IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

TOMAS STASIULAITIS VIA GETTY IMAGES Πάσχα ή Easter, αυγά ή λαγουδάκια,  σούβλα ή subula,  Τσουρέκι,  ή çörek  και άλλα που δεν ξέρουμε. Το παρακάτω κείμενο δεν αποτελεί θεολογική ή  αναφορά πίστεως, ούτε φυσικά θέλει να «σκανδαλίσει» θρησκευτικά τον αναγνώστη. Αντιθέτως, επιθυμία θα ήταν η μέσω  της πληροφόρησης  ( έστω και σύντομης ), ενίσχυση της κατάνυξης και του συναισθήματος της ΑΓΑΠΗΣ που διαλαλεί η Λαμπρή ημέρα της Αναστάσεως.   Είναι μια απλή και σύντομη ιστορικο/λαογραφική προσέγγιση, στα πλαίσια των ημερών και σίγουρα «όχι» πρωτότυπη ή εξαντλητική σ’ επίπεδο στοιχείων, αφού όσα αναφέρονται είναι γνωστά και ευκολοπροσβάσιμα σε όποιον θέλει να τα ψάξει. Ο όρος Πάσχα που απαντάται στην ελληνική, την λατινική ( pascha ) και στην αραμαϊκή ως pasa, αντιστοιχεί στην εβραϊκή Pesach פֶּסַח, της οποίας η γενική έννοια είναι “πέρασμα” το δε ρήμα פָּסַח fasach, αναφέρεται για πρώτη φορά στην Τορά της Εξόδου από την...

Στο πρόσωπο του Αγιου Βασίλη συγχωνεύτηκαν αρχαίες μνήμες, έθιμα ξένων λαών, δυτικές συνήθειες και λαϊκές δοξασίες και δημιούργησαν τον άξιο συμπρωταγωνιστή των εορτών του Δωδεκαήμερου           Στη στροφή της Ιστορίας, τα Βαλκάνια βρέθηκαν στο σταυροδρόμι ανάμεσα στη Δύση, όπου ο χριστιανισμός αντρειωνόταν κάτω από άγριους διωγμούς κι απλωνόταν ως η θρησκεία της ελπίδας και στην Ανατολή, όπου οι χριστιανοί είχαν πια την πολυτέλεια να αναλώνονται στις θεολογικές διαμάχες, που προκαλούσαν οι αιρέσεις. Η απειλή του μανιχαϊσμού εμφανίστηκε τα 241 (μ.Χ.) καθώς ο νεαρός Πέρσης, Μάνης , αυτοαναγορεύτηκε Μεσσίας, απεσταλμένος του Θεού με καθήκον να βάλει την ανθρωπότητα στον σωστό δρόμο. Είχε βάλει κάτω ζωροαστρισμό, μιθραϊσμό, ιουδαϊσμό και γνωστικισμό και είχε πάρει από κάθε μια θρησκεία όσα νόμιζε καλύτερα, συνθέτοντας μια δική του κοσμοθεωρία: «Ο κόσμος αποτελείται από δυο αντίπαλα βασίλεια: του Σκοταδιού και του Φωτός. Η Γη ανήκει ...

  Αντίδωρο πρωτογέννημα, ένα τσαμπί σταφύλι ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με τον ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΡΗΓΑΤΟ Στην παραδοσιακή ζωή των αγροτικών κοινωνιών, αλλά ακόμα και σε ημιαστικές-ημιαγροτικές συνθήκες διαβίωσης, η απόκτηση των αγαθών ήταν προϊόν μόχθου και υπομονής. Γι' αυτό κάθε νέος καρπός, κάθε σοδειά, αποτελούσε αφορμή για γιορτή, για τελετές θρησκευτικές, για συναθροίσεις οικογενειακές και κοινωνικές. Μ' αυτό τον τρόπο εκφράζονταν οι ευχαριστίες προς τις υπέρτερες, θεϊκές δυνάμεις και προς τη μητέρα φύση για την καρποφορία της γης, διαχρονικά. Τέτοιες τελετές γίνονταν για κάθε καρπό, φυσικά και για το σταφύλι, που είναι ένας από τους τρεις βασικούς καρπούς τής παραδοσιακής ελληνικής παραγωγής. Σ' αυτού του είδους τις τελετές υπάγονται και οι απαρχές. Μιλάμε με τον πανεπιστημιακό, ιατρό, συγγραφέα και λαογράφο Γεράσιμο Ρηγάτο. «Αυτός είναι η Αμπελος· εν ουρανοίς μεν έχουσα την ρίζαν, επί γης δε τα κλήματα· Αμπελος κλαδευομένη το σώμα, αλλ...

  Οι ρίζες του καρναβαλιού στην αρχαία Ελλάδα    Αυτό το άρθρο είναι μια μικρή μελέτη σχετικά με την προέλευση των καρναβαλικών εθίμων των ημερών μας, που εντοπίζονται στον Ελλαδικό χώρο.Οι ρίζες των εθίμων αυτών εντοπίζονται στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στις Διονυσιακές εορτές όπως τα Ανθεστήρια, εορτές της Θράκης κτλ. Ανθεστήρια :  Αττική Διονυσιακή εορτή Τα Ανθεστήρια ήταν ετήσια γιορτή της αναγέννησης της φύσης και γιορτή των νεκρών προς τιμή του Λιμναίου Διονύσου και του Xθόνιου Eρμή. Γίνονταν στην Aθήνα κατά τον μήνα Aνθεστηριώνα (τέλος Φεβρουαρίου – αρχές Μαρτίου) επί τρεις ημέρες. Tο όνομα της γιορτής πιθανολογείται από το ανθέω και το σχετίζουν με το έθιμο της δεύτερης μέρας των χοών να στεφανώνουν τα τρίχρονα αγόρια με λουλούδια. Eπειδή τα Aνθεστήρια δεν ήταν γιορτή των λουλουδιών είχε υποστηριχθεί παλαιότερα η άποψη πως και το όνομα Aνθεστήρια της όλης γιορτής δε σχετίζεται με τα άνθη, αλλά με το ρήμα «αναθέσσασθαι» που σημαίν...