IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Γιατί η αειφόρος ανάπτυξη συνιστά άρνηση του φιλελευθερισμού. Ο όρος “αειφόρος ανάπτυξη” προέκυψε από τη μετάφραση του αγγλικού όρου sustainable development. Ο όρος έγινε ουσιαστικά συστατικό στοιχείο της οικονομικής θεωρίας από τη Διεθνή Συνάντηση για το Περιβάλλον του Ρίο ντε Τζανέιρο, το 1992. Στην καθημερινή, αν όχι και στην τρέχουσα δημοσιογραφική γλώσσα, ο όρος χρησιμοποιείται με την έννοια μιας ανάπτυξης με ευαισθησία στο φυσικό περιβάλλον. Στην πραγματικότητα, οι αντικειμενικές ανάγκες που οδήγησαν στη συνάντηση του Ρίο, ο προβληματισμός που καταγράφτηκε, οι αποφάσεις που ελήφθησαν, η συνέχεια που έκτοτε έχει δοθεί και τα βασικά κείμενα της ΕΕ τα σχετικά με το θέμα, μας αναγκάζουν να παραδεχθούμε ότι η αειφόρος ανάπτυξη αποκαλύπτεται και εδραιώνεται: Ως η άρνηση των βάθρων φιλελευθερισμού ως οικονομικής θεωρίας των ηθικών, πολιτισμικών και πολιτικών αξιών, επί των οποίων στηρίχθηκε και τις οποίες υπηρέτησε. Ως αναγκαία και αναπόδραστη στρατηγική σχέσεων α...

  Η σκιά της "απο-παγκοσμιοποίησης"  πάνω από το Νταβός.    Του Κώστα Ράπτη Η Κίνα διαμηνύει ότι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός είναι αυτός του μεγαλύτερου ανοίγματος των οικονομιών. Οι ΗΠΑ πάλι ξεκαθαρίζουν ότι το "μοντέλο Νταβός" είναι ξεπερασμένο και η στροφή προς περισσότερο προστατευτικές πολιτικές είναι αναπόφευκτη. Η Ευρώπη, πάλι, βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος, αναζητώντας στρατηγικό προσανατολισμό. Και όλοι μαζί παραδέχονται ότι η "παγκοσμιοποίηση", όπως τη γνωρίζαμε, υποχωρεί. Αυτή ήταν η παράδοξη εικόνα που προέκυψε από το φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που μόλις ολοκληρώθηκε στο Νταβός της Ελβετίας, με τους ισχυρούς του πλανήτη να διαβουλεύονται εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων, εμπορικών "εχθροπραξιών", ανόδου των επιτοκίων, αλλά και της αισιοδοξίας που προκαλεί η έξοδος της Κίνας από τις περιοριστικές πολιτικές για την πανδημία. "Κλάδος ελαίας" Ο αντιπρόεδρος της κινεζικής κυβέρνησης, Λιου Χε, επικεφαλής της αντιπροσω...

  Το “σπίτι καίγεται” στο Νταβός: Τα μεγάλα “αφεντικά” ψάχνουν να βρουν απαντήσεις στο σκοτεινό σύννεφο που αιωρείται πάνω από την παγκόσμια οικονομία! Η παγκόσμια ελίτ από τον κόσμο της πολιτικής και των επιχειρήσεων ότι συναντάται από αύριο στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός (WEF) στις Ελβετικές Αλπεις, όπως σχεδόν κάθε Ιανουάριο εδώ και 53 χρόνια. Από τον κόσμο της πολιτικής πάντως θα λείψουν σχεδόν όλα τα μεγάλα ονόματα. Με μόνη εξαίρεση τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, θα λείψουν όλοι οι ηγέτες των G-7. Συνολικά, η αμερικανική, η κινεζική και η ιαπωνική αντιπροσωπεία θα είναι επίσης χαμηλού επιπέδου, ενώ ούτε ο συνήθης «σταρ» του Νταβός -ο Καναδός ηγέτης Τζάστιν Τριντό – θα εμφανιστεί. Αυτοί που δεν θα λείψουν βέβαια από το Νταβός αυτή την εβδομάδα, είναι ηγέτες από χώρες με μικρότερο ειδικό βάρος που επιδιώκουν διεθνή προβολή. Αλλά πάνω από όλα, αναμένεται να κατακλύσουν το Ελβετικό θέρετρο οι κυρίαρχες τάξεις των μοναρχιών της Ευρασίας και του Κόλπου, που θα αναζη...

 Σιωπηλή παραίτηση και 9-9-6 οι αντικρουόμενες τάσεις της εποχής μας. Οι κοινωνίες της δύσης και οι οργανισμοί τους θα πρέπει να κατανοήσουν πλέον ότι διοικούν ανθρώπους και όχι μηχανές. Μέσα στον κατακλυσμό των πληροφοριών που λαμβάνουμε, εμφανίζονται και ειδήσεις σχετικά με τις αλλαγές στις εργασιακές συνθήκες που υλοποιούνται. Από τη μία διαβάζουμε ότι η σύγχρονη τάση είναι η «μεγάλη παραίτηση» στελεχών από τις εταιρείες τους, καθώς η πανδημία και η τηλεργασία, που την συνόδεψε, αποθάρρυναν την επιστροφή των υπαλλήλων στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Παράλληλα, η «μεγάλη παραίτηση» δίνει τη θέση της στη « σιωπηλή παραίτηση » όπου τα στελέχη των επιχειρήσεων λειτουργούν με διάθεση μίνιμουμ προσφοράς προς τους οργανισμούς τους, προσπαθώντας να αποφύγουν ουσιαστικά την εργασία τους. Από την άλλη εκλεχτά μέλη της λέσχης των νέων δισεκατομμυριούχων όπως ο Έλον Μασκ αλλά και ο Κινέζος Τζακ Μα εκθειάζουν την «αμφισβητούμενη» και νομικά μη κατοχυρωμένη αλλά πρακτικά εφ...

  Οι Αμερικανοί πεθαίνουν πλέον νωρίτερα.   Του Κώστα Ράπτη Οι μεγαλύτερες αμερικανικές επιχειρήσεις αισιοδοξούν. Αν όχι για το κόστος της ενέργειας ή τον πληθωρισμό, τουλάχιστον για τη μείωση, κατά αρκετά δισεκατομμύρια, των συνταξιοδοτικών τους υποχρεώσεων. Και ο λόγος είναι αρκούντως μακάβριος. Οι Αμερικανοί πεθαίνουν πλέον σε ηλικία μικρότερη από ό,τι προβλέπουν οι αναλογιστικές μελέτες. Η σταθερή αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης θεωρείται περίπου αυτονόητη για τις ανεπτυγμένες βιομηχανικές κοινωνίες (απουσία πολέμων ή πανδημιών) και αυτή ήταν πράγματι η περίπτωση των ΗΠΑ τις προηγούμενες δεκαετίες. Όμως η αύξηση αυτή έχει "φρενάρει” τα τελευταία χρόνια. Ίσως μάλιστα και να έχει αντιστραφεί. Την προηγούμενη διετία, τουλάχιστον 12 μεγάλες επιχειρήσεις, από τη Verizon μέχρι τη General Motors, μείωσαν κατά 9,7 δισ. δολάρια τις εκτιμήσεις τους για τα ποσά που θα οφείλουν στο συνταξιοδοτημένο προσωπικό τους, σύμφωνα με ανάλυση των εταιρικών ισολογισμών από το Bloomberg. Και μολ...

 Tο “λυκόφως” της μεταψυχροπολεμικής ειρήνης. Σχεδόν σε όλο τον πλανήτη η ειρήνη βρίσκεται επί ξυρού ακμής… Τελευταίοι «κρίκοι» στην «αλυσίδα» της έντασης είναι το Κόσσοβο, η μεθόριος Αφγανιστάν-Ιράν και ο μεγάλος κίνδυνος, τα στενά της Ταιβάν. Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΒΑΡΔΑΣ PhD© Διεθνολόγος-Πολιτικός Επιστήμονας Η έκρηξη των διεθνών επενδύσεων, το υποσχεθέν από τους απολογητές της κεφαλαιοκρατίας «ελιξίριο» της διεθνούς ύφεσης και ειρήνης, δε φαίνεται στον ορίζοντα. Η παγκόσμια οικονομική-καπιταλιστική ανάπτυξη παραμένει ασταθής και αναιμική… Ήταν όμως ισχυρή και σταθερή τα προηγούμενα χρόνια -ως το 2008 στη Δύση και ως το 2020 στις αναδυόμενες οικονομίες… Γι’ αυτό και οδηγηθήκαμε εδώ. Αφενός γιατί υπερσυσσώρευσε το κεφάλαιο διεθνώς σε βαθμό που να μη «χωράει» στις υπάρχουσες αγορές, μειώνοντας την απόδοση και αυξάνοντας το ρίσκο των επενδύσεων… Αφετέρου γιατί εξελίσσεται ανισόμετρα από κράτος σε κράτος (και στο εσωτερικό τους) και άρα οδηγεί σε μεταβολές στη διεθνή κατανομή ισχύος, ο...

 Χωρίς εναλλακτική. Ούτε η Ρωσσία ούτε η Κίνα δεν προσφέρουν ίχνος έστω μιας διαφορετικής, λιγότερο εργαλειακής και χρησιμοθηρικής αντίληψης για τον άνθρωπο. Σε μία τουλάχιστον πλευρά του, ο παλαιός Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ ΝΑΤΟ και Συμφώνου της Βαρσοβίας διέφερε ριζικά από τον τωρινό, μεταξύ Δύσης και Ρωσσίας-Κίνας. Είχαμε σύγκρουση δύο διαφορετικών οικονομικών συστημάτων, δύο διαφορετικών πολιτισμικών προτύπων. Στην τωρινή ψυχροπολεμική αντιπαράθεση αυτό δεν ισχύει. Ούτε η Ρωσσία ούτε η Κίνα προσφέρουν εναλλακτική στον αποχαλινωμένο ολιγαρχικό καπιταλισμό που επικράτησε πλήρως μετά τη θατσερική στροφή στη Δύση και αντικατέστησε τον εξημερωμένο ρηνανικό καπιταλισμό του Μεταπολέμου. Ούτε η μία χώρα ούτε η άλλη έχουν, ή ενδιαφέρονται καν, να μας προσφέρουν εναλλακτική στον ανθρωπότυπο του μονομανούς και ψυχικά κενού μάνατζερ, όπως μας τον περιέγραψε ιδιοφυώς ο Βέρνερ Ζόμπαρτ στις αρχές του 20ού αιώνα: «Όποιος δεν ασχολείται ποτέ με τίποτε άλλο πέρα από τις επιχειρήσεις, ...

  Η ρητορική περί αξιοκρατίας   Ο Μάικλ Σαντέλ , στο βιβλίο του « The Tyranny of Merit » (Farrar, Straus & Giroux 2020), εξετάζει κριτικά την έννοια της αξιοκρατίας. Ο Αμερικανός φιλόσοφος αμφισβητεί τη «ρητορική της ανόδου», την ιδέα δηλαδή ότι η άνοδος ενός ατόμου στην κοινωνική ιεραρχία εξαρτάται μόνον από τα δικά του προσόντα και τις προσπάθειές του. Η ακόλουθη συνέντευξη του Μάικλ Σαντέλ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Corriere della Sera» Michael Sandel •Eξηγείτε στο βιβλίο σας ότι η ρητορική της ανόδου ανάγεται στον Ρέιγκαν, αλλά υιοθετήθηκε στην Αμερική τόσο από το Δημοκρατικό Κόμμα όσο και από το Ρεπουμπλικανικό και παρουσιάστηκε εσφαλμένα ως ταυτόσημη με το αμερικανικό όνειρο. Είναι η ερμηνεία του αμερικανικού ονείρου που έδιναν οι πολιτικοί από τον Ρέιγκαν κι έπειτα. Το αμερικανικό όνειρο όμως είναι κάτι περισσότερο από αυτό. Στο τέλος του βιβλίου μου μιλώ για τον συγγραφέα Τζέιμς Τράσλοου Ανταμς, ο οποίος επινόησε την έκφραση «αμερικανικό όνειρο» στη δεκαετία του ...

The Bosses of the Senate- Cartoon by Joseph Keppler Το αληθινό πρόσωπο του εφιάλτη  – Αλήθειες και ψέματα για την μετά covid εποχή. Με την covid αργά ή γρήγορα θα ξεμπερδέψουμε . Με κόστος σημαντικό σε ανθρώπινες ζωές και με πολλές και κρίσιμες ανατροπές στην καθημερινότητά μας,  αλλά όπως και να έχει θα ξεμπερδέψουμε… Ωστόσο,  ο πραγματικός εφιάλτης της μετά covid εποχής , που δρομολογείται πάνω στο έδαφος της μαζικής κοινωνικής αποστράτευσης,  είναι μια σύνθετη εξίσωση με αναφορές στον σκληρό πυρήνα της πολιτικής, της γεωπολιτικής και της οικονομίας , που δεν επιδέχεται απλουστευτικές προσεγγίσεις. Η θερμοκοιτίδα που τον συντήρησε  αυτόν τον εφιάλτη,  θα πρέπει να αναζητηθεί στα πρώτα μεταψυχροπολεμικά χρόνια . Τότε που  η επίπλαστη παντοδυναμία ενός εξαμβλωματικού μοντέλου ανάπτυξης, «τύφλωσε» τις κοινωνίες , μετατρέποντας τις ψευδαισθήσεις και την ανοχή τους σε  συνενοχή για το νεο-ολοκληρωτικό έκτρωμα  που μόλις είχε...