Νέλσον Μαντέλα
1. ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΒΑΣΗ Αν κάτι δίνει αδιαμφισβήτητο προβάδισμα στον Μαντέλα σε σχέση με τις υπόλοιπες πολιτικές προσωπικότητες που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα είναι ο συνδυασμός της συνέπειας και της υπέρβασης, δύο πολιτικές αρετές που σχεδόν πάντα καταγράφονται ως αλληλοαποκλειόμενες και αλληλοαναιρούμενες. Ο Μαντέλα τόσο στην τελευταία φάση της φυλάκισής του, όταν ήταν συνομιλητής του Ντεκλέρκ, όσο και στα δύο πρώτα χρόνια της νόμιμης πολιτικής του δράσης αρνήθηκε σταθερά να αποκηρύξει την προσφυγή στη βία και στον ένοπλο αγώνα όσο δεν υπήρχε νομοθετική πράξη που θα τερμάτιζε το καθεστώς του απαρτχάιντ. Γνώριζε πολύ καλά ότι η αποφυλάκισή του θα ήταν μήνυμα εξομάλυνσης και συνειδητά επεχείρησε να την καθυστερήσει όσο δεν συγκεντρώνονταν οι πολιτικές προϋποθέσεις για μια ομαλή μετάβαση. Αυτή η υποδειγματική συνέπεια στις αρχές του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου ANC ήταν που ακύρωσε προληπτικά την όποια σκληροπυρηνική - εξτρεμιστική εσωτερική αντίδραση στην ομαλή μετά