IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Τα «τρανζίστορ» του μυαλού: Οι νευρώνες δεν είναι τα μόνα εγκεφαλικά κύτταρα που σκέφτονται. Οι ανακαλύψεις των τελευταίων ετών αλλάζουν εκ θεμελίων την εικόνα για την ανθρώπινη νόηση. Όσοι αναρωτιούνται για τον βιολογικό μηχανισμό της ανθρώπινης σκέψης , πιθανότατα πιστεύουν πως η συνείδηση εδράζεται μόνο μέσα στο περίπλοκο δίκτυο νευρώνων στο κρανίο τους. Και, ως ένα βαθμό, αυτό είναι αλήθεια: οι 86 δισεκατομμύρια νευρώνες, ηλεκτρικά αγώγιμα κύτταρα στον ανθρώπινο εγκέφαλο, διεκπεραιώνουν πολλές γνωστικές διεργασίες. Αλλά όχι όλες. Το διανοητικό έργο υποστηρίζουν και άλλοι τρεις τύποι κυττάρων, με σημαντικές ιδιότητες που μέχρι πρόσφατα μας ήταν άγνωστες: τα μικρογλοία, τα αστροκύτταρα και οι ολιγοδενδρίτες. Τα νευρογλοιακά κύτταρα , όπως ονομάζονται στο σύνολό τους, είχαν ελαφρώς παραμεληθεί από την επιστήμη της νευρολογίας, αλλά αυτό έχει πλέον αλλάξει αφού οι ερευνητές συνειδητοποίησαν πως δεν λειτουργούν απλώς ως εγκεφαλική «κόλλα». Τα μικρογλοία λειτουργούν ω...

Πυραμίδες Νομίζω ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε τίποτε στον κόσμο, εκτός από τον τρόπο που έχουμε να τον καταλαβαίνουμε. Ούτε κατά διάνοιαν οι δύο συγκατηγορούμενοι του Σαντάμ Χουσείν, γνώρισαν την αντίδραση που προκλήθηκε γιά τον αρχηγό τους. Ακόμη κι άν η κεφαλή του ενός, μετά από ένα «σπάνιο ατύχημα» βρέθηκε χωρισμένη από το σώμα του. Όσο μακάβρια κι άν ακούγονται αυτά, καταλαμβάνουν στο μυαλό μας έναν ασήμαντο χώρο. Οι υπόλοιπες χιλιάδες ανθρώπων που την ίδια ώρα σκοτώθηκαν, πέθαναν , δολοφονήθηκαν, μήτε καν λογαριάζονται. Δεν θέλουμε να ξέρουμε. Δεν θέλουμε να μάθουμε. Δεν έχει χώρο στο μυαλό μας γιά τέτοια. Αν θέλετε άλλο παράδειγμα, εδώ και αρκετές εβδομάδες, ειδησούλες μεταφέρουν χαμπέρια ότι χάθηκε σε μιά χώρα μιά γυναίκα, σε άλλη χώρα ένα παιδί, από την γρίππη των πτηνών. Ε, και; Καμία σχέση με την περσυνή υστερία, όπου εξολοθρευτές ντυμένοι αστροναύτες έρριχναν ζωντανά κοτόπουλα στους λάκκους, ή άλλοι, πιό έξυπνοι, πετούσαν τα ψοφίμια πέρα από τα δ...

 1     Μηχανές ανάγνωσης της σκέψης.   H κατασκευή μηχανών που θα μας επέτρεπαν να γνωρίζουμε με ασφάλεια τι έχει στο μυαλό του ή τι σκέφτεται ένας άνθρωπος αποτελεί, μέχρι σήμερα, άπιαστο τεχνολογικό όνειρο, ένα είδος «Ιερού Γκράαλ» για τη σύγχρονη τεχνοεπιστήμη. Χάρη όμως στις νέες νευροαπεικονιστικές τεχνικές (τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων, λειτουργική μαγνητική τομογραφία κ.ά.), είναι πλέον εφικτός ο εντοπισμός και η ανάλυση των εγκεφαλικών δομών που εμπλέκονται και τελικά παράγουν την ανθρώπινη σκέψη. Εκεί που οι πανάρχαιες μαντικές πρακτικές αποτυγχάνουν παταγωδώς, οι πιο πρόσφατες τεχνικές «ανάγνωσης» του ανθρώπινου εγκεφάλου αποδεικνύονται πολύ πιο αποτελεσματικές, γνωστικά παραγωγικές και βιοϊατρικά επωφελείς. Σε πολλά άρθρα αυτής της στήλης έχουμε αναφερθεί στις τεχνικές νευροαπεικόνισης (neuroimaging), χωρίς ωστόσο να παρουσιάσουμε αναλυτικά τις προϋποθέσεις και τις εφαρμογές αυτής της τεχνολογίας στην έρευνα του εγκ...