IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Τα «τρανζίστορ» του μυαλού: Οι νευρώνες δεν είναι τα μόνα εγκεφαλικά κύτταρα που σκέφτονται. Οι ανακαλύψεις των τελευταίων ετών αλλάζουν εκ θεμελίων την εικόνα για την ανθρώπινη νόηση. Όσοι αναρωτιούνται για τον βιολογικό μηχανισμό της ανθρώπινης σκέψης , πιθανότατα πιστεύουν πως η συνείδηση εδράζεται μόνο μέσα στο περίπλοκο δίκτυο νευρώνων στο κρανίο τους. Και, ως ένα βαθμό, αυτό είναι αλήθεια: οι 86 δισεκατομμύρια νευρώνες, ηλεκτρικά αγώγιμα κύτταρα στον ανθρώπινο εγκέφαλο, διεκπεραιώνουν πολλές γνωστικές διεργασίες. Αλλά όχι όλες. Το διανοητικό έργο υποστηρίζουν και άλλοι τρεις τύποι κυττάρων, με σημαντικές ιδιότητες που μέχρι πρόσφατα μας ήταν άγνωστες: τα μικρογλοία, τα αστροκύτταρα και οι ολιγοδενδρίτες. Τα νευρογλοιακά κύτταρα , όπως ονομάζονται στο σύνολό τους, είχαν ελαφρώς παραμεληθεί από την επιστήμη της νευρολογίας, αλλά αυτό έχει πλέον αλλάξει αφού οι ερευνητές συνειδητοποίησαν πως δεν λειτουργούν απλώς ως εγκεφαλική «κόλλα». Τα μικρογλοία λειτουργούν ως «κ

 Ένα καινούργιο όπλο στην αναγέννηση  του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.  Επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή Lewis Katz του Πανεπιστημίου Temple στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ κατόρθωσαν να αναγεννήσουν νευρικά κύτταρα ποντικιών με τραυματισμό στον νωτιαίο μυελό ή στο οπτικό νεύρο. Οι τραυματισμοί αυτοί μέχρι στιγμής δεν είναι θεραπεύσιμοι και οδηγούν σε μόνιμες βλάβες. Για πρώτη φορά αναδεικνύονται η συμμετοχή και ο προεξέχων ρόλος συγκεκριμένου μορίου στην αναγέννηση των τραυματισμένων ιστών και παράλληλα ανοίγονται νέοι θεραπευτικοί ορίζοντες. Νευρικό σύστημα: Ένα πολύπλοκο «ηλεκτρικό κύκλωμα»  που δεν επισκευάζεται εύκολα Το ανθρώπινο νευρικό σύστημα, δηλαδή ο εγκέφαλος, ο νωτιαίος μυελός και τα περιφερικά νεύρα, χαρακτηρίζεται από πολύπλοκες δομές και αξιοθαύμαστη οργάνωση. Οι νευρώνες, τα κυρίαρχα κύτταρα του νευρικού συστήματος, σχηματίζουν πολύπλοκα δίκτυα που ξεκινούν από τον εγκέφαλο και διατρέχουν όλο το σώμα. Οι νευρώνες περιέχουν μακριές επιμήκεις απολήξεις,

΄Ελληνες ερευνητές ανατρέπουν την υπάρχουσα θεωρία  λειτουργίας  των εγκεφαλικών κυττάρων. Φως στη λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων, ρίχνουν ερευνητές του ΙΤΕ, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την υπάρχουσα θεωρία μέσα από μία νέα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications , με τίτλο: «Αμφισβητώντας το δόγμα του σημειακού νευρώνα: Οι ενδονευρώνες ταχείας πυροδότησης ως μη γραμμικά νευρωνικά δίκτυα» . Το αποτέλεσμα της έρευνας «φωτίζει» τον τρόπο λειτουργίας των ενδονευρώνων ταχείας πυροδότηση ς, ενός τύπου ανασταλτικών νευρώνων στον εγκέφαλό μας και αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα αυτά ενσωματώνουν τα ερεθίσματα που δέχονται με τη χρήση πολύπλοκων, μη γραμμικών υπολογισμών στους δενδρίτες τους, αποτέλεσμα που προσβάλλει την υπάρχουσα θεωρία που θέλει τους ενδονευρώνες να έχουν απλούς, γραμμικούς δενδρίτες. Η έρευνα αυτή παρουσιάζει μία νέα θεώρηση για τον τρόπο λειτουργίας των ενδονευρώνων και επεκτείνεται σε δύο π

Με την τεχνική της Απεικόνισης του Τανυστή Διάχυσης, οι επιστήμονες μπορούν να αποτυπώσουν τις πολύπλοκες διαδρομές των αξόνων των νεύρων  (Credit: RUB, Erhan Genc)  Η γενική κουλτούρα δικτυώνει καλύτερα τον εγκέφαλο. Τι συμβαίνει στους ανθρώπους που έχουν γνώσεις από διαφορετικά πεδία και συνδυάζουν πολλές πληροφορίες μεταξύ τους. Oλοι έχουμε βρεθεί να παίζουμε ένα παιχνίδι γνώσεων με κάποιον συμπαίκτη που απαντάει σωστά σε απίθανες ερωτήσεις που του τίθενται. Iσως μάλιστα να έχουμε αναρωτηθεί εάν αυτός ο  παίκτης είναι τόσο έξυπνος ή εμείς αρκετά αμόρφωτοι γι’ αυτό το παιχνίδι. Μέρος της απάντησης σε αυτόν τον προβληματισμό θα μπορούσε να δώσει η πνευματική καλλιέργεια, αφού πρόσφατη δημοσίευση ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Ρουρ-Μπόχουμ στη Γερμανία καταδεικνύει πως στην πραγματικότητα ο εγκέφαλος των ανθρώπων οι οποίοι έχουν γενική κουλτούρα είναι καλύτερα δικτυωμένος, κάτι που τους δίνει το πλεονέκτημα να συνδυάζουν πιο εύκολα και αποδοτικά πληροφορίες μεταξύ τους

Ποιο είναι το ανθρώπινο πλεονέκτημα; Τι είναι αυτό που έχουμε που κανένα άλλο ζώο δεν έχει; Η απάντησή μου είναι ότι έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό νευρώνων στον εγκεφαλικό φλοιό και νομίζω ότι αυτή είναι η απλούστερη εξήγηση για τις αξιοσημείωτες γνωστικές ικανότητές μας. Τι κάνουμε που κανένα άλλο ζώο δεν κάνει και που πιστεύω ότι ήταν θεμελιώδες για να μας επιτρέψει να επιτύχουμε αυτό το μεγάλο, μέγιστο αριθμό νευρώνων στον φλοιό; Με μια λέξη, μαγειρεύουμε. Κανένα άλλο ζώο δεν μαγειρεύει το φαγητό του. Μόνον οι άνθρωποι. Νομίζω πώς έτσι φτάσαμε να γίνουμε άνθρωποι.  Η μελέτη του ανθρωπίνου εγκεφάλου αλλάξε τον τρόπο που σκέφτομαι για το φαγητό. Τώρα κοιτάζω την κουζίνα μου, και υποκλίνομαι σε αυτήν κι ευχαριστώ τους προγόνους μου που επινόησαν την εφεύρεση που ίσως μας έκανε ανθρώπους.     Just a thought...     Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι μυστηριώδης - είναι περιέργως μεγάλος σε σχέση με το μεγέθος του σώματός μας, χρησιμοποιεί τεράστια ποσότητα

Μέσα από αυτή σχηματίζουμε την αίσθηση του εαυτού και αντιλαμβανόμαστε τη θέση μας στον κόσμο. Ποιοι είμαστε, ποιο είναι το παρελθόν μας και ποιες είναι οι βεβαιότητές μας για τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Πολύ συχνά καταβάλλουμε αγωνιώδεις προσπάθειες να την κρατήσουμε ζωντανή, ενώ αυτή γλιστρά σαν την άμμο μέσα από τα δάχτυλά μας. Ο λόγος, φυσικά, για τη μνήμη. Η κ αθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ δρ Φωτεινή Στυλιανοπούλου μιλά στο «Πρίσμα» για τη μνήμη και τα μυστήρια που συνδέονται με αυτή. Συνήθως μιλάμε για τη μνήμη στον ενικό. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά είδη μνήμης. Πείτε μας λίγα λόγια για το καθένα. Συνήθως λέμε η μνήμη, αλλά υπάρχουν πράγματι πολλά είδη μνήμης. Τα είδη αυτά χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τη δηλωτική και την άδηλη μνήμη. Η δηλωτική είναι η συνειδητή μνήμη, που περιλαμβάνει με τη σειρά της τη σημασιολογική και την αυτοβιογραφική. Η σημασιολογική μνήμη αφορά ό,τι μαθαίνο