δήμο Αθηναίων, αφήνει σε 900 δακτυλογραφημένες σελίδες το θεμελιακό του έργο, το οποίο ποτέ δεν ευτύχησε να το δει τυπωμένο. Μόλις πρόσφατα, η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία, με την ενδελεχή επιμέλεια του πολεοδόμου Αλέξανδρου Παπαγεωργίου-Βενετά, εξέδωσε σε έναν ογκώδη τόμο το μείζον έργο του Κώστα Η. Μπίρη . Με τίτλο « Η Νέα Αθήνα, πρωτεύουσα του ελληνισμού », η έκδοση αποτελεί, όπως παρατηρεί ο Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενετάς, «βίβλο αθηναιογνωσίας». Ο Κώστας Η. Μπίρης, ως πολυμαθής, εργώδης, ακάματος και ανήσυχος, οργάνωσε έναν οδηγό γνώσης και κατανόησης των νέων Αθηνών, με άξονες την ιστορική αφήγηση, την πολεοδομική έρευνα και την κοινωνική

Η Στρατιά της Ανατολής φωτογραφίζει την Αθήνα του 1917!  Φωτό άλλης εποχής.    Τι φωτογράφιζαν  στην Αθήνα οι Γάλλοι στρατιώτες της Στρατιάς της Ανατολής που πριν από 100 χρόνια -το 1917- βρέθηκαν στην ελληνική πρωτεύουσα; Τι τους έκανε εντύπωση και το αποθανάτιζαν με τις φωτογραφικές μηχανές τους; Ποια ηταν η εικόνα γειτονιών και των κατοίκων της;Πως ήταν τότε γνωστά μνημεία;  Επίσης που στρατωνίστηκαν οι σύμμαχοι; Πως ετοίμαζαν το φαγητό τους; Τι επιπτώσεις είχε στον πληθυσμό ο ”ναυτικός αποκλεισμός”; Και κυρίως: Τι ήθελαν οι σύμμαχοι στην Ελλάδα; Αφορμή για τις ερωτήσεις – αλλά και πολλες απαντήσεις – δίνει μια έκθεση  φωτογραφιών που ήδη έχει ανοίξει τις πύλες της  στο Μουσείο Μπενάκη αλλά υπάρχει ακόμα καιρός- μεχρι 12 Νοεμβρίου-  να την δουν όσο το δυνατόν περισσότεροι συμπατριώτες- και φυσικά και στρατιωτικοί.Η έκθεση περιλαμβάνει σπάνιο υλικό των Γαλλικών Στρατιωτικών Αρχείων από το 1917 το οποίο εκτίθεται για πρώτη φορά στην Αθήνα και αποτελείται από εικ

« Ακόμα [στην Αθήνα] βλέπει κανείς αγώνες όχι μόνον ταχύτητας και δύναμης αλλά και ευφράδειας και σοφίας και όλων των άλλων τεχνών. Και για όλ’ αυτά δίνονται πολύ σπουδαία βραβεία»                                                            Ισοκράτης Ο αρχαίος ρήτορας μιλά για αγώνες που έμειναν ονομαστοί και ο θρύλος τους έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Πρόκειται για τους Παναθηναϊκούς Αγώνες, η  Παναθήναια    ( Panathenaia )  , που  ξεκινούσαν ανήμερα του γενεθλίου της θεάς Αθηνάς (περί τον Δεκαπενταύγουστο) και διεξάγονταν προς τιμήν της. «Τα Παναθήναια ήταν η πιο λαμπρή γιορτή της Αθήνας και η μεγαλύτερη από τις μη πανελλήνιες, τις ‘τοπικές’ λεγόμενες γιορτές» σημειώνει ο  καθηγητής αρχαιολογίας Πάνος Βαλαβάνης στο έργο του «Ιερά και Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα» (εκδόσεις Καπόν) . «Ήταν τόσο σημαντική όσο και το μέγεθος της πόλης που την οργάνωνε και σε ορισμένες περιόδους, όπως στον 5ο αιώνα, ήταν ισάξια ή ακόμα και ξεπερνούσε σε λάμψη μερικές από τις πανελλήνιες

Σ​​την «Πτώση» του Ολιβερ Χίρσμπιγκελ, ο Χίτλερ –τον υποδύεται ο Μπρούνο Γκαντζ– ζητάει από τον αρχιτέκτονά του, Σπέερ, να του δείξει σε ποιο σημείο της μακέτας του Νέου Βερολίνου βρίσκεται ο Παρθενών. Η σκηνή διαδραματίζεται στο μπούνκερ τις τελευταίες ημέρες του Γ΄ Ράιχ, ενώ ο χώρος τρίζει ήδη από τις βόμβες των τεθωρακισμένων του Κόκκινου Στρατού. Θα έλεγα πως εικονογραφεί με τον πιο κυριολεκτικό τρόπο τη σκοτεινή πλευρά της ζωής του Παρθενώνα στον σύγχρονο κόσμο. Η κιβωτός μιας άτεγκτης πειθαρχίας από μάρμαρο, το πρόσωπο της δωρικής αρμονίας και του μέτρου. Ο Παρθενών και η εικόνα του ταίριαξαν αρμονικά με τον εθνικοσοσιαλισμό. Δεν ενδιέφερε ότι υπήρξε δημιούργημα της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Ενδιέφερε η αύρα της απόλυτης πειθαρχημένης ύπαρξης που περιβάλλει το αρχιτεκτόνημα. Με την αναπηρία από την οποία υποφέρει το μυαλό μου όποτε βρίσκομαι μπροστά σε ένα μαθηματικό ή γεωμετρικό θεώρημα, όχι μόνο δεν με συγκινούσε η υπόθεση του μέτρου και της αρμονίας, με απωθούσε