IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

Εγωισμός και αλτρουισμός. Σε όλη τη διάρκεια του εικοστού αιώνα, η μορφή του Homo economicus αποτέλεσε το κεντρικό εννοιολογικό εργαλείο με βάση το οποίο οι οικονομολόγοι επεξεργάστηκαν τα μοντέλα τους και τις υποδείξεις τους για την οικονομική πολιτική. Αυτή η ιδέα ενός ανθρώπου προικισμένου με εξαιρετική ορθολογικότητα, με αξιοσημείωτη αυτεξουσιότητα καθώς και με πολύ αξιοζήλευτο αυτοέλεγχο, υποβλήθηκε ωστόσο πολύ σύντομα σε κριτική, πρώτα από τον Αυστριακό οικονομολόγο Καρλ Μένγκερ (1840-1921) και από τη γερμανική ιστορική σχολή του τέλους του 19ου αιώνα, στη συνέχεια από τον Αμερικανό οικονομολόγο Θορστάιν Βέμπλεν (1857-1929) και από τη γαλλική κοινωνιολογία (ιδίως από τον Μαρσέλ Μος). Με αφετηρία τη δεκαετία του 1950, η ιδέα αυτή έγινε βαθμιαία το αντικείμενο μιας ριζικής αμφισβήτησης από πολυάριθμα έργα στην ψυχολογία. Οι ψυχολόγοι Χέρμπερτ Σάιμον και Ντάνιελ Κάνεμαν, βραβευμένοι και οι δύο με Νόμπελ Οικονομίας (το 1978 και το 2002 αντίστοιχα), συνέβαλαν στην εισαγω...

Νευρομάρκετινγκ ή διεισδύοντας στον εγκέφαλο  των καταναλωτών.  Πώς το νευρομάρκετινγκ, η πιο άμεση εφαρμογή της νευροοικονομίας, αμφισβητεί κάποιες βασικές παραδοχές της Οικονομίας. Και γιατί στις παραδοσιακές οικονομικές αναλύσεις με όρους ζημιάς-κέρδους θεωρείται πλέον αναγκαίο να προστεθούν οι συστηματικά παραγνωρισμένες βιοψυχολογικές μεταβλητές της ανθρώπινης ζωής. Στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, και ειδικότερα μετά την τελευταία διεθνή οικονομική κρίση, δεν είναι πια δυνατόν να αφήσουμε τη διαχείριση του χρήματος στα χέρια των οικονομολόγων ή στις ανθρωποκτόνους στρατηγικές των αγορών. Εξάλλου, σχεδόν οι πάντες παραδέχονται πρόθυμα ότι η τελευταία πλανητική οικονομική κρίση προέκυψε αποκλειστικά από τα δικά τους «λάθη». Την εποχή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και της διαδικτυακής πληροφόρησης, αποστολή της πολιτικής αλλά και της επιστημονικής παιδείας θα έπρεπε να είναι η διαμόρφωση ελεύθερων και αυτόνομα σκεπτόμενων πολιτών, ικανών...

 '' Καρποί εποχής'', Χρήστος Μπόκορος Όποιος έχει θέσει τον εαυτό του πέρα από κάθε επιθυμία,  ποια έλλειψη μπορεί να έχει;                                               Σενέκας       Ο όρος λιτή αφθονία (ολιγαρκής αφθονία) αναφέρεται στα γραπτά του Επίκουρου και του Σενέκα, εμπεριέχεται στην στρατηγική του Ζεν, στις μελέτες του ανθρωπολόγου Μάρσαλ Σάλινς που αποδεικνύουν ότι οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες της παλαιολιθικής εποχής ζούσαν σε μια πρωταρχική κοινωνία της λιτής αφθονίας, στις αναφορές του Ιβάν Ίλιτς για την «χαρούμενη μέθη της επιλεγμένης λιτής ζωής», στα γραπτά του Σερζ Λατούς για την αποανάπτυξη. Η λιτή αφθονία είναι μια επανανοηματοδότηση της ζωής που μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει σε μια έξοδο από το φαντασιακό της απεριόριστης ανάπτυξης και προόδου, που είναι καταστροφικό για ενα πλανήτη με πεπερασμένους πόρους, θα εντ...

Renato Casaro Όλοι τα θέλουν όλα: πώς μπορεί να γίνει αυτό; Η υπόσχεση της οικονομικής ανάπτυξης είναι ότι οι φτωχοί θα μπορούν να ζήσουν σαν τους πλούσιους και οι πλούσιοι σαν τους μεγιστάνες. Όμως ήδη έχουμε ξεχειλώσει τα φυσικά όρια του πλανήτη που μας συντηρεί. Η αλλοίωση του κλίματος, η διάβρωση του εδάφους, η κατάρρευση οικοσυστημάτων και ειδών ζωής, η θάλασσα του πλαστικού, όλα αυτά προκαλούνται από την αυξανόμενη κατανάλωση. Η υπόσχεση της ιδιωτικής πολυτέλειας για όλους δεν μπορεί να εκπληρωθεί: δεν επαρκεί ούτε ο φυσικός ούτε ο οικολογικός χώρος.   Όμως η ανάπτυξη πρέπει να συνεχισθεί: αυτή είναι παντού η πολιτική προσταγή. Κι εμείς πρέπει να προσαρμόσουμε ανάλογα τα γούστα μας. Στο όνομα της αυτονομίας και της επιλογής, το μάρκετινγκ χρησιμοποιεί τα τελευταία ευρήματα των νευροεπιστημών για να γκρεμίσει τις άμυνές μας. Όσοι προσπαθούν να αντισταθούν, θα πρέπει να πεισθούν να σωπάσουν, με τη βοήθεια των Μέσων.   Με κάθε γενιά η βάση της ομ...

Αλληλοτοµίες Θεοδόσης Π. Τάσιος Ομότιμος καθηγητής Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου Οι παλαιοί οικονοµολόγοι µάς διαβεβαίωναν οτι « η Οικονοµία αφορά εξακριβώσιµα γεγονότα, ενώ η Ηθική σχετίζεται µε αξιολογήσεις και υποχρεώσεις ». Εµοιαζε έτσι να είναι δυο τελείως ασυσχέτιστες δραστηριότητες η Οικονοµία και η Ηθική πράξη. Βεβαίως, ο ορισµός άφηνε ανοιχτό και το ενδεχόµενο ηθικής « αξιολόγησης » της Οικονοµίας – κι αυτό πράγµατι έγινε. Απ’ τα έξω προς τα µέσα όµως – αναγνωρίζοντας τάχα οτι πρόκειται για δυό ξεχωριστές δράσεις. Εδώ, αντιθέτως, η πρόθεσή-µας είναι να εντοπίσοµε τα πάµπολλα σηµεία στα οποία η οικονοµική Θεωρία και η οικονοµική Πράξη σ υ ν α ν τ ώ ν τ α ι µε ηθικής κατηγορίας ζητήµατα. Θα ξεκινήσοµε απ’ τον συνήθη ορισµό της Οικονοµία ς ως δραστηριότητα ς παραγωγής (οπουδήποτε και οποτεδήποτε) και διανοµής εντός Αγοράς αγαθών (µέσων ή υπηρεσιών), δραστηριότητας τελούµενης απο άτοµα (i)αυτόνοµα, (ii) ορθολογικά, (iii) και µεγιστοποιούντα την ωφέλειά τ...