IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

1. Δεκαπενταυγουστιάτικο προσκύνημα στην Παναγιά την Αθηνιώτισσα, γνωστή και ως Παρθενώνας... Οι Αθηναίοι στη βυζαντινή περίοδο είχαν κάθε λόγο να γιορτάσουν το Δεκαπενταύγουστο πάνω στην Ακρόπολη. Ανηφορίζοντας στο βράχο μπορούσαν να ανάψουν το καντηλάκι τη ς Παναγίας της Σπηλιώτισσας , που διατηρείται μέχρι σήμερα πάνω από το Θέατρο Διονύσου στο φυσικό σπήλαιο όπου δεσπόζει το χορηγικό μνημείο του Θρασύλλου, κι έπειτα να ακολουθήσουν το χωμάτινο μονοπάτι και να ανεβούν να αποθέσουν τα τάματά τους στο λαμπρό ναό της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, στην τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική που ήταν κτισμένη στον Παρθενώνα. Ο χριστιανικός Παρθενώνας (σκίτσο του Μανώλη Κορρέ) Ασφαλώς θα προσεύχονταν εμπρός στην ιερή εικόνα της Παναγιάς που κατά την παράδοση εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, αλλά την εικόνα αυτή πήραν οι άγγελοι και τη μετέφεραν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου για να τη βρουν εκεί οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος, όπως λένε οι θρύλοι, και

«Η Αθηνά της Βαρβακείου»,  πιστό αντίγραφο σε μικρό μέγεθος του χρυσελεφάντινου αγάλματος  της θεάς Αθηνάς στον Παρθενώνα .   Πώς με το πέρασμα στον χριστιανικό κόσμο η θεά Αθηνά «αντικαταστάθηκε» στη θρησκευτική συνείδηση από την Παρθένο Μαρία. Στρατηγός, προστάτις και παρθένος. Είναι η θεά Αθηνά ή η Παναγία; Προστάτις των γυναικών, των παιδιών και του τοκετού. Είναι η Αρτεμις Παιδοτρόφος και Λοχεία ή μήπως η Παναγία; Συνετή, κόσμια, καλόβουλη, μειλίχια και πολυεύσπλαχνη, που δοκίμασε αβάσταχτο πόνο και γνώρισε πολλά βάσανα. Είναι η θεά Ισις ή πρόκειται για την Παναγία, μητέρα του Χριστού; Εκεί, στο γύρισμα του ελληνικού κόσμου από τον πολυθεϊσμό στον χριστιανισμό, όταν ο δεύτερος άρχισε σιγά-σιγά να επικρατεί στη θρησκευτική συνείδηση και στη λατρευτική πρακτική, η μείξη στοιχείων του ειδωλολατρικού παρελθόντος με τη νέα θρησκεία όχι μόνο δεν θα τη μείωνε, αλλά θα συντελούσε σε μεγάλο βαθμό στην εδραίωσή της. Πρότυπα αιώνων, εξάλλου, ήταν δύσκολο να καταργηθούν.