IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

 Το Κρυφό Σχολειό. Τα τρέχοντα επιχειρήματα εναντίον του Κρυφού Σχολειού… είναι τόσο αφελή, που προκαλούν πραγματικά μεγάλη εντύπωση και δημιουργούν σοβαρά ερωτηματικά. Είναι γνωστές οι δυσκολίες που συναντούσαν οι Έλληνες για να δημιουργήσουν και να στερεώσουν τα σχολεία τους κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των Οθωμανών, που δεν τα αντιμετώπιζαν ποτέ με ευμενή προαίρεση – ιδιαίτερα κατά τους σκοτεινούς αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας, μέχρι και τον αρχόμενο 17ο αι. Εν τούτοις, προσφάτως, κατέστη αντικείμενο έντονης διαμάχης το ζήτημα της ύπαρξης «κρυφού σχολειού» και, μέσω της αμφισβήτησης της ύπαρξής του, τίθενται εν αμφιβόλω οι ίδιες οι διώξεις των Οθωμανών κατά της παιδείας. Το θέμα απέκτησε και μια ισχυρή συμβολική διάσταση, παράλληλα με την αμφισβήτηση γεγονότων όπως η κήρυξη της Επανάστασης κατά την 25η Μαρτίου, η ανύψωση της επαναστατικής σημαίας από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, ή η αυθεντικότητα του χορού του Ζαλόγγου κ.λπ. Μέχρις ότου ανακύψει αυτή η διαμάχη, και πρι

  Νικόλαος Γύζης. Το κρυφό σχολειό· ελαιογραφία. 1885/86. Ο μύθος του «κρυφού σχολειού»  και η εκπαίδευση στα χρόνια της τουρκοκρατίας Η κοινή ιστορική μνήμη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γνωρίσματα των σύγχρονων εθνών. Στους προνεωτερικούς λαούς η μνήμη συντηρούνταν από τους μύθους, που λειτουργούσαν συνεκτικά για την ζωή της κοινότητας, ενώ στα σύγχρονα έθνη τον ρόλο αυτόν έχει αναλάβει η επιστήμη της ιστορίας. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι οι μύθοι έχουν χάσει την δύναμη επιρροής που ασκούν στους ανθρώπους. Απλοί στην διατύπωση και νοηματικά εύληπτοι, ακόμη και από αγράμματους, συνεχίζουν να επιδρούν στην κοσμοαντίληψη ολόκληρων εθνών, άλλοτε ευεργετικά και άλλοτε αλλοτριωτικά διαιωνίζοντας ελπίδες, πόθους, μαθήματα ζωής αλλά πολλές φορές και ψεύδη, προκαταλήψεις ή στερεότυπα. Πολλοί μύθοι στον πυρήνα τους μπορεί να έχουν ένα ιστορικό γεγονός, αλλά το πρόβλημα δημιουργείται όταν ο μύθος συγχέεται με την ιστορία καθαυτή. Η περίπτωση του «κρυφού σχολειού» αποτελεί χαρακτηριστική πε