IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Στους ταραγμένους καιρούς μας, τα αδιέξοδα και oι αντιφάσεις σωρεύονται. Κάθε στιγμή παραμονεύουν κρίσεις, αυτές που βιώνουμε ήδη, αλλά και εκείνες που δεν είμαστε ίσως καν σε θέση να φανταστούμε. Κανείς δεν γνωρίζει ποιες θα είναι οι κοινωνικές, οικονομικές και αξιακές προεκτάσεις των ιλιγγιωδών εξελίξεων στην επιστήμη και την τεχνολογία. Κανείς λοιπόν δεν μπορεί να προβλέψει αυτό που έρχεται, ούτε καν αν το μέλλον θα είναι καλύτερο ή χειρότερο από το παρόν που ζούμε. Ετσι, όλα είναι ανοιχτά. Ακόμα και το φαινόμενο που ονομάζουμε παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να θεωρείται ανεπίστρεπτο. Πολλώ μάλλον που η τρέχουσα κρίση δεν είναι απλώς οικονομική. Ορισμένα τουλάχιστον από τα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει ο διχασμένος και συγκρουσιακός κόσμος μας δεν είναι δυνατόν να λυθούν αποκλειστικά και μόνο στο επίπεδο της παραγωγικής αποτελεσματικότητας. Στο βάθος, η κρίση είναι ιδεολογική, αξιακή και πολιτιστική. Πολλές λοιπόν από τις κυρίαρχες παραδοχές θα πρέπει ίσως να α

  Ακόμα μια φορά, ο κόσμος μας βρίσκεται αντιμέτωπος με το πανάρχαιο δίλημμα ανάμεσα στην εμμονή στο αδιέξοδο και ανυπόφορο υπάρχον και στον ανοικτό κοινωνικοπολιτικό πειραματισμό, ανάμεσα στην τυφλή και άκριτη συντήρηση και στην άγνωστη πρόοδο, ανάμεσα σε εκείνο που δεν μπορεί να υπάρχει πια και σε εκείνο που δεν υπάρχει ακόμα.   Φωτογραφία του Κ.ΤΣΙΡΩΝΗ 'Ολοι καταλαβαίνουμε πως ο κόσμος μας είναι πιο αβέβαιος, πιο απρόβλεπτος και πιο αγχωτικός από εκείνον που αφήνουμε πίσω μας. Κανείς δεν ξέρει τι και πώς θα του ξημερώσει και όλοι νιώθουμε την καυτή ανάσα της Ιστορίας να απειλεί τα νώτα μας. Σε μια τέτοια στιγμή, οι ιστορικοί απολογισμοί αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Οταν τα πράγματα μας εξαναγκάζουν να αναρωτηθούμε αν πορευόμαστε προς το «χειρότερο», η νεωτερική φαντασίωση ότι ελέγχουμε την κοινή μας μοίρα αποδυναμώνεται ή και χάνεται. Αν σκεφθούμε πως από την εποχή του Διαφωτισμού η κίνηση του κόσμου τείνει να προσλαμβάνεται ως ταυτισμένη με την «πρόοδο» - και τις σημ

Εκείνο που μας διακρίνει από τους θεούς, τους αθάνατους και τα άλλα έμβια όντα είναι η επίγνωση πως δεν ελέγχουμε τη μοίρα μας. Αυτός άλλωστε είναι ίσως και ο λόγος, για τον οποίο αναζητούμε το «νόημα» μιας ύπαρξης που δεν μπορεί παρά να είναι μάταια. Με αυτήν την έννοια, η αίσθηση «εαυτού» είναι ταυτόχρονα το υποκείμενο μιας διάχυτης αγωνίας και το αντικείμενο μιας αέναης φροντίδας. Δεν μπορούμε λοιπόν ούτε να την αντιπαρέλθουμε, ούτε να την ξεχάσουμε, ούτε να αδιαφορήσουμε γι’ αυτήν. Πολύ περισσότερο που το οποιοδήποτε νόημα της ζωής συναρτάται με το νήμα του διανυόμενου χρόνου. Η στιγμή του παρόντος δεν μπορεί να σημασιολογηθεί αλλιώς παρά στο πλαίσιο μιας πλασματικής διάρκειας που τη συνδέει με το παρελθόν και ανοίγεται στο μέλλον. Με αυτήν την έννοια, η αίσθηση του εαυτού εκφράζεται πάντα με τη μορφή μιας αέναης αφήγησης που συνεχώς εμπλουτίζεται, αναθεωρείται και εκλογικεύεται στη βάση μιας επιλεκτικής μνήμης. Οι άνθρωποι που κατά καιρούς συναπαντήσαμε

Αποτελεί για την ανεπτυγμένη Ευρώπη  ...''ουρανόπεμπτη ιστορική ευκαιρία   το ''προσφυγικό'' ''  ; Αυτό  υποστηρίζει επιχειρηματολογώντας  ο αρθρογράφος: ''η νέα Ευρώπη φαίνεται να συναρτάται από τη δυνατότητα να επινοηθούν νέες μορφές θεσμικής και πολιτιστικής ώσμωσης ανάμεσα σε γηγενείς και επήλυδες. Η πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος περνά ίσως μέσα από τη μακροσκοπική μετουσίωση όλων των εθνικών κρατών σε συμπαγείς πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Οχι μόνο δε επειδή κάτι τέτοιο υπαγορεύεται από τις πανανθρώπινες αξίες με τις οποίες όλοι γαλουχηθήκαμε. Επιπλέον, αυτός είναι ίσως ο μόνος πρακτικός τρόπος για να επιζήσουμε και να αναπαραχθούμε. Οι «βάρβαροι» μπορεί να αποδειχτούν οι σωτήρες μας. Και δεν χρειάζεται να τους περιμένουμε. Βρίσκονται ήδη εδώ''... Ο συνωστισμός εκατομμυρίων θυμάτων στις πύλες της ανεπτυγμένης και «πολιτισμένης» Ευρώπης καταλάμβανε τους πάντες εξαπίνης  AP Photo/Frank Augstein Ακό

Η τρέχουσα συστημική κρίση ανέδειξε την αφερεγγυότητα του κυρίαρχου οικονομικού λόγου, την αδυναμία του να εξηγεί και να προβλέπει τα γεγονότα, την τάση του να εκλογικεύει και να δικαιολογεί την ανισοκατανομή του πλούτου, την κοινωνική αδικία και εξαθλίωση. Η οικονομική επιστήμη, που είχε αναγορευτεί βασίλισσα των κοινωνικών επιστημών επισκιάζοντας ή εκτοπίζοντας τον κριτικό φιλοσοφικό, ιστορικό και κοινωνιολογικό στοχασμό, αποκαλύπτεται γυμνή. Παρ’ όλα αυτά, η δεσποτική κυριαρχία της μονοδιάστατης οικονομικής σκέψης όχι μόνον δεν κλονίστηκε εξαιτίας της κρίσης, αλλά αντιθέτως ενισχύθηκε. Ενας επιθετικός παγκοσμιοποιημένος νεοφιλελευθερισμός παραμένει ηγεμονικός, στον βαθμό που κατορθώνει να μεταμφιέζει τις συνταγές του σε «αντικειμενικές» συστημικές επιταγές και να πείθει πολλούς ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Ο  Κωνσταντίνος Τσουκαλάς  υποβάλλει σε ριζική κριτική τον κυρίαρχο οικονομικό λόγο, ενώ παράλληλα φωτίζει τις βαθύτερες αιτίες της μακρόχρονης ηγεμονίας του. Η ιδεολογ

(...) Στόχος της επόμενης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης δεν μπορεί λοιπόν να είναι άλλος από τον αέναο εκδημοκρατισμό μιας παιδείας που όλο και περισσότερο απειλείται όχι μόνον από την ιδιωτικοποίηση και την τεχνοποίηση, αλλά και από την κοντόφθαλμη εξιδανίκευση μιας ουδέτερης και αντικειμενικής «αποτελεσματικότητας». Δεν είναι βέβαια δυνατόν να λυθούν αυτομάτως όλα τα προβλήματα. Ούτε η εκπαίδευση μπορεί να απεξαρτηθεί εντελώς από τις ανάγκες της παραγωγής, ούτε μπορεί να εξαφανισθεί από προσώπου γης ο εκπαιδευτικός ανταγωνισμός. Μια σύγχρονη παιδεία οφείλει όμως να υπακούει σε μια σειρά αφετηριακών αξιακών κανόνων. Πρέπει να είναι δημόσια, δημοκρατική, αξιακά αυτοτελής και οργανωτικά αυτόνομη. Ετσι και μόνο μπορούμε να ελπίζουμε πως τα παιδιά μας θα ζήσουν και θα σκέφτονται καλύτερα από μας. Αυτή είναι η πραγματική αριστεία. Saudek Jan Στόχος της επόμενης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης δεν μπορεί λοιπόν να είναι άλλος από τον αέναο εκδημοκρατισμό μιας παιδείας που όλο κ

Η λεγόμενη παγκοσμιοποίηση δεν καταργούσε μόνο τα σύνορα. Θέσπιζε επίσης έναν νέο μετα-κανονιστικό χώρο όπου οι νέοι κεφαλαιούχοι μπορούν να κινούνται έξω από κάθε έννομη τάξη και από κάθε Πολιτεία Μια φορά και έναν καιρό υπήρχαν κοινωνίες, κράτη, επικράτειες, νόμοι και, προσχηματικές έστω, συλλογικές συνειδήσεις. Αρχοντες και αρχόμενοι, πλούσιοι και φτωχοί, εργαζόμενοι, άνεργοι και κεφαλαιούχοι μετείχαν σε ένα κοινό φαντασιακό γίγνεσθαι. Ολοι αποδέχονταν πως έπρεπε να αναλάβουν ένα μέρος του κόστους ενός κοινού ιστορικού πεπρωμένου. Τα αναπαλλοτρίωτα ατομικά τους δικαιώματα προστατεύονταν στους κόλπους μιας δεδομένης Πολιτείας όπου οι πολίτες είχαν «καθήκον» να υπακούουν στον νόμο, να στρατεύονται αμυνόμενοι «περί πάτρης» και να πληρώνουν φόρους ο καθένας «ανάλογα με τις δυνάμεις του». Στο συμβολικό τουλάχιστον επίπεδο, το έθνος, το κράτος και η κοινωνία συνόψιζαν την ύπατη συλλογική αξία. Στο μέτρο που μπορούσαν βέβαια, οι ισχυροί απέφευγαν να ανταποκρίνονται στις πολιτειακ