IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

    '' (...) Ο Κ. Καστοριάδης, ο Κ. Παπαϊώαννου και ο Π. Κονδύλης, παρότι οι κοσμοθεωρητικές τους ερμηνείες δεν ταυτίζονται, διαπίστωσαν ότι η ιστορία του Θουκυδίδη και τα γεγονότα που οδήγησαν στην παρακμή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας αφορούν κρίσιμο ζήτημα στην κατανόηση του ανθρώπου. Αν ο Καστοριάδης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Αθηναϊκή Δημοκρατία αποτελεί το σπέρμα για κάθε απόπειρα να δημιουργηθεί στη νεωτερικότητα η άμεση δημοκρατία, συγχρόνως θεωρεί ότι είναι αυτή που έθεσε με τον πιο καθαρό, σαφή και τραγικό τρόπο, τη σχέση ισχύος και δικαίου. Ο Κ. Παπαϊωάννου αξιολόγησε τις ειδεχθείς σφαγές που διέπραξε η Αθηναϊκή Δημοκρατία ως έμπρακτη αναίρεση της ουσίας της, η οποία προετοίμασε το τέλος της. Όμως ο Π. Κονδύλης, τελευταίος χρονικά, αλλά εγγύτερα από όλους ίσως στην προβληματική του Θουκυδίδη και της αρχαίας σοφιστικής για την ισχύ, διέγνωσε ότι, ανεξάρτητα από τα πολιτικά συστήματα που επικρατούν κάθε φορά και τις αξίες που αυτά επικαλούνται, υπό ...

Αραγε, το διαζύγιο ανάμεσα στην έμφυτη-βιολογική και την επίκτητη-πολιτισμική «φύση» μας είναι υποχρεωτικό και αναπόφευκτο; Και έχουν δίκιο όσοι διατείνονται ότι υπάρχει απόλυτος διαχωρισμός ανάμεσα στα τυπικά ανθρώπινα κοινωνικά-ιστορικά φαινόμενα και τις βιολογικές-εξελικτικές προϋποθέσεις τους; Η απάντηση σε αυτά τα βασανιστικά ερωτήματα που, εδώ και αιώνες, στοιχειώνουν τη σκέψη των ανθρώπων στον Δυτικό κόσμο δεν είναι διόλου απλή ούτε βέβαια προφανής. Ισως έτσι δικαιολογείται το γιατί χρειάστηκε να αφιερώσουμε τόσα πολλά άρθρα της στήλης «Μηχανές του Νου» απλώς και μόνο για να θέσουμε -και όχι βέβαια για να επιλύσουμε- το πρόβλημα της ανθρώπινης φύσης.  Πάντως, οριστικές και πλήρεις «απαντήσεις» στον γρίφο της ανθρώπινης ιδιαιτερότητας μπορούν να βρεθούν μόνο στη θεολογία ή στις ποικίλες ανθρωπολογικές ιδεολογίες, οι οποίες, ως γνωστόν, βασίζονται στην πίστη και όχι στην ελέγξιμη και δυνητικά διαψεύσιμη γνώση. Το δυστύχημα είναι ότι, συνήθως, η σφοδρή επι...