Ελλάδα-Χρηματοπιστωτική κρίση

Η σουηδική επιλογή
O αμερικανοεβραίος καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Νouriel Roubini, από τους λίγους που εγκαίρως περιέγραψαν τη διεθνή πιστωτική κρίση, επανήλθε χθες προβλέποντας ότι οι ζημιές του χρηματοοικονομικού τομέα στις ΗΠΑ θα ανέλθουν στο ιλιγγιώδες ύψος των 3,6 τρισ. δολαρίων.

Για να προειδοποιήσει ότι, αν επιβεβαιωθούν οι παραπάνω προγνώσεις του, θα σημαίνει πως το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα είναι χρεοκοπημένο και η κρίση συστημική. Εσπευσε μάλιστα να διευκρινίσει ότι τα ίδια ισχύουν και για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Κινούμενοι στη λογική των παραπάνω προγνώσεων, οι «Financial Τimes» κατέγραψαν δύο βασικά σενάρια για τις παραπαίουσες και διαρκώς υποβοηθούμενες από τις κυβερνήσεις τράπεζες.

Το πρώτο παραπέμπει στον κινηματογραφικό «Εξολοθρευτή» και προβλέπει αντιμετώπιση των εξουθενωμένων τραπεζών χωρίς οίκτο, φόβο και πόνο.

Που στην πράξη σημαίνει: αφήστε την αγορά να λειτουργήσει μόνη και όποιος αντέξει. Πρόκειται για τη λεγόμενη «τελική λύση», η οποία μεταφέρει το βάρος στους μετόχους, στα στελέχη, στους εργαζομένους, στις διασυνδεδεμένες επιχειρήσεις και βεβαίως στην οικονομία, που θα δεχθεί το σοκ της απότομης κατάρρευσης.

Το δεύτερο παραπέμπει στη δημιουργία μιας γιγαντιαίας κρατικής τραπεζικής «σκουπιδιάρας», η οποία θα απορροφήσει τις τοξικές επενδύσεις, ώστε να απελευθερωθούν οι τράπεζες από τα βάρη και να διαμορφωθούν συνθήκες επανεκκίνησης του πιστωτικού συστήματος. Πρόκειται για λύση που μεταφέρει τα βάρη στα κράτη και από εκεί στους φορολογουμένους.

Πέραν αυτών υπάρχει και η σουηδική εμπειρία. Σε αντίστοιχη περίπτωση κατάρρευσης του πιστωτικού συστήματος, μεταξύ 1990 και 1993, οι Σουηδοί παρενέβησαν δραστικά. Με την εκδήλωση της κρίσης οι τράπεζες κρατικοποιήθηκαν, οι υπεύθυνοι αντικαταστάθηκαν και οι νέες διοικήσεις εφήρμοσαν γενναία προγράμματα ανασυγκρότησης. Επιμένοντας συστηματικά και οργανωμένα οι Σουηδοί απέκτησαν με τον καιρό υγιή πιστωτικά ιδρύματα και η οικονομία τους διασώθηκε.

Στη φάση που βρισκόμαστε δεν μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα. Σίγουρα η λύση του «εξολοθρευτή» οδηγεί στον όλεθρο. Η δεύτερη της «σκουπιδιάρας» είναι εμφανώς άδικη και οι έως τώρα εκδοχές της απεδείχθησαν αναποτελεσματικές. Η σουηδική λύση δεν έχει μετρηθεί.

Μοιάζει όμως πιο δίκαιη και, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, πιθανώς εκεί να οδηγηθούμε. Και επειδή ο χρόνος είναι χρήμα, ίσως είναι σκόπιμο να δοκιμασθεί, έστω μερικώς. Τώρα ίσως είναι ευκαιρία το κράτος να παρέμβει στην τραπεζική αγορά και μάλιστα μέσω των ασφαλιστικών ταμείων. Ποιος ξέρει... Μπορεί μαζί με τη διάσωση των τραπεζών να ανακτηθεί και η χαμένη περιουσία των Ταμείων. Αλλωστε, π.χ., το 50% της Εθνικής Τράπεζας κοστίζει μόλις 3 δισ. ευρώ!

Κείμενο του Αντώνη Καρακούση-ΒΗΜΑ- 22 /1/ 2009

(Η προσθήκη των διαδυκτιακών εικόνων έγινε με ευθύνη του IVOS 2)