IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Ξέρουμε  ότι η Δύση έχει κάνει μέσα στον τελευταίο - τον προηγούμενο - αιώνα δυο απόπειρες αυτοκτονίας με δυο παγκόσμιους πολέμους. Τίποτα δεν αποκλείει σήμερα μια μοιραία τρίτη. Όχι υποχρεωτικά με έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Αλλά και με δόσεις αργού θανάτου. Σαν κι αυτόν που έφερε έξω από την πόρτα της η πανδημία. Ή σαν τους άλλους που μπορεί να της επιφέρουν η αποβιομηχάνισή της, η γενικευόμενη πολυπολιτισμικότητά της, η επιτεινόμενη κρίση της ταυτότητάς της, η κατακυρίευσή της από την διαχεόμενη (καχ)υποψία των λαών της, οι αυτοκαταστροφικοί ανταγωνισμοί των κρατών της, οι αγεφύρωτες εσωτερικές αντιθέσεις των κοινωνιών της, οι αυξανόμενες ανισότητες της, οι αλληλοσυγκρουόμενοι εθνικισμοί της. Πλησιάζει το τέλος της Δύσης; Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι ο Όσβαλντ Σπένγκλερ είχε άδικο. Καμιά διαβεβαίωση δεν μπορεί να δοθεί ότι η Δύση δεν βρίσκεται σε παρακμή, όπως το είχε διαπιστώσει ο μεγάλος Γερμανός στοχαστής εδώ και έναν αιώνα. Τίποτα δεν εγγυάται ότι θα διαψε...

 Φιλοσοφία, Φύση, Επιστήμη, Ιστορία Η μοντέρνα πολιτική φιλοσοφία προϋποθέτει τη Φύση όπως κατανοείται από τη μοντέρνα φυσική επιστήμη, και την Ιστορία όπως κατανοείται από τη μοντέρνα ιστορική συνείδηση. Η μοντέρνα πολιτική φιλοσοφία προϋποθέτει τη Φύση όπως κατανοείται από τη μοντέρνα φυσική επιστήμη, και την Ιστορία όπως κατανοείται από τη μοντέρνα ιστορική συνείδηση. Τελικά, όμως, αυτές οι προϋποθέσεις αποδείχτηκε ότι ήσαν ασύμβατες με τη μοντέρνα πολιτική φιλοσοφία. Έτσι φαίνεται ότι πρέπει κανείς να επιλέξει είτε την πλήρη εγκατάλειψη της πολιτικής φιλοσοφίας είτε την επιστροφή στην κλασική πολιτική φιλοσοφία. Ωστόσο μια τέτοια επιστροφή φαίνεται πως είναι αδύνατη. Ό,τι προκάλεσε την κατάρρευση της μοντέρνας πολιτικής φιλοσοφίας φαίνεται να έχει ενταφιάσει και την κλασική πολιτική φιλοσοφία, που ούτε καν ονειρευόταν όσες δυσκολίες προκλήθηκαν απ’ ό,τι πιστεύουμε πως γνωρίζουμε για τη φύση και την ιστορία. Το βέβαιο είναι ότι μια απλή συνέχεια στην παράδοση της κ...

 Το γεγονός της ζωής. Ακατάβλητη ζωή με το τόσο συκοφαντημένο τυχαίο που δικαίως τε και αδίκως ο άνθρωπος επιθυμεί να υποτάξει. Άλλωστε, προαιώνιος φόβος το τυχαίο, ορίζοντας που τρέμει καθώς δεν διασφαλίζει άξονα αναφοράς και πλέον, στις αστικές συνθήκες όπου διαβιούμε, ορίζοντας ακριβοθώρητος από την τσιμεντένια έπαρση του μπετόν, του άτεγκτού μας εαυτού. Υψώνονται οι καθεδρικοί της ακρίβειας ακόμη και σε λεγόμενες αναπτυσσόμενες χώρες και σημαίνουν την εποπτεία από το γραμμικό κοσμοείδωλο, «της συνθλίψεως της προσωπικότητας του ανθρώπου ευνοώντας την τυποποίησή της» όπως αναφέρει ο κοινωνιολόγος Γκέοργκ Ζίμελ. Και πώς αλλιώς, όταν οι χωρικές δομές είναι σύστοιχες με τις κοινωνικές σε κάθε εποχή. Μια εποχή που δε μυρίζει γιασεμί, την έκρηξη της μποκαμβίλιας, αυτής που μεν καταλάμβανε χώρο « μη εκμεταλλεύσιμο» με τα τυπολογικά κριτήρια της εποχής μας, απελευθερώνοντάς όμως, με μιαν άλλη ματιά, τη μάζωξη των γειτόνων αφήνοντας άρωμα, ποιοτικό κριτήριο, στις διαπροσωπικ...

Η πρόσφατη τρομοκρατική σφαγή στο Παρίσι κατέδειξε περίτρανα για άλλη μια φορά το γεγονός ότι μαύρα σύννεφα συγκεντρώνονται πάνω από τον εικοστό πρώτο αιώνα, συσκοτίζοντας τους υποσχόμενους ορίζοντες που άνοιξε κάποτε για την Ευρώπη και τη Δύση η πτώση του κομμουνισμού, γράφει ο   Robert Skidelsky , Βρετανός ιστορικός οικονομίας, γνωστός μεταξύ άλλων για την τρίτομη βιογραφία του Τζον Μέιναρντ Κέινς. Κατά γενική ομολογία, οι προσδοκίες υποχωρούν. Όπως το θέτει το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, Ipsos MORI, «η υπόθεση περί ενός αυτόματα καλύτερου μέλλοντος για την επόμενη γενιά έχει εκλείψει από το μεγαλύτερο μέρος της Δύσης». Το 1918, συνεχίζει ο Σκιντέλσκι, ο Όσβαλντ Σπένγκλερ δημοσίευσε την «Παρακμή της Δύσης ». Σήμερα η λέξη « παρακμή» είναι ταμπού. Οι πολιτικοί μας προτιμούν τις «προκλήσεις », ενώ οι οικονομολόγοι μας μιλούν περί «κοσμικής στασιμότητας» . Η γλώσσα αλλάζει, ωστόσο η πεποίθηση ότι ο δυτικός πολιτισμός ζει με δανεικό χρόνο (και χρήμα) παραμένει η...

 Πνευματική νωθρότητα και απαρχαιωμένες βεβαιότητες καθιστούν την παγκόσμια κυριαρχία της Δύσης παρελθόν, γράφει ο Μαρκ Μαζάουερ. Αντί να θρηνεί γι' αυτό, όμως, η Δύση πρέπει να αδράξει την ευκαρία και να διευρύνει τους ορίζοντές της. Ενώ η Ευρώπη πασχίζει να παραμείνει ενωμένη και τα εθνικιστικά κόμματα κηρύττουν και πάλι τις αρετές του πάλαι ποτέ έθνικού κράτους, φαίνεται πως βρισκόμαστε και πάλι σε ένα σημείο της Ιστορίας ανατριχιαστικά οικείο. Για ακόμα μία φορά είμαστε κάτοικοι ενός κόσμου όπου οι μεγάλες δυνάμεις κονταροχτυπιούνται στο παιχνίδι της μεγαλύτερης παγκόσμιας επιρροής. H Ρωσία, με την εισβολή στην Ουκρανία, φιλοδοξεί για άλλη μια φορά να αποτελέσει ένα σημαντικό αντίβαρο στην ισορροπία δυνάμεων. Και η άνοδος της Κίνας έχει μπερδέψει την τράπουλα της γεωπολιτικής ισχύος στην Ασία. Ταυτόχρονα, η επάνοδος του Ιράν μετά τη συμφωνία για τα πυρηνικά με τις λοιπές παγκόσμιες δυνάμεις, αλλά και η αργή υποχώρηση της αμερικανικής κυριαρχίας αναπλάθουν το σκηνικό σ...