IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

 Φωτ. REUTERS/Florion Goga Σε αιγυπτιακό σκόπελο προσάραξε η Αγκυρα. Στο κενό το άνοιγμα στο Κάιρο. Η μονομερής ανακήρυξη δυτικών θαλάσσιων συνόρων της Αιγύπτου με τη Λιβύη, με προεδρικό διάταγμα που φέρει την υπογραφή του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, πέρα από ένα ακόμη ισχυρό μήνυμα κατά της υποτιθέμενης ισχύος του τουρκολιβυκού μνημονίου αποτελεί, στα μάτια πολύ έμπειρων παρατηρητών, μια πολύ σοβαρή ένδειξη της επιβράδυνσης των διπλωματικών αντανακλαστικών του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τους τελευταίους μήνες με αρκετή προσωπική προσπάθεια ο Ερντογάν επιχειρεί να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τον Σίσι, πολλές φορές χρησιμοποιώντας διαύλους φιλικούς και προς τις δύο πλευρές. Τελευταίο παράδειγμα ήταν το τετ α τετ του Ερντογάν με τον Σίσι υπό το βλέμμα του εμίρη του Κατάρ Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι στο περιθώριο της τελετής έναρξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου. Το τετ α τετ ακολούθησε μια ψυχρολουσία που είχε φθάσει και πάλι στην Αγκυρα μέσω Καΐρου, όταν ο υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σού...

 Η στρατηγική αναβάθμιση της ΝΑ Μεσογείου.   Η συνειδητοποίηση των πολιτικών περιορισμών που δημιουργεί στη γεωπολιτική αυτονομία των ευρωπαϊκών κρατών η υπερεξάρτηση της Ε.Ε. από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες αλλάζει δραματικά τις σταθερές της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής   Η συνειδητοποίηση των πολιτικών περιορισμών που δημιουργεί στη γεωπολιτική αυτονομία των ευρωπαϊκών κρατών η υπερεξάρτηση της Ε.Ε. από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες αλλάζει δραματικά τις σταθερές της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής. Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, η αντικατάσταση περίπου 170 δισ. κυβικών μέτρων ρωσικού Φ.Α. είναι πρακτικά αδύνατη πριν από το 2024-2025 καθώς οι ρωσικές εξαγωγές ισοδυναμούν περίπου στο μισό του συνόλου των ευρωπαϊκών εξαγωγών και από το 40% της τελικής ευρωπαϊκής κατανάλωσης. Εως το τέλος, ωστόσο, της τρέχουσας δεκαετίας, η εξάλειψη των ρωσικών εξαγωγών από την Ε.Ε. είναι εφικτή υπό δύο αυστηρές προϋποθέσεις: α) Να αυξηθεί η εγχώρια παραγωγή Φ.Α. και β) να μεγιστο...

  Ευκαιρία για την ελληνική ενεργειακή διπλωματία .   Ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον κόσμο πολυεπίπεδα. Μεταξύ άλλων, επαναφέρει την ανησυχία στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. (με διαφορετική πάντως διαβάθμιση) ότι δεν μπορούν πλέον να εξαρτώνται από τους υδρογονάνθρακες μιας χώρας με αναθεωρητική ηγεσία και επιθετικές βλέψεις, που ενίοτε εργαλειοποιεί την ενέργεια για να προωθήσει τις επιδιώξεις της σε διάφορα πεδία και να διαιρέσει την Eνωση. Από την άλλη, η Gazprom γίνεται συν τω χρόνω πιο πελατοκεντρική, η Μόσχα διατηρεί δεσπόζουσα θέση στην αγορά φυσικού αερίου και οι εναλλακτικές δεν είναι πολλές. Ειδικά όσο το Ιράν παραμένει εκτός πλάνων λόγω των κυρώσεων, με μια αχτίδα αισιοδοξίας να ξεπροβάλλει για λύση γύρω από το πυρηνικό του πρόγραμμα, επιτρέποντας στο απώτερο μέλλον την προσθήκη σημαντικών ποσοτήτων αερίου από αυτό. Ωστόσο, ο στόχος μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο κατά 2/3 μέχρι το τέλος του χρόνου και ο εκμηδενισμός της έως το 2027 είναι εκτός πραγμα...

  Μπορεί η Ελλάδα να αντικαταστήσει το 20% του ρωσικού φυσικού αερίου που εισάγει η ΕΕ;   Η ερώτηση μοιάζει εξωπραγματική, αλλά η απάντηση μπορεί να παρουσιάζει ενδιαφέρον. Η ΕΕ εισήγαγε το 2021 περίπου 160 δισ. κυβ. μέτρα (bcm) φυσικό αέριο από τη Ρωσία (το 40% της συνολικής κατανάλωσής της). Η ερώτηση λοιπόν είναι, αν μπορεί η Ελλάδα να τροφοδοτήσει την ΕΕ με περίπου 30-35bcm . Οι σκέψεις που ακολουθούν, πρέπει αναγκαστικά να συνοδεύονται από κάποιους βαρετούς, αλλά απαραίτητους, αριθμούς, καθώς και από κάποιες αφαιρετικές προσεγγίσεις σε καθαρά τεχνικά θέματα. Η εθνική «νίκη» το 2013 με τη διέλευση του αγωγού ΤΑP από την Ελλάδα και όχι από Βουλγαρία όπως κάποιοι επεδίωκαν, μας δίνει σήμερα τη δυνατότητα να έχουμε έναν πλήρως λειτουργούντα αγωγό, που με μια αναβάθμιση σε compressors, μπορεί από το Αζερμπαϊτζάν να τροφοδοτήσει με 20 bcm τ ην ΕΕ, μέσω Ιταλίας. Άλλα 20 bcm μπορεί να συνεισφέρει ο βάναυσα και ατεκμηρίωτα βαλλόμενος (για καθαρά οικονομικές σκοπιμότητες), αγ...

Ο East Med και το ελληνικό φυσικό αέριο  σε ουκρανικό φόντο.   Πριν αναφερθώ στο θέμα που προέκυψε από τοnon paperτου State Department για την τύχη του αγωγού East-Med, θα κάνω ένα παραλληλισμό που αφορά τη διένεξη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για την Ουκρανία. Προ ημερών, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μ. Ζαχάροβα, δεξί χέρι του Σ. Λαβρώφ, είπε ότι η διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για την Ουκρανία σχετίζεται με το ποιά χώρα, η ΗΠΑ ή η Ρωσία, θα ελέγχει την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης και ιδιαίτερα την τροφοδοσία της σε φυσικό αέριο. Θα είναι το πανάκριβο υγροποιημένο σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ ή το Ρωσικό φυσικό αέριο που προέρχεται από την χερσόνησο Γιαμάλ της δυτικής Σιβηρίας; Αυτή είναι η αλήθεια. Μια παρεμφερής περίπτωση είναι αυτή μεταξύ ΗΠΑ και Καναδά που αφορά πάλι την τροφοδοσία της Ευρώπης με καναδικό φυσικό αέριο, που θα προερχότανε  από την Αλμπέρτα του Καναδά. Ο αγωγός  φυσικού αερίου με προέλευση από την Αλμπέρτα θα όδευε προς το Χάλιφα...

  Τι ακριβώς συμβαίνει με τον EastMed;   * Πρώτον, ο περιβόητος αγωγός της Ανατολικής Μεσογείου, East Med, δεν εγκαταλείφθηκε. Όχι ακόμα – κι όχι επίσημα, τουλάχιστον… Για τους εξής λόγους: — Τον EastMed τον έχει ψηφίσει το Αμερικανικό Κογκρέσο με διακομματική – και συντριπτική – πλειοψηφία, ήδη από τις αρχές του 2020. Κι ο νόμος αυτός ισχύει ακόμα. Και ισχύει πλήρως… –Το non-paper του Αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών είναι “άτυπο” έγγραφο. Που δεν δεσμεύει κανέναν . Το τι περιλαμβάνει η ψηφισμένη πολιτική στο Κογκρέσο δεσμεύει τους πάντες . Αυτό το ξέρουν ασφαλώς και οι Αμερικανοί. Οι οποίοι έδωσαν στην Τουρκία ένα “συμβολικής σημασίας” δώρο : την άτυπη φραστική εγκατάλειψη του αγωγού EastΜed, πράγμα που διακαώς χρειάζεται ο Ερντογάν στην τωρινή διαμάχη του με τους Ρώσους για την Ουκρανία και το Καζακστάν.  “Εγκατάλειψη” του αγωγού EastMed θα υπήρχε, αν το Αμερικανικό Κογκρέσο ψήφιζε να αναιρέσει την προηγούμενή του απόφαση. Κάτι τέτοιο όμως...

  Ο καθηγητής Efraim Inbar   είναι πρόεδρος του JISS και ιδρυτικός διευθυντής του Κέντρου Στρατηγικών Σπουδών Begin-Sadat. Ο Εφρέμ Ινμπαρ στην «Κ»: Μακάρι οι ΗΠΑ να πρόσεχαν την Ανατολική Μεσόγειο. Στην εκτίμηση ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν γενικά επεξεργασμένη πολιτική για την Ανατολική Μεσόγειο προχωρεί ο καθηγητής Εφρέμ Ινμπαρ, πρόεδρος του Jerusalem Institute for Strategy and Security (JISS), ιδρυτικός διευθυντής του Κέντρου Στρατηγικών Σπουδών Begin-Sadat για 23 χρόνια (1993-2016), με πολυετή και παγκόσμια εμπειρία, και ένας από τους βαθύτατους γνώστες θεμάτων που αφορούν τις σχέσεις του Ισραήλ στην περιοχή, αλλά και των περιφερειακών ισορροπιών ευρύτερα. Απαντώντας στην ερώτηση της «Κ» σχετικά με το non paper που προϊδεάζει για την απόσυρση της αμερικανικής στήριξης από τον EastMed, ο κ. Ινμπαρ επισημαίνει ότι «γενικά οι ΗΠΑ δεν έχουν πολιτική για την Ανατολική Μεσόγειο και είναι εγκλωβισμένες σε ιδεολογικούς σκοπούς», παραπέμποντας στις δεσμεύσεις για πράσινη ενέργεια. «Είμα...