IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Σκίτσο του ΣΤΑΘΗ  Συγκινητικός  ο νέος υπουργός Παιδείας κ.  Μπαλτάς  στις θεσμικές -ως υπουργός- και επιστημονικές παροτρύνσεις τους προς τους καθηγητές και τους μαθητές της Μέσης Εκπαίδευσης για το νόημα της Επανάστασης του 1821 και τους τρόπους εορτασμού της επετείου. Γενναίος ο κ. Υπουργός, επισημαίνει εκ προοιμίου τον κίνδυνο αυτές οι επέτειοι να ’ναι αμφίκοπες, δηλαδή σχολαστικές και στείρες ή ένας ανούσιος πανηγυρικός. Προσέτι, ακόμα πιο γενναίος ο κ. Μπαλτάς, προτρέπει τους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν τις σκέψεις του κατά την κρίση τους κι όχι υποχρεωτικώς. Ευφυής πρόνοια  καθότι ο κύριος Μπαλτάς αποφαίνεται ότι «η ελληνική επανάσταση υπήρξε τέκνο του διαφωτισμού».  Μόνον;  Δεν υπήρξε στις γενεσιουργές αιτίες της Επανάστασης η λαϊκή ιδιοπροσωπία; Δεν υπήρξε η λαϊκή παράδοση, οι θρύλοι του μαρμαρωμένου βασιλιά; Δεν υπήρξε η κλεφτουριά; Ούτε η κιβωτός των κοινοτήτων με τα εκκλησιαστικά κολλυβογράμματα; Ηταν η «ελληνική επανάσταση τέ...

Δεν έχεις, 'Ολυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η 'Οσσα, ραγιάδες έχεις, μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχειά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι.  Κωστής Παλαμάς Είναι τραγικό ότι τα ελαττώματα και όχι τα προτερήματα της φυλής μας, αποτελούν αδιάψευστο κριτήριο, την καλύτερη απάντηση, σε όσους μιλούν για α-συνέχεια του ελληνικού έθνους, αποδεικνύοντας ότι είμαστε γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων! Από την Αρχαία Ελλάδα των πόλεων-κρατών μέχρι τη σημερινή Ελλάδα του έθνους-κράτους, κοινός παρονομαστής η «διχόνοια που κρατάει ένα σκήπτρο η δολερή» οδηγούσε πάντα στην ξένη επέμβαση και στην οικονομική εξάρτηση. Αρχής γενομένης από τον Πελοποννησιακό πόλεμο, αυτοί που συνασπίστηκαν για να κερδίσουν τους Πέρσες, «εμήδισαν» κατόπιν και δημιούργησαν τις προϋποθέσεις ανάμειξης των Περσών στα εσωτερικά θέματα του ελληνικού κόσμου, με αποκορύφωμα την υπογραφή της κατάπτυστης για τον ελληνισμό ...

ΣΟΥΛΙ -  Το κάστρο της Κιάφας Η κα Ρεπούση, πάλι! Σαν να μην έφταναν όλα τα υπόλοιπα μας προβλήματα. Η έλλειψη ιδεών, η έλλειψη πολιτικής, η έλλειψη παραδείγματος. Ο νανισμός που ενδημεί στη χώρα επιτείνοντας την συλλογική μελαγχολία. Την άκουσα να «απολογείται» δις ενώπιον τηλεδικαστών και την λυπήθηκα. Ούτε να υποστηρίξει τη θέση της δεν τόλμησε. Απλώς δεσμεύτηκε πως δεν θα ξανανακατέψει την ιστορία με την πολιτική (sic). Τέτοια σύγχυση, τόση υποκρισία. Λες και διαχωρίζεται η πολιτική από την ιστορία ή, είναι δυνατόν να σκεφτεί κανείς ή να πράξει πολιτικά χωρίς να διαθέτει προηγουμένως συνείδηση ιστορίας. Αυτό και αν είναι γκάφα έστω και αν δεν το παρατήρησε κανείς. Χειρότερη από τις αδολέσχειες περί Ζαλόγγου. Τι κάνει στην πράξη η κα Ρεπούση; (Νομίζει ότι) διακονεί τη μοντέρνα ιστορία. Δηλαδή μεθοδικά αρνείται ό, τι διαστέλλει το ιστορικό γεγονός από το μονοσήμαντο ή το καθημερινό και το καθιστά σύμβολο. Το «παράδειγμα» που ανέφερα πιο πάνω. Θεωρεί επίσης ...

(...) 102. Τέτοιο πήδημα δὲν τὸ εἶδαν οὔτε γάμοι, οὔτε χαρές, καὶ ἄλλες μέσα τους ἐπήδαν ἀθωότερες ζωές. 103. Τὰ φορέματα ἐσφυρίζαν καὶ τὰ ξέπλεκα μαλλιά, κάθε γύρο ποὺ ἐγυρίζαν ἀπὸ πάνου ἔλειπε μία. 104. Χωρὶς γόγγυσμα κι ἀντάρα πάρα ἐκείνη μοναχά, ὁποῦ ἔκαναν μὲ τὴν κάρα, μὲ τὰ στήθια, στὰ γκρεμά. (...) (...) 98. Ἐκαθότουνε εἰς τὰ ὄρη ὁ Σουλιώτης ξακουστός. Νὰ τὸν διώξει δὲν ἠμπόρει πείνα, δίψα, καὶ ἀριθμός. 99. Συχνὰ σπώντας τὰ θηκάρια μὲ τὰ χέρια τὰ λιγνά, ὁρμοῦν σ᾿ ἄπειρα κοντάρια. Τὲς γυναῖκες τῶν συχνά, 100. μεγαλόψυχα τραβάει τὸν ἴδιον αἴσθημα τιμῆς, ποὺ κοιτώντας τὸν Κομβάϋ εἶχε ὁ ἀνδρεῖος Τραγουδιστής. 101. Τὲς ἐμάζωξε εἰς τὸ μέρος τοῦ Τσαλόγγου τὸ ἀκρινὸ τῆς ἐλευθεριᾶς ὁ ἔρως καὶ τὲς ἔμπνευσε χορό. 102. Τέτοιο πήδημα δὲν τὸ εἶδαν οὔτε γάμοι, οὔτε χαρές, καὶ ἄλλες μέσα τους ἐπήδαν ἀθωότερες ζωές. 103. Τὰ φορέματα ἐσφυρίζαν καὶ τὰ ξέπλεκα μαλλιά, κάθε γύρο...

Αυτό που κάποιοι ισχυρίζονται πως «είμαστε» είναι αυτό που θέλουν να μας κάνουν. Όταν μας περιγράφουν σαν άθυρμα εθνοτήτων, χωρίς παρελθόν και παρόν, μας προετοιμάζουν για το μέλλον. Όταν γράφουν στον τοίχο «είμαστε όλοι ξένοι, είμαστε όλοι μετανάστες», μας παροτρύνουν να αισθανθούμε και να γίνουμε τέτοιοι. Όταν μιλούν για Μαύρη Αθηνά και πράσινα άλογα, μας έχουν κληρώσει για αφρικανική χώρα. Προκρίνοντας τις “ταξικές” από τις “εθνικές” διαφορές [πρόσφατο ακόμα το ανεκδιήγητο, ακόμα και ως διατύπωση, σύνθημα των ...εκπαιδευτικών του ΠΑΜΕ:  «Κράτα το καλά: είτε στον αγώνα είτε στην υποταγή, ποτέ όλοι οι Έλληνες δεν ήταν μαζί!»] κάποιοι αρνούνται ότι πάνω από τα επιμέρους συμφέροντα που χωρίζουν ανθρώπους διαφορετικών τάξεων, υπάρχει ένα ευρύτερο που τους ενώνει: Εκείνο της διατήρησης ανέπαφου του κρατικού μορφώματος [πείτε το όπως θέλετε] στο οποίο έχουν την τύχη ή [και] την ατυχία να ζουν.  Λες και η αποδυνάμωση, η υπαγωγή του σε κάποια «ευρύτερη ζώνη επιρροής» θα …καταρ...

Αθήνα 25 Μαρτίου 1941 Κατοχή Αθήνα 25 Μαρτίου 1942 Αντίσταση «H 25η Mαρτίου είναι φέτος η εθνική εορτή. Tην εισήγαγε τώρα για πρώτη φορά ο άνδρας μου ως ημέρα της έναρξης του Aγώνα της Eλευθερίας. Παρευρεθήκαμε στη δοξολογία, φορώντας την ελληνική ενδυμασία... μετά την εκκλησία όλοι οι χωρικοί παρήλασαν μπροστά από το σπίτι μας και μετά χόρεψαν τους εθνικούς χορούς... Eίχαν συγκεντρωθεί ένα αμέτρητο πλήθος... και όλα τα πρόσωπα έλαμπαν από χαρά και ευθυμία». Aυτά έγραφε η βασίλισσα Aμαλία στον πατέρα της τον Mάρτιο του 1838. Eκτοτε, την 25η Mαρτίου τη γιορτάζει το κράτος μας συνεχώς κάθε χρονιά και με τον ίδιο τρόπο: δοξολογία, στρατιωτική παράταξη ή παρέλαση, συμμετοχή μαθητών των δημοσίων σχολείων. Tιμά δηλαδή την Eκκλησία, τον στρατό και τη νέα γενιά. H δυναστεία άλλαξε, η χώρα μεγάλωσε και ξανά μεγάλωσε, δοξάστηκε ή ταπεινώθηκε, μάτωσε ή ευτύχησε, αλλά ο εορτασμός έμενε ίδιος. Σταχυολογώ από εφημερίδες διαφόρων ετών: 25 Mαρτίου 1898 .  H ψυχή ...

Φωτογραφίες: Frederic  Boissonn   Λαός και έθνος, ως φαντάσματα Tου Nικου Γ. Ξυδακη Το οδυνηρό συμβάν της χρεοκοπίας ξυπνά φαντάσματα· ενθυμήσεις καταχωνιασμένες, στερεότυπα κατοχικών γονιών και Mικρασιατών παππούδων, φθαρμένα διαβάσματα που δεν έβρισκαν αντίκρισμα στην πραγματικότητα του προσφάτου παρελθόντος, πόνους εξορκισμένους και εξόριστους από την ευδαίμονα Ισχυρή Ελλάδα του ευρώ. Ξύπνησαν και δύο φαντάσματα, που, ενώ στοίχειωσαν τη γένεση του κρατιδίου, ακόμη και πριν από τον Ξεσηκωμό, εντούτοις τα τελευταία χρόνια φύραναν, αποδομήθηκαν, μεταστοιχειώθηκαν: ο λαός και το έθνος. Προλαβαίνω: ας μην ταυτίσουμε επιπόλαια τον λαό με τον λαϊκισμό, και το έθνος με την εθνοκαπηλία. Ας τα δούμε στις πολλαπλές τους εκδιπλώσεις μες στην ιστορική διάρκεια, όπως μάλιστα φανερώνονται ιδρυτικά στην ευρωπαϊκή νεωτερικότητα, από την αυγή του Διαφωτισμού ώς το μεσουράνημα του Ρομαντισμού. Και ας συνυπολογίσουμε ότι η ανάδυσ...

Ναύπλιο-  Αρχές 19ου αι. Υδατογραφία Υπήρξε ελληνικό  έθνος πριν από την επανάσταση; (1) "Το έθνος ως ανθρωποκεντρικό φαινόμενο αποτελεί πολιτισμικό γεγονός, το οποίο στο μέτρο που μορφοποιείται σε ταυτότητα, ενσαρκώνει την ελευθερία. Η πολιτική έκφραση του έθνους εμφανίζεται διαφοροποιημένη, εναρμονίζεται δηλαδή στις διαστάσεις της ελευθερίας που αντιστοιχούν στην κλίμακα και ιδίως στην εκάστοτε φάση του συνόλου ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος. Επομένως, το έθνος δεν είναι επινόηση του (νεότερου) κράτους και, σαφώς, δεν αποτελεί νεότερο δημιούργημα, αφού απαντάται στον ελληνικό (ανθρωποκεντρικό) κοσμοσυστημικό χώρο. Το νέο έγκειται απλώς στην στέγασή του στο ένα και μοναδικό κράτος, λόγω της μετάλλαξης στο μεταξύ του ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος από τη μικρή στη μεγάλη κλίμακα." Το γεγονός της Επανάστασης θα ήταν αρκετό, για οποιαδήποτε άλλη χώρα, ως απάντηση στο ερώτημα αυτό. Στη χώρα μας, ωστόσο, το διάβημα αυτό, από μόνο του, δεν αρκεί, ούτε και η ...