IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  41st Gulf Cooperation Council (GCC) summit Al Ula Η Συμφωνία Συμφιλίωσης των χωρών του Κόλπου,  οι λεπτές ισορροπίες με την Τουρκία και ο ρόλος της Ελλάδας.   Σοβαρή αναδιάταξη συμμαχιών και ισορροπιών στον Αραβικό κόσμο με ευρύτερες διαστάσεις, προκαλεί η συμφωνία που υπέγραψαν οι πέντε χώρες του Κόλπου και η Αίγυπτος για ομαλοποίηση των σχέσεων το Κατάρ, με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη ημέρα στον Λευκό Οίκο, στην ιρανική «απειλή», στην ευκαιρία που προσέφερε η ενδοαραβική διένεξη για «εισπήδηση» ξένων δυνάμεων, αλλά και τις σοβαρές επιπτώσεις στις οικονομίες των χωρών του GCC (Gulf Cooperation Council) από την πτώση των τιμών του πετρελαίου λόγω της πανδημίας. Η Συμφωνία που υπεγράφη στην ιστορική πόλη και πολυτελέστατο θέρετρο της Σαουδικής Αραβίας Αλ Ουλά και για την οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο η μεσολάβηση του Κουβέιτ αλλά κυρίως των Αμερικανών εντάσσεται στον γενικότερο σχεδιασμό για την Μέση Ανατολή και την δημιουργία μετώπου έναντι του Ιράν. Προηγήθηκε η ι...

Τον τελευταίο μήνα το ήδη τεταμένο κλίμα στη Μέση Ανατολή ήρθε να κλονίσει αίφνης η διπλωματική απομόνωση του Κατάρ, στις 5 Ιουνίου, από τις υπόλοιπες χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου. Με κυρίαρχη δύναμη την Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη και τα ΗΑΕ προέβησαν στην απομόνωση του Κατάρ. Η συγκεκριμένη διαμάχη είναι πολυδιάστατη. Βασικοί παράγοντες που ώθησαν σε αυτή την εξέλιξη είναι η υποβόσκουσα χρηματοδότηση εκ μέρους της Ντόχα σε εξτρεμιστικές οργανώσεις που υπονομεύουν τη σταθερότητα στην περιοχή, η ισχυρή παρουσία του Al Jazeera στον αραβικό κόσμο αλλά και η ομαλή σχέση του με το Ιράν, αντίπαλο δέος της Σαουδικής Αραβίας. Παρά τη συμφωνία της 11ης Ιουλίου μεταξύ ΗΠΑ και Κατάρ και το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπεγράφη από τους υπουργούς Εξωτερικών, σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τον τερματισμό της χρηματοδότησης εξτρεμιστικών οργανώσεων δεν διαφαίνεται σύντομα αποκλιμάκωση της έντασης. Τα υπόλοιπα κράτη αναμένουν το Κατάρ...

Sheikh Tamim Bin Hamad Al-Thani  (1) Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani   (2) Ο 37χρονος Ταμίμ αλ Θάνι είναι ο έβδομος πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο – Οι κατηγορίες για τις σχέσεις με το Ιράν και ο ρόλος της μητέρας του Ποιος είναι ο σεΐχης Ταμίμ, που βρέθηκε ξαφνικά στο στόχαστρο του οίκου των Σαούντ; Ενα από τα 24 παιδιά του τέως εμίρη, μεγαλωμένος μέσα στη χλιδή στο μικροσκοπικό αλλά πάμπλουτο Κατάρ, ο Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι έγινε το 2013, στα 33 χρόνια του, ο νεότερος μονάρχης της πλουσιότερης χώρας του κόσμου.  Σήμερα όμως είναι αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη κρίση της σύντομης πολιτικής καριέρας του. Για να του «κόψουν τα φτερά» και να του τρίξουν τα δόντια, ύστερα από ατυχείς δηλώσεις που φέρεται να έκανε υπέρ του αντίπαλου Ιράν, και νωρίτερα υπέρ του Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το Μπαχρέιν και λοιποί Αραβες διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ, σε μια κρίση που ταρακουνάει τον Περσικ...

Η κρίση σοβεί εδώ και καιρό στον Κόλπο, αλλά χρειάσθηκε η επίσκεψη του προέδρου Τραμπ στο Ριάντ για να εκδηλωθεί και μάλιστα με αποφασιστικό τρόπο. Η αιτία που προβλήθηκε για να τεθεί το Κατάρ σε καθεστώς διπλωματικής –και φυσικής– καραντίνας είναι η υποστήριξη του εμιράτου σε τζιχαντιστικές οργανώσεις. Η κατηγορία δεν είναι αβάσιμη, αλλά όσο ισχύει για το Κατάρ άλλο τόσο ισχύει και για τη Σαουδική Αραβία, η οποία πρωτοστατεί σ’ αυτή την κίνηση. Και οι δύο χρηματοδότησαν εμμέσως πλην σαφώς και την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, προκειμένου να ανατρέψουν το καθεστώς Άσαντ. Στο παιχνίδι αυτό συμμετείχε και η Δύση, παραβλέποντας το μέτωπο εναντίον του τζιχαντισμού, προκειμένου να εξυπηρετήσει νεοψυχροπολεμικές σκοπιμότητες. Ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ δεν θα σήμαινε μόνο ότι θα ξεμπέρδευε με ένα μη αρεστό καθεστώς. Θα σήμαινε και εκδίωξη της Ρωσίας από τη Μεσόγειο, δεδομένου οι μόνες βάσεις που διατηρεί στην ευρύτερη περιοχή είναι στη βορειοδυτική Συρία. Στο ίδιο παι...

  Το ειδησεογραφικό δίκτυο Αλ Τζαζίρα, που στηρίζεται οικονομικά από τον εμίρη του Κατάρ, είναι ένα ακόμη «αγκάθι» στις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία. Για δεκαετίες, η Σαουδική Αραβία αντιμετώπιζε περίπου ως υποτελή τα γειτονικά της κράτη. Ενα από αυτά ήταν και το Κατάρ, που το 1991 προχώρησε σε μεγάλης κλίμακας εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων του. Εν αντιθέσει προς τα υπόλοιπα κράτη της Αραβικής Χερσονήσου που παράγουν κυρίως πετρέλαιο, το Κατάρ έδωσε έμφαση στο φυσικό αέριο. Το αποτέλεσμα ήταν να αποκτήσει τεράστιο πλούτο εκμεταλλευόμενο την παγκόσμια τάση για λιγότερο ρυπογόνες πηγές ενέργειας. Παράλληλα ανέπτυξε στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Από το 1992 φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αμερικανική βάση στη Μέση Ανατολή. Εκτοτε τα πράγματα άλλαξαν. Το Κατάρ άρχισε να διαφοροποιείται από τη σαουδαραβική πολιτική. Το πρώτο «αγκάθι» ήταν οι σχέσεις με το Ιράν . Οι δύο χώρες μοιράζονται ένα γιγαντιαίο θαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου. Η θέση του Κατάρ ότι η στοιχειώδης λογική απαιτ...

Η θέση των Αλ Θάνι για ανεξάρτητο Κατάρ ενισχύθηκε με την ανακάλυψη τεράστιου υποθαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου, το οποίο μοιράζεται με το σιιτικό Ιράν.  Σαν να μην έφταναν η διένεξη Ισραήλ - Αράβων για το Παλαιστινιακό και οι πόλεμοι Σουνιτών - Σιιτών σε Ιράκ, Συρία και Υεμένη, η εβδομάδα που πέρασε ήρθε να προσθέσει άλλο ένα θερμό μέτωπο στη Μέση Ανατολή. Λόγος γίνεται για την άκρως σουρεαλιστική, σε πρώτη ματιά, σύγκρουση ανάμεσα σε δύο «αδελφά», αραβικά και σουνιτικά κράτη, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Την περασμένη Δευτέρα, η μοναρχία των Σαούντ, συνεπικουρούμενη από την Αίγυπτο του στρατηγού Σίσι και ελάσσονες συμμάχους των δύο ισχυρών αραβικών κρατών, επέβαλε καθολικό εμπάργκο στο «άτακτο» εμιράτο – μια μικρή χερσόνησο στον Περσικό Κόλπο, με τη μισή έκταση της Πελοποννήσου, αλλά με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα στον πλανήτη. Αν και ο πανικός στα σούπερ μάρκετ κράτησε μόνο ένα εικοσιτετράωρο, ο κίνδυνος μιας σοβαρής οικονομικής αποδιοργάνωσης π...

Τι συμβαίνει στον Κόλπο; Ποιες είναι οι αιτίες της νέας κρίσης στην Μέση Ανατολή με το εμπάργκο εναντίον του Κατάρ από τις χώρες της περιοχής, με ηγέτη την Σαουδική Αραβία, υπό την ανοιχτή στήριξη των ΗΠΑ; Πώς συνδέονται η Τουρκία, το Ιράν, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Συρία και το παλαιστινιακό με αυτήν την κρίση; Και ποια είναι τα πιθανά σενάρια για την εξέλιξή της; Σε μια προσπάθεια να ξετυλίξουμε το γεωπολιτικό «κουβάρι» της περιοχής ζητήσαμε την βοήθεια του ομότιμου καθηγητή Μεσανατολικών σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αλέξανδρου Κούτση. «Ετσι είναι η Μέση Ανατολή: Αν δεν σε μπερδέψει δεν την καταλαβαίνεις» μας είπε γελώντας ο καθηγητής και έχει απόλυτο δίκιο. Διότι ό,τι συμβαίνει στην ευρύτερη γεωγραφική «γειτονιά» μας, σχετίζεται με άπειρους τρόπους και με κάθε συνδυασμό με τους ευρύτερους και αλληλοσυγκρουόμενους σχεδιασμούς των μεγάλων δυνάμεων και των περιφερειακών συμμαχιών και συμφερόντων των κρατών της περιοχής και όλα αυτά, με την μεταπολεμική ιστορία της. ...