IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

 Φωτογραφία αρχείου 2017 - Στιγμιότυπο από την έκθεση Ανδριανός και Αθηνά. Συνομιλώντας με έναν ιδεατό κόσμο", στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Eurokinissi)   Οι σύγχρονοι «Ποσειδωνιάτες»:  Η μελαγχολία για τη γλώσσα μας. Παγκόσμια ημέρα ελληνικής γλώσσας: Μια γλώσσα που απλώθηκε παντού και τροφοδότησε με όρους – έννοιες όλες τις επιστήμες. Ποσειδωνιάται «Την γλώσσα την ελληνική οι Ποσειδωνιάται  εξέχασαν τόσους αιώνας ανακατευμένοι  με Τυρρηνούς, και με Λατίνους, κι άλλους ξένους.  Το μόνο που τους έμενε προγονικό  ήταν μια ελληνική γιορτή, με τελετές ωραίες,  με λύρες και με αυτούς, με αγώνας και στεφάνους.  Κ’ είχαν συνήθειο προς το τέλος της γιορτής  τα παλιά τους έθιμα να διηγούνται,  και τα ελληνικά ονόματα να ξαναλένε,  που μόλις πια τα καταλάμβαναν ολίγοι.  Και πάντα μελαγχολικά τελείων’ η γιορτή τους.  Γιατί θυμούνταν που κι αυτοί ήταν Έλληνες –  Ιταλιώται ένα καιρό κι αυτοί∙  και...

   Oπως δεν μπορείς να μελετήσεις τη ζωγραφική του Βαν Γκογκ ή του Πόλοκ κοιτώντας μαυρόασπρες φωτογραφίες, δεν μπορείς να μελετήσεις σε βάθος κείμενα αρχαίων συγγραφέων διαβάζοντάς τα από μετάφραση (φωτ. SHUTTERSTOCK). Άποψη: Φιλολογία χωρίς λόγο . Μέχρι περίπου το τέλος του 20ού αιώνα οι φοιτητές που αποφάσιζαν να σπουδάσουν Κλασική Φιλολογία στις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου είχαν ήδη διδαχθεί στη μέση εκπαίδευση είτε αρχαία ελληνικά είτε λατινικά, είτε και τα δύο. Η σταδιακή κατάργηση τμημάτων διδασκαλίας των κλασικών γλωσσών σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες –π.χ. στη Γερμανία η δραματική μείωση των λεγόμενων Humanistische Gymnasien, στην Ελβετία ο περιορισμός της διδασκαλίας των Λατινικών στα δημόσια σχολεία– έχει ως αποτέλεσμα τα τμήματα Κλασικής Φιλολογίας να στρατολογούν προπτυχιακούς φοιτητές χωρίς σχετικές γνώσεις. Τις αποκτούν όμως σε εντατικά μαθήματα κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών και τις διευρύνουν κατά τις μεταπτυχιακές σπουδές. Η απόφαση του Τμήμ...

  Δείγμα τής ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ τής ελληνικής γλώσσας. Παραθέτω αποσπάσματα ενός επίκαιρου (λόγω λοιμού) κειμένου τού Θουκυδίδου, κειμένου τού 5ου αιώνος π.Χ., για να γίνει άμεσα αντιληπτή η συνέχεια τής γλώσσας μας (λεξιλογική κυρίως, αλλά και γραμματική-συντακτική λιγότερο) μέσα από ένα κείμενο που απέχει 2.500 χρόνια! (Δίνω εντός αγκυλών κάποιες λεξιλογικές πληροφορίες όπου χρειάζεται). Ο «λοιμός των Αθηνών» (πανώλης ή τύφος, θέρους τού 430 π.Χ.) κατά τον πελοποννησιακό πόλεμο, όπως περιγράφεται (Ἱστορίαι 2.47-54) από τον Θουκυδίδη (5ος αι.), ο οποίος προσεβλήθη και ο ίδιος αλλά επιβίωσε. Ο λοιμός αυτός οδήγησε στον θάνατο το 1/3-1/4 των Αθηναίων (μεταξύ των οποίων και τον Περικλή με την οικογένειά του), στους ιατρούς δε που βοήθησαν ήταν και ο Ιπποκράτης. «καὶ ὄντων αὐτῶν οὐ πολλάς πω ἡμέρας ἐν τῇ Ἀττικῇ ἡ νόσος πρῶτον ἤρξατο γενέσθαι τοῖς Ἀθηναίοις, λεγόμενον μὲν καὶ πρότερον πολλαχόσε ἐγκατασκῆψαι καὶ περὶ Λῆμνον καὶ ἄλλοις χωρίοις, οὐ μέντοι τοσοῦτός γε λοιμὸς οὐδὲ φθορὰ οὕτως ἀνθ...

Σκίτσα του Γ.ΚΑΛΑ'Ι'ΤΖΗ Είναι παρήγορο στους καιρούς που ζούμε να ξεσπάει εμφύλιος για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και τη σχέση του εκπαιδευτικού συστήματος με τη Νέα Ελληνική Γλώσσα. Αν μάλιστα αυτό δηλώνει και ειλικρινή ανησυχία και αγωνία για το ζήτημα –ό,τι κι αν αυτό σημαίνει– η αντίδραση ενισχύει την εκτίμηση πως είμαστε λαός μεγάλων αντοχών και ισχυρών εμμονών. Το θέμα ανέκυψε μετά την απόφαση του υπουργείου Παιδείας να μειώσει κατά μία τις ώρες διδασκαλίας των Αρχαίων στο γυμνάσιο. Φιλόλογοι, γλωσσολόγοι, πανεπιστημιακοί, με άμεση και σε βάθος χρόνου σχέση με το αντικείμενο, τοποθετήθηκαν ήδη εκφράζοντας και αιτιολογώντας την άποψή τους. Θα σταθούμε σε μια μικρή αποστροφή του κειμένου του Φ. Ι. Κακριδή – ένα από τα έξι κείμενα «διαξιφισμών» που φιλοξένησε χθες η «Κ»: «Ενα τόσο σοβαρό και νευραλγικό παιδαγωγικό πρόβλημα δεν το συζητούμε δημόσια σε στιγμές πολιτικής αναταραχής, με κυβερνήτες ανερμάτιστους που δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη, κα...

ΠNYKA Ο​​ι γλωσσαμύντορες παντός καιρού συνδέουν τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών με το γλωσσικό ζήτημα. Οι μεν καθαρευουσιάνοι για να την υπερασπιστούν, οι δε δημοτικιστές για να την καταδικάσουν. Και οι μεν και οι δε τη «γλωσσική καθαρότητα» επιδιώκουν. Οι μεν καθαρευουσιάνοι θεωρούσαν πως η νέα ελληνική είναι απευθείας απόγονος της αρχαίας, άρα η αρετή της θα επετυγχάνετο μόνον με τον εναγκαλισμό της με την αττική διάλεκτο. Οι δε δημοτικιστές, που ήθελαν να καθαρίσουν τη ζωντανή γλώσσα από τα κύτταρα μιας «νεκρής γλώσσας», επεδίωκαν την πλήρη αποκοπή της. Δεν χρειάζεται να προσθέσω και την πολιτική διάσταση του γλωσσικού – χωρίς το άλας του διχασμού όλα τα προβλήματα μας φαίνονται άνοστα. Οι μεν καθαρευουσιάνοι ήταν οι «συντηρητικοί», οι δε δημοτικιστές οι «προοδευτικοί». Αρα προκειμένου να διοχετεύσουν τις προοδευτικές τους ιδέες στην εκπαίδευση, οι δεύτεροι απαιτούσαν πάντα την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών τα οποία και αντιμετώπιζαν ως ιδεολογικ...

Γιατί αλήθεια διδάσκουμε τα αρχαία ελληνικά στα παιδιά που θέλουμε να  μορφώσουμε, σε τόσο πολλές ώρες μάλιστα; Πολλές συζητήσεις γίνονται τελευταία γύρω από το ζήτημα της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών, ένα ζήτημα που φαίνεται να εγείρει διαφορετικές, αντικρουόμενες απόψεις. Με αφορμή τις συζητήσεις αυτές, σας προτείνουμε να διαβάσετε ανέκδοτη ομιλία του Ι.Θ. Κακριδή, με θέμα "Γιατί διδάσκουμε Αρχαία Ελληνικά στα παιδιά". Αληθινά λυπούμαι που τον καιρό αυτό είμαι αναγκασμένος να βρίσκομαι μακριά από την Ελλάδα, κι έτσι στερήθηκα τη χαρά να πάρω μέρος στο Συνέδριο αυτό, που σκοπό έχει να μελετήσει τις βασικές αρχές των νέων θεσμών που αποφάσισε το Υπουργείο Παιδείας στην προσπάθειά του ν” ανυψώσει μέσα στ” άλλα και τη Μέση Εκπαίδευση. Τίποτε δεν μπορεί ν” αντικαταστήσει την παρουσία του ανθρώπου. Αν, παρ” όλους τους δισταγμούς, αποφάσισα στο τέλος να καταγράψω μερικές μου σκέψεις και να παρακαλέσω να διαβαστούν μπροστά στην ολομέλεια του Συνεδρίου, αυτό έ...