IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

 Μάρτυρες σε δύσκολους καιρούς.  Με το ακόλουθο άρθρο του ο Αργεντινός συγγραφέας Αλμπέρτο Μανγκέλ παρεμβαίνει στην παλιά και αέναη συζήτηση για τον ρόλο των διανοουμένων στην κοινωνία και στη δημόσια ζωή. Στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Αργεντινή της δεκαετίας του 1970, μπροστά στις ωμότητες που θα φαίνονταν αδιανόητες μέχρι πριν από δέκα χρόνια, αρκετοί συγγραφείς προσπάθησαν να αναλύσουν και να καταγγείλουν τα γεγονότα των οποίων ήταν μάρτυρες. Οι αναλύσεις τους δεν ήταν μόνον συγκεκριμένες καταγγελίες, αλλά ήταν και σοβαροί στοχασμοί για την κρατική βία και την ηθική διαφθορά που κρύβονταν πίσω από τον επίσημο λόγο. Στις 24 Μαρτίου 1977, ο Rodolfo Walsh, συγγραφέας και δημοσιογράφος, δημοσίευσε μια ανοιχτή επιστολή απευθυνόμενη στην στρατιωτική χούντα, κατηγορώντας την για «τα δεκαπέντε χιλιάδες εξαφανισμένα πρόσωπα, τους δέκα χιλιάδες άδικα φυλακισμένους, τους τέσσερις χιλιάδες νεκρούς, τις δεκάδες χιλιάδες πολιτών που αναγκάστηκαν να εξορισ...

Σκίτσο - Θίοντορ Αντόρνο Κληρονόμος της κριτικής θεωρίας της Σχολής της Φρανκφούρτης, ο 89χρονος σήμερα Γιούργκεν Χάμπερμας θεωρείται δίκαια ένας από τους σημαντικότερους ζώντες φιλοσόφους. Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα συνέντευξης που έδωσε ο Χάμπερμας τον περασμένο Μάιο στην ισπανική εφημερίδα El Pais. • Καθηγητή Χάμπερμας, θεωρείτε ότι η παρακμή της μορφής του δημόσιου διανοούμενου είναι μια πραγματικότητα ή είναι απλώς ένα θέμα συζήτησης μεταξύ διανοουμένων; Δεν υπάρχει μια ορισμένη δόση μελαγχολίας όταν γίνεται λόγος γι’ αυτήν;   Γιούργκεν Χάμπερμας   Η μορφή του διανοούμενου, όπως τη γνωρίζουμε παραδειγματικά στη Γαλλία, από τον Ζολά ώς τον Σαρτρ και τον Μπουρντιέ, αναδύθηκε σε μια δημόσια σφαίρα της οποίας οι εύθραυστες δομές σήμερα διαλύονται. Κακώς τίθεται το νοσταλγικό ερώτημα «γιατί δεν υπάρχουν πλέον διανοούμενοι;». Δεν μπορούν πλέον να υπάρχουν, αφού δεν υπάρχει ένα κοινό αναγνωστών στο οποίο να απευθυνθούν με τα επιχειρήματά ...

Eric Hobsbawm Έρικ Χομπσμπάουμ Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από τη γέννηση του διακεκριμένου μαρξιστή ιστορικού Ερικ Χομπσμπάουμ (1917-2012). Το κείμενο που ακολουθεί είναι α πόσπασμα συνέντευξης που είχε δώσει ο Χομπσμπάουμ τον Νοέμβριο του 2002 στην ιταλική εφημερίδα L’ Unità, με αφορμή την έκδοση της αυτοβιογραφίας του (ελληνική έκδοση: «Συναρπαστικά χρόνια», Θεμέλιο, 2003). • Καθηγητή Χομπσμπάουμ, υποστηρίζετε ότι η «δοκιμασία της ζωής» ενός ιστορικού έγκειται στο να αντιμετωπίζει τα ερωτήματα του παρόντος και όχι μόνον του παρελθόντος. Τι να περιμένουμε, και άλλα «συναρπαστικά χρόνια» ή χρόνια που θα μας προκαλούν φόβο; Μπορούμε σίγουρα να περιμένουμε και άλλα «συναρπαστικά χρόνια», με το ειρωνικό νόημα που έχει ο τίτλος του βιβλίου μου. Εξαρτάται από το πώς θα τα βιώσουμε. Και από το πού θα τα βιώσουμε. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου θα είναι και τρομερά χρόνια. Σε άλλα ίσως όχι. Αυτό για το οποίο είμαι πεισμένος είναι το ότι, σε κάθε περίπτωση, θα είναι χρό...

 Παρεμβαίνουν τελευταία ξεχωριστοί και αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες-διανοούμενοι και επιτίθενται  με σφοδρότητα στον λαό, υποβαθμίζοντας τις ευθύνες του συστήματος και των διαφόρων εξουσιών -θεσμικών, παραθεσμικών και εξωθεσμικών- που κυριαρχούν στον τόπο εδώ και πολλά χρόνια.    Αν τα πράγματα είναι έτσι όπως τα περιγράφουν , αν δηλαδή τίποτε σοβαρό και ελπιδοφόρο δεν συμβαίνει σ’ αυτόν τον τόπο, αν είναι άνευ σημασίας και ατελέσφορες οι μικρές και μεγάλες μάχες που δίνονται καθημερινά από πρόσωπα και συλλογικότητες ενάντια στη φαυλότητα, την απληστία, τον κυνισμό, τον φαβοριτισμό, τον χυδαίο ωφελιμισμό, τους σάπιους συμβιβασμούς και τη στενοκεφαλιά, τότε δεν υπάρχει καμία ελπίδα. Ευτυχώς, όμως, πολλοί σ’ αυτήν τη χώρα αγωνίζονται για να διαψεύσουν τη συμπαγή μελαγχολία των πεσιμιστών. '' Memento Park'' -  Szobor Park  Βουδαπέστη, Ουγγαρία - DREAMSTIME Ο δημόσιος λόγος για να διεκδικήσει εύσημα εγκυρότητας πρέπει να αποφεύγει τις συμμετρικές ...

Christophe Prochasson Ο Γάλλος ιστορικός  Κριστόφ Προσασόν  είναι διευθυντής σπουδών στην École des hautes études en sciences sociales. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στο περιοδικό  ''   Le Magazine littéraire''. • Η εμφάνιση του διανοούμενου χρονολογείται κλασικά στη Γαλλία της υπόθεσης Ντρέιφους. Τότε ο όρος διανοούμενος από επίθετο γίνεται ουσιαστικό. Ο διανοούμενος είναι επομένως εκείνος που παίρνει τον λόγο για να υπερασπιστεί μια σφαιρική ιδέα, ανώτερη από όλες τις επιμέρους ιδέες («το καθολικό») – αυτό που στις δεκαετίες 1960 και 1970 εκπροσωπούσαν προσωπικότητες όπως ο Σαρτρ και ο Αρόν. Επειτα έχουμε την εισβολή των «μιντιακών διανοουμένων» και τη μεταβολή που συνεπάγεται η ιδέα του Μισέλ Φουκό για τον «ειδικό διανοούμενο», ο οποίος παρεμβαίνει στη δημόσια ζωή στο όνομα των γνώσεων που έχει κατακτήσει στο πεδίο του και των στοχασμών που αντλεί από αυτές. Συμμερίζεστε αυτή την αναπαράσταση του ζητήματος των διανοουμένων; Η ιστορία των δ...