IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Μικρασιατική εκστρατεία:  Πως αντέδρασε ο Κεμάλ όταν είδε τους Έλληνες να υποχωρούν, έξω από την Άγκυρα.   «Θα ήξιζε πράγματι να παραδώσωμεν την Σμύρνην εις τον Κεμάλ διά να τους πετσοκόψει όλους αυτούς εδώ τους αχρείους»                       Πρίγκιπας Ανδρέας Διοικητής Β’ Σώματος Στρατού Οι τεράστιες ευθύνες του βασιλιά και της αυλής του, που έφεραν την καταστροφή. Νεκρική σιγή. Ένας καυτός άνεμος σάρωνε την παραλία της Σμύρνης. Η μυρωδιά του καμένου ξύλου ήταν παντού. Πυκνός μαύρος καπνός γέμιζε τον ουρανό πάνω από το όρος Πάγο. Αποκαΐδια… Μικρά φλεγόμενα κομμάτια ξύλου στροβιλίζονταν στον αέρα και έπεφταν στην πάλαι ποτέ κοσμοπολίτικη προκυμαία της Σμύρνης. Το νερό, εκεί που σκάει το κύμα στον μόλο, είχε πάρει ένα βαθύ κόκκινο χρώμα. Το αίμα στο λιθόστρωτο έτρεχε σαν ποτάμι και χυνόταν στη θάλασσα. Μια βρομερή μυρωδιά δεν επέτρεπε σε κανέναν να αναπνεύσει. Στην επιφάνεια δεκάδες πτώματα. Παραμορφωμένα, αφύσικα φουσκωμένα, «χόρευαν» στον ρυθμό του κύματος. Στην παραλία 300.000 άνθ

«Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη; Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτήρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες...» Falih Rifki Atay, «Cankaya» (1) Η κορυφαία στιγμή που συμβόλισε με τον πιο έντονο και οδυνηρό τρόπο το τέλος μιας μεγάλης ιστορικής διαδικασίας, ήταν η καταστροφή της Σμύρνης το Σεπτέμβρη του ’22 και η παράδοση του άμαχου πληθυσμού της, Ελλήνων και Αρμενίων, στο έλεος των ατάκτων τσετών και των τακτικών του κεμαλικού στρατού. Μιας διαδικασίας που ξεκίνησε το 1908 με το κίνημα των ακραίων εθνικιστών Νεότουρκων στην οθωμανική  Θεσσαλονίκη και σηματοδότησε την οριστική μετάβαση του χώρου της Εγγύς Ανατολής από την εποχή των προνεωτερικών θρησκευτικών Αυτοκρατοριών στην εποχή του έθνους-κράτους. Η καταστροφή της Σμύρνης, όπως και η Γενοκτονία των ελληνικών πληθυσμών στην Ανατολή (Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσυροχαλδαίων) υπήρξε ένα πολύ σημαντικό ιστορικό γεγονός στη διαδικασία μετασχηματισμού της Εγγύς Ανατολής.  Ο ελληνικός και ο αρμενικός πληθ

HULTON DEUTSCH VIA GETTY IMAGES Ένα από τα πλέον άγνωστα σημεία του μικρασιατικού δράματος υπήρξε η απαγόρευση εξόδου των ελληνικών και των υπόλοιπων χριστιανικών πληθυσμών από την κυβέρνηση Γούναρη-Πρωτοπαπαδάκη. Από τις αρχές του 1922 είχε αρχίσει να συζητιέται σε υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια η εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό. Παρ′ όλα αυτά, όμως, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να απαγορεύσει στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Η απόφαση αυτή πήρε τη μορφή του νόμου 2870/1922, ο οποίος προέβλεπε αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές, στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό. Ο Νόμος 2870/1922 ψηφίστηκε τον Ιούλιο, λίγο πριν την κατάρρευση του μετώπου. Και αυτό, ενώ είχαν απορρίψει την Άνοιξη του 1922 τις προτάσεις της οργάνωσης Μικρασιατική Άμυνα (επικεφαλής ο μητροπολίτης Χρυσόστομος ) για ανακήρυξη Ιωνικού Κράτους, απεμπλοκή από τις συμμαχικές υποχρεώσεις, δημιουργία μιας ντε φάκτο νέας πραγματικότητας, δημιουρ

  FILE PHOTO: Thousands of protestors gather for protesting for Hagia Sophia museum to become a mosque again. Formerly the Hagia Sophia was a Greek Orthodox patriarchal basilica, then an imperial mosque, and currently a museum. EPA, ERDEM SAHIN Η αυλαία της Μικρασιατικής Καταστροφής άνοιξε μέρα Σάββατο της 27ης Αυγούστου 1922 και το προοίμιο του ανηκούστου δράματος γράφτηκε την 31η Αυγούστου στην προκυμαία της Σμύρνης, όπου κείτονταν δεκάδες χιλιάδες πτωμάτων βιασμένων και καμένων Ελληνίδων που τα νεκρά μάτια του επιθανάτιου τρόμου τους ήταν καθηλωμένα στην πόλη που καιγόταν στις αδηφάγες φλόγες που άναψε το κτηνώδες τουρκικό μίσος, ενώ «τουμπανιασμένα πτώματα» κακοποιημένων θυμάτων επέπλεαν στα κύματα και περικύκλωναν τα 21 πολεμικά πλοία των ξένων που τα πληρώματά τους εθεώντο ψυχρά, με απάνθρωπα συναισθήματα, το στυγερότερο συντελούμενο μαζικό έγλημα της ιστορίας του πολιτισμού.  Στο μακάβριο σκηνικό όπου ζούσαν 150 χιλιάδες Έλληνες, 80 χιλιάδες Τούρκοι, 10 χιλιάδες Αρμέ