IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Οι Ρώσοι αισθάνονται περισσότερο Σοβιετικοί. Ποιες ιδεολογικές τάσεις οδηγούν την ρωσική κοινή γνώμη να συσπειρώνεται γύρω από την ηγεσία του Πούτιν ενώ μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία; Είναι μήπως η νοσταλγία μίας Σοβιετικής Ένωσης με έκταση πολύ μεγαλύτερη από τη σημερινή Ρωσική Ομοσπονδίας; Οι Paul Chaisty και Stephen Whitefield του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης πραγματοποιούν εδώ και χρόνια επαναλαμβανόμενες έρευνες σχετικά με τις στάσεις και πεποιθήσεις της ρωσικής κοινωνίας – και διαπιστώνουν πράγματι μιαν αξιοσημείωτη "επιστροφή” στο σοβιετικό παρελθόν, αν και αμφισβητούν το κατά πόσον αυτό συνδέεται με διαθέσεις επεκτατισμού. Από τις έρευνές τους προκύπτει ότι η ταύτιση με την Σοβιετική Ένωση έφθασε στο χαμηλότερο επίπεδό της το 2012 (χρονιά επανόδου του Βλαντίμιρ Πούτιν στην προεδρία), αλλά έκτοτε αυξάνεται διαρκώς, ιδίως μετά το ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης και την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Το 2021 πλέον, σχεδόν το 50% των ερωτηθέντων ταυτιζόταν περισσότερο με τ...

Η Ρωσία και ο μετασοβιετικός χώρος. Χαρτογράφηση της νέας προσέγγισης της Ρωσίας  στον μετασοβιετικό χώρο. Η γεωπολιτική υποχώρηση της Ρωσίας που άρχισε πριν από τρεις δεκαετίες έχει τελειώσει και μια νέα πολιτική επιλεκτικής επέκτασης με βάση τα εθνικά συμφέροντα της Ρωσίας έχει ξεκινήσει. Ο Δεκέμβριος του 2021 σηματοδότησε την τριακονταετή επέτειο από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Δεκέμβριος του 2022 θα σηματοδοτήσει τα εκατό χρόνια από την ίδρυσή της. Στην πραγματικότητα, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν μια διαδικασία —που είναι ακόμη σε εξέλιξη — και όχι ένα μεμονωμένο γεγονός. Στο μεταξύ, οι νέες πραγματικότητες αλλάζουν συνεχώς το γεωπολιτικό τοπίο στην Ευρασία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο όρος «μετασοβιετικός χώρος» έχει χάσει το νόημά του, τα πρώην μέρη του απέκλιναν πολύ μεταξύ τους. Η μόνη περίπτωση όπου εξακολουθεί να έχει νόημα να αναφερθούμε στον μετασοβιετικό χώρο είναι μια συζήτηση για την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας, για την οποία όλα...

Ο εθνικισμός και η κατάρρευση  του σοβιετικού κομμουνισμού. Το γεγονός ότι ο εθνικισμός μπορεί να γίνει κατανοητός ως μια από τις αιτίες της κατάρρευσης του κομμουνισμού δεν είναι μια άποψη την οποία συμμερίζονται όλοι. Για παράδειγμα, σειρά επιστημονικών εργασιών που αφορούν το τέλος του κομμουνισμού στη Σοβιετική Ένωση ισχυρίζονται πως ο εθνικισμός έπαιξε μικρό ρόλο. Πως τα κύρια γεγονότα έλαβαν χώρα εντός των επίσημων θεσμών της Μόσχας και είχαν λίγη συνάφεια με την κοινωνία ή πως ο εθνικισμός ήταν περίπου ένα περιθωριακό κίνητρο ή με οριακή επιρροή στις δράσεις όσων εμπλέκονταν στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων. Αποτυχημένες ιδεολογίες και θεσμοί, μια οικονομία σε παρακμή, το βάρος του στρατιωτικού ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ και οι εργαλειακοί στόχοι πλουτισμού της νομεκλαντούρας έπαιξαν τον κύριο ρόλο. Σε πολλές αφηγήσεις για το τέλος του κομμουνισμού, ο εθνικισμός απεικονίζεται απλώς ως συνέπεια της πτώσης, ως φάση μετά την αποσύνθεση του κομμουνισμού, και όχι ως αυτόν...

O Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος ,  The Great Patriotic War ,  Вели́кая Оте́чественная война́ Εφιάλτης ήταν το είδωλο, αλήθεια όμως το πάθος.  Στις 2 Μαΐου 1945, δυο φαντάροι σκαρφάλωσαν σε ένα τεράστιο μισογκρεμισμένο κτήριο και στερέωσαν στον εξώστη του ένα κοντάρι με ένα κόκκινο πανί, ραμμένο όπως-όπως από τρία τραπεζομάντηλα. Ένας πολεμικός φωτορεπόρτερ ονόματι Γεβγένι Χαλντέι τους απαθανάτισε. Το στιγμιότυπο τυπώθηκε σε εκατομμύρια αντίτυπα, δημοσιεύτηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Το μήνυμα ήταν εκκωφαντικό, δοξαστικό. Η σοβιετική σημαία κυμάτιζε στο Ράιχστανγκ. Το Βερολίνο είχε καταληφθεί. Ο ναζισμός είχε ηττηθεί στην καρδιά του. Πόσες ανορθογραφίες δεν θα μπορούσαν να ανιχνευτούν, πόσα φάλτσα… Η φωτογραφία κάθε άλλο παρά αυθόρμητη ήταν. Mέχρι κάστινγκ είχε κάνει ο Γεβγένι Χαλντέι για να διαλέξει τα "μοντέλα" που του άρεσαν περισσότερο. Η φωτογραφία είχε ρετουσαριστεί –είχαν εκ των υστέρων προστεθεί στο φόντο της καπνοί εκρήξεων. Κυρίως δε είχε σβη...

Εργοτάξια φαίνονται μέσα από το βαρύ νέφος πάνω από την Almaty, στο Καζακστάν,  τον Φεβρουάριο του 2011. SHAMIL ZHUMATOV / REUTERS   Περισσότερο από όσο σε οποιοδήποτε άλλο σημείο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, οι χώρες της Κεντρικής Ασίας φαίνονται έτοιμες για μια σημαντική οικονομική μεταμόρφωση. Οι κινεζικές επενδύσεις ενοποιούν την περιοχή, μέσω της πρωτοβουλίας One Belt, One Road (OBOR) και αναβιώνουν από παλιά εγκαταλελειμμένα βιομηχανικά και εξορυκτικά έργα. Το άνοιγμα του Ουζμπεκιστάν υπό τον πρόεδρο Shavkat Mirziyoyev, [που ανήλθε] στην εξουσία μετά τον θάνατο του δικτάτορα Islam Karimov το 2016, έχει αφαιρέσει ένα από τα βασικά εμπόδια στην περιφερειακή ολοκλήρωση και υπάρχουν πολλοί άλλοι λόγοι για αισιοδοξία. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι τα έργα που επιδιώκονται επί του παρόντος θα επαναλάβουν τα χειρότερα λάθη της σοβιετικής εποχής χωρίς να αποκαταστήσουν το βιοτικό επίπεδο και την εισοδηματική ασφάλεια που η πλειοψηφία του π...