IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  SYLVAIN SONNET VIA GETTY IMAGES Όταν ένα καινούριο εμβληματικό έργο γεννιέται συχνά δέχεται μόνο κριτικές. Όταν πεθαίνει όλοι το θρηνούν. Γιατί δεν είναι οι ίδιοι. Το έργο έχει στο μεταξύ γίνει ιστορικό. Ανήκει στην κληρονομιά του λαού που έζησε δίπλα του, γενιές ολόκληρες, συχνά πολλές χιλιάδες χρόνια. Φυσικά όταν είναι να γεννηθεί το αναθέτουν στους καλύτερους. Και το έργο από συμβολικό γίνεται σύμβολο. Και όταν γίνεται παρανάλωμα του πυρός, όπως έγινε σήμερα με την NotreDamedeParis, εγείρεται η ιστορία που το συνοδεύει. Και αν το έργο καταστραφεί από εμπρηστές ή από βόμβες του εχθρού – που είναι το ίδιο και το αυτό – η ιστορία εξεγείρεται. Αυτό το τελευταίο έγινε με μια άλλη Notre Dame της Γαλλίας, την Παναγία της Ρενς η οποία είναι εξίσου συμβολική με την Παναγία των Παρισίων - και μάλιστα γοτθικότερη - γιατί είναι αυτός μέσα στον οποίο έγινε η στέψη όλων των βασιλέων της Γαλλίας, χωρίς εξαίρεση. (Μόνο η στέψη του Ναπολέοντα Α’ ως Αυτοκράτωρ έγινε στην Παναγία των Π...

Πως μπορεί να εξηγηθεί η απότομη κατάρρευση του Βυζαντίου μετά την ήττα στη μάχη του Μαντζικέρτ το 1071; Το Βυζάντιο είχε υποστεί σοβαρές στρατιωτικές ήττες και στο παρελθόν και παρά ταύτα ανέκαμπτε. Αυτή τη φορά όμως, παρά το ανορθωτικό έργο των Κομνηνών (1081-1180), οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι διάδοχες τουρκικές ηγεμονίες θα παραμείνουν αδιατάρακτα κυρίαρχοι του κεντρικού οροπεδίου της Μ. Ασίας, τουρκοποιώντας και εξισλαμίζοντας σταδιακά το σύνολο της Ανατολίας. Τα έτη 1081-1180 είχαν μόνον ένα λούστρο ευημερίας και είναι λάθος να επιτρέπει κανείς τη σύγκριση μεταξύ των κυβερνώντων της περιόδου 1025-1071 και των ικανών Κομνηνών να κρύβει το γεγονός ότι ορισμένες σημαντικές εξελίξεις που άλλαξαν ριζικά την ιστορία του Βυζαντίου είναι κοινές και στις δύο περιόδους.   Τι μεσολάβησε λοιπόν μεταξύ του θανάτου του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου το 1025 και του Μαντζικέρτ; Πώς η πιο δυνατή, πλούσια και πολιτισμένη επικράτεια στον Χριστιανικό κόσμο, μια επικράτεια που τα σ...

Το σχίσμα των εκκλησιών (Ορθόδοξης και Καθολικής, 1054) έβαλε την Βυζαντινή αυτοκρατορία στο στόχαστρο του κάθε πάπα, καθώς επόμενο ήταν να βλέπει το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης ως σχισματικό. Οι στρατιωτικές ανάγκες επέβαλλαν στους αυτοκράτορες του Βυζαντίου να συνάπτουν συμμαχίες με δυτικές δυνάμεις (Βενετσιάνους, Γενουάτες κ.λπ.). Τα ανταλλάγματα σχεδόν πάντα ήταν η παροχή προνομίων με αναπόφευκτο επακόλουθο να περάσει στους ξένους η οικονομική δύναμη και να υποτιμηθεί το νόμισμα. Κι όσο η Βυζαντινή αυτοκρατορία κατέρρεε οικονομικά, τόσο πιο έντονη γινόταν η πίεση του παπισμού, που κάποια στιγμή βρήκε συμμάχους τους ίδιους τους φεουδάρχες της Δύσης. Για καθόλου θρησκευτικούς λόγους: Για να μην αποδυναμώνεται το φέουδο, το κληρονομούσε πάντα ο πρωτότοκος. Οι λοιποί γιοι έμεναν άκληροι κι άεργοι και συνήθως ακολουθούσαν εκκλησιαστική σταδιοδρομία. Κάποια στιγμή, όμως, επήλθε κορεσμός που συνέπεσε με πληθυσμιακή έκρηξη στη Δύση. Τα εδάφη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας έγ...