IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Νεοέλληνες...  «Θα σε καλέσω σ’ έναν απλό περίπατο. Θα κάνουμε ένα πείραμα, που λένε οι φυσικοί. Για νά ‘χουμε αποτέλεσμα έμπεδο. Και η γνώση που θα κερδίσουμε νά ‘ναι σίγουρη. Θα επιχειρήσουμε μια στατιστική έρευνα. Θα διατρέξουμε τη χώρα απ’ άκρη σ’ άκρη. Από το χωριό Πυρσόγιαννη της Ηπείρου ως την επαρχία Βιάνου της Κρήτης. Από τη Νίψα και τις Σάππες της Θράκης ως το Παραλίμνι της Κύπρου, κι ως την άκρη το Ταίναρο. Θα ρωτήσουμε νεοέλληνες απ’ όλες τις τάξεις και όλα τα επίπεδα. Γυναίκες και άντρες, γερόντους και παιδιά, αγράμματους και επιστήμονες, φτωχούς και πλούσιους, ακοινώνητους και αριστοκράτες, πουτάνες και καλόγριες, ξωχάρηδες και αστούς, φιλέρημους και χαροκόπους. Για νά ‘ναι το δείγμα μας ευρύ και πλήρες, που λένε οι γραφειοκράτες. Όλα ετούτα τα αθώα και ανυποψίαστα πλήθη θα τα ρωτήσουμε δυό τρεις ερωτήσεις από το Ελληνικό, κι άλλες τόσες από το Εβραίικο. Στο Ελληνικό λοιπόν. Να μας ειπούν τι γνωρίζουν για την αρχαία Ελλάδα. Ζητούμε μια γνώση σοβαρή και υποψιασμ...

  Η άποψη για την αξία της γυναίκας στην αρχαιότητα. Από τον Όμηρο μέχρι τον Απόστολο Παύλο. Η ιστορία απέδειξε πως ο άνθρωπος διαχρονικά πιο εύκολα δέχεται και ασπάζεται τα προϊόντα της τεχνολογίας και πολύ δύσκολα τις νέες αντιλήψεις για θέματα κοινωνικά. «Τα δικαιώματα των γυναικών είναι καθήκοντα των ανδρών” (Karl Kraus). Κάθε προσπάθεια να πραγματευτείς την θέση και το ρόλο της γυναίκας στην διαχρονία της προσκρούει στην ανάγκη μιας άμεσης ή έμμεσης αναφοράς σε εκείνες τις γυναικείες μορφές ( θεϊκές ή μυθικές ή πραγματικές αδιάφορο) που αποτελούν σύμβολα. Σε αυτές τις μορφές ανήκουν και οι παρακάτω, χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι άλλες, οι απούσες, είναι ήσσονος σημασίας. Η Ρέα, η Ήρα, η Αφροδίτη, η Ιφιγένεια, η Ωραία Ελένη, η Εκάβη, η Πηνελόπη, η Αντιγόνη, η Μήδεια, η Εύα, η Παναγία κατέχουν δεσπόζουσα θέση στον αρχαίο κόσμο και εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να εμπνέουν ή να αποτελούν σημείο αναφοράς ως διαχρονικά σύμβολα σε διαφορετικά επίπεδα (δύναμη, ομορφιά, αγων...

    Η “Ύβρις” της  Εύας Καϊλή και ο πολιτισμός των “ορίων” .   Οι θέσεις των αρχαίων Ελλήνων, η ομολογία του Φραντσέσκο Τζόρτζι και η συμπεριφορά της Καϊλή. α. «Τα έκανα όλα για χρήματα που δεν είχα ανάγκη» (Φραντσέσκο Τζόρτζι, σύντροφος της Εύας Καϊλή) β. «Τόσο που κανένας δεν σ έχει / χορτάσει. / Όλα τα άλλα, βλέπεις, τα χορταίνει /κανείς. / Τον έρωτα…/ το ψωμί… την μουσική… τους μεζέδες… τις τιμές..» (Αριστοφάνης, ”Πλούτος”). γ. «Διό ανοσιώτατον και αγριώτατον άνευ αρετής… και εδωδήν χείριστον» (Αριστοτέλης, ”Πολιτικά” 1258b, Γι αυτό και ο άνθρωπος χωρίς αρετή είναι το ανοσιώτατον κι αγριώτατατον από όλα τα όντα… και ως προς την λαιμαργίαν το χείριστον). δ. «Τίκτει γαρ κόρος ύβριν, όταν πολύς όλβος έπηται ανθρώποις οπόσοις μη νόος άρτιος ήι» (Σόλων. Η χόρταση γεννά αυθάδεια, πολλά σαν πέσουν πλούτη σε ανθρώπους που δεν έχουν το νου τους μετρημένο). Ποιος μπορεί να ισχυριστεί πως το Qatargate δεν έχει και τα θετικά του; Με ποια επιχειρήματα θα...

  Αποκαλύπτεται η Κόρη της Θήρας, ένα αριστούργημα της ελληνικής αρχαιότητας. Πρόκειται για μια υπερφυσικού μεγέθους αρχαϊκή κόρη από λευκό ναξιώτικο μάρμαρο, ύψους 2,48 μέτρων.   Σε εξέλιξη βρίσκεται από το υπουργείο Πολιτισμού η πλήρης ανακαίνιση του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας, το οποίο στεγάζει τα σπουδαία εκθέματα του νησιού από τους ιστορικούς χρόνους. Κεντρικό έκθεμα του υπό ανακαίνιση μουσείου προβλέπεται να αποτελέσει η Κόρη της Θήρας, ένα σπάνιο αριστούργημα της ελληνικής γλυπτικής του 7oυ αιώνα π.Χ., η οποία ήρθε ανέλπιστα στο φως τον Νοέμβριο 2000, κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφικής έρευνας στο νεκροταφείο της αρχαίας πόλης της Θήρας, στη νοτιοανατολική Σελλάδα, από τον Θηραίο αρχαιολόγο Χαράλαμπο Σιγάλα.   Αριστουργηματικό άγαλμα από λευκό ναξιώτικο μάρμαρο Η υπερφυσικού μεγέθους αρχαϊκή κόρη από λευκό ναξιώτικο μάρμαρο, ύψους 2,48μ. με τον σύμφυτο γόμφο ένθεσης στην βάση του, είναι σχεδόν ακέραιη. Το γλυπτό, από το οποίο λείπει μόνο η άκρη της μύτης κα...

  Γιατί αντιπαθούμε τον ελληνικό πολιτισμό; Σήμερα θα αφιερώσω το σημείωμά μου στον διάλογό μου με τον Αλέξανδρο Νεχαμά. Δεν χρειάζεται συστάσεις, και όποιος θεωρεί ότι χρειάζεται ας ανατρέξει στη διεθνή βιβλιογραφία για να τις βρει. Ομότιμος καθηγητής στο Πρίνστον οφείλω να ομολογήσω ότι δεν γνωρίζω ολόκληρο το έργο του. Εχω διαβάσει το «Νίτσε: Η ζωή ως λογοτεχνία» και το «Περί Φιλίας». Με αφορμή τη σειρά των άρθρων μου για τη διδασκαλία της ελληνικής γραμματείας στη μέση εκπαίδευση, μου έστειλε μια επιστολή στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όπου περιγράφει τη δική του εμπειρία. Ο Αλέξανδρος Νεχαμάς ήταν απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών το 1964. Τμήμα κλασικό, ήτοι ανθρωπιστικές σπουδές, σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα Φιλοσοφική και Νομική. Αν δεν πέφτω έξω τότε στη Φιλοσοφική φιλοδοξούσαν να εγγραφούν όσοι μαθητές αγαπούσαν το διάβασμα και τη λογοτεχνία. Η συναναστροφή τους στην τάξη βοηθούσε και τους επίδοξους δικηγόρους να ενδιαφερθούν για τη γραμματεία που ξεπερνούσε τα όρια των συγγρα...

  Οι φιλόσοφοι για τη δημοκρατία. Διεθνώς γνωστός μελετητής του έργου του Αριστοτέλη, ο Πιερ Πελεγκρέν είναι ομότιμος διευθυντής έρευνας στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας. Στη γλώσσα μας κυκλοφορεί το βιβλίο που έχει συγγράψει μαζί με τον Μισέλ Κριμπελιέ «Αριστοτέλης. Ο φιλόσοφος και οι επιστήμες» (Εστία 2011). Η ακόλουθη συνέντευξη του Γάλλου φιλοσόφου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Le Point». ● Ο ορισμός που δίνουμε σήμερα στη δημοκρατία θα ικανοποιούσε έναν Αθηναίο του 5ου αιώνα π.Χ.; Αμφιβάλλω. Η ιδεώδης δημοκρατία που αποδίδουν ορισμένοι στους αρχαίους Ελληνες είναι μια πρόσφατη ερμηνεία. Στην Αθήνα μόνο το 20% του πληθυσμού μπορούσε να ενταχθεί στην κατηγορία των πολιτών. Επιπλέον, δεν ήταν κάποιος πολίτης χάρη στα ιδεώδη του ή τη στράτευσή του, αλλά επειδή ήταν πολίτες οι γονείς του. Για τους υπόλοιπους, το να γίνουν πολίτες ήταν σχεδόν αδύνατο, ακόμη και αν είχαν σώσει την πόλη, όπως ο ρήτορας Λυσίας, ο οποίος είχε βοηθήσει στην αποκατάσταση της δημοκρ...

Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι και ζωή σε άλλους κόσμους:  Τι πίστευαν για τα εξωγήινα όντα. Στο βιβλίο του « Extraterrestrials » ο δημοσιογράφος Γουέιντ Ράους παρουσιάζει μια άγνωστη διάσταση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας.  Η ιδέα πως άλλοι κόσμοι, διαφορετικοί ή παρόμοιοι με τον δικό μας, μπορεί να φιλοξενούν άλλα, εξωγήινα πλάσματα , δεν είναι «παιδί» του σύγχρονου κόσμου: Η ανθρωπότητα το σκέφτεται αυτό από τότε που άρχισε να κοιτά ψηλά στους ουρανούς, όπου έβλεπε τον Ήλιο, τη Σελήνη, τα άστρα και τους πλανήτες. Κάθε είδους μύθοι, θρύλοι και ιστορίες «γεννήθηκαν» για τους κατοίκους του ουρανού, με θεούς, δαίμονες, πνεύματα και αγγέλους να καθίστανται οι πρώτοι «εξωγήινοι» (με την αυστηρή- «έξω από τη Γη»- έννοια του όρου). Κάποια στιγμή, ωστόσο, οι μυθολογικές προσεγγίσεις άρχισαν να αντικαθίστανται από πιο «υλιστικές», με την έννοια των εξωγήινων όντων, των πλασμάτων δηλαδή από άλλους κόσμους/ πλανήτες, να αποκτά τις πρώτες της πρωτοεπιστημονικές ρίζες στην αρχαί...