IVOS 2: ΚΕΙΜΕΝΑ,ΕΙΚΟΝΕΣ

  Χορεύοντας σε ένα ηφαίστειο. Το χρέος των χωρών της ΕΕ εκτινάχθηκε στα ύψη μετά την οικονομική κρίση του 2008, και πάλι μετά την κρίση του Covid το 2020  και τις επιπτώσεις του πολέμου.   «Το χρέος στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σημαντικά από τη δεκαετία του 1990, σε σημείο να έχει  φτάσει τα επίπεδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου», λέει ο Πιέρ Καγιετό, ειδικός σε θέματα κρατικών χρεών στη Lazard. Μεταξύ των 10 πιο χρεωμένων στον κόσμο, βρίσκονται και αρκετά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Ελλάδα, δυστυχώς, στην πρώτη θέση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας, σε απόλυτο μέγεθος, αυξήθηκε από το 2019 μέχρι σήμερα κατά  44 δισ. ευρώ και εκτοξεύτηκε πάνω από τα 400 δισ.ευρώ. Το χρέος των χωρών της ΕΕ εκτινάχθηκε στα ύψη μετά την οικονομική κρίση του 2008, και πάλι μετά την κρίση του Covid το 2020  και τις επιπτώσεις του πολέμου. Σήμερα η Ιταλία εί...

   Το "πακέτο Σολτς" κλονίζει την ευρωπαϊκή ενότητα.   Του Κώστα Ράπτη Τι είναι η Ε.Ε. δίχως ενιαία αγορά; Και πώς μπορεί να γίνεται λόγος για ενιαία αγορά εν μέσω μαζικών κρατικών επιδοτήσεων; Αυτά είναι τα ερωτήματα που θα κυριαρχήσουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Παρασκευή στην Πράγα, σε κλίμα κάθε άλλο παρά ανέφελο. Το θηριώδες πακέτο των 200 δισ. ευρώ το οποίο ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς για τον έλεγχο των τιμών της ενέργειας στη χώρα του, παροξύνει τις εντάσεις στους κόλπους των "27”, οι οποίοι βλέπουν τις δικές τους επιχειρήσεις να απειλούνται με κλείσιμο εν μέσω ενεργειακής κρίσης, χωρίς να μπορούν να ανταγωνιστούν την Γερμανία στην δημοσιονομική άνεση με την οποία εξαγγέλθηκαν τα εν λόγω μέτρα. Και τα πράγματα κάνει πολύ χειρότερα το γεγονός ότι η γερμανική πλευρά δεν συγκατατίθεται σε άλλες προτάσεις, οι οποίες συγκεντρώνουν την υποστήριξη μιας πλειοψηφίας των κρατών-μελών, όπως η θέσπιση "οροφής” στις τιμές ενέργειας. Όλα αυτά δ...

  Photo:REUTERS / SARAH MEYSSONNIER Ο χειμώνας του μεγάλου θυμού. Την πρώτη μεγάλη αντικυβερνητική διαδήλωση αντιμετώπισε μετά την επανεκλογή του ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Κάπου 250.000 διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους σε 200 πόλεις της Γαλλίας την Πέμπτη διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια της κυβέρνησης  να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης. Η γαλλική κυβέρνηση φιλοδοξεί να αυξάνει την  ηλικία συνταξιοδότησης από τα 62 χρόνια στα 65, ως το 2031- ανεβάζοντας μέχρι τότε σταδιακά το όριο κατά τέσσερις μήνες  κάθε χρόνο. «Είναι η αρχή μιας κοινωνικής μάχης», δήλωσαν  στο Γαλλικό Πρακτορείο οι οργανωτές της κινητοποίησης. Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν είχε καταστήσει την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία της  προεκλογικής του εκστρατείας ,,υποστηρίζοντας ότι το σημερινό  ασφαλιστικό σύστημα είναι μη βιώσιμο και πολύ δαπανηρό. Ο Μακρόν δεν διαθέτει  πάντως την πλειοψηφία στη Βουλή για να περάσει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο.Δεν αποκλ...

  Κυβερνώντας την ιταλική "κινούμενη άμμο". Από την κυβέρνηση ευρείας βάσης του Μάριο Ντράγκι (που συνάσπιζε από το Δημοκρατικό Κόμμα και τους Πέντε Αστέρες μέχρι την Φόρτσα Ιτάλια και τη Λέγκα) σε μιαν αμιγώς δεξιά κυβέρνηση, υπό την ηγεσία μάλιστα της ακροδεξιάς. Και από τον "Νέστορα” πρωθυπουργό με τη μεγάλη τεχνοκρατική εμπειρία και τη διεθνή αποδοχή, στην 45χρονη Τζόρτζια Μελόνι με την ελάχιστη κυβερνητική προϋπηρεσία και τις μεταφασιστικές πολιτικές ρίζες. Οι "Αδελφοί της Ιταλίας” κατέκτησαν την πρώτη θέση στις ιταλικές βουλευτικές εκλογές με κυριότερο "προσόν” απλώς το ότι κρατήθηκαν εκτός της κυβέρνησης Ντράγκι (αντιδημοφιλούς μεταξύ άλλων και λόγω των σκληρότατων μέτρων της για την πανδημία) και έτσι κέρδισαν στον ενδοπαραταξιακό ανταγωνισμό με τη Λέγκα του ταπεινωμένου πλέον Σαλβίνι. Επωφελήθηκαν του γεγονότος ότι το εκλογικό σώμα της γείτονος συμπεριφέρεται ως "κινούμενη άμμος”, στρεφόμενο κάθε φορά σε καινοφανείς πολιτικές δυνάμεις, με την προσ...

Από ατμομηχανή της Ευρώπης, γίνεται και πάλι ο «μεγάλος ασθενής». Με το ρόλο του μεγάλου «ασθενή της Ευρώπης» φλερτάρει ξανά η Γερμανία, θυμίζοντας σε αρκετούς τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Οι οικονομικές της επιδόσεις αναμένεται να πέσουν φέτος κοντά στο μηδέν, φέρνοντας την «ατμομηχανή» της Ευρώπης στην προτελευταία θέση, μπροστά μόνο από την Εσθονία. Η θεραπεία δεν θα είναι ανώδυνη ή γρήγορη. Η φθηνή ενέργεια από Ρωσία αποτελεί πλέον παρελθόν και η μεγάλη της εξάρτηση από τη μεταποίηση την καθιστά πιο ευάλωτη από κάθε άλλη ευρωπαική χώρα. Η πανδημία και ο πόλεμος είναι τα «ατυχήματα» της ιστορίας, που κινδυνεύουν να ξαναγράψουν την ιστορία προς το χειρότερο για την «ατμομηχανή» της Ευρώπης. Ήταν αρχές της δεκαετίας του 2000 όταν η γερμανική οικονομία αναπτύσσονταν με πολύ χαμηλούς ρυθμούς, μαστίζονταν από υψηλή ανεργία και είχε φτάσει να αποτελεί τον μεγάλο «ασθενή της Ευρώπης», με αποτέλεσμα οι υποτονικές της επιδόσεις να σέρνουν σε στασιμότητα ολόκληρη την ΕΕ. Καγκελάριος τότε...

 Ευρωπαϊκός επαρχιωτισμός:  Το χρόνιο σύνδρομο των ελληνικών αρχουσών ελίτ. Ημέρα που είναι σήμερα προσφέρεται για αναστοχασμό. Και ναι μεν η πανδημία έχει ρίξει στο καναβάτσο όλες τις χώρες, αλλά ελπίζουμε ότι στη χρονιά που μόλις ανέτειλε θα αρχίσουμε πραγματικά να επιστρέφουμε στην κανονικότητα. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι η επιστροφή στην κανονικότητα θα σημάνει και επιστροφή στον δημοσιονομικό κορσέ που μας κληροδότησαν τα Μνημόνια. Το πρόβλημα στη σχέση της Ελλάδας με την ΕΕ, ωστόσο, υπερβαίνει τη δημοσιονομική πτυχή. Είναι βαθύτερα ιδεολογικό και ως τέτοιο πρέπει να προσεγγισθεί. Όποια χώρα-μέλος της ΕΕ σέβεται τον εαυτό της, συμμετέχει στο εγχείρημα της ενοποίησης, προσκομίζοντας κι όχι απαλλοτριώνοντας την εθνική της ιδιαιτερότητα, τις πολιτισμικές της αποσκευές και βεβαίως τα εθνικά της συμφέροντα. Αυτό δεν είναι τόσο προφανές όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Υπονομεύεται από το διαδεδομένο σύνδρομο του ευρωπαϊκού επαρχιωτισμού , το οποίο μπορεί να μην είναι ...

  Citi – Η πρόκληση του Συμφώνου Σταθερότητας και το «βουνό» που έχει μπροστά της η Ελλάδα. Καθώς οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ παραμένουν σε αναστολή,  το  2022  θα είναι άλλο ένα  έτος  υποστηρικτικού δημοσιονομικού προσανατολισμού  στην  Ευρωζώνη,  αναφέρει η Citi  Η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας στην ζώνη του ευρώ έχει ανοίξει και επισήμως, την ώρα που η ΕΕ προσπαθεί να ανακάμψει από τη ύφεση της πανδημίας, η ενεργειακή κρίση είναι ήδη εδώ και ο πληθωρισμός ίσως αποδειχθεί λιγότερο «παροδικός» από όσο εκτιμάται.   Τα χρήματα που έχουν δοθεί από τις κυβερνήσεις για την στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών εν μέσω Covid-19 και το φιλόδοξο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΕ σε συνδυασμό με την χαλαρή νομισματική πολιτική έχουν αποδώσει καρπούς. Ωστόσο, αναμένεται να προκαλέσουν υψηλότερα ελλείμματα και χρέη. Για τον λόγο αυτό συμφωνήθηκε η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, καθόσον βρίσκεται σε εξέλιξη...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ   Τι σημαίνει η κατάργηση του βέτο που ζητά η Γερμανία. picture alliance via Getty Images  Όμηροι της έλλειψης κοινού οράματος Η Γερμανία θέτει εκ νέου το ζήτημα της κατάργησης του βέτο στην εξωτερική πολιτική. Ο Γερμανός υπουργός εξωτερικών Χάϊκο Μάας επανέφερε το γνωστό ζήτημα της κατάργησης της δυνατότητας των κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ασκούν βέτο κατά αποφάσεων για θέματα εξωτερικής πολιτικής ώστε η ΕΕ «να μην γίνεται όμηρος εκείνων που παραλύουν την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική».  Αρκετές περιπτώσεις καταγράφηκαν τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον ως προς την απειλή χρήσης αυτής της δυνατότητας. Μερικές αφορούσαν και τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Πάντως οι δηλώσεις του Μάας ήλθαν λίγες ημέρες μετά τις εντάσεις που παρατηρήθηκαν όταν η Ουγγαρία εμπόδισε την έκδοση δήλωσης της ΕΕ για την Κίνα και για τη σύγκρουση στη Λωρίδα της Γάζας. Η άμεση, σχεδόν ενστικτώδης (και γι αυτό προβλ...

Η πανδημία μεταβάλλει τους όρους νομιμοποίησης  των ευρωπαϊκών ηγεσιών;   Με τον Πρόεδρο Μακρόν να αναγγέλει παράταση ενός ακόμα μηνός του lockdown στη Γαλλία και τη Γερμανία να πελαγοδρομεί σε πλήρη σύγχυση στα αχαρτογράφητα νερά της υγειονομικής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει να αδυνατεί να παρακολουθήσει τους επιταχυνόμενους ρυθμούς αλλαγής τόσο των όρων του παγκόσμιου οικονομικού ανταγωνισμού όσο και των γεωπολιτικών ισορροπιών του νέου παγκόσμιου συστήματος διακρατικών σχέσεων και ασφάλειας. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ρόμπερτ Κάπλαν, γνωστός γεωπολιτικός αναλυτής και συγγραφέας, εκτός των άλλων, του πολυδιαβασμένου "Η Εκδίκηση της Γεωγραφίας", με την πανδημία έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην παγκοσμιοποίηση και ταυτόχρονα έχει επέλθει ένας εκτεταμένος πολυκερματισμός του διεθνούς ανταγωνισμού συνοδευόμενος από την άνοδο του λαϊκισμού, την επιστροφή του αυταρχισμού και την καθήλωση της δημοκρατίας με τις καλές ειδήσεις για τη διεύρυνση των πολιτικών ελευθεριών, ...

   Διαγραφή χρέους: Το μεγάλο ευρωπαϊκό debate άνοιξε.  Στην Γαλλία το δημόσιο χρέος αγγίζει πια το 120% του ΑΕΠ και έχει αυξηθεί κατά 20% σε σχέση με τα επίπεδα του 2019. Στην Ιταλία πιάνει το 160% του ΑΕΠ και στο σύνολο της ευρωζώνης οδεύει, σε μέσο όρο, στο 100%. Οι αριθμοί αυτοί θα ήταν αδιανόητοι έναν χρόνο πριν. Αποτελούν όμως το προϊόν μιας ιστορικής πανδημίας, εγγράφουν υποθήκη μιας νέας οικονομικής κρίσης πολεμικών διαστάσεων, και σπάνε ήδη – σε επίπεδο δημόσιου debate  τουλάχιστον – τα μεγάλα ευρωπαϊκά ταμπού: Ανοίγουν, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, την συζήτηση για τη διαγραφή των χρεών της πανδημίας αλλά και για την ριζική αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας – ήτοι, του δημοσιονομικού γύψου του Μάαστριχτ και της ευρωζώνης. Το πρώτο ενδιαφέρον γεγονός είναι πως τα δημοσιονομικά κάστρα της Ευρώπης απειλούνται εκ των έσω: Στο Βερολίνο ήταν ο «άνθρωπος της Μέρκελ» και διευθυντής της καγκελαρίας Χέλγκε Μπράουν εκείνος που έβαλε ανοιχτά στο τραπέζι αυτή την εβδομάδα ...