IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

 Aτενίζοντας τις ιρανο-τουρκικές σχέσεις, σοφό θα ήταν να μη λαμβάνει κανείς τοις μετρητοίς την προσφώνηση «φίλος» που χρησιμοποιούν συχνά μεταξύ τους οι Ιρανοί κι οι Τούρκοι αξιωματούχοι. Ο Ιρανός πρόεδρος, Χασάν Ροχανί, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συναντώνται στο θέρετρο Σότσι της Ρωσίας, στις 14 Φεβρουαρίου 2019. Sergei Chirikov/Pool via REUTERS Η ραγδαία επιδείνωση των ιρανο-τουρκικών σχέσεων. Πώς οι δυο χώρες διατηρούν μια μακροχρόνια ακροσφαλή ισορροπία*. Οι φίλοι μερικές φορές είναι εχθροί, κι οι εχθροί φίλοι [1] Τζελαλεντίν Ρουμί (1207-1273) Η τριμερής συνάντηση Ιράν-Ρωσίας-Τουρκίας που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Τεχεράνη, αποτέλεσε την 7η σύνοδο ...

Γιατί η Τουρκία μένει σιωπηλή για την αναταραχή στο Ιράν.   Του Κώστα Ράπτη Στην Ανατολή, ο καθένας κοιτά ανατολικότερα – συνήθως με αποτροπιασμό. Οι κοσμικοί δυτικόστροφοι Τούρκοι, για παράδειγμα, συνηθίζουν να διεκτραγωδούν την άνοδο του πολιτικού Ισλάμ, λέγοντας "Τεχεράνη θα καταντήσουμε!”. (Και αντίστοιχα οι Ιρανοί θιασώτες του εκσυγχρονισμού εκμυστηρεύονται με αγανάκτηση: "Θα καταντήσουμε Καμπούλ!”). Όμως οι κοινωνίες της περιοχής αρκετές φορές αντάλλαξαν όχι απλώς τις προκαταλήψεις τους, αλλά και υποδείγματα χειραφέτησης. Η Συνταγματική Επανάσταση του Ιράν το 1906 προηγήθηκε κατά δύο χρόνια της Επανάστασης των Νεότουρκων και λειτούργησε για αυτήν ως πηγή έμπνευσης. Αντίστροφα, τις μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ Ατατούρκ θέλησε να μιμηθεί, χωρίς αντίστοιχη επιτυχία, κατά τον μεσοπόλεμο ο Σάχης Ρεζά Παχλεβί. Τι είδους κυκλοφορία των ιδεών και των εικόνων λειτουργεί άραγε και σήμερα, που το Ιράν έχει παραδοθεί στην αναταραχή, με πυροδότη τον θάνατο μιας νέας γυναίκας κουρδικής ...

  Η σημασία των αποφάσεων της τριμερούς Πούτιν-Ερντογάν-Ραϊσί. Στο ιδιαίτερα επιδραστικό βιβλίο του "Η Μεγάλη Σκακιέρα”, ο άλλοτε σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι σημείωνε ότι "δυνητικά, το πιο επικίνδυνο [για τις ΗΠΑ] σενάριο θα ήταν μια μεγάλη συμμαχία της Κίνας, της Ρωσίας και ενδεχομένως του Ιράν, μια "αντι-ηγεμονική" συμμαχία που θα είχε ως βάση όχι την ιδεολογία αλλά συμπληρωματικές αιτίες δυσφορίας". Το κατά Μπρεζίνσκι "επικίνδυνο σενάριο" βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, όπως καταδεικνύουν αλλεπάλληλα γεγονότα στον χώρο της Ευρασίας τις παρελθούσες εβδομάδες, με τελευταία την πολύωρη Σύνοδο Κορυφής Ρωσίας, Ιράν και Τουρκίας χθες Τρίτη στην Τεχεράνη. Ήταν η πρώτη φορά που η Ισλαμική Δημοκρατία φιλοξενούσε συνάντηση κορυφής της λεγόμενης "Διαδικασίας της Αστάνα", ήτοι της τριμερούς πρωτοβουλίας για τη ρύθμιση του συριακού ζητήματος. Ήταν επίσης η πρώτη φορά που οι τρεις ηγέτες πραγματοποιούσαν κοινή σύνοδο...

  Η "ιρανική απειλή" φέρνει Τουρκία και Ισραήλ  ακόμη πιο κοντά. Οι κρίσεις τους φέρνουν πιο κοντά. Τον περασμένο Νοέμβριο η σύλληψη ενός ζεύγους Ισραηλινών τουριστών στην Κωνσταντινούπολη επειδή φωτογράφιζαν την θερινή κατοικία του Ταγίπ Ερντογάν, έδωσε την ευκαιρία στον Τούρκο πρόεδρο να παρέμβει προσωπικά, επικοινωνώντας μεταξύ άλλων με τον ομόλογό του Ισαάκ Χέρτσογκ, σε μία σπάνια μετά το 2010 πολιτική επαφή ανώτατου επιπέδου μεταξύ των δύο πλευρών. Μάλιστα ο Ισραηλινός πρόεδρος είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί την Τουρκία τον Μάρτιο και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου το Ισραήλ τον Μάιο, σε μια απτή εικονογράφηση του "σπασίματος των πάγων” μεταξύ των δύο πλευρών. Άλλες χειρονομίες, λιγότερο δημόσιες, επίσης εκτιμήθηκαν δεόντως, όπως ήταν η απομάκρυνση στελεχών της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς από την Τουρκία, όπου είχαν βρει καταφύγιο μετά την Αραβική Άνοιξη. Από χθες Δευτέρα, οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ περνούν άλλη μία δοκ...

  Τι κρύβεται πίσω από τη εντεινόμενη κόντρα Τουρκίας-Ιράν στον Καύκασο. Με τη νίκη του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η περιοχή του Νοτίου Καυκάσου δεν φαίνεται ακόμη έτοιμη να εισέλθει σε μια φάση μακροπρόθεσμης σταθερότητας. Η ειρηνευτική συμφωνία, με την υποστήριξη της Τουρκίας και της Ρωσίας, πέτυχε τον τερματισμό του πολέμου μεταξύ των δύο χωρών και άνοιξε, για πρώτη φορά, προοπτικές για τη δυνατότητα επίτευξης μιας συνολικής ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ του Μπακού και του Ερεβάν, αλλά αφορά μόνο τους τοπικούς παράγοντες αυτή τη σύγκρουση, αγνοώντας τους εξωτερικούς παράγοντες που την επηρεάζουν, σύμφωνα με όσα έγραψε ο Μαχμούντ Αλούχ, σε άρθρο του στο Al-Araby Al-Jadeed το οποίο αναμεταδίδει το Middle East Monitor. Τρεις περιφερειακές χώρες εμπλέκονται στο ζήτημα: η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία και ενώ η Μόσχα και η Άγκυρα κατάφεραν να τερματίσουν τον περυσινό πόλεμο και να έχουν ειρηνευτικές δυνάμεις στο Καραμπάχ, η Τεχεράνη βρέθηκε ...

  Γιατί το Ιράν ανεβάζει τους τόνους προς Αζερμπαϊτζάν (και Τουρκία). Στον νότιο Καύκασο "μυρίζει μπαρούτι” και πάλι. Και αυτή τη φορά δεν πρόκειται για τις γνωστές συγκρούσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και των Αρμενίων αυτονομιστών που οδήγησαν τέτοιες μέρες πέρσι στον δεύτερο πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την ήττα της αρμενικής πλευράς. Το τελευταίο εικοσαήμερο το Μπακού έχει εμπλακεί σε έναν έντονο φραστικό πόλεμο με την Τεχεράνη – αλλά η ένταση δεν μένει στα λόγια, αν κρίνουμε από τις προγραμματισμένες ή και έκτακτες στρατιωτικές ασκήσεις που πραγματοποιήθηκαν εκατέρωθεν. Η διενέργεια στις 17 Σεπτεμβρίου στο αζερικό έδαφος της άσκησης των "Τριών Αδελφών”, με τη συμμετοχή δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν, της Τουρκίας και του Πακιστάν, αντιμετωπίσθηκε από το Ιράν με προφανή δυσφορία, εφόσον η Ισλαμική Δημοκρατία δεν αισθάνεται άνετα με τη δραστηριοποίηση του δεύτερου μεγαλύτερου στρατού του ΝΑΤΟ καθώς και μίας πυρηνικής δύναμης βορείως των συνόρων της. Πολύ περισσότερο, όταν είν...

   Τουρκία και Ιράν: Άσπονδοι... φίλοι στη Μέση Ανατολή.    Τα τουρκικά και ιρανικά συμφέροντα συμπίπτουν στους τομείς της ενέργειας και του εμπορίου, ιδίως λόγω της εξάρτησης της Τουρκίας από το ιρανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά και λόγω των εισαγωγών τουρκικών αγαθών από το Ιράν. Οι δύο χώρες ευθυγραμμίζονται επίσης με την κοινή τους αντιπάθεια προς το σαουδαραβικό καθεστώς και στην αντίθεσή τους στον κουρδικό αυτονομισμό, γεγονός που απειλεί την εδαφική ακεραιότητα τόσο της Τουρκίας όσο και του Ιράν. Η αγορά ιρανικού πετρελαίου από την Τουρκία και οι εισαγωγές τουρκικών προϊόντων από το Ιράν μειώθηκαν από το 2018 λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στο Ιράν από τον τέως Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ειδικά μετά τον Απρίλιο του 2019, όταν οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπάργκο στην αγορά του ιρανικού πετρελαίου. Το 2019, το μερίδιο του αργού πετρελαίου και των προϊόντων πετρελαίου στις τουρκικές εισαγωγές από το Ιράν μειώθηκε κατά 63% και το εμπορικό πλεόνασμα του Ιράν έπεσε κατά...