IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

    Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει δύο (τουλάχιστον) ταχύτητες, αλλά η σημαντικότερη ανισορροπία αφορά το ισοζύγιο πληρωμών. Η Γερμανία έχει πλεόνασμα που φθάνει το 7,5% του ΑΕΠ το 2013 και ακολουθεί ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια. Ψηλά, πάνω από 10%, είναι το πλεόνασμα στο ισοζύγιο της Ολλανδίας και 7,3% της Δανίας. Από την άλλη πλευρά χώρες όπως η Μεγ. Βρετανία έχουν έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών 4,4% του ΑΕΠ, υψηλό παραμένει το έλλειμμα ισοζυγίου της Γαλλίας, ενώ μόνο το 2013, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα απέκτησαν μικρό πλεόνασμα ισοζυγίου εξαιτίας της ύφεσης και του περιορισμού του εισοδήματος. Τα προηγούμενα χρόνια οι χώρες αυτές είχαν μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών. Η Ευρώπη είναι διχασμένη. Η δυσαρμονία αυτή, όσο κι αν εκνευρίζονται αναγνώστες που σχολιάζουν αρνητικά το προηγούμενο σχόλιο του γράφοντος (Μια πολύ παλιά γερμανική δοξασία) στην ιστοσελίδα της «Κ», οφείλεται στην ορντοφιλελεύθερη αντίληψη που επικρατεί στη Γερμα...

 O John Maynard Keynes (1883-1946) ήταν ο σπουδαιότερος Άγγλος οικονομολόγος (μαθηματικός, καθηγητής πανεπιστημίου, συγγραφέας, υπουργός, διπλωμάτης). Δημιούργησε με τα έργα του και τους οπαδούς του τη λεγόμενη κεϋνσιανή σχολή στην οικονομική επιστήμη.Τα δύο πιο σημαντικά βιβλία που έγραψε ήταν «Οι Οικονομικές Συνέπειες της Ειρήνης» (1919) και «Γενική Θεωρία της Απασχόλησης του Τόκου και του Χρήματος»(1936). Με το πρώτο, υποστήριξε ότι η Γερμανία δεν είχε την ικανότητα να πληρώσει τις πολεμικές αποζημιώσεις που απαίτησαν από αυτήν οι νικήτριες δυνάμεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και ότι αυτό θα οδηγήσει στην επανάληψή του σε πιο μεγάλη κλίμακα. Με το δεύτερο βιβλίο, εξηγούσε ότι για να λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας που αντιμετώπιζε ο δυτικός κόσμος, μετά το κραχ της Νέας Υόρκης (1929), θα πρέπει να παρέμβει το κράτος, χρηματοδοτώντας την οικονομία και τις επιχειρήσεις για να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Ουσιαστικά, ο Κeynes με την θεωρία του πρότεινε την άνοδο...

Η καλύτερη επένδυση των πλουσίων μίας χώρας, εφόσον δεν σχεδιάζουν να την εγκαταλείψουν, είναι η πληρωμή υψηλότερων φόρων και μισθών – υπό την προϋπόθεση της υγιούς και έντιμης λειτουργίας της Πολιτείας Ο Keynes ήταν αναμφίβολα ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος – γεγονός που εμείς τουλάχιστον δεν συμπεραίνουμε τόσο από το εξαιρετικά αξιόλογο οικονομικό του έργο, όσο από το ότι κατάφερε να αποκτήσει παράλληλα μεγάλη περιουσία, κυρίως επενδύοντας σωστά τα χρήματα του , παραμένοντας έντιμος και πατριώτης. Αυτό που βέβαια μας ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι ο πλούτος του ή ο τρόπος απόκτησης του, αλλά το ότι γνώριζε και σεβόταν τις ανησυχίες των πλουσίων – μία εκ των οποίων είναι η ασφάλεια των χρημάτων τους, με την έννοια της σωστής τοποθέτησης τους. Στην προκειμένη περίπτωση, είναι σίγουρα ενδιαφέρουσες οι σκέψεις του, με βάση τις οποίες η καλύτερη επένδυση των πλουσίων μίας χώρας, εφόσον δεν σχεδιάζουν να την εγκαταλείψουν, είναι η πληρωμή υψηλότερων φόρων και μισθών...

Σκίτσο:Π.Μαραγκός Ο Μαρτσέλο Ντε Τσέκο είναι καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας στην Scuola Normale Superiore της Πίζας . Το ακόλουθο άρθρο του δημοσιεύτηκε στο ένθετο Affari e Finanza της εφημερίδας La Repubblica. Πρώτα η λιτότητα και έπειτα η ανάπτυξη. Την πρώτη την έχουμε εδώ και καιρό, αλλά τη δεύτερη δεν την βλέπουμε στον ορίζοντα. Και αν αυτή η συνταγή δεν μας έχει ακόμα εξουθενώσει, το χρωστάμε στον Ομπάμα, ο οποίος αυτήν τη συνταγή δεν την εφαρμόζει. Πότε όμως γεννήθηκε η ιδέα ότι, προκειμένου να επενδύσουμε, χρειάζεται πρώτα να έχουμε αποταμιεύσει; Αυτή είναι παρούσα ήδη στον Ανταμ Σμιθ, αν τον διαβάσουμε επιφανειακά. Επειτα, η εξαιρετική τύχη που είχε αυτή η ιδέα  την έκανε να διατρέξει ολόκληρη την ιστορία της οικονομικής θεωρίας. Μέχρις ότου φτάνει ο Κέινς, ο οποίος, με τη δύναμη της απελπισίας που πηγάζει από το θέαμα των ζημιών που προκάλεσε αυτή η ιδέα, όταν εφαρμόστηκε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατορθώνει να την αντιστρέψει και υποστηρίζει ότι, αντίθετα, ε...

John Maynard Keynes (right)  and Harry Dexter White Μια ιστορία πραγματική για τον διεθνή οργανισμό που διαφεντεύει σήμερα τη μοίρα μας. Μια ιστορία που θα ήταν δύσκολο να εφεύρει κανείς, αν δεν ήταν αληθινή. "ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΞΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ , ο Κέινς είχε προβλέψει τι χρειαζόμασταν. Ήταν, όμως, πολύ νωρίς. Έχει έλθει πλέον η ώρα να κάνουμε πράξη την πρότασή του. Και πιστεύω ότι είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε!". Τάδε έφη Ντομινίκ Στρος-Καν στις αρχές του 2011. Λίγους μήνες μετά θα εξαφανιζόταν από τη θέση του στο ΔΝΤ και, γενικότερα, από τη δημόσια σφαίρα. Τι εννοούσε και γιατί έχει σημασία; Και γιατί ο τίτλος μου μιλάει για το χρέος της κ. Λαγκάρντ (και μάλιστα διπλό) στον Κέινς; Η απάντηση θυμίζει μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ με ολίγη από οικονομική θεωρία. Ο Στρος-Καν αναφερόταν στη διαμάχη, εν έτει 1944 , μεταξύ του Τζον Μέιναρντ Κέινς (που εκπροσωπούσε τη...

(ΜΕΡΟΣ Α) Συνθηκολογημένοι  Κεϋνσιανοί   Καθώς οι εκλογές πλησιάζουν, το καθήκον μας είναι ένα: να βάλουμε στο μικροσκόπιο όσους θέλουν να μας κυβερνήσουν. Προφανώς πρέπει να σκύψουμε προσεκτικά πάνω από τις διακηρύξεις τους για το τι θα κάνουν την «επόμενη μέρα». Επειδή όμως έχουμε κάθε λόγο να μην βασιζόμαστε απόλυτα στις διακηρύξεις τους αυτές, καλό είναι να βρούμε καινοτόμους τρόπους να τους κρίνουμε. Μία ιδέα είναι να μελετήσουμε πόσο συνεπείς είναι οι διακηρύξεις τους με την ιδεολογία που οι ίδιοι λένε ότι τους βοηθά να κατανοήσουν τον κόσμο ώστε να τον «αλλάξουν» (για να μην πω να του «αλλάξουν τα φώτα» και θεωρηθώ κυνικός). Το λέω αυτό επειδή το πόσο συνεπείς είναι με την ιδεολογία που οι ίδιοι διάλεξαν είναι ένας καλός μπούσουλας για να καταλάβουμε πόσο συνεπείς θα είναι με τις διακηρύξεις τους. Τρεις είναι οι βασικοί ιδεολογικοί άξονες στους οποίους στηρίζονται μια σειρά από κόμματα που ζητούν την ψήφο μας: (Α) Οι ευθεριάζοντες-νεοφιλελεύθεροι που εναποθέτο...

Photo: Harri 1970 Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, λίγο μετά το Κραχ του 1929 που άλλαξε βίαια τον κόσμο, ξεκίνησε μια τιτάνια διαμάχη μεταξύ φιλελεύθερων οικονομολόγων για το τι είχε συμβεί και τι έπρεπε να γίνει για να καταπολεμηθεί η Κρίση. Σήμερα, το δικό μας 1929 (το Κραχ του 2008-12), έχει ξαναφέρει στο προσκήνιο την ίδια περίπου συζήτηση διεθνώς. Άλλη μια φορά απόψεις του φιλελεύθερου Keynes συγκρούονται αλύπητα με τις αντίθετες απόψεις του φιλελεύθερου Hayek. Από την μία έχουμε φιλελεύθερους που θεωρούν, όπως ο Hayek, ότι η λύση βρίσκεται στο να αφεθεί η αγορά να λειτουργήσει όπως μόνο εκείνη μπορεί (με μειώσεις τιμών και μισθών που θα φέρουν την ανάκαμψη των ποσοτήτων και της απασχόλησης) και από την άλλη έχουμε φιλελεύθερους που θεωρούν, όπως ο Keynes, ότι χωρίς συντονισμένη από το κράτος επενδυτική πολιτική οι αγορές θα παραπαίουν με τεράστιο κόστος για όλους. Ο λόγος που έκρινα σκόπιμο να γράψω τα παρακάτω είναι ότι στο Μνημονιστάν που ζούμε, ή λατινιστί Bailou...