IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Οδυσσέας και Ερωτόκριτος:  δύο καθοριστικά πρότυπα της ελληνότροπης σκέψης. Το κείμενο αυτό το αφιερώνω στον καθηγητή κ. Νίκο Κοπιδάκη που με την διδασκαλία του με μύησε στον Όμηρο, καθώς και στο συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο που με τη μουσική του μου αποκάλυψε τον κρυφό πλούτο του Ερωτόκριτου. Συνοψίζοντας όσα κατά καιρούς έχομε δημοσιεύσει σε προηγούμενα κείμενα, η ιδιαιτερότητα του τρόπου σκέψης των Ελλήνων έγκειται στην ικανότητα να ανάγεται συνθετικά από την παρατήρηση και την πληροφορία, μέσω της γνώσης και του Σωκρατικού ελέγχου -δηλαδή της κριτικής ικανότητας- σε μια ανατρεπτική σοφία, η οποία συχνά είναι ιστορικής σημασίας για την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού. Η ελληνική σκέψη γεωμετρεί στα φαινόμενα έχοντας ως αφετηρία τρία πρωταρχικά στοιχεία: την ελευθερία, την τόλμη και το μέτρο. Αυτά βρίσκουν τα φυσικά ανάλογά τους σε μια μεταθεωρία της φύσης, η οποία συμπυκνώνει τους φυσικούς νόμους στις εξής αρχές: οικονομίας, μη-επαναληψιμότητας και ροής....

Το βιβλίο του Τζόυς « Οδυσσέας »  Ο Τζαίημς Τζόυς , η πραγματικότητα και τα ομηρικά έπη. Το βιβλίο του Τζόυς «Οδυσσέας» πρωτοεκδόθηκε το Φεβρουάριο του 1922. Εξαιρετικά ογκώδες μυθιστόρημα (ο όγκος του αποθαρρύνει τον αναγνώστη) με πυκνό, ποιητικό και σε πολλά σημεία δυσνόητο λόγο έμελε να γίνει λογοτεχνικό σύμβολο του μοντερνισμού. Η υπόθεση αφορά ένα τυπικό εικοσιτετράωρο της ζωής του κυρίου Μπλουμ. Μια καθημερινή μέρα παρακολουθούμε τον κύριο Μπλουμ να ξυπνάει το πρωί, να απολαμβάνει το ιρλανδικό πρωινό του, να καλημερίζει την γυναίκα του, να πηγαίνει πρώτα στην κηδεία ενός φίλου και στη συνέχεια στη δουλειά του, να πηγαίνει για φαγητό το μεσημέρι, για περίπατο το απόγευμα και το βράδυ να γλεντά σε μπιραρίες με φίλους και να καταλήγει σ’ ένα πορνείο με το νεαρό ιδεολόγο Στήβεν, τον οποίο και περιμαζεύει στο σπίτι του τα ξημερώματα. Ο κύριος Μπλουμ είναι ευυπόληπτος πολίτης του Δουβλίνου, εργάζεται σε εφημερίδα, η σύζυγός του είναι καλλιτέχνης, έχει ένα παιδί κι α...

Ψηφιδωτό που απεικονίζει τον Οδυσσέα και τις σειρήνες.  Kpzfoto / Alamy Stock Photo  Η Οδύσσεια στον μετα-πραγματικό κόσμο. Η αλήθεια είναι αυτό που μας διασφαλίζει,  όπως ήξερε ο Όμηρος. Ένας ψεύτης ασχολείται με μια συνειδητή πράξη εξαπάτησης. Γνωρίζει την διαφορά ανάμεσα στα ψέματα και τις αλήθειες, και τουλάχιστον σιωπηρά νοιάζεται για την διαφορά. Από την άλλη πλευρά, ένας ανοητολόγος για το μόνο που νοιάζεται είναι να διαμορφώνει τις πεποιθήσεις και τις ενέργειες των ακροατών του. Ο ανοητολόγος είναι επομένως πιο επικίνδυνος από τον ψεύτη γιατί απορρίπτει την σημασία της αλήθειας. «Κάθε γενιά πρέπει να μεταφράζει για τον εαυτό της»: Λίγα έργα απεικονίζουν καλύτερα την παρατήρηση του T. S. Eliot από όσο η Οδύσσεια του Ομήρου. Από τότε που το έπος μεταφράστηκε για πρώτη φορά στα αγγλικά από τον George Chapman στις αρχές του 17ου αιώνα, έγινε μεταφορά του στην γλώσσα μας κάπου 60 φορές -με κάθε εκδοχή να χρωματίζεται από την ευαισθησία, τα γλωσσ...