IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

   Εκεί που το χώμα πεθαίνει:  Αγρότες παλεύουν να σώσουν το "δέρμα της Γης". Διάβρωση και απώλεια θρεπτικών συστατικών του εδάφους. Κίνδυνος απώλειας 10% της παγκόσμιας φυτικής παραγωγής έως το 2050 ενώ έως τότε ο πληθυσμός θα φτάνει 10δισ. Στη σκονισμένη Ζώνη του Καλαμποκιού των ΗΠΑ αυτή την άνοιξη, η γη ”πνιγόταν”. Η λεκάνη του ποταμού Γιανγκτζε της Κίνας, είχε ξεραθεί. Οι αγρότες και στις δύο περιοχές δίνουν μια χαμένη μάχη για να σώσουν το έδαφος που παράγει την τροφή μας. Η Κάρολιν Όλσο πιστεύει ότι έκανε ό,τι μπορούσε για να προστατεύσει το αγρόκτημά της 1.100 στρεμμάτων κοντά στο Κόττονγουντ της Μινεσότα. Καλλιεργεί ψηλό γρασίδι ύψους ενός μέτρου γύρω από τα χωράφια της για να προστατεύσει το έδαφος και το χειμώνα φυτεύει καλλιέργειες για καλύπτει το έδαφος και το προστατεύει. Αλλά οι καταιγίδες του Μάη ήταν σφοδρές. Εκτιμά πως το χώμα δεν άντεξε και η καλλιέργεια θα υποφέρει. ”Όταν ρίχνει τόση βροχή, σχεδόν 10 εκατ. την ώρα, ακόμη και οι βέλτιστες ...

  Η μοίρα της Ρώμης προδιαγράφει τις ανθρωπόκαινες δυστοπίες.   Ο ρόλος των κλιματικών-οικολογικών αλλαγών και των πανδημιών στην πτώση της άλλοτε πανίσχυρης μεσογειακής αυτοκρατορίας Για την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έχουν γραφτεί τόσα πολλά βιβλία και ιστορικές μελέτες, που κυριολεκτικά καλύπτουν ολόκληρες βιβλιοθήκες. Οι παραδοσιακές ιστορικές ερμηνείες αποδίδουν την παρακμή και την πτώση της πρώτης και μακροβιότερης πλανητικής αυτοκρατορίας, στις διαρκώς διογκούμενες οικονομικοπολιτικές αντιφάσεις, στις ανεπίλυτες εθνικές-πολιτισμικές αντιπαλότητες, στη φθορά από τις επιθέσεις των ολοένα και πιο ισχυρών βαρβάρων, καθώς και στα εγγενή κυβερνητικά αδιέξοδα της αυταρχικής μονοκρατορίας και της χαώδους ρωμαϊκής γραφειοκρατίας. Αραγε, ποιος από τους παραπάνω υπαρκτούς ιστορικούς παράγοντες έπαιξε καθοριστικό ρόλο για το μοιραίο τέλος της πανίσχυρης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η επικράτεια της οποίας, για πολλούς αιώνες, απλώνονταν στο 80% του γνωστού τότε κόσμου; Ο πειρασμός...

Pieter Bruegel the Elder’s ''The Triumph of Death''  . Μαθήματα από την ιστορία των επιδημιών. Η πανδημία του κορονοϊού παρουσιάζεται συχνά σαν ένα τυχαίο γεγονός, σαν μια κακοτυχία ξένη προς το οικονομικό σύστημα και την οργάνωση των κοινωνιών. Στην πραγματικότητα, οι επιδημίες αντανακλούν τη μορφή οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης και ταυτόχρονα φωτίζουν τις ατέλειες και τα ευάλωτα σημεία της. Αυτό καταδεικνύει, μεταξύ πολλών άλλων, ο Φρανκ Σνόουντεν στο σημαντικό βιβλίο του «Επιδημίες και κοινωνία» (μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη, Πατάκης 2021) . Ο Φρανκ Σνόουντεν είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στην ιταλική εφημερίδα «Il Manifesto». SNOWDEN M. FRANK ●Αυτή η επιδημία, σε ορισμένες περιπτώσεις, μετέτρεψε τον πόλεμο εναντίον του ιού σε πόλεμο εναντίον της δημοκρατίας. Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης αξιοποιούνται για μιαν επέκταση των εξουσιών και έναν έλεγχο της οικονομίας και, σε...

  Ανθρωπόκαινο ή κενό νοημόνων ανθρώπων. Η σωτηρία του πλανήτη εξαρτάται από τη μεγαλύτερη απειλή του,  τον παγκόσμιο πληθυσμό των 8 δισεκατομμυρίων.   [… το Ανθρωπόκαινο, αυτή η ανθρώπινη επικράτηση στις γεωλογικές, βιολογικές, χημικές και ατμοσφαιρικές διεργασίες της γης, είναι μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα [Crutzen και Schwagel 2011]    Το παρόν άρθρο δεν είναι άλλο ένα επετειακό κείμενο για το περιβάλλον. Πόσα τέτοια κείμενα πια:  για την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, Δασοπονίας Βιοποικιλότητας, την Ημέρα Περιβάλλοντος, της Γης και τόσες άλλες. Ο συμβολισμός των επετείων είναι κατανοητός και, βέβαια, επιθυμητός. Όταν τόσες ημέρες του χρόνου αφιερώνονται στα στοιχεία του φυσικού μας κεφαλαίου, δεν είναι μάλλον ξεκάθαρο ότι τα προβλήματα είναι υπαρκτά και όχι αόριστα;   Η συζήτηση για την «ιδιαιτερότητα» της εποχής που διανύουμε είχε ξεκινήσει ήδη από τα τέλη του 20ου αιώνα. Η έκτη μαζική εξαφάνιση ειδών στον πλανήτη με κύριο αίτιο τον άνθρωπο και ο...

 Πώς ο τουρισμός ρήμαξε την Τοζέρ . Η Τοζέρ είναι μια μικρή πόλη της Τυνησίας, στη βορειανατολική Σαχάρα, στα σύνορα με την Αλγερία. Από τις διασημότερες οάσεις στον κόσμο, ποτίζεται από 200 πηγές και περιβάλλεται από ένα πανέμορφο, τεράστιο φοινικόδασος (10.000 στρέμματα, 400.000 δέντρα). Είναι μια καταπράσινη γωνιά, περιτριγυρισμένη από αμμόλοφους (erg) και πετρώδη έρημο (reg). Εδώ και πολλές γενεές, η φυτεία των φοινίκων τρέφει τους Homo situs (1), τους ανθρώπους που ζουν ενσωματωμένοι στον βιότοπο που αποτελεί η περιοχή (2). Η παραγωγή λαχανικών και φρούτων (μαρούλια, γογγύλια, καρότα, μπανάνες και χουρμάδες) εγγυάται μια ισορροπημένη διατροφή στους μόνιμους κάτοικους της όασης. Το γεωργικό μοντέλο είναι επικεντρωμένο στην ορθολογική χρήση του νερού και επιτρέπει την παραγωγή σημαντικών ποσοτήτων τροφίμων. Από τον 14ο αιώνα, το αρδευτικό σύστημα που δημιούργησαν οι Άραβες επιτρέπει τη μέτρηση του νερού, η οποία γίνεται από το «γκαντούς», την υδραυλική κλε...