Balkans and Islamic Turkey
Ισλαμικό σεργιάνιΑεικίνητη η τουρκική διπλωματία, διέγραψε την περασμένη εβδομάδα ακόμη μία βαλκανική τροχιά, με σκοπό την παραπέρα προώθηση των στόχων της Αγκυρας στην περιοχή. Αυτή τη φορά ήταν ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αλί Μπαμπατζάν, που επισκέφθηκε το Κόσοβο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη έχοντας στα ντοσιέ του πλούσια ατζέντα συζητήσεων.
Ζητήματα όπως η κατάργηση της βίζας ή η σύναψη νέων συμφωνιών οικονομικής συνεργασίας μονοπώλησαν το ενδιαφέρον της ειδησεογραφίας. Προσεκτικότεροι όμως παρατηρητές έσπευσαν να επισημάνουν πως οι πολιτικές προεκτάσεις της περιοδείας Μπαμπατζάν απολήγουν στην επιδίωξη της Τουρκίας να διευρυνθεί η διείσδυσή της στον πάλαι ποτέ «οθωμανικό κόσμο».
Σε επίπεδο δημόσιων δηλώσεων, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών τόνισε με στόμφο την προσοχή με την οποία η χώρα του παρακολουθεί και στηρίζει «την ειρήνη και σταθερότητα στα Βαλκάνια, ακολουθώντας εξωτερική πολιτική προσηλωμένη στην ανθρωπιστική συνδρομή». Μιλώντας μάλιστα προς τους κοσοβάρους βουλευτές στην Πρίστινα, ο Μπαμπατζάν, έχοντας στο πλευρό του τον πρόεδρο του Κοσόβου Φατμίρ Σεϊντίου, δεσμεύτηκε για «πλήρη υποστήριξη της νεαρότερης δημοκρατίας της Ευρώπης».
Λίγο νωρίτερα, έπειτα από συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό Χασίμ Θάτσι, υπέδειξε σε όσες μουσουλμανικές χώρες δεν αναγνώρισαν ακόμη την ανεξαρτησία του Κοσόβου, να το πράξουν χωρίς άλλες καθυστερήσεις. Ανάλογες ήταν οι εμφανίσεις του τούρκου υπουργού Εξωτερικών και στη Βοσνία, όπου, έπειτα από διαβουλεύσεις με τον βόσνιο ομόλογό του Σβεν Αλκαλάι, ανακοίνωσε την υπογραφή «στρατηγικών συμφωνιών».
Τουρκικές πολιτικές εφεδρείες σε Κόσοβο και Βοσνία
Η επιδίωξη «μόνιμης ειρήνης» στα Βαλκάνια, στην οποία συνοψίστηκε η επίσκεψη Μπαμπατζάν, κρύβει ουσιαστικά την αγωνία της Αγκυρας για την επιρροή της στο μουσουλμανικό πληθυσμό της Βαλκανικής. Καμουφλαρισμένη πίσω από ανθρωπιστική συνδρομή, η προσπάθεια αυτή στηρίζεται στις πολιτικές εφεδρείες των Τούρκων που ζουν στο Κόσοβο και τη Βοσνία.
Η περιοδεία του τούρκου υπουργού καταχωρίζεται στην εντυπωσιακή διπλωματική κινητικότητα που καταγράφηκε το 2008, αποκαλύπτοντας την προωθούμενη αλλαγή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής υπό τον ισλαμιστή πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν. Πράγματι, πετυχαίνοντας πραγματικό ρεκόρ, πέρυσι η Τουρκία δέχτηκε επισκέψεις 22 αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων και κάποιων από τη λίστα των «απείθαρχων χωρών». Παράδειγμα, ο αρχηγός του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, Χάλεντ Μασαάλ και ο ιρανός πρόεδρος Αχμαντινετζάντ, οι επισκέψεις των οποίων πυροδότησαν σχόλια -κυρίως από ισραηλινής πλευράς- ότι η Τουρκία ολισθαίνει εκτός δυτικού κόσμου.
Αλλοι αναλυτές διαβλέπουν ισλαμική μεταρρύθμιση υπό τον Ερντογάν, που, με πρόσχημα τον εκδημοκρατισμό, μεταλλάσσει τον τουρκικό ισλαμισμό σε σκληροπυρηνικό αραβικό ισλαμισμό. Επαθλο της Τουρκίας θα είναι η αύξηση της επιρροής στον μουσουλμανικό κόσμο.
Η διαπίστωση ότι η Τουρκία ολισθαίνει προς τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, προκειμένου να προωθήσει τον ρόλο της περιφερειακής δύναμης, δείχνει να ταυτίζεται με την κριτική του κοσμικού κατεστημένου, τη στιγμή μάλιστα που οι εξελίξεις στην υπόθεση της παρακρατικής Εργκενεκόν αποκαλύπτουν ότι οι κοσμικές ελίτ σχεδίαζαν αιματηρό πραξικόπημα και ανατροπή της εκλεγμένης ισλαμικής κυβέρνησης. Η ανακάλυψη οπλοστασίου της Εργκενεκόν έκανε τον Ερντογάν να δηλώνει οργισμένος: «Σχεδίαζαν πόλεμο. Είμαστε μόνο στην αρχή, θα έρθουν κι άλλα στο φως».
Πρόκειται φυσικά για τελεσίγραφο του ισλαμιστή πρωθυπουργού προς το κεμαλικό κατεστημένο, το οποίο ίσως αναγκαστεί εκ των πραγμάτων να αναζητήσει συμμαχίες με όσους διαβλέπουν αντι-δυτικά ολισθήματα στον εξισλαμισμό της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
(Ελευθεροτυπία 17/1/2009-Κείμενο του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ)
Η προσθήκη των εικόνων έγινε με ευθύνη του IVOS 2