IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

 Ανδρέας Μικρούτσικος: Οργουελ.    Πριν από 20 χρόνια, η υπηρεσία «αναγνώρισης κλήσεων» λογιζόταν ως ρωγμή στην ιδιωτικότητα. Καλούσες και έβλεπαν από πού καλούσες. Ηταν φοβερό!.. Στο περιβάλλον εκείνης της αδικτύωτης κουλτούρας, η ιδέα 20 πειραματόζωων που προσφέρονται να εκθέσουν την ανία τους στο κοινό βλέμμα είχε αξία σοκ. Σήμερα, που το οικειοθελές ξεφλούδισμα του πιο στενού πυρήνα του ατομικού βίου είναι όρος ύπαρξης· σήμερα που υπάρχεις στην ψηφιακή σφαίρα μόνο αυτοφωτογραφιζόμενος, ποιος σοκάρεται; Ποιος θα είχε έστω και σκέτη περιέργεια για έναν γυάλινο κλωβό όπου σε φουσκωτούς καναπέδες σχολάζουν προγλωσσικά όντα; Αυτό το θέαμα –που δεν προσποιείται καν ότι είναι αστείο ή μελό, ούτε σκηνοθετικά φροντισμένο ούτε ανεπιτήδευτο trash– μόνο ως ταριχευμένη τηλεοπτική εμπειρία θα μπορούσε να επιστρέψει. Σαν πρώην σκάνδαλο από την εποχή, κατά την οποία τα μεγάλα media μπορούσαν να διατηρούν την ακτινοβολία τους παίζοντας τα ρέστα τους στο χρηματιστήριο τ...

Χαρακτηριστική αφίσα ακραίων παράλογων δικαιωματιστών    Παραλογισμός, το ανώτατο στάδιο του δικαιωματισμού. Η αμφισβήτηση των “ειδικών” εν όψει του δεύτερου πανδημικού κύματος γίνεται όχι για να ελεγχθούν, αλλά για να υποκατασταθεί η εξουσία τους από εκείνη των δημαγωγών. Χαρακτηριστική η έλλειψη εναλλακτικής πρότασης που χαρακτηρίζει την κριτική που εκφράζουν οι τελευταίοι, και των αντιφατικών απαντήσεων που προτάσσουν έναντι των επίσημων σχεδιασμών: Ενάντια στο λοκντάουν μεν, αλλά και ενάντια στην χρήση ατομικών μέτρων προστασίας (π.χ. μάσκες ή γάντια), παρόλο που τα δεύτερα χρησιμοποιούνται για την αποφυγή των… λοκντάουν. Το “μοντέλο της Σουηδίας”, ως πρότυπο (μη) διαχείρισης της απειλής στην δημόσια υγεία, την ίδια στιγμή που στην ιατρική έρευνα δεν είναι σίγουροι ακόμα εάν η ανοσία, ιδίως στους ασυμπτωματικούς, είναι μόνιμη ή προσωρινή. Ψιλά γράμματα για τους αμφισβητίες των περιοριστικών μέτρων. Εξάλλου στόχος τους είναι εν γένει η ιατρική επιστήμη γ...

«Όλοι στις κάλπες» είναι το σύνθημα των κομμάτων εν όψει της 7ης Ιουλίου. Διόλου πρωτότυπο, αλλά στις μέρες μας το σύνθημα έχει όντως περιεχόμενο για πολλούς και διαφόρους λόγους. Κατ’ αρχάς είναι οι πρώτες εκλογές εκτός επίσημου μνημονίου. Μπορεί οι δεσμεύσεις να παραμένουν σκληρές και να είναι μακροχρόνιες, αλλά η τυπική λήξη των μνημονίων σηματοδοτεί το τέλος μιας περιόδου πολιτικής αστάθειας, στη διάρκεια της οποίας τα πάντα παίζονταν από μέρα σε μέρα και από μήνα σε μήνα. Υπ’ αυτήν την έννοια είναι σημαντικό η κοινωνία να δώσει στις προτιμήσεις της το βάρος της ψήφου της. Η οικονομική και κοινωνική πολιτική, η διπλωματία και η άμυνα της χώρας, το μοντέλο ανάπτυξης και άλλες βαρύνουσες επιλογές δεν μπορεί να εφαρμόζονται ερήμην της κοινωνίας.  Πόσο δικαιολογημένα θα μπορεί να διαμαρτύρεται για τις τυχόν επιζήμιες αποφάσεις της επόμενης κυβέρνησης σε μεγάλα θέματα αυτός που δεν προσπάθησε να τις αποτρέψει; Πόσο δικαιολογημένα θα μπορεί να διαμαρτύρεται αυτός που, ε...

   Στο δοκίμιο του Λεμπέση «Η τεράστια σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω» τα πράγματα τίθενται απολύτως ξεκάθαρα. Ο θεμελιώδης κρίκος κάθε κοινωνίας είναι η διαφορετικότητα (κοινωνία χωρίς τη σύνθεση των διαφορετικών δεν υφίσταται) και κατά συνέπεια κάθε απόπειρα ομοιοποίησης των ανθρώπων κρίνεται ισοπεδωτική κι επιζήμια. Εξάλλου, όλες οι έννοιες νοηματοδοτούνται μόνο με την ύπαρξη του αντιθέτου, ως αντίβαρο που με κάποιο τρόπο πρέπει να οριστεί. Υπό αυτές τις συνθήκες αν εξαλειφθεί η βλακεία, αυτομάτως θα τεθεί πρόβλημα και στην έννοια της ευφυΐας, καθώς: «θα ήσαν όλοι ευφυείς, όπερ από της απόψεως του διαφορισμού το αυτό: ως να ήσαν όλοι βλάκες. Διότι ο διαφορισμός απαιτεί ρητώς και ευφυείς και βλάκας, περικοπτωμένου δε οιουδήποτε εκ των δύο τούτων σκελών του, αίρεται ολόκληρος» (σελ. 18).  Από τη στιγμή που η βλακεία αναγνωρίζεται ως πολύτιμη ανθρώπινη ιδιότητα στο πλαίσιο της εξασφάλισης της διαφορετικότητας, και με δεδομένο ότι η διαφορετικότητα είναι ο ακρ...

Η βάση ανάπτυξης κάθε κοινωνίας προσδιορίζεται από την οικονομική δομή της, πάνω στην οποία σχηματίζεται το εποικοδόμημα (θεσμικό-κοινωνικό-πολιτισμικό κλπ). Σε περιόδους κρίσης το εποικοδόμημα παρουσιάζει έντονες τάσεις αυτονόμησης, προκειμένου να αντισταθεί επιτυχώς και στις αντιφάσεις του συστήματος και στο κάθε φορά νέο, που νομοτελειακά βρίσκεται προ των πυλών. Η «αντίσταση» αυτή εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως. Γίνεται και με την «επιστράτευση» ατόμων, που θα κληθούν να παίξουν τον ρόλο του ηγέτη αυτής της αντίστασης (πολιτικά-οικονομικά-θρησκευτικά-πολιτισμικά), και με την διαρκή απόπειρα χειραγώγησης όλων μας. Ο στόχος είναι η μετάλλαξη του ατόμου από πολίτη σε υπήκοο. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό, είναι παγκόσμιο. Προσεγγίζεται με τον όρο «πολιτική πανούκλα». Ο νεοπαγής αυτός όρος στην πολιτική επιστήμη εξετάζει τον ρόλο του ατόμου, που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκεται στα ζητήματα της πολιτικής συμπεριφοράς, στα θέματα άσκησης της πολιτικής εξουσίας και όχι μόνο...